Y Cymro

(Bern, pnoDi a riDarw. PRIODASAU. Davies—Jones.—'Mali i, yng- nighapel M.C. Lland-rillo, ger Corwen, gan y Piarch. D. Thomas:, Mr. D. Evans, Davies, Garthiaen, a Missl Ann Ellen Jones, Syrior. Davies.—Parry.—Mai 16, yng nghapel Llanfeahain, gan y Parch. W. M. Jones, yn caei ei gynorthwyo gan y Parch. H..G. Jones, Bethel, Llan" dderfel, 4r. Robert Evan Davies, maJb Mr. Robert Davies, Bodithei, Llandderfeil, a Miss; Catherine Parry, ail ferch yr Henadur Richard Parry, Tyisaf, Ll.an.fechain, 'Cynhaliwyd y wledd yn y Tyisaf, ac ymadiawodd y par ieuanc am Golwyn Bay. Evans—Jones..—Mai 9, yng nghapel Cuiwyd St., Rhyl, gan y Parch. D Jones, Rhuddlan, Mr. Hugh J. Evansi, Gwyndy, a Miss Bessie Jones, unig ferch Mr. ,Vi.liliram! Jon.es-, Tian- I-lan,-y dd.a,u o Lannefydd. EV!ans'-J:ones,<Tai 14, yn Bethania, Bontddu, Mr. James. John Pierce Evans, Benar House, Dolgellau, a Mis's, Elizabeth Jalne Jones, Criter- ion, Dolgellau. crvveinyddwyd gan y Parch. O. Lloyd-Owen, ym mhres- -en,o,ld,eb, y Cotfrestrydd, Mr. W. T. Lloyd. Lloyd.—Thomas.—Mai 8, yng mghapel Brynmawr, M.C., Bettwsycoed, gan y Parch. W. Griffith, Dolwyddelen, Mr. Bled dyn Lloyd, y Gorddinen, Dolwyddelen, a Miss. Gwendoline Thomas, Y ;C'ro,s,s, Keys:, Blaenau Ffesltinioig. MAR,WÜlLAETHA U. D,avi,es.A,Iai 14, Mrs.. Davies, annwyl briod Mr. J. R. Diaviesi, Ceris, Bangor. Davies,—Mai 8, yn, 66 ml. oed, Mrs. Mary Davies, anmwyl briod Mr. R. Davies, Biryndolen, Glian,dyfi. Claddi- wyd yn Talybont, Mai 13. Davies.—Mai 12, yn Ardwyn, Tr.e- orchy, cartre ei mab-y,nig-nghy.fraith, y Parch. T. E. Davies', Bessie, gweddiw y diiweddar Mr. David Wil- ltiamSt, Brongllyn, RusselL Sit., Alber- ta we. Hunodd yn daw,el yn yr IeSlu, a bu ei diwedd yn dangnefedd per- ffaith. Claddwyd ei gweddillion y Gwener canlynol ym, mynwletntt Pen- deiyn. Gwasanae'liwyd..gan y Parch W. Ijewis, Compare. Evan.—Mai 12, yn 39 ml. oed, Mrs. M. J. Evans, annwyl briod Mr. William Evansi, Glynmawr, Llangower. Hinton-Jbnes.—Mai 10, yn 85 ml. oed, Mrs, Hiinton-Jones, 5, Claremont Biank, Amwythiig, gweddw y Parch. W. Hinton-Jones, fu yn weinidog eg- lwys Bresbyteraidd yn v dref. Jones.—Mai 6, yn 77 mLoed, Mrs. Ann Jones., gweddw. Mr. Joihn. Thomas. Jones, Gliandwr Terrace, Clwtybont, Arfon. Jon.es,—Eibrill 7, yn dra sydyn, Mrs. Jones, annwyl briod y Parch. J. P,en,gwern," Jones,, Maulvi Bazaar, India. Lewis.—Mai 16, yn 76 ml. oed, Mrs. Elizabeth Lewis1, gweddiw Mr. John Lewis, Dyffrydan, Isliawlrdref, g-er Dolgellau, modryb chwaer ei dad i'r Parch. H. Barrow Williams, Llan- dudno. Cyme redd yr angladd le ddydid' Llu.n, yn. Islra w '.rdr.ef ,pryd y cymerwyd rhan yn y gwasanaeth gan y Parchn. E. Jones Edwards (M.C.), Arthog; W. Pari Huws, (A.), Dol- gellau a'r Mri. R. C. Evans ac E. W. Evans, Y.H., DolgeHau. Parry.—iMai 12, yn 63 ml. oed, Mrs. Jane Parry, annwyl briod Mr. Joseph Parry, Troeda"hiwlwba, Penlliwyn. Winter.—Ebrill 29, yn 57 m,lf. ced, Mrs. Winter, Chiapel St., Llanfi- bangel-Talyllyn, Biycheiniog.

