Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

1 article on this Page

Cymdeithasfa Lianymddyfri.

News
Cite
Share

I (a); Abraham Rees, C.M. Deacon, Bethlehem, Treorci. Mynwy.—P,arohn. Evan Armstrong, Ebbw Vale; W. J. Levi, Newbridge, Mon; Evan Price, Elbbw Vale; Mri. Abram Morris,. Gwynfa, Gold Tops, Newport; S. N. Jones, Y.H., Cartret Melus, Stow Park Avenue, Newport; T. L. Williams, B.A., C.M. Deacon, Brymmawr. B ryeheiniog.—P archn. Lewis James, Builth Wells W. Jones, Pentrefelen, t Seniray Bridge; M,ri. E. Williams,, | Caerau, Hermon, Llanigammareh Wells; E. Price, Torffynoin, Llan-^ dilofan, Senny Bridge. Llumidain.—Pairch. M. H. Edwards, Park Side, go, Burtown Road, Brix- ton, S.W.g. Hiysibysodd y Llywydd, gywirdeb y. Cofnodion, a chadarrihawyd hwynt. G-ohebiaethau. Oydmalbyddwyd. Llythyrau oddi- wrth: (I) Y Parch. W. James, M.A., Abertawe,. yn diolch am gydymdekn- [ lad mewll llesgedd'. (2) Y Parch. J. t Henry Davies, yn hysbysiu fod yr aw- durdodau milwrol yn gwrthod rhydd- h-iu Mr. T. Nicholas. (3) Y Parch. J. D. Evans, M.A., Pontypridd, parthed t y Comisdwrn i ad-drefnu'r Cyfumdeb. | (4) Syr D. S. Davies, A.S., yn gofidio am ei abseinoldeb. (5) Mr. D. Davies, A.S., Llandinam, yn d'iolch am gefn- ograeth ynglyn a'i wiarith arbennig yng mglyn a Chynghrair y Cenhedloedd. (6) Y Prif Weiriidog, am longyfarch- l i,adia:u',r Gymdeithasifa ar ei waith eff- eithiol yn. y Gynihadledd Heddwch. Y Comisiwn. Ar gaig y Parch. J. D. Evans, M.A., Ysgri'feranydd' y Comisiwin Ad-drefn.it: (1). Etholwyd y. Parch.. T. Bowen, Caerdyddi, yn. aelod ohon,o-.dj Prif- a thro Prys, M.A., yn cynnyig, a'r Parch. R. Evans1, Llamwrtyd, yn eilio. (2) Foci y Gymdeithasifa i fod ym gyf- rifol am dreuliau eu haelodau ar y ■Comisiwn. Ordeinio. iOynhygi'odd> y Parch. J. Morgan, Aiberdiar, fod einw Mr. W. Jones, B.A., Treorci, i'w gym.eradwy.o. i'w ordeinio gydia'r brodyr eraill, ac eiliwyd gan y Prifathro Prys,, M.A., a phasdwyd yn f, umfirydol. Y Parch. T. Phillips, Sil;oh.Gellid tybio wrth y siarad hwD mai pasio'r arholiadau'm unig Slydid i sdcrhau or- deimdad. Ai felly y maie ? Y P,rifath,ro Prys.—Ai nid yw Mr. Phillips yn cofio y rfieol gyda golwg hefyd ar dd.erbyn, galwad eiglwys? Y Parch. T. -E. Thomas, Lla:n:- stephan, a ddadleuad'n gryf dros or- deinio Mr. D. Jaayies Davies, St. Clears. Yr oedd wedi cael 'certifi- clatel y Prifathro, a bod yn ddeddtol ac nid yn grefyddiol oedd ei gadw'in hwy am nad oedd y cais wedi dod yn rheolaidd o'r Oyfarfod Misol. Y Prifathro Prys.—Nid yw Mr. Thomas yn giwybod fod y gwr iejiane am fyu,ed ymlaen ymihellaoh gy.,diali gwrs addysg. Y Parch. T. E. Thom;as,Y mae yn bresennol yn. ystyried galwadtau oddi- wrth fwy nag un eiglwys. Y LlY'wydd.Onü nid oes cais rheol- aidid o Gyfarfod Misol Sir Gaerfyrddin ,am ei ordeinio. Y Parch. R. J. Rees, M.A.