Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
HEDDWCH. -
HEDDWCH. (Emyn buddujgO'l Eisteddfod Corwcnj. I Arglwydd Dduw y lluoedd A B re nhin y bre nh i no odd, Cyflwynwn heddyw foliant pur, Am ata.1 cur rhyfeloedd: I' w Enw rhown hosanna, Dinistriodd Duw y bwa: O'r nef cyfododd Ef i fam, Ein cadarn amddiffynfa. 0 dan ei adien dyner Fe'n cadwai mewngorthrymder, Profasom wenau'r addfwyn Oen Hyd lwvbrau poen a phryder, Am nawdd ei 11Ierth diolchwn, Am rym. ei ras giofynnwn; I dreulio'n hoes mewn heddwch llawni Rbinwedd:a.u'r lawn a geisiwn. Efe yw Tad yr unig A Brawd y weddwysig, Llifeiried; iddynt ddonian rhad Ei gariad gostyngedig", Rhoed iddo'i Hun ogoniant, I ddynion rhoed faddeuant, A chaned byd o dan, y palm Ei fytbol salm 0 foliant. WILLIAM MORRIS. Ty. Mawr, Morii. Mae ficer Llatnybodwel wedi gwaihodd Major David Davies i siarad ar Gyngihrair y Cenihedi- oedd yn Eglwys'y Plwyf ym mis Medi neu ddechreu Hydmf. Gwa. ■ hoddir yr Anghyd ff 11 r f wyr yno i wrando'r Major. -+- Bydd elw Eisteddfod Corwen tiha dwy fil 00 bunmu. Gwych iawn i diref fech an. fel Corwen. Ond y mae yno fedr i gymial E'is- teddfod wedi ei feiithriw gan yr eisteddfod fliynyddül, ac anhawdd Drisio y dalent hon i fywyd tref. Clywais wr Egilwysig yn dweyd Wrth gyfaill y dydd o'r blaen ei fod yn synu it fedr Mr. Lloyd George i benodiesgobion, Y gwir yw nad oes gam Eglwyswyr ddim syn- 1 ad am y pethau rhagorol y medr ^yn call a .ga.lluog eu gwneud serch iddlo fod yn Anghydffurfiwr. Ce.ir darlun rhagorol o Proffes- Wr David Evans ym Great t houghts" am Awst 2, ac ysgrif ¡gan Mr. T. Rhys Jones yn rhoi Sanies ymgom a gafodd gyda'r doctor. Mae glan, Dr. Evans syn- ad uchel iawnt am werth, cerddor- laeth i ddyrcbafu cenedl. Drwg gejnnyf glywed maiÍ par- hau yn wael y mae'r Parch. H. Barrow Williams, a'i fod mewn pursing- Home yn Llandudno. Jybir y rhaid iddo> fyned dan ^riniaeth llawfeddygol yni Liver- pool mor fuaUl ag y gellilr ei syniudL Dywed stiwardiaid ohwareli L r,y Ffestiniog y gallent ddyblu nifer y gweithwyr ond gwell1 gan. lawer fyw ar y tal i'lr.diwaith y maent yn ei dderbyn, gan y Uywodraeth. Oni (klylai fod gan rywun ddigon b o hawl i roi diwedd ar y twyll sydd yn mynd ymLaen. -+- Mor bell ag yr wyf yn deall ;i pethau, nid oedd ymweliad cyn- rychiolwvr Eglwysi Rhydd Cymru a'r Brlfddinas yng-lyn a chwestiwn Dadwaddoliad yn ddim ond ttars digymysg. Nid oedd ganddynt and llyncu yr hy 11 a osodwyd o'u blaen neu gydnabod eu bod wedi eu trechu. Derbyn yr anochelad- wy a'wnaethant, a dyna wnaeth yr Eglwyswyr hefvd. Llanwy(| chwech 0 gadeiriau Coleg- Aberystwyth' ddydd Gweii- er-Physics, Dr. Gwilyrn Owen, Auckland' (mab y Parch. Wm. Owen, Conwy); Mathematics, Mr. W. H. Young, Liverpool; Amaethyddiaeth, Mr. E. Jones, Aberystwyth; Daiareg, Cap ten ,T. Pugh; Lladin, Mr. H. J. Rose, o Canada; Llenyddiaeth Gymreig, Mr. T. Gwynn Jones. Bydd yn dda gan lu o hen gyfeill- ion weld Dr. Gwilym Owen yn dyfod adref, a bydd ei benodiad yn cryfhau'r ellfen Gymreig yn Aberystwyth. -+- Anonodd Mri. Haydn Jones, piavid Davies, a Sydney Robmson lythyr i'r papurau I ddweyd fod yr Eglwys yni elwa ^1,197,659 drwy'r oliad a achoswyd gan, y rhyfel. Ail-waddoli yr Eig:lwys y niac'1r Mesur newydd ebai'r tri wyr dewrioai hyn a bleidfeisiodd yn erbyn y Llywodraieth an cyd- ,iiel -+- Atebwyd y llythyr gan yr ael- odau Cymraig mewn llythyr arall sy'n dangos fod pawb yn blino ar yr heynt, a bod mwyafrif cyn- rychiolwyr Cymru yn falch o'r fargen. Ami y ffigyrau, mae'n anodd