Y Cymro

Yr hyn a ddywedwyd. Gyda. golwg- ar bolisi yz Llyw- od'raeth, hysbysodd y Prif Weini- dog fod y Gweinidog Llafur Syr Robert Home, wedi. para to t meSUir ynglyn ag oriau llafur a chyflog. Yn wir, cyflwynwyd y meisur i'r Ty nos Lun. Bwriedir i'r arnser gweithio ymhob diwyd- iant, gydag un neu ddau o eithr- iadau, fod yn 48 o oriau yr wyth- nos, ac fe sicrha'r mesur gyflog byw i bob gweithiwr. Datganodj y Prif Weinidog h'efyd nad yw ym miwriad y Llywodraeth i gen- edlaetholi y mwnfeydd, yn ben- naf ar y tir y byddai y gost arian- nol yn ormod ar hyn o bryd. Ej pholisi yw prynu yr hawlfraint. Dyma'r datganiad S'wyddbgol pendant cyntaf a wnaed ar y pwnc hwn, a deallwn fod y glowyr wedi penderfynu gwneud y mater yn bwinc blaenaf ymhob etholiad ac i ddefnyddio pob moddSo-n i sicr- hau cenedlaetholi. Da gennym d'deall, modd bynnag, y gwneir hyn o hyn allan mewn ffordd sydd yn hollol gyfreithlawn a chyfani- soddiadol ac nid drwy streic. Gyda golwg ar bolisi masnachol v Llywodraeth, hysbysodd Mr. Lloyd George y byddai y cyfyng- iadau ar y dadforion yn cael eu symud ar Medi; 1. i-4-i

Yr hyn na ddywedwyd. Er yr addewidiori uchod, prin yr oeidd yr araith yn boddloni; un- rhyw blaid na dosbarth. Gadaw- odd yr araith. amryw faterion pwysig heb eu cyffwrdd ag yr oedd' y wlad yn disgwyl clywed pa beth ydoedd potisi y Llywodraeth arnynt. I ddechreu, ni soniwyd gair am yr Iwerddon. Oddiwrth yr hyn ddig-wyddodd yn London- derry a Dwyrain Tyrone y Sad- wrn cynt, mae'n amlwg fod pethau yn myned o; ddrwg- i waeth yn yr Ynys Werdd, ac ni synem glywed am gynhyrfiadau mwy difrifol eyn hir. Ond or hyn oil, nid oedd gan y UywodiraethO yr un i'w ddweyd am ei bwr- ■iad gyda yolw.r ar yr Iwerddon. Cyhuddodd Mr. Lloyti George y gweithwyr a'r meistri o wario ac o beidio cynhyrchu, ond ni ddy- wedodd air o gondemniad ar yr adrannau hynny o'r Llywodraeth fu mor ddiofal g-ydag arian y wlad. Ni chafwyd yr un arwydd chwaith fod ym mwriad y Llyw- odraeth i d'ynnu costau y deyrnas i il lawr trwy wario llai. Gyda golwg ar wneud i ffwrdd a'r cyi- yngiadau ar y dadforioni, er y gwneir hyn ar Medi i, hyd y deallwn hanerog fydd y gwaith, oblegid cedwir draw nwyddau fydd, yn ol barn y Llywodraeth, yn taro yn erbyn yr un math o nwyddau yn y wlad Iron. Mewn gair, nid ydym i gael Masnach Rydd, er na roddodd Mr. Lloyd I George y lliw hwnnw ar bethau. Ond hawdd yw beirniadu, a dylid ar yr un pryd ddangos peth cyd- ymdeimlad a'r Llywodraeth yn amser pwysig ac anodd'y traw s- newid.

Yr Ifnigryrch yn Rwsia. Cyn belled ag y ri-iic gdrchfygu Bolshefiaeth yn myned, bu yr wythnos ddiwedd'af yn dra liwyddiannus. Aeth byddin Denl- kin rhagddi yn y (le, a gorchfyg- b b C.1 odd y gelyn ymhob cyfeiriad. Erbyn hyn mae ei, wyr cyfFyrddiad1 a byddin Rwmania, a chyfyd trig'olion y wlad; i'w gyn- orthwyo. Cwympodd Odessa:—y porthladd pwysig ar lan y M'V Du, i'w ddwylaw, ac y mae ei • lwydd yn ysgafnhau Koltehak yn y Gogledlcl, yr hwn cynt oedd merwn ymdrech galed. Er mai ne'wydd da yw hyn oil, eto i gyd dilymwn yr ymgyrch gyda phry- der, pan y eofiwn y g0'st a olyga i ni. Mae; ein treuliau yn Rwsia er dydd y cadocdiad yn 70 miliwn o buonau, ac i ba beth? Vr llvn sydd yn annodd ei ddeall yw pvvy sydd o blaid gwerin Rwsia, .ii Koltchak a Denikirii ynte y 1301- sheifiaidl Ac yehwaneg, yn union- gyrchol brom wedi i Mir. Church ill ioi ei air fod ein dynuon yn cad eu galw adref o Ogledd R wsia, wele hanes ymosodiad gan ein llynges ar longau Rwsia oedd yn nwylaw y Bolshefiaid yn y Baltic. Cafwyd budd;ugoliaeth mae'n wir, ac ymosodvyyd ar Kronstadt, ond onid yw hyn, yn golygu agor drws iÏ\ ymladd pellach ac ymrwymiad- au milwrol sydd yn groes t'r addeiwidion Mae lIe i, ofni fod ein polish yn Rwsia yn nwylaw y dosbarth milwrol, ac nid rhyfedd fod gwerin ein gw'lad yn drwg- dybio. ^—