—Yr wyf yn apelio'in gryf at y Llywydd am roi terfyn ar y dd!adil, gam fod y mtater bellach yn ddigon clir. Yr ydym ni yng NrgogJedd Ceredigiolll wedi gwrth- od ystyried ceisiadau mie,wn, amgylch- iadlau cyffelyb. Y Parch. J. Hughes, M.A., Peny. bont.—jCadwier v 'rheol, ar bob oyfrif, rhatd-; f'r„. Gymdeithasfa ymdeimte a'L chx'.frifoldeb. Y Parch, J. Oliver.—"Os cafodd y brawd ieuanc alwad1, ai nid yw y rheiol- au oil wedi eu cadw yn Ilythyren,ol gy wir ? j Y LLywydid.—-jpnd gan mad oesi cais rholaldd m. ei ordeiniio o'r Cyfarfod Misol, rhaid i mi roi terfyn bellach ar y ddadl, a myn'd ymlaen, at y mater ,3.lr.a.ll. Dirprwyaethau. Cvflv ynwyd Dirprwyaethau y Cyng- w fr.b: a'r Eglwysi Ymineilltuol ac -sgobol. Gwahoddiwyd y Maer—Daniel Jornes, yh-, ac aelod'au y Cyngor Tref o.l-* oli v,n eu g'wisgoedd swyddogol i'r Set ^awr, hefyd y Parch. D. Edmunds uweni, B.A., Vicar a'r gweinidogion. y Llywydd.—I should like to ex- P £ es's' pur heartiest thanks to Your ^'Orship and a'l the members of the orporation of this ancient town, tor ^•ux kindly visit and happy greetings On this interesting occasion. It i, not often that our Pulpit Pew is so packed, and never before was, it so full of coLour as it is' to- day dignified and beautified by your presence. We re- joice that the Mayor in. particular is not only a successful man, of business, and. a chief magistrate of great dis- tinction, but that he also through a long and strenuous, life has always emphasized the supremacy of the spiritual. To the genial Vicar and, his brothex ministers of various. Denomi- nations, we accord the heartiest wel- come. M'ay brotherly love continue. We are greatly pressed for time, and the speaking must be confined to His Worship the Mayor. Y Maer.—Mr. Llywydd,—Mi garwn i ateb yn hen iaith fy mam, er hwyrach fod ,rhai o'm cyfedllion ar y Cynghor yn anwybodtis ohoni. Pleser i ni oil yw bod yma i roes aw u Cyf- undeb enwog y Methodistiaid i'n tref henaifol ac eniwog. Dyma un o gysegr- leoedd Cymru. Yma y cyneuodd yr Hen Feer, anfarwol ei 'gannwyl, fu'n llewyrchu meyvn oesoedrd tywyll' a dyddiau blin, ac mid yw ei llewyrch wedi ddffodd eto. Ac wedi llawer tro ar fyd, dyma ficer arall—olynydd; yr hen fice,r Pritehard^—yma. heddyw, ochr yn ochr, ysgwydd wrth y'sgwydd!, a chalon wrth g,alon a'i frodyr Ymneill- tiiol, yn croesiawti'r Sasiwn. Yn yr ymyl y canodd y per-iganiedydd o Bantiyoelyn, ei. emynau anfarwol, nas- angho'fir tra'r byd'yn bod', ac mi gar- wn. i gael cyfie i'w canu yin y nefoedd hefyd. Ac yma