Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
GOHEBIAETHAU.
GOHEBIAETHAU. (:1 ydym yn ystyried eio hanain yo fe. niol am sytiiada-U eiu Gohcbwyr) N O'NCONF Q-RM1 ST MINISTKRS AND THE WAR. TO THE EDITOR OF THE CYMKO. Si,r,-Will the Rev. J. Henry Da vies kindly tell me why he is so anxic)ti-i to get my name? If he states his reasons I am prepared to consider the matter. In the meantime I would refer Mr. H-enry-T)avies "to the court eous manner in which the secretary of the Auxiliary Fund treats his anonym- ous correspondents in last week's CYMRO. Yours sincerely, Aug. 20. 1914 WELSHMAN. ATHROFA'K BALA. TYiMOk I)918-lq — YSGOLOR- IAETILIAU. AT 0 LYGYDD Y CYMRO. Syr,—A fyddwch cystal a rhoi He i gyhoeddi—yn ychwanegol at y rhestr a yrnddangosiodd yin. ddiweddar—y dyfaxniad yma:- Yislgol:or:i,aeth Pierce am y drydedd flwyddyni (Third Year Pierce Scholar ship) gwerth £50 i .P Caradoe P. Williams, I.lanuf-fni. Yr eiddoch, &c., J. T. ALUN J'ONES, Cofrestrydd. Awst 22, 1919. CATS 0 CASSIA. AT OLYGYDD Y CYMRO. An.n-wyl Mr. EVlans,-IDichon mai diddiorol i ddarlilenwyr y C'YitRO fydd dtarllein, y llythyr a ganlyn, oddiwrth egl'wys- Rynishi yn Cassia, lie y mae chwiorydd Hioreib, Diyffryn, wedi oyn- nal efiengylydd er 1906. Ac os, wedi ei ddarlleni y teimla rhyw gyfeillion. awydd at-eb, i'r apel bydd pob rhodd y_n dna d'erbyoiol i'r eglwys frodorol iechan uchod. Dyffryn. W. I. GRIFFITH. Kymshi, Mawphlang P.O., S:h i I I oin: Assam, India, Gorff. 7, 1919. Atx Eiglwysi Horeb, Dyffryn. Anmwyl Frodyr a Chwiorydd yn yr Ariglwydd,—Yr ydym, yn falch o'r cyfle hwn i ysigrifemnu atoch fel ein rhieni ysbrydiol drwy',r efemgyl. Y mae y rhwymyin o serch a chym- deithas' ag sydd wedi eich cylymu wrthym er's blynyddoedd bellach yn myned yn dyniach ac anwyLach fel y mae yr amser yrt dirwyn ymlaen. Y mae cefnfor cariad Duw yr hwn sydd uwchlaw pob deall wedi llifo i fewn i'n cialonnau gw,ael ni trwoch chwi, ac oherwydd hyniny teimlwn dan, rwymau i'ch hysibysu am sefyllfa pethau yn ein plith ar hyn 0 bryd. Fel y gwyr llawer ohonoch, sefydl- wyd yr eglwys hon tua 38 mlynedd yn ol. Ond pur araf y bu ei chynnydd am amser maith. Efallai mai un rbeswin am hynny ydyw fod y penitref yn sefyll ar ffordd fawr (thoroughfare) ac yn cyinnwys gorffwvsle ga,n y llyvv- bdraeth, ac oherwydd hyntny bydd llawier o- bob! feel iawn eu moesau yn pasiiQ trwodd; ac yn, aros yma, ac yn dwyn l'w canOlyn: arferion ac esiampl- au tra n,,iweid,i,o,l i fo,e!s,au'r pfes,wyl.wyr. Ond er gwaethaf y cwbl drwy fendith yr Arglwydd ar eich cynorthwy chwi yr ydym y!n ymwthio ymlaen yn faterol ac ysibrydol er gogoniant i Grist. Canys Duw yw yr I-Irwn sydd yn gweithio ynom ewyl'lysio a gweith- redu o'i ewyllys da Ef." Pan ddech. reu!asoch chwi yn Horeb ein helprr trwy gynnal ein hefengylydd tua 19016- 7, cododd cwmwl bychan- fel oIed-r llaw gwr o for cariad Duw, ac y mae wedi bod yn. ho.fran uwohben. ein heglwys fach byth er