Y Cymro

_+- -h_ -+-- YR ANESMWYTHID A R FEDDYGINIAETH. Y mac yr anlvawisterau byw sydd mlO; amlwg- heddyw ymhob gwlad i'w priodoli i leihad yn y gallui gynhyrchu." Pedwar cant a hanner o filiynau (450,000,000), gan gynnwys R wsia, yd'ynt i,.tlfer y boblogaeth sydd heddyw yn g-orfod w-yiiebii prinder angen- rhcidiau by\vyd. Can' milïwn yn fwy (yn olIn. gellir eu cyfarfod heb gluidb ymborth iddvnt oddiallan. A chin fod y cynhyrchu yn graddol leihan. pa fodd y gallwn obeithio i anfoii dig-on o mvyddau o'r gw'ledydd hyn-ac yn eit mysg I'rydain—i dalu am yr hyn a ddterbyniwn i mewn? Yn wir yr ydym ni heddyw yn gorfod derbyn i mewn o'r peth yr oeddym o'r blaen yn ei gynhyrch'u eiln hunain. Rhag- olwig dywyll i'r eithaf Ni raid myn'd dros y gyfres o achosion—p^vysleiisir ar y rha i hyn yn ddigon mynych ymhob trafodaeth a geir ar gwestiwn pwysig traul a byw. Diau fod yr adweithiad ar ol y rhyfel yn un o'r achosion cy- chwynnol-oblegid os oes gwled- ydd ar v cyfandir yn dioddef ar ol y rhyfel mwy na'u gilydd—rhaid :i hynny effeithio ar bawb fel ei g'ilvdd. A meddylier hefyd fel y mae Llafur ytr mynnu e:i hawliau a't ddelfrydau. Ymaecriiywcrin am gyflwr gw'ell, er yn grlj yn yr iawn gyfeiriad, yn perygl'ui dwya llacrwydid F mewn yn y ffordd o gynhyrchu ychwaneg. A little knowledge is a dangerous thing." fetfly heddyw, yn yr awydd am eim bawliau y mae perygl i ni ang- hofio eiin dyledswyddau. Dylai ein gwybodaeth ymeangu-fel ag i didyfnhau yr elfen o gydym- deimlad, nes sYlliio fod i'r naill ddbsbarth mewn cymdeithas ber- thynas a'r llall, ac mail y nod teilwrvg mewn barn a gweiithred ydyw1 y lies cyffredinol. Y I Y peth sydd yn bwysig, yn He ymdrafferthu i olrhain pob achos- ion ac acMysuron Sydld ii'r trybini yr ydym ynddo, ydyw cadw em llygaid ar y ffaith yr ydymt wedi ei nodil, sef fod y gallu i gynhyrchu yn dirywio yn ein gwlad (í" a llawer gwlad): a hefyd ymroi 1 ymofyn am y ffordd i d'deffroii ac iawn gyfei'rio y gallu hwn. Darlldnwyd y Mesur a ddarperir i gy far fod a g-orfaeliaeth nelu or- fanteisiaeth, neu pa ddesgrifiad bynnag a ddylem roi ar v gair profiteering," yr ail waith yn Senedd Pryd'ain un o'r dyddiau o'r blaen ond er fod yr ymgais yn ddigon canmoladwy, a'r amcan yn ddigon cywir, sef dwvn prisiau angenrheidiau byvv o terfynau mwy rhesymol eto nid oeis yn, y mesur hwn unrhyw weledigaeth eglur ar angen yr amseroed'd. 