Y GWAHANIAETH. Pa un a ydych yn meddu cyfan- soddiad iach, neu wedi torri i lawr mewn iechyd, heb yni, bywyd, nac ys- bryd, a pdibryna yn fawr ar pa un a ydycih yn. treulio eich bwyd ai peidio. Y mae bwyd, wedi; ei dlreulio yn briod- ol, yn ,golygu yni, nerth, iechyd.. Y mae bwyd heb ei dreulio, y'n Hawn yn golygu poen a dioddef, gwendid, lludd- ed, trueni. Bydld i 'Mother Seigel's Syrup, nid yn unig gliri.o. eich oyfansoddilad o gyninyrch darfodedig diffyg treuliad sydd yn amhuro, y gwaied, yn achosi cur yn y pen, biliousness a rhwym- edd, ond. a adfera yr hoill gyfiansoddiad treuliadiol i weithreddad, bywiog. Yn y cyflw-r hwn bydd eich organau treuliadod—cyl'la, afu, a ch o'u-Id ion— yn hoHol alluog i dde}jo. â'r ymiborth a gymerweh, a thynu maeth allan ohono. ilewn canl.yniad chwi dder- bYilliwoh j'storfeydd chwane^ol O' yni a nerth, teimlo yn iach, edrych MJ dda, a bod yn dda.

mawr. A,c m,ae'n hamgen yn ddeu- blyg: (a) Ymdedmlad newydid- o'n braint a'n cyfirifo,lideb, am efengyleidd' io'n oyd-ddynion a'n hoes: nac ang- hofiwn, yn ein pregethu, amean syl- faenol bywyd, ac aberth yr Aigliwydd. Ac at hyn, (b) Llanwer ni e,to a ffydd ac a'r Yishrydr Glan-.ffydd, yn ein cen- hadaerth ac yrnddiried yn help Duw. "ChWii a dderbyniwch nerth pan ddel yr YiSlbryd Glan arnioeb," a'r Ysbryd hWlnnw a'n harweimia'n unig i'r gwir- ionedd ar Pa Beth i'w Bregethu. Y Gadeirydid a ddywedodd ei fod yn cofio tad Mr. Edwards; (y diweddar Barch. Owen Edwards-, B.A., Castle' Square, Caernarfou, a Melbourne wedi hynny) yn siarad yng Nighyfarfod Mis- ol Aifon ar fiater tebyg iawn i'r m.ater y siaradai'r mab, arno hedidyw. Ac yr oedJdr rhai o'i frawddegau wedi glynu yn ei gof. Dyma, un. o'i eiriau "Nid Be ydyw'r pulpud i hongian b: atiau athroniaeth nac i daenu rags dysgeidiaeth." Parch. W. JThoimas, Llanrwst, a deimlai fod gwirioneddau 11 ym y Beibl w,edil coUi i raddau hel.aeth o'n pre- gethu,—pecfaod, euogrwydd, cyfrifol- deb a barn. Ac yr oeddynt yn beth- au anodd iawn eu pregethu a pherygl- us i'w trill.; os na fyddid mewn ys- bryd priodol. A'(r yisibryd oedd y peth ma wr. N idt pregethwyr yn dweyd pethau newydd oedd y pregethwyr mwyaf diylanwadol, f,e,l Spurgeon ac eraill; ond pregethwyr yn pregethu'r Efengyl yn syml,-hen wiiioneddau .y mewn ysbryd newydd. Parch. T. Charles Williams a ddat- ganodd ei Lawenydd 0 weld Mr. Ed- wards yn cyroryd ei, le yn. y Gymdeith- asfa, a datganai ei hyder y cadwai mewn cyffyrddiad a'r Sasiwn Gym- raeg, er mewrn cysylltiad ag