hyniny, gan arllwys ei gynnwys, be'ndithiol arnom ac y mae nhif ein, helodau wedi cynyddu yn r,ad,d;oill a chyson hyd yn aiwr. Tfeb- law bynn,y, y mae seiliau yr hen- gref- ydd! Giasiaieg bagainaidd o aberthau a dewiniaeth yn siglo a dechreu. dym- chwel. Tuå 400-yw poblogaieth y pen- itref, ac nid oes, ond tua 80 ohornvnt yn Gristionoigion.. Ond y mae gennym ffydld a gobaith cadam y gwelir yr h,oill beretrefwyr cyn hir drwy ras Duw yn meddu adniabyddiaeth achubö1 o'r fvwaredwr Bendigedig Iesu Grist. Tuajg at ga,el hynlliY yn ffaith goddef- wch i .ni eich atgofio am ein hymdirech i adeiladu .addoldy' nrewydd. Yn hytrach, na pharhau i ddefnyddio- yr visigoldy i addoili ar y Sul, fel y gwneid, fe deimlwyd: yma y dylid, cael c,alpel ,c,y,faddia,s,. Diechreuwyd casglu at y driaut vn, ol ein, Heblaw hyn.n:y, ard.rethwyd cae bychan. oyfagos i dyfu 'rice' ynddo a gwerthu ei gynnyrcb yn flynyddol er budd ein trysorfa tuagat godi addoldy. Tlreuliai pawb o'r 'Cristionogion, yn w_fr a gwragedd, !beth o'u ham-sier bob blwyddyn i drin a cliwyliio'r cae. Enillir tua 60 Rs. ([4) oddiwrth y cynnyr.ch heblaw I li.i'r ardreth yn, flynyddol. Ar ol id do glywed aiiii ein cy.nllun darfu i'r diweddar Kareh. W. M. Jenkins, yr hwn. aydd yn parhau yn fyw iawn yn ei,n calonnau a'n cof ni am ein bod yn ei barchu a'i gia.ru yn ddirfawr fel gwir was i'.r Arglw-ydd., pan. glybu efe am y cynllun., aiddawodd fod' yil, gyfrifol am hanner y driaul o adeiladu'r capel. Oind er mawr golled i ni yma ac i'r -achos mawr ar y Bryniau yn. gyffred- inol galwyid ef odcKwrth ei waith at ei wobr. Tua d.wy flynecld yn ol yr anturias- om, ddechreu adeiladu y caper newydd ga,n barhau i gasiglu arian yinhob modd y giallem drwy gyfraniadau a gwerthu icynnyrch y cae. A chyda ]law, di- okh wn yn år,a chynnesi i'ch gweinddog chwi a'i briod am rodd. 0 56 Rs. 2 flynnedd yn ol. Erbyn. hyn, yr ydym wedi g,aHu casglu tua 1,000 Rs. (tua £ 6y) at y draul. Gnd ar ol i ni godi'r muriau a chael dryslau, ffenestri, &c., arno, y mae ein barian yn rhy brin i gael to hai,arn arno na phulpud ac eis,teddleoedd ynddo.. Gan fod pris llafur a defn,- yddiau wedi oodi cymaiint cyst ei orffen i ni 1,000 Rs. ar,all. Fel y gwyddoch nid ydym ond tipyn 0. lafurwyr yn gorfod dibynu yn llwyr ar ffrwyth ein, llafur oddiwrth gyn- niyrch ychydig dir sydd gennym, ac felly yn analluog i gyfrannu fel y dy- m'uniem at gael gorffen yr addoldy. Ac os gellwch chwi oddiyna neu rai •o'ch cyfeillion. yn y wlad ynla. estyn ychydig help i ni at y gwaith o gwbl- hau yr addoldy, nis gallwn, ddatgan, meWin geiriau mor ddiolchgar fyddwn i chwi. Pan ellir ei orffen, gobeithiwn y gwel Diuw yn dda ddwyn, yr boll ben- trefwyr i ddweyd yn ol geiriau'r Beibl, "Awn i fyny i fynydd yr Arglwydd, i dy Duw Jacob, ac efe a'n dysg ni yn ei ffydd, ac ni a rodiwri yn ei lwybrau Ef." Bydded i Dduw y tanignefedd a Thad ein holl druigareddau lüddi yn helaeth i chwi yr Ysbryd Glan a'i fendithion, ac i niin na u yma i dynhau yn fwy fwy y cwlwm oariad sydd wedi ei ffurfio nhynigomi ,a'ilI dys,gu ni yma a chwitha u yna i fyw i fyny a s,afon, y bywyd Cri.