Diswyddo'r Archdduc Joseph. Newydd .da mae'n ddiau yw clywed fod yr Uwch Gyngor ym Mhariis wedi gwrthod cydnabod penodiad yr Archdduc Joseph yn Llywodraethwr Hyngari. Un o hiliogaeth yr Hapsburgs yw yr Archdduc, a buasai goddef iddo reoli yn Hyngari yn un o'r pethau mwyaf croes i'r amcan mawr yr aethomi allan i ryfel. Pobl gul, drahauLs a gorthrymus yw vr Hapsburgs, ym meddwl fod pob cenedl fach i fod yn droedfainc iddynt hwy, ac y mae. yr ymgais ddiweddar hon i godi i safle mor bwysiig un 0"n hen, elynion pennaf yn ddirgelwch mawr. Ceisir dweiyd fod gan Rwmania ran yn hyn, ond annodd iawn cyspni hyn a chymeriad Rwman- ia. Nidi yw yn debyg i'n cemhad- on presennol yn y dwyrain. gym- ryd y cwrs ychwaith, ac y mae, lIe ofnii mai; cynirychiolwyr blaenorol y Cymrhryiriaid yn Budapest a drefnodd v fath beth. Modd byn- inag, hydcrir y rhoddir chwarae teg yn awr i'r Count Karolyi, vr hwn yw v tiebycaf o allu ffurfio Gweinyddiaeth a sefydlu Gwerin- lywodracth yn Hyngari.