eglwys Saesneg. Pregethu oedd y peth pwys- icaf yn yr Eglwys, yn oil Esgob Gore. Ac yr oeddynt yn fa,ch -\Ve,ld, gwr eg- bwysig fel yr Esgob Gore yn tystio mad iachawdwriaeth yr Eglwys. yw ei chael yn cl-,hy,d yn oed. oddiwrth y Sa,cranl entau-at bregethu. Oredai fod dau berygl i'w gochel yn eu pre- gethu. A,r y nailil law, nid oedd y brel,eth,i fod yn ddim ond adlewyrch- iad o ddigwyddiadau'r dydd. Yr oedd ganddynt genadiwri sefydlog i'w thra- ddodi. O'r ochr arall, nid oeddynt i gadw eu pregethau yn gwbl allan, o gytffyrddiiad a'r pethau a gymerent le o'u hamgylch. Dywediid fod rhai pregethwyr week gallu pregethu a gweddio yn ystod y pedair blynedd diweddaf, na fuasai. neb yn. gwybod oiddiwrthyn t fod nhyifel o gwbl yn bod. Dr. Johii Williams' a ddywedodd fod y mater yn un o'r fath bwysicaf, obleigid: pulpud 'Cym,ru siydd wedi gwineud, Cymru yr hyn ydyw. Yr oedd dylanwadau eraill, fe addefai, ond yr oedd mwy o oil y' pulpud arni nag o ol dim arall a,c nis gaUai, Itai na bod yn go-lied fawr i'w ddylianwad fynd yn Uai. Pulpud a pregeth U; allor ac offeiriad fel yna yr oedd y geiriau yn cysylltu. Yr ydym ni yn rhoi arben- igrwydd ar y pulpud, a phreigetbwyr yw ein gweinidogion. Ond rhodder arbenigrwydd ar yr allor, offeiriad yw'r gweinidoig. Gydla ni pregethwr yw't gweinirdog. Ond y mae'r enaid wedi mynd: o'n pregethu; nid yn llwyr a hollol; ond yr oedd rhy;wheth yn eisieu-rhywbeth ar 01 yn y pre- gethu y dyddiau hyn. Yr oedd yn bod yn gyffiedinoL iawn. Yr oedd yn ddiweddar wedi dia.r11en cyfrolau o bregethau rhai o brif bregethwyr yr oes; yn ogystal a rhai Cymraeg, a thaimlai fod rhywbeth a.r aI, ynddynt i gyd. Gellid beio 'r cynuHeidfaoedd ac yr oeddynt i'w beio. Ni wcloidd erioed amser m anodd i bregethu ynddo. Yr oedd felly yn adleg ym- ddangOisiad Rioharid Owern. Yn y rhan gyntaf o'i bregeth, yn aim;] bydd- ai'r Diwygiwr yn gorfod ymladd.yn erbyn dilfaterwch; ond byddali ef yn igallu troi cynulli-ad m-ewn m-unud, yn sydyn, ar darawiad1—o- glaiarineb i fywyd. 'Nid oeddeisau iddynt geis- io ei ddyn wared ilia'i efelydlu; ond yr oedd eisiiau'r peth. Yr oeddris, yn y dyddiau hyn yn anwybyddu toreth y cynulleidffaioedd, ac yn pregethu i'r goreuom, ac wedi colli',r peth sydd yn ateb i angen pec'hadur nis. geliir acbuib. Yr oedd Mr. Edwards wedi pwysleisio mai pregethu'r Efengyl oedd i fod. Yr efengyl; nid pregethu moesoMieb. Gelliid pregethu moesol- deb heb bregethu'r Efengyl, ond nis- geHid pregethu'r Efengyl heb ei fod yn cynnwys preigeithu moesoldeb. Gellid pregethu athrawiaethau a gwirioneddau mawr heb' bregethu'r Efengyl. 