-tionogo; yniiiob cylcih a chysyllt- iad. Ydym, annwyl Frodyr yn yr Arig- hvydd, ar ran yr eglwys yin. Kynshi, JOSEPH (Efengylydd). KUM, WAN, Diaconiaid. O.Y.—Ois teimla rhywun tu allan i'r Dyffryn duedd i, ateb yr apel uchod derbynir a chydnabyddir pob rhodd yn ddiolchgar gan. y cyfeillion yn Kynsni; neu gan y Trysorydd, Mr. Vienimore, yn Ijerpwl,, neu gennym ni yma, neu gan Olyigydd y CnfRo i'w hanfoin ymlaen i India.—W.M.S. Wedi darlleniad yr aipel o Kynshi yn Iloreb nos Sul diweddaf, .dfffbyn- iaisi y rhoddion, a ganJyn at gael-to. ar a phulpud a seti yn. y capel newydd. Z S. d. T. William's, Glasfryo, Dyffryn 1 0 0 Mrs. T. Lloyd Roberts, Caer- dydd o 5 o Mr. a Mrs. J. Thomas- a. Miss Kate E. Thomasi, Tycanol, Talyboint, Dyffryn 5 o 0 Mr. William Parry, Llwyn- gr,i,ffri 1 0 0 Mr. R. Jones, Ty .'r Capel, Flore,b 0 4 6 Miss- Cassie E. Jones,, do. o o 6 Misls Annie C. Jones, diO. o o 6 Mr. a Mrs. \Y. Jones1, Byrdir o 10 O. Mirs,. Annie j'arry, Harlech o 3 o Mr. a MfSI. H. Wynme, Meifod Uchaf 1 o o Mir. IZ. A. Ellis,, Pentrevo,el,as, 010 IJn yn caru'r achos- cenhadol, (Wrexham) o 3 o Cydnabyddir yn ddiolohgar unlyw, rod:!ion dderbynir eto. W. M. GRIFFITH.
CYFARFOD T.I.FXYDDOL UNDEB…
CYFARFOD T.I.FXYDDOL UNDEB M.C. PENLLYN. BAT. A. NADOLIG, 1919. TESTUN ARBENNIG (A,go,red) Traethawd. "Y Cyfarfod "Ysigolion. fel Sefydliad Cyfunidebol: ei Hanies a'i Ddyfodol." G-wobr, Tair Gini. y Beirniad, Siyr O. M. Edwards, Lbn- uwchllyn,. Y Cyfansoddiadau j'w hanfon i'r Ysig. 'ar neu cyn Rhagfyr 10, 19,19—D. Lloydl Jones, Birmingham House, Bala.
NODION O'R DE.
NODION O'R DE. GALWAD.— Nos Sul diweddaf pleidleisiodd Eglwys y Park, Tre- fore-,t, yn unfrydol i roddi gal wad 1 Mr. W. G. Daviea, IMounttiin Ash. Crorffennodd yda lwyddiairnus yng Ngholteg Aberystwyth eleni, a'r tebyg- olrwydd yw y derbynia y gwahoddiad. Y miae yn y Pare faes dymunol iawn. ac yn slier y byddMr. Davies yn olyn- nydd teilwng o'r cyfaill gweithgar, y Parch. E L Mendus, B.A, sydd ar hyn o bryd yn llafurio ymi Mhrifddinas Cymru. Brawd yw Mr. Davies i'r Parch. IIoweT. Davies, Caslwchwr. TORRI ADDEWID.— Siomedig iawn yw y ddeadell yn Gosen, Bed- linog, wedii dleall nad yw y brawd o'r -Gogledd yn bwriadu ymgymeryd a'r fugeiliaeth. Cafodd alwad gynnes beth mnser yn ol, ac addawodd yn bendant dechreu ar ei waith vmmis. Medi, ond ymddengys y bwriada ddechreu arno mew.n rhywle heblaw Beddyllwynog ond golyiga, y frawdo'liaeth yn Gosen yn ddiymdroi synuud i alw ar.alf. Y mae yno gape] hardd ac eglwys weith- gar. GWERTHLT YR EIDDO.