Y Cymro

I'R WINLLAiM "A HI YN DYDDHAU. Llawenydd yw cvrhaeddyd I winllan Crist yn gilau,— Y Drysawr yn agoryd A'r dwyrain yn. dyddhau. Mae bendiith y boreuddydd Yn troi 'h ganiadlau i g'yd, A dyry hwyl i weithiiO Y diwrnod ar ei hyd. Mae'r Meiistr ''allan, hefyd, Y "d'rydedd awr o-r dyd.d, Ac i fyrddiynau Scion Ceir hon yn "awr y ffydd" Ond erys liluoedd eraill Ar ol, yn segur iawn, Yn cedi heb gyflogi Ymhell i liw'r prydnawn. Ymgasglu mae'r oymylau, A'r diwrnod yn trymhau,— Male"r cyfle ok'n darfod, Mae lliinyn oes mor frau. Os collaist dy foreuddydd, Ac oriiau mnaboed teg, C'ei, ddechreu yn y winllan Yr., unifed-awi -ax-.ddieg. R. R. MORRIS. Argiwydd Clwyd o Abergele yw Teitl Syr J. Herbert Roberts. Amihosibl oaiel enw mwy Cymreig. Gwna.'r Aekxlau Seneddol gais at Dr. Addison am iddo be nodi dau is-ysgrifennydd o dan Fwrdd1 Iech- yd, a bod un obonynit i gynrychioli Cymru. Ymhen blwyddyn wedi ei sefydl- iad yng Nghriocieth, pasiodd eg- lwys Seion., nos Sul diweddaf, i wneud ychwanegiad sylweddol yng nghynog ei gweinidoig', Parch. W. Rawson, Williams, o ddechreu y flwyddyn bresennol.. Ar ol cael yr Eglwys yng Nghymru i drefn, bwriad Esgob Llanelwy yw ymneilltuo. Dyna yr adroddiad diweddaf. Oind credaf y buasai yr Ego-b yn cymryd lie ei frawd yng Nghaer pe caws a i ei g'yinnyg. Mae colli ei sedd yn Nhy yr Argilwyddi yn, pwyso'n drwm air ei feddwl. Darllenais fod blaenor, ag y ma,e ei fug ail yn derby n. j £ go< y flwyddyn o gfyflbg, yn oynnyig fod Z*1 dyn yn dial llygod mawr i gael £ 2001. Nit byddai yn syndod gen- nyf weld y brawd yn d aril en papur gwlithog ar yr "Angenrheldrwydd am Ddiwygfiad a'n dyledswydrl i weddio am d'ano. '+-- Ffaith bwysig1 y dylid ar bob cyfrif edrych i fewn iddi ydyw fod 69 o Gymdeithasau dlairbodol yng Ngihwm poblog y Rhondda yn cael eu cynnal mewn taifamdai, o'r rhai hyn deuddeg yn uniiig" sydd a drwis iddynt ar wahan rr un sydd yn arwain i fewn i ystafelloedd. y ddiod. Ymgeisiai 38 am y swydd o brif- athro Ysgol Sir Pengam, y cyflog yn cychwyn gyda £soo gyda thy, ac yn cadi £ 20 y flwyddyn hyd ^600. Ar y rhestr fer mae trii o athrawon' presennol yr ysgol a Mri. J. Morgan, B.Sc., Ystalyfera, J. D. Brown,, M.A., Ogmore Vale, a D. V. Johnson, M.A., Dref- newydd. -+- Daedi Ystadegau C-.M. Man- chrestera Gorllewin Meirioniydd' i law. Dau G.M. annheby,g iawn, mewn llawer ystyr, ond yn debyg yn eu llafur a'u ffyddlondeb, a chyfartalcdd eu casgliad at y Weinidogaeth yn uwch n.a chyfar- taledd y Cyfundeb,—Manchester yn 14s. 8,c., a Gor. Meirionydd yn 13s. sic. Güfyna athrawon Ysg'olion El- fenioil Meirionydd am godiad yn eu cyfliogau,—20 y cant i'r rhai sy'n cael dan £ roo y flwyddyn; 15 y canti rai dan 150 j i c, y cant i rai dro's Jji 50. Golygai hyn, godiad o tua chwe' mil y flwyddyn, ac yr oedd y ciodiad er dechreu'r rhyfel yn 70 y cant. Gwrtibodbdd y pwyllgor addysg gytdsynio a'r caM. -+- Dywedodd y Parch. T. Charles Williams, M.A., rywd'ro fod mynd i lioegr wedi dangos iddo nad oedd y Saeson yn, gwybod dim am y Mietho^iistiaid. Syrnais weld leied o sylw a roddodd enwadau eraill Cymru i araith Mr. Charles Wil- iliams-ufi o'r areithiau pwysicaf a draddodwyd 0 gadair orioed. Ai prawf yw hyn fod y muriau enwad- 01 yn dal yn uchiel iawn? Derbyniais amryw lythyirau di- ddorol o India yr wythnios, ddi- weddaf. Am mai p,reifat ydynt nis gallaf ond dweyd galiir cyffred- in-cil am eu cynnwys. Mae