wrth hen Eglwys Llainfair-ar-y-ibryn y mae ei lwch cysegrediig yn arosi hyd ganiad yr ut- gorn mawr. Y mae awyrgyloh Llan- ymddyfri yn ffialfrioJ iawm i Sasiwn y Methodistiaid, a. thmdidod.i.adla'll'r gorffenmol yn hofmn o'n hamgylch ymhob' cyfeiÜad. Gwelaif mai gwyn- ebau Crisitiomoigol siydd anigylch ogylch i mi ymhob man. HJwy'n sict y c'awn- Gyimamfa. Wirth ein. bodd. Cym- anfa fawr Ileddiwch ddiylai fod enw hon. Bum i'n proffwydo y doi diwyg- iad mawr ar ol y rhyfel, ond y mlfl-e gormod 0 rialtwch wedi bod mewn llawer man, nes peri i ni of-nd wejth- iau yr ymwelai yr Arglwydd, a ni ■mewm gwg drwy bla a phethau ofn- adwy. Ond diymia Gymiamfa heddyw i buro ein hawyrgydoh. Ciroeso cynnes i ohwi oil, ac Ysbryd yr Arglwydd a fo'n. amlwig yn eiln plith. Y Parch. R. Evans, Llanwrtyd.—I am called upon to reply in English to. Y oLtr Worship's eloquent Welsh speech. The English is to meet, Sir, the limitations, of sornle of your col- leagues, whoon we are delighted to see here supporting you at the old Welsh Sasiwrn. Mem in your position, Sir, in times past, very frequently persecuted and prosecuted the religious, bodies of the: land we love. But a change has, come upon the sceme. And when we findr-ias we do to-day—that Law and1. Gospel go. together, in the. unity of the Spirit and the bond of peace, it must augur well for the advance- ment of the Kingdom our coanmom Lord and Master. Iiis Worship the Mayor has not told us all in spite; of his, fervid eloquence. We are now going to adjourn to enjoy his, hos- pitality in one of tne largest buildings of this, fine old town, where he sumptuously entertains,, at his own ex- pense, the whole" Siasi w" although himself a member of another Com- munion. A lo,uig and,. happy life to the Mayor and Lady Mayoress is our united prayer as Calvinisitdc Method- ists. Gohdriwyd" y gweithrediadau, y Parch. J. Hughes, M.A., yn. tedynu tJrWly weddi. Wrth. y Bwrdd Te. Llyw yddwyd wrth y bwrdd te gan y Maer, pryd yr arweiniwyd drwy ofyn benditlh-gan. y ficer, ac y mwynhaodd pawb y trugareddau oedd yn arlwyo'r byrddau lluosog ymhob man. Cyn- hygiwyd y diolchgarwch ,gan Lyrwydd y 'Giymdeithaisfa, eiliwyd. gan y Prif- athro Prys, a phasliwryd yinr g.alonnog gan bawb o'r gwyddfodolion. Ateb- wlydi yin, fyr ar ei. ran ei bun a'r Fiaeres gan y Prif Vnad caredig. J'VR AIL EISTEDDIAD AM 6 O'R GLOCH. Dechreuwyd drwy ganu penn i 11. O'r Gymanfa Gyffredinol. Darllenwyd gohebdaeth fanwl oddi- wrth Yisgrifenimydd y Gymanfa Gyff- redinol yn galw sylw at(1) Y Ddeddf Addysg newydd, a'r angen- rheidrwydd. am i'n. heglwysi fod yn fyw i'w cyfrifoldeb yn wyneb y cyf- He w idliadau a ddwg oddlila,mrgy lc ae yn