— Rai hlynyddoedd yn ol codwyd capel. gwerth 'tua ^2,000, a chychwynwyd achosSeiiSrnig yn Hopkinstown. Hu yno weiniidogion yn, 11lafurio yn ddiiwyd gyda'r amcan o adeiladu yno eglwys gref. Y diweddaf a fu yno yrn llafurio mewn amser ac aHan o amser yw v Parch. ML J. Rees, a gwyr pawb yn yr ardal ei fod yn weithiwr gonest a chydwybodol1; ond yn herwydd an- hawsterau, cyflwynodd ei ymddis- wyddiad beth amser yn ol, a daeth y Presbytery i'r penderfyniad tra yn ei gahmol ef am ei ymdrech mai orwell oedàgwerthu yr eiddo yn y lie. TUCHANGERDD.—' Nild y rna.i sydd yn tuchan fwyaf bob amser yw y goreuon i gyfansoddd tuchangerddi, onide n ifuasai v Parch. T. C. Lewis, Llwynbrwydr.au, wedii cipio'r wobr yn Eisteddfod1 Birchgrove, yn herwydd un o'r rhai hapusaf bob amser ydyw ef. Llongyfarchwn ef yn galonnog ar ei Iwyddiant. Nid pawb hwyrach a wyr oi' fod yn fardd cadeiriol." COF.LECH.-Ercof am y bechgyn a syrthiodd1 ar faes' y Gad y mae ym mwriad egiiil'wys Salem, Rhandirmwyn, osod 'tablet' i fyny yn y capel. Haedda yr egJwys hon ei chanmol yn fawr am y modd y symuda yn y blaen gyda'r gwaha'nol faterion teilwng a ddaw ger ei bron. TRO SAL.—Cwynir gan rai mai peth annheiilwng iawra, wedi gwahodd y Parch. LI. Bowyer i wasanaeth dathlu Heddwch ym Mhontardawe, oedd ei yrru oddiiar y llwyfan, a theimla rhywrai vn ddiolchgar i'r Parchn. Seiriol Williams a n. n. Tones am fod mor deyrngarol i'w brawd yn wyneb yr ymddygiad trwy adael y llwyfan gydag ef. DYDD DATH'LU'R HEDDWCH. Penderfynodd Cyngor Eglwysi Rhydd- ion yr Flendre a'r cylch"gynnal- Cvm- anfa Ganu Undebol ar y d'ydd y bydd- id yn dathilul rheddweh, a chafwyd Cymanfa fythgofiadwy vn yr Hendre, o dan .arweiniad Mr. T. Hopkiiin, E.vans,' Mus.Bac.. Castellnedd. Yn y bore am C), 0. dan lywyddiaeth y Parch. J. L. Mostyn Owen, cafwvd cyfarfod gweddi 0' ag eneiniiéld amlwg arnoi. Am 10.30 cynhaliwyd cyfarfod arbennig i'r plant, o dan. Iywyddiaeth Mr. Evan Bevan, S,aron,pryd y canwyd nifer o donau cyfaddas ganddynt. Cafwyd dau anerchiad' yn vstod y cyfarfod, gan v Parch. D J. Mosesl, B.A., AToriah, ar y League of Nations,' a chan Mr. S. K. Parry, Ty Croes, ar Dywysog Tangnefedd a gwnaeth y ddau sr.aradwr eu rhan yn ganmoladwy iawn &3-,dalr plant. I Cafwyd dau gyfarfod i'r rhai. mewn oecf weddill v dydd, pryd y canwyd' nifer o donau allan o daflen Cymanfa GenedLaethol Corwen. Yn y prynhawn am 2, o dan Iywyddiaeth Mr. D. B. Lewis, Banc- aredig, cafwyd anerchiad afaelgar gan y Parch. Thomas Francis, yr Hendre, ar y testun-' Y cyfleustra newydd' Methodd y Parch. D. S. Davies, Saron, a dod i'n hannerch yn y cyfar- fod hwn ar y testun Baner Rhyddid,' oherwydd, gwaeledd. Am 6 yn yr hwvr y llywydd ydoedd Mr. Lewis Rees, Ty Croes, ac yr oedd y capel eang yn orlawn cyn yr amser penodedig i ddiechreu. Traddodwyd diw", anerch- i.ad gref ac amserol yn ysitod y cyfarfod un g,an v Parch. IMostyn Owen ar 'Grfet y Cym,od!wr,' a'r flail1 gan, y Parch. David 'George, yr Hendre, ar c Weddii a'i Gwaith, f i-edwn y bvocl, son am y Gymanfa hon am amser maith :i ddodl. Yr oedd myn'd ar bopeth,a'l' 'eneini,ad oddiwrth Ý Sanct- aidd hwnnw i'w deimlo yn amlwg iawn ymhoh cyfarfod.