'Beth yw'r Efengyl? Dyma ydoedd, Iachawdwriaeth; Prynedig- aeth; Gwiaredigaeth. Gellir wrth gwrs, eanigu ysityir y geiriau, ond y mae'r cyfan o'r Efengyl yn y geiriau. Nid Dysgawdwr oedd lesu Grist yn bennaf; ond Iaohi»wd!Wr, -Prynwr, Gwiaredwr, yw'r Ceidwad. Yr oedd llawer o wir yn yr hyn a ddiywedodd Dr. Dale, mai nid dyfod i'r byd i bre- gethu'r Efengyl ddarfu Iesu Grist; ond dyfod yma i wneud Efengyl i,'w phre- gethu. Rhaid cael hwn yn brofiad byw i'r pxegethwr ei hun ac i'w bre- gethau. Yr ydys wedi ei galli, a pha lesladi bregethwr yw ennill hOrll fyd gwybodaeth a. choili enaid ei bregeth? Yr oedd wedi. ei daro gan y lie a rodd- ai Dr. Forsyth, yn enwedig yn ei weithiau diwedBar, i'r Groes. Beth oedd hyn yn ei olygu P Deuai i'r un peth ag a alwn ni yn lawn, a chefai^ fy mod i yn ei: ochel er's talwm. iibbieithiaf fod path o'i, wres yn aros ond yr oedd wn yn ei. osgoA, gan feddwi ei fod yn hen. Arweiniodd hyn fi 1 ddarllen poueth a allwn ar yr lawn, i, igeisio, caei allan He yr oeddwn yn sef- ylil. Mae rhyw syniad yn bod mai'r awdwyr a'r llyfrau diweddaraf ar yr l,awn sydd yn gywir symiadau David Smith a Peak ac eraill. Ond o-s y gwneid ymchwiliad, caent fod diwin- yddion mwy na hwy yn nes at Dr. L. Edwards, y Bala. Nid oedd am ddweyd, fodd bynnag, eu bod i bre- ge.thu rhyw ffuif neilltuol ar yr ath- rawiaeth; ond rhaid caei yr l,aw,n, il.n pregetihu. Rhaid argyhoeddi mai euog yw dyn, ac nid oes ond yr llawn an- feid'rol yn abl i symud yr euogrwydd. Yr oedd llawer o biregetbu dondol a phert i'w gael,-rhyw- ddonioilwch a phertrwydd sylwadau, lhywbeth wedi ei efelychu o bulpud yr Annibyn- wyr; dull 'entertaining' a. diddorol; yn lie pregethu gwirioineddau a ffeit'h- iau mawr yr Efengyl. Terfynodd Dr. vVillilams. araith rymus a hyawdl trwy adrodd am Rees Rorbertsl, Harlech, wedi dychwelyd o Lundain, wedi colli ei ffydd foreuoi ond yn gwirando ar John Jones, Taliysarn, yn pregethu ar yr lawn, ac yn cael ei gario a'i orch- fygu yn lan, nes' gorfod torri allan i waeddi, "Dyna'r gwir, dynialr, gwir" (cym). Terfynwyd y cyfarfod gan y Parch. T. Gwynedd Roberts am 9.45. CYFARFOD Y BIIJAENORIAID. Yr un awr, cynhaliwyd Cyfarfod y BIaenoriafd. a,r wahan yn y Capel Saesmeg. Dewnswyd Mr. Robert Roberts., T'refnant, ilrgad-air. Dech:euwyu gan Mr. Goodman Ed- wards. Datganwyd gofid oherwydd lludd- io'r L-lywydd, iMr. W. Venmore, i fod yn bresennol, trwy afiechyd, a