METHODISTAIDD. Dywedlir na thraddodwyd er ys llawer blwyddyn ddim mwy byw a phwrpasol nag" anerchiad Mr. 6 James Clement yng Nghyfarfod y Blaeinoriaid yn Sasiwn Llanym- ddyfri. Da y penderfynodd y brod'yr ymgymeryd a'r draul o'i argralffu er mwyn y rhai na chawsant y fraint o'i gwrando. -to- Mae'r Parch. R. D. Edwards, --gynt yn fugail ar ganolfan y Forward Movement yn Grange- town, Caerdydd, wedi hynny gyda'r Y.M.C.A. yn y Dwyrain a Salonica,—weidli derbyn yr alwad i fugeftio cglwys Saesneg St. David's, Pontypool. Dech- reua ar ei waith y ii,s nesaf. Llonder yw gw,elled dynion o safle Arglwydd Clwyd yn ym- rodidi i geiisio gyrru'r hen \\1;:d tuag iil fyny. Yr oedd ei anerchiad yn Eisteddfod Corwen yn gamp- waith, ac ar yr un pryd yn llawn o awgrymiiadau ymarfeirol. Dy- wedir fod yr un peth yn wir am ei gyfarchiad godiclog yng Nghyf- arfod y Bobi leuainc yn y Gyman- fa Gyfiredinol. Hysbyyir fod gan Crwys bell- ach dair 0 goronau. Yn hyn mae'n ddiau y rime yn eithriad ymhlith yr holl Feirdd. Y syndod yw, pa bryd y caiiff amseir i gyfan- so ddi ? Rhaid eii fod wedi cymryd d'alcn o lyfr Dr. Cynddylan Jones trwy fod yn ddyfal wrthi yn y tren ac yn ei amrywiol letydau Nid oes pall ar weithgarwch y Parch. John Roberts, M.A., Caerdydd. Y n ychwanegol at ei waith fel gweinidog eglwys bwysig yn y ddinas, a'r mynych alwadau arno> fel preigethwr, a'l lafur fel Y sgrifennydd Cyngor Eglwysi Rhyddion Cymru, y mae yn' awr wedi ei benod'i! yn Y sg- rifennydd un o Bwyllgorau Com- isiwn yr Ad-drefnu. Gwneir cynnydd canmoladwy mew'n addysg gan y, pregethwyr ieuainc sydd yn cael eu paratoi gan y Parch. D. Tudor Jones, B.A., Trefecca; cynnydd sydd yn adlewyrch'u clod ar yr a thro a'r dilsgyblion. Rhe,strir rhai o'r dis- gyblion bellach ymhlith myfyr- wyr Prifysgol Cymru, Coleg Owen, Manceinion, Coleg Haek- n,ey, Llundain, a Choleg y Bed- yddwyr, Brystei. Deallwn fod gan Mr. Jones nifer eto 0 ddiisgyblion yn bwriadu e.istedd Arholiad y Colegau Diwinyddol perthynol i Gyfundeb v Methodistiaid Calfinaidd. Da iawn dynion sydd yn gwieithio yn d'dista WI, ac heb wneud llawer o stwr, sydd yn gwneud y gwaith mwyaf. Y mae Mr. Robert Parry, mab Mr. Wm. Parry (Eos Alltwein), Penmorfa, wedi pasuo'r arholiad morwrol i fod yn gapten. Nid yw eto ond ieuanc, ac enillodd cii safle trwy ei ynil a'i ddyfalbarhad. Bu niewii enbydrwyd'd droion, yn ystod y blynyddoedd diweddaf, a thorbidiwyd a chollwyd ei long unwaith, ond daeth drwy'r cyfan yni ddliangol. Y mae Capten Parry yn wr ieuanc o gymcriad difrycheiulyd a diargyhoedd, ac yn aclod 0 eglwys eii faboed, lie y mae eii dad yn swyddog blaen- 11avv. Boed iddo hir oes lwydd- iannus. v Da gennym ddeall fod y Parch. Owen Jones, Penmorfa, yn gwella o'il lesgedd diwe!ddar, a i fod yn alluog i^fynychu'r moddion adref, a disgwylir y bydd yn fuan yn: abl i fyneid i'w gyhoeddiadau mcgis cynt. Y mae Mr. Jones yn bregethwr mied'dylgar, a bydd yn dda gan ei gyfeillion a'r eglwysi wybod am ei adferiad. Gwelais restr o wýr amI wg yn y byd1 Methodistaidd sydd yn dwyn eu plant i fyny yn Saeson ac yn Eglwyswyr. Darparwyd y rhets-tr er profi fod Cyfundeb y Methodlstiaid Calfinaidd yn dar- fod o'r tir. Dywedai y casglydd nad oes cymaint ag un Eglwyswr yn dwyni ei blant i fyny yn Gymry ac yn Anghydffurfwyr Cafodd Mr. Richard Lloyd, un o gyn-efrydwyr Coleg y Bala, ac un o blant eglwys Victoria Park, Manchester, alwad i fllgeilio eg- lwys Triirrsarani, Cydweli, Sir Gaerfyrddib. Mae Mr. Lloyd wedi cael gyrfa addysgol ddis- glair, a hyderwn y bydd yn llwyddiannus iawn fel bugail. Dechreua ar ei waith tua diwedd Medi. -+- Hysbysir fod mudiad ar-droed ynglýn a Chyfarfod Misol Eluii- dain iii rwyddhau'r ffordd i'r Chwiorydd ddod i few a i'r Flaenoriaeth." Fe ddatgetnir gan bobl gymwys i farnu nad oes yr un rh Wy^tr cyfreithiol yn y ffordd. Os. dechreuir yn Jeru- salem Lluindain i ethol chwior- ydd. y mae yn dra sicr gennym y bydd i nifer 0 Eglwysi'r wlad frysio i ddilyn yn ol eu traed. GrelSyn ar lawer cyfrif fod rhyw bobl yn myn'd ym hen, gan y byddai yn dda gennym i'w haul arcs, a pharhau i dlywynnu yn eii, danbeidrwydd yr ochr hyn i'r dwr. Un o'r cyfryw yw Mr. John Thomas, Llanwrtyd. Y mae eif bellach yn cyrchu at ei bedwar ugeinfed garrejg filltir, ac yn bur wanaidd ei icchyd1, ond yn fyw ac ieuanc eÏ; feddwl, a thirf ac iraidd ei ysbrydl Dathlodd Mr. Martin Bevan, Treforris, ei hanner can' mlwydd fel Postfeiistr yr wythnos ddi- weddaf, ac y mae ganddo ystor o atgofion am fyd ac eglwys. Rhyfedd y cyfnewtdiad' sydd wedi digwydd yn hanesi yr ardal yh yr hanner canrif hyn Y mae bron. yn anhygoel fod y cyflog a delid i'r Postfeiistr yno pan ddechreu- odd gryn dipyn o dan bunt y mis. -+- Dewisddyn eg'ljwys Gorffwysfa, Sciwein, yw y Parch. D. J. Jones, M.A., Brynmawr. Madr eglwys gydag unfrydedd wedi estyn, iddo wahoddiad cynneis i ddyfod i'w bugeilio', a theimlant yn hydejru's y bydd idido gydsynio a'u cais. Gofid dwys fydd hyn i eglwys Llibanus, Brynmawr, os llwydd- ant, gan y bydd yn cael ei symud pani yn dechreu ymsefydlu yn eu plith. Cafodd cyfeiillion Capel Ucha', Solfa, fraint y Sul o'r blaen na ddisgyn on.d i ychydig, sef gwrando ar ddarlith ar Williams, Pantycelyn, a hynny gan dd'ar- y I lithydd oedd wedi gweled wyth deg a saith o auafau. Mr. David Evans, Twr y Felin, Tyddewi, oedd' yr hynafgwr, a. dywedir mai efel YW, 'r- unig un a erys o'r deuddeg a gadd y fraint o sefydlu eglwys Salem, Canton, Caerdydd,