arbennig y siylw a ddylid. rod i addysg grefyddol—bellach yn boll g-ylohoedd bywyd. (2) Y diylid bod yn fwy teyrngar i'r Cyfundeb gyda der- byn y Oykhgronau Cymreig, ac hefyd y -Treasury,' fod cyfartaledd y dieiibymwyr drwy Dde a Gogledd: yn waradwyddus o fechan. (3) Y rhaid rhoi cefmogiaeth ymarferol i (a) Addysg Ddiirwestol yn yr Ysgolion Dyddiol; (b) Cefnogi y Gobeithlu ymhob man., a phwysleisio Pur deb ynarbenrnig; (c) Adrnerwyddu'r ymdrech i gael pobl mewn oed yn Ddirwestwyr, a gofalu fod y Llyfr Ardystio bob amser yn. y golwg (d) Darpairu N euaddau Pen- trefol i, feithrin ysbryd darllen, a,c i ddioigelu yr ieuenctid ym eu hoÜau hainddenol. Cynhygiiodd y Parch. R. Evans, eil- iodd y Parch. W. E. Prytheroh, a phasdwyd ein hod yn' derbyn y ceIli- adwriaethau uchod o'r Gymanfa GYift- redtinol Y Fwyllgor Rhagrarweiniol. Darllenodd yr Y grifenDiydd gqfnod- ion y Pwyllgor Rhagairvveiniol:—(1) Fod. y Parch. R. J. Rees, I.A., i holier brodyr a ordeinir yng Nghymdedthas- fa Ilydref, yng nghylch y,r Athraw- iaeth, a'lr Parch. R. Evans, yng nghylch eu profiad ysibrydol. (2) Fod apel Mr. Abjrahiairn Oliver yn cael ei wrtbod. (3) Fod ordeindiad arbein,nig i fod ar Mr. Edwin, Adams, B.A., oher- wydd ei fod y,n yma-dael i'r Maes, Cen- hadol. Y Parch. Wynne Thomas i roi'r Araith ar Natur Eiglwys, a'r Parch. W. Mendus j di'adidodd' Cyngor Hefyd y Llywydd a'r Ysigrifemiydd i gymrychi.oli'r Giymdeithaslfa. (4) Ford y Parch. J. Huglhesl, M.A., Pern- boat, i gjnflwyno'r Bemderfyniad yng nghwrdd coffa'r milwyr syrthieddg. (5) Fod y brodyr oamlynol i ITurfio'r Pwyllgor Ariannol:—Mri R. W. Jones, B. A., Y. H. (Try sorydd y fa, a'r Cynullydd.) S. N. J.ones,"Y.H., O.B.E.; Timothy Davies, Llufidaim; D. C. Roberts, Y.H. R. S. Griffiths, Y.H; T. G. Lewis, M.A., Tregaron,; J. Was k i 115. Y.;H, Brynmawr; W. Thomas, Ynysybwl H. W. Evans, Y.H., Solfa Barret Evans-, Abertwe; Jas. Clement, Skewen Arthur Jones, Aberystwyith; Evarn Williams,, Tir- abbad D. E. Thomas, Castellnedd. Cynhygiwyd dierbyn yr adirodddad gan y Parch. J. Hughes, M.A. Eiliwyd igan y Parch. Michael Williams. Ethol Llywydd. Penodwyd yn Bwyllgor Enwi (y Llywydd am y flwyddyn nesaf) :—Mr. John Morris, Penllwyn., Parch. Evan Morgan, B.A., H. Rogers, Mr. Phil- lip Perkins, Parch. J. Richards, Mr. A. Morris,, F.R.H.S, l'archn. Arnold Evanis, B.A., J. J. Thomas, B.A., M. H Edwards, M.A., W Jones, a H. W. Evans,, Y. H. Hiysbysiodd y Cyinullydd, Mr. A. Morris, E.R.Hist..S. fod y Parchn. T. Phillips, Siloh, R. J. Rees, M.A., ac R. R. Roberts, B.A, wedi eu dewis, i hleidtlei,s,io .amytit. Dosbarthwyd y papurau pleidleisio. Cafwiyd y rhaid ail-bleidledsdio. a:r y ddau gymtaf, pryd yr etholwyd