phe11- derfy-nwyd anfon cofion a chydym- deimlad ato. Prinder G-vreddiwyr Cyhoeddus. Matter y Ciyfaáod oedd "Prinder Gweddiwyx Cylioeddus," yn caei ei gyfiwiyno gan Mr. Richard Liloyd, Porthmadog. Dilolchwiyd yn. wresog i Mr. Lloyd am ei anerch,iiad rhagorol, ar gynhyg- iad Mr. R. Jones, Llanfair P.G., a chefnogiad Mr. 0. Robyns-Owen, a chymerwyd rhan bellach yn. y drafod- aeth gan Mii. Robert Roberts, Trefn- ant, Jacob Jones., Tanygrisiau, Edward Williams, Colwyn Bay, Goodman Ed- wards, R. Davies, Ewloe Green, a Robert Jones, Llanfair P.G. Terfynwyd y Cyf/arfod gan Mr. D. Diavies, LLanfyllin. Y TRYDYDD CYFARFOD. Cynhaliwyd Cyfarfod nesaf y Gymc dieitihasifa yn y Capel. Cymraeg, am Ddteg o'r Gloch, Mr. John Owens,, Y.H., y Lilywydd: yn. y gadair. Dechreuwyd gan. y Parch. J. D. Jones, Gellifor. Cysuron yr Efengyl. Mater rhan gyntaf y Cyfarfod oedd, "Cysuron yr Efengyl yn wyneb ang- au," yr hwn a, gyfliwymwyd, mewn An- erchiad goleu a grymus gan, y Parch. H. Harris Huighes, B.A., Bati-iigor. Drwrg gennym na oddef ein glOfod i ni gofnodi'r Anerchiad yn. llawn, ac nis gellir gobeithio gwneud dim tebyg i gvfiawnder ag ef trwy ddifynnu. 'Wedi oyfeiriü "at y dyihead oedd mewn dyn am o-leuni ar dywyllwch a siom angau, siylwodd fod rhai yn ym- ofyn ag atlironiaeth a. gwyddoniaeth ac yn clustfeitaio ar bob' gair a ddy- wediid o'r cyfeiriadau hynny. Ond cysuron yr Efengyl oedd y matef, a ohredai fod gan yr Efengyl,—Efengyl lydian, gyJoetbog lesiu Grist fwy o 0.1- euni,—mwy a ddefniyidiil" cysur nag a geid yn unman arall. Dywedodd Mr. Hughes ei fod wedi gofyn. y cwestiwn yn y Seiat yn ddiweddiar paham y dy- munenit fyw air 01 angau; ac yr cedd wedi caei amryw atebion, megis, y dymuniad am ail gyfarfod rhai anmwyl; am barhad o'r oymundeb a Duw am brofiadi heliaethach o gone west ar bechod; am gynyddu a dyfod yn nes at j ddelfryd o fywyd. Yr oedd yr Efeajgyil yn rhai sail i ddis- gwyl sylwedidoliad o, ddymuniadau fel hyn. A ban fod yr E'fengyl Oiedd y cy- hoeddiad fod Duw yn Dad a gogon- ia'nt y fath Dduw oedd ei ga,]on ac nid ei fiaich. Yr oedd gair ei nerth yn seinio a goslef ciaria,d' Pia fwyaf am- Iwg .y daw rhyfeddiod a mawredd dyn i'r groIiwg, mwyaf oil y canfyddir cyf- rifoldeb Duw Dad ynglyn a dyn. Cyflwynodd Iesu Grist Efengyl na fediai ddadllennu ei holl- gynnwiys a'i hyslbyr; niSi gallai yr oes honno ddir- nad; ond y mae Ysbryd y gwiriOinedrd yn tywys, i bob gwirionedd. Efea. ol- eua feddyiliiau dynion o ffydd ac ath- rylith i agor dalennau Llyfr y