Y Cymro

EMYN HWYROL. Yn. d-arfod male y dyddi, Y nos o'n oylch sy'n cau; 0! oofia heiiio dleulu'r Ffydd Sydd atat yn neshau. Mar' felus 'gyda'r wawr Yw edrych yn Dy wedd, Ac yn. yr hwyr rhoi'n pen i lawr, I orffwys yn Dy hedd. Tydi sy'n Uywio'r nef, Yn. gwylio daear gron; Dwg yr afradlon tua. thref Sy'n crwydro tii-r a tbon. I'r unig ar ei daith Rho'th gwmni Iesu cu, A chofi.a'r hwn sy'n, gwneuc1 ei waith Yng mgbol y ddaear ddu. Dy fendlth, Nefol Dad, Fo anraom oil i gyd; Dy gysgod mwy fo dros ein igwlad, A'th heiddwcih dros y byd. NANTLAIS. Dywedwyd ym Mdiwydlgor Add- ysg Sir Fflint fod! athrawyn y-sgol- ion elfenol ar fin. newynu. Os ydyw petlian fed hyn ym myd addysg, beth am bregethwyr Sir Fflint -+- MaJe'r P,roff. E. Keri Evans, Caerfyrddin, yn. paro-toi Cofiant i'w frawd Emilyn Evans, y cerddor adhabyddfus. Mae pawb sydd am gopi i anfoi-i, at yr awdur. Gyda'n bod! wedi dathlu adfer- iad heddwch, atgofir nil fod milltar- iaet'h mor fyw ag" erioed gan y newydd1 fod y fyddin i gostiio ^237,000,000 eleni! Haws, cael heodwch na cha-el gwared o fydd- in. Cyferfyddi y Cambrian Arch- aeological Association' yn Nodgell- au yr wythnos nesaf, a disgwylir yno mifer dda o wyr blaenaf y gangen horn o ymcihwiliadau hyn- afiaethol. Ymwelir a rihai o 1an- er chan diddorol a chyisegredlg Meirion bob dydd! d'rwy'ir wythnos. Mae aelodau'r Biaid Genedlaeth- 01 Gymreig wedi oodi pwyllgor i barotoi mesur i'w gyflwyno i Dy'r Cyrfredin. i giaict hawl i bervoi. YSlgrifennydid i' Gymru. Nid' yw pleidwyr y mrlldiiad cytuno pa, un ai hyrwyddo neu atal Ymreolaeth i Gytmru ydy.w amcan hyn.. -+- Dywedodd Mr. Churchill yn. y Ty nos Faw-rth fod yr oil o'r .gwrtihwynebwyr cydwybodol a.l lain- o'r oarchair. Dyla-i rhywiin gasgliu Y'gihytd hanes, y driniaetih a gafodd y dbsbarth hwn, oddtiar law Llyw- odimeth Prydain. Ffurfia bennod ddiddorol yn hanes brwydr rhydd- id cydwybodl. Canmoda Esigo-b Llanelwy Ym- neilltuwyr Cymru am eu bod yn cydnabod mai camgymeriad oedd Ily cau'r Beibl o'r ysgoAion beuriydd- t', iol. Hanner y stori a ddywed yr. Esgob. Nid yn erbyn dysgx: r Beibl yn yr ysgoEon yr oedd Cymm, ond yn erbyn. yr ystryw offeiiriadoi oedd yn gwthio eg- lwysyddiaeth i -raewn dan rith dysgu'r Beibl. Erbyn hyn—mae arweinwyr yr Eglwys yng Nghymru yn detbyn Datgysylltiad ymron a brei'chiau agored. Nid oes amheuaeth nad yw y syniad o gael archesgob i Gymru wedi talu llawer ar rai brodyr. 'Fi,cer Caergybi oedd y cyntaf i awgrymu cael arohesgob yn 1895. Ond- cyfrifwyd ef yn cleyrnfradwr, ae y mae dan erlecl- igaeth hyd heddyw. Eto gobeith- io y caiff fyw i weld ei broffwydol- iaeth' yn dyfod i ben. Da y gwna Pwyllgor Addysg Sir Drefaldwyn. yn protesÜo yn erbyn i'r un dyn ddai mwy nag un swydd. Uil o, fellidithion. bywyd cyhoeddus ydyw pentyru swydtli, megis na b bai neb arall yn gym^,s. I Ac y mae'r un petli yn wir am gyl,ch- oedd crefyddol. Pasiwyd yn Sir Drefaldwyn gynhygiiad Mr. Rich- ard' Jones, Y.H., i anfon at ryw frawd nad oedd i ddal y ddwy swydd 0 dreth gasglydd a swyckli- og gorfodol. Da lawn. Da fu- asai-i benderfyniad tebyg gaelei baisio yn y Cyfaxfod Misol a'r Sasiwn. -+- Yn gynnar yr wythnos ddiweddaf cafodd y Parch. P. H. Griffiths fyr- rybudd fod lie wedi ei sicrhau iddo yn yr S.S. Or>ma—yn cychwyn o'r West India Docks arft Cape Town bore Sadwrn, yr .silo Awst. Daeth nifer o aelodau'r eglwys i'r Docks i roddi send-off iddo Ni fydd y llong yn