METHODISTAIDD.
Mae y Parch. W. M. Price, Pandy, wledi derbyn gahvad daev ac unfrydol i fugeQio eglwys St. Andrew's, Pembroke Dock, fel olynydd i'r Parch. Oscar Sy- monds, B.A. -+- Blin geinnyf d deall fod fy hen gyfaill, Mr. S. N. Jones, O.B.E., wedi bod yn fregusei iechyd yn ddiweddar. Ac nid rhyfedd hynny, canys y mae swm y gwaith a gyflawna yn d'digon 1 lethu unrhyvv ddyn. Rhaid iddo ymbwyl'lo, a chofio'r ymadrodd hwnnw—" Pob cnawd sydd wellt." Ie, pob cnawd," ac nid yw S.N. yn eithriad. Lied ddiweddar yn dyfod allan yw Llaw'lyfr Cyfarfod Misol Bry- cheiniog* am 1919; ond gw;na i fyny am hynny drwy fod yn gyf- lawn a manwl. A barnu oddiwrth rif yr hysbysiadau,, rhaid fod y C.M. yn sefydliad 0 bwys ymhlith niasnachwyr y sir. Mae;'r cO/ffad am frodyr ymadawediig yn rhoi gwerth arhosol ar y llyfr, a'r manylion. am ystadegau, y cy- hoeddíadau, &c., yn ei wneud yn tlwyddiadur teilwng iawn. -+- Mae y Parch. John Thomas, ysgrifennydd gweithgar y Sym- udiad Ymosodol, wedi cael gwa- hoddiad ii gynrychioii Cymru yn v World's. Christian Citizenship Conference1 a gynhelir yn Pitts- burgh, U.D.A., Tach. 9—16. Disgwylir y bydd yno gynrychiol- wyr o tua 50 o wledydd Cristion- ogol. Amcan y Gynhadledd ydyw edrych ar anhawsterau gweithfa- wi, ol, cymdeithasol, gwladol, a gwlelidyddol y byd, o safle Crist- ionogaeth yn hollol ar wahan i sect a phlaid. Llawenydd pur i'r Deheuwr yw'r didd'ordeb adnewyddol a deimlir gan y Gymdeithasfa yn Nhrefecca, ac am ddatganiad clir a phendant Principal Pry's. Teiimlir y gall Trefecca chwarae rhan bwysig eto yn hanes y Cyf- undeb, ond bod yn ofalus ii gael y dynion goreu with y llyw. Enwir leisoes nifer o bobl ieuainc ddysgedig- fel athrawon cymwys, a phan wneir y penod'iadau, nid i gylch bychan y bydd hynny o bwys. -+- Llawten gennym glywed fod Mr. Ieuan Watkins-Evans, Aber- tilleiry, wedi, cael y radd o M. I' (Cambridge). Mae eisocs wedi eninill y B.A., Cymru a Chaer- g-rawnt, gyd'ag anrhydeidd yn y r radd flaenaf, heifyd y B.C.L., Ll. B. Yr ydym yn deall y treulia ychydig o wyliau gyda y Parch, a Mrs. D. H. Williams, Tre- castell. Gwelsom frawd iddo, Accountant yn y L.C. and M. Bank, Abert'il'lery, ar ei ffordd o Drecastell i Weston. Mae y Parch. Griffith Parry newydd! gwb'lhau deng mlynedd ar h'ugain o gysylltiad bugeiliol ag eglwys Borthygeist, Porth- madog. Ni bu cysyHtiad rhwng- bugail ac eglwys e.rioed yn fwy annwyl a chynnes. Mae Mr. Parry wed'i gwneud ei hun yn bopeth i bawb (o bob enwad) yn y cylch, ond uwchlaw y cyfan yn Broffwvd a Gwr Duw vn yr ardal. Mael Mr. Parry yn parhau i edrych yn dirf ac iraidd, fel y mae pob g-olwg- y caiff y cysylFtiad ei barhau am lawer o flynydd- oedd. Tra y bydd gwyr fel eifei yn weinidoiTion ar eglwysi ywlad, ni raid pryderu ami lwyddiant y fuge'iliaejtb