Diat- guddiad a gyflwynodd a chredai fod pob gwybodaeth newydd am natur a dyn, a ga!v. yd ac a geir, yin grymuso'r gwirionedd a gy hoeddodd yr lesu. Nid gelyn, i'r Efengyl yw gwyddon- iaeth. Ymchwiliad i Dadoiaeth Duw yw pob ymdrech wyddonpl; ac ych- wanegiad at ystyr Tadolaeth yw pob ychwaneg.iad at wybodaeth wyddonol. A phan y dyigir allan o gell natur a phersonoliaeth dy-ni be-thau newydd, na phiyderwri, ond yn hytrach llawen- hawn Rhyw feddwi yr ydym fod y wybodaeth bonno am ddlyn sy'n. gradd- ol lefeinio'r byd a styniad am werth uchel personoiliaeth yn adlewyrchdad o'r me;d,dwl d,w,yfo,l "Nia theimlodd neb fel ef ei hun Anfeidrol werth fy enaid cun Uwcb, ella, uwch aur, uwch perlau drud." Yn ol lesu Grist, ysbryd-sydd uchaf, nid y martelol. Dyhead y Tad a'i gampwaith yw gwneud dynion yn alrg- Iwyddi ar y materoi: a thrwy hyn i deiLyngu, yng ngekiau I.esu Grist, fywyd tragwyddoil. A phan y dywed Gwyddoniaeth, fel y gwna, heddyw, fod meddwl ac ysbryd yn ennill ti,r ar fater, cadarnhau'r Iesu y mae. Gvvir- ionedd amI wg yn yr Efemgyil ¡)V y dyrch.efir dyn, d fyw yn ages. iawn at Dduw, moi agos nes medru ei garu. Ac y mae ei garu yn golygu hod mown cydyimdeimlad a'i bwrpas a'i waith. 13-yw yn yr un awyrgylch a Duw ydyw hyn,-byw ar yr un sylwieddau a Duw. Dyima yw ei. aonabod ef, a'r adnabod hwn yw y bywyd tiagwyddol, y hywyd sydid a'i banfiod, yn wirionedd, yn giariad, yn sancteiddirwydd. Pan ydym yn ediryoh ar bersoiioliaeth ddynol a fo wedi ei harddu a'r peth- au hyn, yr ydfym yn gwe d xh .vbeth tebyg iawn i'r dwyfol. Y cyf- ranogi o'r ddwyfol anian, yn blentyn i Dduw, Efemgyil Iesu Grist yvv Ef- -engyl y Dadoilaeth. Caidad Duw ein Tad, gan hymny, cynhalydd 2in. pen yn nhrisitwch siom colledion. Yn wir nid oes dim araii i bwyso arno. Ac nid oesi eisiau dim arall, Os yw fod Duw yn Dad yn ddigon ar gyfer dieithiwch yfory ar y ddaear, paham Diad yw yn ddigon ar gyfer ddeithrweh trwy horth angeu. IPta ryw wiaredig- aeth a gawn wrth ddiosg y corff, ni wyddom pa faint gwell y cyfle yn yr amgylchiadau newYldid i gyflawini ew- yllys. Duw; ond am ei fod yn Dad diogel genniym mai ed: fwir.iad yw ein dyrchafu trwy drawsnewidiad angau. "A hyn yw ewyllys, y Tiad a'ni hanfon- .odd i, oael o bob uu sy dd1 y:nr gwele3" y M'ab, ac yn crediu ynddo Erf., fyvvyd c tragwyddol." Gan. hynny, 0 angau, pa le y mae dy goly^ o, fedd, pa le y mae dy fuddugoliaeth? "Ond i Dduw y byddo y diolch, yr hwn sydd yn rn-oddi i ni fudd-ugoliaeth drwy ein Hargliwydd I,e:s,u Grist."