galw yn unman nes cyr- haedd Cape Town, felly ni chawn lythyr oddiwrtho cyn diwedd Medi. Bydd Mr. Griffiths yn ym- sefydlu am rai misoedd yn Bulu- wayo, Rhodesia, -ac yn gwasan- aeti-iii gyda,'r KglwysBresbyteraidd yn y dref hono. Ei gyfeiriad fydd P.O. Box 4, Buluwayo, Rhodesia. Mae barnwyr y "cwrt bach" wlecli arfer dweyd eu barn am bawb a phopeth, ac weitihlau am danynt eu hunain.' Y dydd o'r blaein wrth gondiemnioi mam am wario ^25 am garreg fedd i'w mab oedd1 wedi. ei ladd yn y lofa, dywedodd y Barnwr Lloyd Morgan y bydd efe'n (;<rigon boddlon, os gwariia ei gyim'- unweiniydldwyr ddwy bunt neu dair am garreg fedd iddo- ef. Ond yr oedd y Barnwr yn anghono mai'r fam oedd yn awydrlus am wario ^25 ar garreg fedd ei, mab. Ac y mae mam yn edrych ar bethau o bwynt gwaihanol i farnwr cwrt bach. Drwgi gennyf glywed- i'r Parch. H. Barrow Williams, Ivlywydd y Gyrnanfa. GyfFrediniol, gaVl ei da.ro yn wael ym M'henmaichno- byth1- -efnos yn ol. Mae yn awr yn gw-ella yn, foddihaol Ylll. Lhn- dudno, a gobeithir y caiff lwyr ad- feri.ad yn fuan. -+- TreuIIais amryw ddiwrnodau yn ddiweddar yng ugliwmn: clerig- wyr. B.rod!yr -rhagiorol ydynt pan yn ddigon pelil o g-ar,tref. Adirodd- ai un wrthyf y bydd efe- yn, arfer my nod i gaped y MethoddstiaiS bob amser pan air ei wyliau, ondna bu erioed o fewn capel Ymneilkuol yn. y plwyf He y mae'n beriglor er's 20 mlynedd Pwy fyd!d yr Arch- esgcb Cymreig? Dyna."r pwn,c teiimlai y brodyr ddiddordeb mawr ynd-do. Yr oedd y bleidials yn ffa-fr Esgob IJanelwy, "am ei fod yn cadw inor gyfeildgar a Mr. Lloyd George." IIwyrach y caf gyflle i1 ddweyd rh'agor rywdro. Dylai'r bugail Metbodiistaidd. sy'n distaw gredu fed cynllun y Wesleaid o sy-m-ud bugeidiaid yn, un da, goiio fod i bob cyfundrefe ei hochr ddynol. Cwynir yn y "Gwydledydd" fod cdi'cyddtiaeth yn ffymnu ytnihlith1 y Wesdieaid gyda darpar y Drafts. Nid yw hyn ond yn cadarnhaiu y diybiaeth mai o ddynion. y mae pob cynHull, a bod el goldiadau yn pertbyini i'r goreu. Clywir yn ami fod clicyddiaeth mor fyw ymihlith y Metihodistiaid Cailfimaidd aig ydyw ymhlith y Methodistiaiid vVesleaidd. Yr unig wahaniaeth yw fod y Caliin.iaid yn' llech'u yng nghysgod etholedig- aeth -+- Os yw yr ysgrif air yr Eglwys a'r, Piwritan yn y 'Geni'nent' yn profi fod' y Parch. Camber-Widdiams yn dechreu ail-afael yn el bin ysgrif- enn.u, bydd: pawb' o'i hen gm mill- ion yn ei dardden; gyda bias er cliwerwed ydyw. Pwynt yr ysgrif yw proifi mai Piwritanlaieth sydd \M-tli wraidd pob helynt grefyddol yn yr eidfed ganrif ar bymtheg. Gofynia i ni newid ein syniiadau am bawb o'r hen arwyr Pitwritanaiidd-, a'u gwneud hwy yn gyfrifol hyd yn oed am waith yr Eglwys Sef- ydlediig vn erlicl crefyddwyr! Mae llawer ffordd! i ddarlden hanes, ac un o'r rhai rhvfedxlaf yw ffordd y Canon, Camber Williams. Cfr diwedd nrne Ty'r Arglwydd'i wedi paslo, trwy dreohu'r Llyw- odraeth, i benodipwyUglOr i ch-wil- io i'r amgydchiadau yngiyn a di- swyddiad Miss Douglas Pennant. Gellir casigdu oddiwrth araith Arglwydd! Stanhope- fod! llawer o beitliaiu annymuniol iawn y tu od i'r diswydd'iad, ac os felly nid rhyf- edd fod y Llywodraeth mor gyn- dyn. BelLach dylai'r oil gaiel ei ddiadlenu. Syr Robert J. Thomas, yr a,el:od dros D'dwyraiin Dinbyah, bia'r-clod am yr oruchafiaeth hon. GweithMdd yn galed, ac. ar ol aflwyddlo yn y Ty Isiaf, casglodd bwyllgor unedig cryf iJ,'r ddau Dy, a mynwyd1 barn i fuidduigoliaeth.