'Gal'l gweithio y mesur ddychrynu y rhai g-waethaf o'r gorfaehvyr, ondni all gvfar- fod a gwraildd y drwg. Yn sicr rhaid i'r wlad oil ddod i weled fod; y llyn-y reservoir-yn sychu, ac edrych hefyd ei fod yn cael ei at- gyflenwi. Y wlad oil oedd raid ddetffroil i: fyned yn. e.rbyn y geilyn oddiaHan, ac "wrth fod1 pawb vn uno fe gafwyd y go newest: a phaham. nas gallwn ymddeff rüi eto i gydgrynhoi ein hadnoddau mewnol! Pa ffordd bynnag y gellir par'toi y ffrydiau fel ag i gyflenwii y!IINI,n-pa un ai trwy yr elfen gvstadleuol (enterprise) ai trwy yr elfen lywodraetho«l (con- trol)-y pwnc ydyw medru troi y ffrydiau grfeialaidd—pa rai ydvnt barod i roi ell gwasanaeth—1 ddyfod i ndeg i'r Ilyti i ddiodi v miiliynau sydd yn methu rheoli cu hunain 2-an yr anesmwythld o i bethau droii fvnv. V perygl ydyw i ni gyd'gynhull em gilydd iddim ond i edrych ar ein gilydd,—yn- dorf wedi ell da! gan ben-syfrdandod—yn ddiym- adfertb i bopeth o'r senedd i ond' i fynegi ein Ibis-yn union fel y rwelwn bletit'yn bychan sydd yn rhy ddiymadferth i gymryd rhanyn y chwareu ar y play- ground, ond ,sydd yn sefvll a'Î rye.; ynghornel ei enau—heb wvbod pa beth i \v wneud na pha ffordd i svmud. Diolch fod rheswm vn dechreu cael y llaw uchaf nghylchoedd .pwvsig v gwe'th- wyr— hwynthwy o drugaredd sydd yn fwyaf parod i symtid. Ond gwyddom oa gassjliad yr oeiddym yn dod idd'o wrth vlio helynt y glofeydd, y rheilffyrdxi, y dociau, &c., pa ga sgliad arill and fod y bvd yno bygwth sefyH, a neb i'w gael oedd yn gwybod ar ba law i droi ac os oedd arwein- ydd, nid oedd neb yn dilyn yr ar- weiniad. Yr oedd yr anesmwyth- id yn g-weithio-fel gwenA\ yn trwy wythienau cymdeithas, a'r fedcr- yginiaeth yr oeddis yn ceisio ei chymhwyso yn y cyfeiriad yma a'r cyfeiriad arall yn cilio fel niwl cyn cael gafael érni. A hynny am na ellir symud hanfod y drwge-am na dlir ein perswadio i ymdaweltl, ac i bawb ddefnyddio y peth sydd agosaf at ai law. Unwaith y ceir gafael ar y pen llinyn, fe ddaw y gengl ddyryslyd yn rhydd. Y mae digon o gyfoeth wedi ei storib ymhob gwlad gan Raellim- ine th i, gynnal ei holl dri r! ond cael llwybrau a^ore.-i IV cyfoeth ymledaenu, a chvflawni ei bwrpas. Dyw-ed'r fod di\>r, • o goed yn fforelstydd eang Rv. si a— beth bynnag arall all fod yn v z, wlad enfawr honnoi gyfarfod a galwad'au holl w'ledydd Ewrop ac ych waneg ond oherwydd vr an- nhrefn arswydus sydd yn Rwsia, yr anhawster ydyw dwyn v nwvdd i'r- farchnad; a'r un modd y gellid dvveyd am adnoddau Rumania, a Hungary a Ph'oland ond tra y mae pawb yn ceisfio v • eiddo ei hun, ac nid yr eiddn era ill, amhosibl yw d:1tod v cylymau fel ag- i ollwng yr ad ncddau diderfyn hyn yn rhyfld. Medr dyn feistroli popclh ym ron —tan, awyr, trydlan-ond yn *1 fyw y gall feistroli eiit ysbryd e" liun. Yr ydym mewn perygl oddi- wrth yr un materoliaeth dall yn y Deyrnas hon—y Xefbedd a'n gwaredo rtiag rhyfel fwy nag a gawsom—ond y mae y gwario yn myned ymlaen, y manteLsk) y naill ar y llall yn myn'd ymlaen (a phwy all ei rwystro?); y cyflogau yn myn'd' i fyny yn bar- ha us, ond y treuliau byw vn