eu cysoni, ond cysurir Cymru d'rwy ddangüs fod1 yr holl deyrnasi yn talu ei rhan at y mil- iwn punnau, ac nad yw y baich newydd yn disgyn ar Gymru'n unig. Agforodd yr Arglwyddi .gwetstrwn arall wrth newid y mejsur fel ag i roi'r mynwentydd yu ol i'r Eglwys. Ond bydd gan y Prifweinidog- air i'w ddwoyd ar hyn. Dyma. air o algof am Watcyn Wyn sy 'n wertih ei ddarlLen hyd yn oed pe buasech ,wedi ei ddarllen o'r blaen:- Ar nos, Wener Ylli y Gwyinfryn, byddai'r hardd yn, trefnu'r supplies i ';r beohigyn fyned allan y Saboth Ily oamlynol, ac yn eu cynglvori ar ffurf Deig Gorqhymyn y Gwynfryn: (I) Y neb sydd; g,anddo glustitau i wran!daw, gwrandawed orchymyn- ion y Gwynfryn. (2) Pnegethwcih brege-t'hau eich hunain, boys; byddwch yn Jacob neu yn Esau; 'dyw pob" Isaac ddim yn ddall, cofiwch ehwi. (3) Pe,idi-wc,h a gwaeddi mewn gw.aed oer, neu foe aiff yr awr weddi yn, awr waeddi. (4) Siaradwch yn barcfrus am y Breinin, neu cerddwoh i fyw i Twrci. (5) .\iae yr eglwys hon a*,f eglwys amll yn dymuno c-ael Cymanfa Bre- getbu; ewoh yno yni galonog, a gofalweh beid-io a eihynnal Cymanfa Gianu. (6) Peidiwch a chwareu i'r 'gallery" wrth bregethu; ar y llawr miae'r "galwadaji" yn cael eu pasio a'u hysgrifennu. (7) Cofiwch. y gwaith oaletaf y gwn i am dana yw cuddio anlwybod- laeth. M,a,e'n galetach i lawer na ch-eis.i,o gwybodaeth. (8) Os gwelwch rhyw fferniwr yn cyisgu yn y cwrdd, dibunweh ef a wit, ac nid a chwip, rbag ofn ei fiod wedi bod' ar lawr gyda chreadur tost am no'sweiithiau, ac wedi gwneud ymdreoh i ddod i'r cwrdd, er mai Sul, si-id en t, ydioedd1. (9) Peidiwch a g wast raff 11 aimser, boys, a. 'ch i-niam, efallai, yn cym.ryd igolchi i'r ty i dalti am eich ysgol chwi, (10) Peidiwch a thypu eich watch- es allan wrth bregethu, neu fe gred y bobt mai timekeepers: y'eh chi. Dyma brif destynau Eisteddfod Genedlaetbol Caernarfon,, 1921- Caotawd \Vbdga:rO'l yn gy sy ill tied. ig a Heddwch, gwobr ^50. Y cystadleuwyr i ddewis eu geiriau eu huriain. Y' cyfansoddiiadau i fod mewn 1.1 aw erbyn Mai 15, 1920. Barna y PwyLl.gor mai tra: dymunol fyddai rhoddi perfformiad ü'r Gan- tawd fuddugol yn yr Eisteddfod1, c's cymeradwyir hynny g-an y Beimiiaid. I)<ob ha,wlfraint i'r Gan,tawd i' fed yn eiddo Pwylilgor yr Esitedilfotf byd ar 01 yr Eistedd- fod one! os trefnir i berfformio bydd y Pwylilgor yn barocl i ym- gyng-hori. ag1 Awtlur y Ganitawd f lT( ][llgo] y ng hykhr ai-graffu a chy- hoeddi'r Gantawd. Traethawd Beirniadol a Hanesydc:101 y.n Gym- raleg; ar Lenjyddiaeth Cymru yn y Bedwaredd Ganrif ar Bymtheg. I fod rhwng 50,000 a 60,000 o eir- iau. GWDbr, jQ 00. Y Gadaiir: A wdl heb fod dros 600 0 linellau. Vr ymgeisiydd i ddewis ei destunc- heb fod yn. destyn y "Gadair mewn Eisteddfod Genedl aethol yn, ystod yr 20 ml, diweddaf. Gwobr, £ 20 a Chftiidair yr Eisteddfod:. Y Goron: Pryddest heb; fod dros 800 o lin- ellau, ar un 6'r testynau canlyn- o-I (a) Breuddwyd Macsen (b) Gwilym Hiraethog; (c) Arwydd Mab y Dynj (d) Mab y Bwtihyini. Gwobr, £20 a Choron yr Eisitedd- fod. Drama. Gymraeg y gellid ei chwarae mewn. dwy awr a hanner. Y testun yn agored.. Pob hawl yn y Ddrama fuddugol i fod yn eiddo Pwyllgor yr Eisteddfod hyd ar ol yr Eisteddfod. Gwobr, £50'. Y cyfansoddiadau i fod mewn lhw erbyn. Y I a o Fai, 1920, gan fod ym mryd y Pwyllgor, oscaniata anigylc'niadau, i gynnyg gwobr eto am y perfformiad goreu o'r Ddrama fuddllgolynglyn a'r Eisteddfod. Drama Hanesyddol Gymraeg gym- hwys i blanit Ysgol, y gellid ei chwarae mewn awr a hanner. Gwobr, £15.