yn ^.lywydd, y Parch. R. J. Rees, M.A., Aberystwyth. Penderfynwyd fod rhybtidid cymhyg- iad y Parch. R. R. Roberts', B.A., ynghylch lleygwyr yn Llywyddion i'w ystyried dnannoeth. Amrywion. Penderfynwyd fod y diolch goreu T'w anfon i 1a.r11 Lisburme,, am rodd o dir i Eglwys Trisant, Gogledd Cered- igion, ac i Mr. W-Rosser, Y.H., Tre- garri, Newport, am ddarn, o'.dir yng- lyn ;a Llanmartin,. Hysbyswyd y Gymdeithasifa fod Miss Susan Thomas, Brymmawr, wedi ei dewis, yin rheolaidd. i'r swydd o dddacones, a phasdwyd i gyflwyrto'r mater i'r Comisiwrn Ad-drefnu. Rrhoddiwlyd caniatad wedi siarad rnadith i werthu'r eiddo yn Nhrehopkin., a hysbyswyd gyda gofid fod y ddead- lelJ fechan yn Ynyshir wedi ymwas- garu, ond yn ymuno ag eglwyisi eraill yn y oylch. Esiboniodid y Parch. J. J. Thomas, B.A., Caerdydd—y ddau achos mewn araith, glir, gan bwysleisdo fod hym. yn bresemhol ym anochela-dwy, ond, y gwneid pob ymdrech i ddiogelu aelod- au gwasgaredig y ddau le. Cyflwynwyd i'w hordeimio y Mri. D. Evans, B.A., Cilycwm, T. E. Jones, Rhydoymerau, a Dd. Davies, Closygraig. Hefyd, y Mri. Phillip J. Jones,, B.A., ac Edwin Adams, B.A., Panfro, ynghyda'r Mri. E, C Phillips, W. Jones, B.A., o Ddwiyrain Mor- gannwg, a Mr. W atkyn Williams, B.A., o Fynwy. Penodwyd Mr. J. Mills (Tarianydd) i wmeud coff,ad am y diweddar W. O. Powell, Aberdar. Pasiwyd yn galonnog iawn lythyr tfiOslglwyddiad y Parich. J. Thornis, iOaerdiydd, i Gymiamfa Gyffredimol yr Unol Daleithiau, a'i fod i'n cynrych- ioli yon yr Undebau Presbyteraidd. GWASAXAKTH COFFADWR- IAETHOL I'R MILWYR A'R MOK- WYR SYRTHIEDKi. Am 7 o'r gloch yn y Tabernacl-y capel ea.ng yn orlawm yn hir cyn dech- reu. Dechreuwyd. trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. M. H. Edwards, M.A., Lluindiain. Y Llywydd.—Y mae hwn yn gyfar- fod nedlltuol ynglyn a'r (iymdeithasfa gyntat wedi arwyddo'r Cytundeb Heddwch. A hyifryd gennym ei. chys- ylltu a hen dref enwog Llamyrnddyfri yng nghanod tangnefedd heddyohol Diyffryn tyfawl Tywi. Bu difrod a chelaneddi am flynyddoedd, meithion, a haiwdd. yw gofyn, I ba beth y bu y golied hon? Os' nad yw'r byd i'w ad1- drefnu ar linlellau cyfiawndier, a rhyfel i beidio mwyach am byth, a fu ein dewrion fairw yn oferF Collwyd nid medddannau, a thrysorau lawer, tref- ydd prysur, ac eglwysydd prydferth yn unig, and rhywbeth gwerthfawr- ocach nla'r golud goreu, a'r medd- ianinau mwyaf cairn, oollwyd bywydau ein bechgyn ieuainc hawddgar, ac nid oes, at-daliad ddigomol am fywyd yng nghoffrau'r gwledydd cyfoethocaf ar y dd daear. Dynion, ieuanc oeddent, yn. nhymor rhamam'tus, bore bywyd, ac yn Hawn o addewidion am ddyfodol gwych. Adeg y rhyfel nid oedd yn a,rros yn