nIvIlI i fynv yn g-yflym ar eu hoi, iel y mae pob mantais a geir mewn un cyfeiriad yn cael ei buyta i fyny gan anfanta.is o gyfeiriad a.rali. < ;.uir y dyfodol rhago-m gan ddyled leithol yr hon sydd yn dnvyddo o ddydd i ddydd, a'r syndod ydyw-oherwydd rhyw- beth sydd yn atal—ni pharatoir ni yn briodol i'w gwynabu. Cymerer cwestiwin y cynud—y glo —er enghraifft. Oherwydd fod llai o gynhyrchu, y perygl ydyw colli yr archebion a arferem ateb i'w anfon i wledydd ti-inior-- fell\- dyna un ffordd i doddl'r ddvh j tr wy p-yfnewid llwvddau wedi ei y chau heblaw y newyn glo sydd yn bygvvth trigolion y wlad c 1 hunan. Y pris yn myn'd yn rhy nrhdl, ac fellv yn myned yn ang- 1-iN i deuluoedd lawer. V fe.ddyginiaeth raid fod ydvw mwy o gynhyrchu— rv cvnnyrcii ac nid dim arall svdd i ddvled. Ymddengys hefyd fod anhuer'ki- rwydd mawr i wrando -lleferA-< I'd yr amseroedd—oblegid hynny amhosibl ydyw i'r ysbrydol gael goruchafiaeth ar y materol. Ond dvma gyfleusira yr Eghvys (yn Ymneillluwvr ac Mglwvswyr) i n iieud eu gwaith. A yelyw r I.Cglwys wed; peidio teilhio yn rh\ bell oddiwrth y gorchymyn rocs fod iddi—" Eweh i'r holl fvel a phreg'ethwxh yr Kfengyl i bob creadur." &c., ac i anghofio mai iddi hi y rhoddwyd agÖriadau N dyfodol. Dywedai rhyvyun tlyn- yddoedd yn 01 wrth weled y Meth- odistiaidmor ddiyni i gyfarfod arg-yfwng, "They have lost the ,trz. fervour of their fathers." Ord gobeithiwn nad yw hynny yn wir: ac nid vw yn wir vchwailii oblegid yr Elwys biau yr initiative ymhob oes o'r byd iddi hi y perthyn yr. ymosodoi faint bynnag vdyw y galluoedd syc:d yn ei herbyn. A phyrth 111 fern ■nt's gorchfvgant h'i." Eto rhaid addef fod lleisiau eraiil yn bydd- aru dust yr eglwys, fel nas gall adwaen "swn mwy hoff, a sain mwy melus" y gwirionedd. Ofn- wn fod eglwysi ein gwlad—vn y dylifiad o ddylanwadau sydd yn goresgyn ein g'wlad ar ol y rhyfel —vnvy "tir a reibiwyd" y sonia lUmyan am dano. Ond' nid yw wedi myned mor ddwfn mewn trwmgwsg, fel nas gall ohoni ci hum ymddeffro) vr angen yw tvwalltiad helaeth o'r Ysbryd (5lan—hi safem yn pensynnu' yn htir mewn unrhvw gylch, pe clywem v gorchymyn i fyned rhagom. (-ychw yn o'r man ydym g-an ddefnyddio yr hyn sydd vn ein gafael — dyna'r pvvynt: mwy o svmlrwydd a sobr- vvvdd'—mwy o hunanymwadiad yn. ein gweiithrediadau a mwy o ddyfnder a chvwirdeb yn ein barn a'n hargyhoeddiad. Mwy o und'eb —nid undeb celfyddydol oddi- allan, ond undeb cvmhellladau oddtmewn—dvn.a raid i amtodau heddweh parhaol fod. Fel yr arfelrai lien flaenor ddwevdwrth roi anoTaeth j un wneud di oreu i symud (1\1: j y capel — YNGHYD," meddai, yr ysbeiliant feibion y dwyrain hwy a osodant en llaw1 ar Edom a Moab, a meibion Ammon fydd mewn ufudd-dod iddvnt."—(Esai. xi. 14). j J