- PERSONQL
PERSONQL Bragwr yw'r blaenaf ar restr y rhai gawsant anrhydedd ddydd pen blwydd y Bren.i;n,—Guinness wrth ei enw. Yna daw Syr Edward Russell, goJygydd y "Liverpool Daily Post," ar aelod dros Wid- nes,—Wa.lker,—yn mesaf. Mae Mr. Lloyd George yn myned i Lydaw am ychydig' seibiamt, a chyngborwn ef i alw gyda'r cen- hadwr, y Parch. W. Jenkyn Jones. Nis gwn aim. neb gwell i arwaiii Cymro,—ond ei frawd Mr. Evan Jones, efe wedi marw, ac felly Mr. Jen'kyn jon,t--s yw'r gotreu yni awr.' Mae pawb at wasaniaeth y Prif Weinidog, ond gwn mai gwell ganddo Gymro. Gyda 11 aw mae Mr. a Mrs. Lloyd Ge'org'e wedi eu gwadd i dreulio Sid gydla'r Brenin yr., Balmoral. -+- > Mae Mr. Idris Morgan, Heol- gerrig, efrydwr yn Ysgol Ailradd- ol Castell Cyfarthfa, Merthyr Tydfil, ac efe ond deunaw oed, wedi pasio e: Inter. B.Sc., Llun- dain. Deall vn mai, Mr. Morgan yw'r cyntaf i basio yr arholiad hon yn syth o un o ysgolion; y dref. Nid yw ysgol Cyfarthfa ond ieuanc, ond y dydd o'r blaen pasiodd wyth o'i hefrydwyr y London Matriculation. Da iawn, Heolgenig a Chyfarthfa, oniide? Mae'r Parch. R. R. Jones wedi cae-1 parch a gair da, gan y Cymry yn y Wladlfa Gymreig ar ei ym- adawiad. Llanwodd ddwy swydd yno,- gweinjdog yr eglwy's a, gol- ygydd papur newydd,—"Y Draf- od," newyddiadur y Wladfa. Ac os llwyddcdd i foddhau pobl yn y ddau gysylltiad yma, mae yn angel. Mae un fantais ganddo fel bugail, —mae pobl yn maddieu i'r bugail pan y daw priodas, gienedigaeth, neu farwolaeith i'r ty. Ond am y gofygydd nid oes neb yn. breu- ddwydio am faddeu iddo ef! Caeron yw g-olygydd newydd y (Drafod.. Y'sgrifenna y Parch. T. M. Jones, Gronant, atom fel y can- lyn :—"Drwg oedd g-ennyf weled hysbysiad yn y CYMRO diweddaf am farwolaeth Mr. Thomas D. Howell, Racine, a da iawn gennyf weled efich bod yn rhoddi blodeu, yn ar ei fedd. Pan ar ymwefiad a'r America rai blynyddau yn ol, yr oeddwn yn pregethu un Saboth yn Racine, ac yn y prynhawn aethllm" i'r ysgol, ac arweiniwyd fi i ddosbarth lluosog o ddynion ieuainc. Mr. Howell ydoedd yr athraw, a tharawyd fi ar y pryd, ac erys yr argraff eto, mai efe. ydoedd un o'r athrawon goreu a gyfarfydldais erioed. Ar gyfrif ei foneddigfaliddrwydd, ei ddoesth- ineb, ei wybodaeth, a'i fedrus- rwydd, llwyddai yn amlwg i ddwyn allan y goreu o'r dosbarth, a theimlwn yn sicr pe mwy o ath- rawon tebyg i Mr. Howell y bu- asai llai o son am ddirywiad yr Ysgol Sabothol." I