yn am- lwg fod cryn anesmwythid ymhlith pob dosbarth yn India fel mewn rhannau eraill o'r byd, ac y mae gwaiith y cenhadon yn myned yn fwy fwy anhawdd. Ac y mae prin- der cenhadön yn llesteirio't gwaith. Ni fu ein cenihadon er- ioed yn fwy o wrtbrychau cydiym- deimlad' a gweddi yr eglwysi gar- tref. Mae gan Bodfan ysgrif dda ar y Parch. H. Ivor Jones yn y 'Tyst,' a gwna'r cySyrddiadau personol hi yn. eithriadol o ddiddorol. Dyma enighraifft:—Yr oedd Mr. Jones, fel y gwyddys, yn baratowr mawr at ei bdlpud, ac ysgrif en nai ei bregiethau yn lan a destlus. Yr oeddwn yn y capel un, bore Sul ar 01 i'm teulu ymadael Or Gaer, a,c felly yr oeddwn 'heb neb i fysedd- 11'r bregth i mi. Gwelodd Ifor hynny, a rhoes y bregeth i mi i"w darlien yn, y sedd tra bydd'ai ef. yn ei thraddodi! Dim gwabaniaeth ganddo, meddai, ef. _(; DisgTiria fy hen gyfaill Mr. John Hugh Edwards, A.S., yr Undeb Cynulleidfaol fel "an illustration of the innate capacity of the British temperament for recovering its fundamental equaibility after a dislocating and even devastating shock." Nid oeddwn wedi clyw- ed gair am fy ngihyfaill er's tro. Da gentlyf weld ei fod wedi gwella --+- Mae' r C ad f ni d o-g T. Ast 1 e y Oubitt, swyddog uchaf yr adran Gymreig" o'r fyddin, wedi aufon liythyr i ddiolch am la fur Mrs. Lloyd George a Mr. William Lewis ymglyn a'r mudiad i anifon rh odd ion i'r milwyr. Gyda llaw, ni welais fod y Llywod'raetlj wedi cydnabod gwaith Mr. Lewis. 0 ran hynny dynion riia wnaethant ddim welir yn britho'r rhestrau. Mae'r byd yn newid, ac mae'r Cyfundeb yn syrnud. Pwy fuasai yn dychmygli y byddaj Llywydd Cyfarfod Misol yn ei anerchia ytoadawol o'r Gadair yn dadlleu tros ddewisiad cyfnodol ar flaenor- iaid, ac yn beiddiio mynegu mai tuedd blaenqriaid am oes yw miymd yn ddiofal a difater ac unffurf. Gehvir am hyn, meddai ef, gan ys- bryd yr oes. Dyma, faiich oeniad- wri Mr. D. Jones yn y C.M. di- weddaf yw Llangeitho, a haedda ei edmygu am ei ddewrder. Enillydd y Goron Aur, gwerth .IIC211, yn Eisteddfod y Plant, Birk- enhead, y Sadwrn diweddaf, oeda y Parch. Albert Jones, B.A., Pwll- heli, fu'n gaplan am dciwy flyn- edd yn Salcmica. Tiestun y brydd- est oedd "Buddugoliaeth," ac te ymgeisiai dp. Y boneddwr hael T. D. OWUl, Ysw., roddai y wobr. Dygai'r beirniaid, y Parohn. D. Adams, B.A., a Dr. Moelwyn Hughes dystiola,eth uchel ryfeddiol i'r budduigOl. Cyfynigasid y gys- tadleuaetb i rai dian. 2 5ain oed. Mr. Albert Jones yw y gwr ieuanc gefnodd ar v, Bedyddwyr, ac a ym- unodd a'r Methodistiaid yng Njghymdeiit h asfa Porth aethwy, by the f nos yn ol. Da gennyf weled yn. y 'Welsh- man, un. o bapuriau Caerfyrddin, fod Cymdeithas Hynafiaethol y Sir honnio wedi aniihydeddu'r Parch. M. H. Jones, B.A., Ton, trwy ei wneud yn 'Honorary Life Member'safle nad oes ond ped- war sigolor o fri wedi ei chael gan y Gymdeiithais lewyrohus. hon:. Mr. Jones a. sefydlodd y Gymdeithas pan, yn byw yng Ngha:erfyrddin rihyw 13 mlynedd yn ol; efe fu ei. hyslgrifénnydd cyn-taf, ac o'r cych- wyn hyd vn awr efe sydd wedi golygu ei thrafoclion, Erbyn, hyn Qymdeithas Hynafiaethol Sir. Gacrfyrddin yw'r fwyaf 11 wvddian- nus yn. yr holil wladl, a thu allan i'r Amgueddifa Gymreig ganddi hi y :9 mae T casgliad gwerthifawroipaf 01 lyfrau, curios, a, defnyddiau hyn- afiaethol. Oinid da i'r Cyfundeb hefyd1 yw mai gwr o brofiad' Mr. Jones sydd' yn gofalu am ein Cym- deithas Hanies.