ein gwlad anwylaf ond yr hen yn unig, tra'r ieuanc ar faes y gelan- edd yn amddiffyn ein cattrefi. ac yn gwasanaethu eu Duw a'u B,re.nin a'u gwlad dlrwy dywallt yn, ffrydiau waed goreu eu oalonau dewr. "Gwell angeu na chywilydd." Pigion ein gwlad oeddent mewn talent, a dysg, a chan mwyaf mewn, crefydd a ohymer- iad. Drosom ni y buomt farw, a bydd eu coff.au'n fenidigedig o oes i oesl. Vna darllenodd y Parch. J. Hughes, M.A., y pernderfylrÜad c,anlyiiol:- "Fod y Gymdeiitihasfa. Jhon yn datgan gyda phob goatyngeddg •ymostyngiad i ewiyllys y Duw gorucbel ein gwerth- fawrogiad trylwyraf o, wladgarwch a humanaberth y gwyr ieuainc gw.rol y rliai dros eu gwlad: a'u breniin a rodd- as'a'iit eu bywyd i law'r yn y rhyfel ofn- adwy sydd wedi darfod1, bendigedig fyddo Duw, trwy yr heddwch, a ar- wyddwyd yn, ddiweddar. Oollasoiin drwyddynt ohaith y dyfodol, a gwerth- fawr feibion Seiom, y vhai oedd werth- f,alwrocach na'r .aur col lad wy, ac yr ydym. yn dlaitgam yn y modd cyhoeddus hwn ein oydymdeimlad 'llwyraf. a'r teuluoedd hyn yn ein gwlad, sydd mewn galar, ac a'n brodyr a'n. chwiorydd, a llawer o'n swyddogion a'n gwednidog- lion; yr ydiym. yn gyd-gyfranogion a hwynt yn y gorthrymder mawr hwn, .ac yn dymuno eu oyflwyno i ymgel- edd a diddanweh y Goruchaf a'n Harglwydd Iesu Grist. Gweddiwm air iddynt fel ninmau giael cymorth i ddweyd yn wyneb y golied anadfer- adwy, a'r galar dirfawr hwn, Ewyllys yr Arglwydd a wneler, gan gwbl gredu y brydd y Duw sydd yn Gariad a doethineb, diball, yr H'wn a draddod odd1 ei Flab ei Hun i felTdigedig farwol- aieth y Groes1, ac a wnaeth hynniyl yn laohiawdwriaeth i" fyd colledig, wneud hefyd yr aberth dirfawr hwn o gyn- ifer o rai annwyl yn fendith i'r dyfod- ol, ac y pair efe i'r cymyiau. duon hyn a fu yn cuddii'o'r nen i ddisgyn, yn ,ga wodiyddr ffrwythlbn ar Glymru ac IwrOp yn y dyfodol. iGiailwyd ar y Parch. J. E. Davies, M.A., Llamdilo, i ddadorchuddio oof- lech y Dr. Thomas (hen weinidog eg- Iwys. y Tabernacl), yr hym a wnaeth mewn ychydig-o eiriiau hapus odiaeth, gan, delrifynu mewn, odlau hiriaethus, teilwng o fardd coronog Sir Gaer- fyrddin yn ei fan goreu. Dr. J. Qymddyian Jones.—Diolch am gyfle 1 ddweyd gair am un. o didyndon hawddgara' Cymru gyfan. Yr wyf yin ei gofio mewn Gymdeithasi- fa yn Aberystwyth, 60 mlynedd yn ol, yn pregethu yng nghanol cewri'r Sas- iwn o'r Gogledd a'r De, ac yntau ond xhyw 23 oed, tra minnrau'ifi hogyn heb gychwyn. Y mae pawb a phopeth y 'Gvmdeithasfa honno'm angihof genrlllJf fi heddy,w, ond y gwr ieuanc pryd- ferth, oedd a s,erch. yn fflaimio yin. ei lygaid, a, sirioldeb yn prydferthu ei wyneb oedd cyn hardded, a gwyneb merch. Yr oedd, ei drem., a'i wen yn