Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Cyfarfodydd MisoL
Cyfarfodydd MisoL Y Gymanfa Gyffredinol—Treorchy,, Mehefin 23-26. Cymclei,tiha.sta'r Gogledd- Dinb-ych,, Meh. 17, 18 a 19. Cym,deithasfaly De-—Casgwys1, Penfro, yr ail wythnos ym Mehefin. De Aberteifi—Liandyssul, Mai 13, 14. Dwyr. Meiirionydd— Dinmael, Mai 21, 22. Dwynain. Dinbych—Triegeirio-g,, Meh- efin 9, 10. Dwyr. Morgannwg—Penuel, Barry, Mai 28. Dyffryn Conwy—Pandy Tudur, Mai 14eg. Glam. Presb. East—Hope, Merthyr, May 15, at 10.30. Gor. Morgannwg.—Tabor, LJlansam- let, Gorff. 9. I ddechieu am 10 o,'r gloch. Goigledd Aberteifi—-Caradog, Mehefki 4 a 5. 1 Henaduriaeth Al,a; — Bettws, Mehefin 12, 13. Manchester—Pendleton, Mai 31. .M.ori,-L--ISil!oh, M.ai 20. Mvniwy—l^Qck, Blackwood, Y Llun- gwy,n, Mlehefin 10. Sir i'flint—B-erthen, Mai 19. Tre-faldwyn UohafGlei.ni'ant, Meh. 5) 6. T-refaldwyn Uchaf-—^GleinrJant, Mai 29, 30- T'refaldwyn Isaf—Trcgynon, Mai, 29, HENADURIAETH ,'MAL.DWYN. —Tabernacl, ArddJeen, EihriU 17. Lliywydd, Mr. Wm. Mollis, Maer Croesiosiwallt. Dechreuwyd drwy didarllen a gweddi gan! fr. J. Anwyl. 'Hysibyswyd fod llythyrau o gydym- deim.Lad a'r Hen.ad!uriiaeth wedi eu derbyn o Henadiuriaeth Lancashire a iChyfarfod l\Iis'Ol rhan uwcbaf y Sir parthed miarwolaeth y diweddar Barohedig Edward Parry. Foci Mr. Parry wedi gadael ei ho-11 eiddo i'r. Genhadaeth Draraor, a bydd y Hen ihadaietih yn fawr ar ei iriantais. Di- okhwyd i'r Oyn-Jiywyddi, Parch. (.?. O. Evans, a',r Ysgrifennydd, Parch. I loweil Wiilliaimsi wrtlh ymueilltuü o'u swyddau. Penodwyd y Parch. Edward Williams a Mr Wm. Morris,, Croesoswallit, i fyned i LlianyTnyinech- i ddenbyn. lilais ar ymgeisiydd am y weinidogaeth. Pasiwyd ceisiadau am. graMta e'r Gen Oarrtefol. Lloillgyflareh- wyd Belmont ar ei llwyddiapit yn dod yn hunan-g-yniha.Iioili. Cafwyd adi- roddiad y.r arholwr, Parch. E. O. Davies gan yr Ysigrifiennydd y Parch. R. M. Roberts. Hysibyswyd' fod Mr. Wm. Evans, Buttingtoni Hall, week rhoddi £ 50, a Mr. P. Wilson Jones £ 20 i ffurfio cronfa i ychwanegu. y gydnabyddiaet-h Sab-othol i weinidog- ioni y cylch, arc fod ,rio yn cael ei g-yi- Iwyno- i Albiert Road er sicrhau- :gweinidcgae,th SabothoL Cafwyd IgWlas/amaeth co-ffa am frodyr ymadaw- edig: Parch. Edward Parry; Mr. Wm. Pri,tclliard. Berriew, a Mr. J. H.. Dalvieis:, We,t-stpo,ol,. Am;fion,,xy,d llytih- yraiu oydymdeimlad a'u teuluoedd-, a Mr. Jones, Pump House, wedi colli ei wraig; Mr. Gittins-, Newtown, yr un modci; Mr. M'eddins, Priest Wes1- ton, wedi colli chw-aer; Mr. Ree.se, Welshpool, wedi colli mam; Mr. C. E. Williams,. ('roes-oswalit, ym ,mar- woaeth ei wraig Parch. J. Wallace Thomas mewn afiechyd Mr. Evans, Butting-ton, Hall, yn afnich Air, Benbow Wedi claddiii ei fam.. Yr Hen- aduriaeth nesiaf yn Bettws, Mehefin 12 a 13. Terfynwyd gan y Parch. O. Matthias.. Cyhoaddwyd i biregethu y Pafohn. W. Wynn Davies, W. S. Jones a Howell Williams.. Diolchwyd yn gynnes i foneddigc-sau y.Taber- nacl am eu oared'igrwydd, ac atebwyd yn ddeheuiig gan Mrs. R. M. Roberts. -0.Y.—With- y bwirdd, te gwnawd, yn hysfbys ganlyniad yr etholdada-u. Yisgriifennydd y Geillhadia,eth Dramor, Parch. D1. M. Rowliands'; Trysorydd, Mr. D. Arthur Da vies; Lliywydd., Parch. W. Sylvamus Jones; Cynrych- ioliwy.r: I'r Gymaillfa Gyffr-eddnioi, Parch. Wm. Willdams', a Mr. Wm. Morris,, Y.H. I'r 0ymdieithias5a Chwiarterol, Parclin. R. M. Roberts, H. Williams,, a Mn. E. H. Reesc ac Evan Jones; i'r, Gynbadledd Seisnig, Mr George Wynnei SIR BEN FRO. — Caerfarchell, Ebril,1 9, 10. Lilywydd', Parch. J, L. I Jones;, Diimas. Yn. aibaenoMeb yr Ysgrifennydd cyinerw-yd ei l',e gan.. y Parch. E. R. Da vies, gweinidog y fie. Enwyd i ed'rych dros lyfrau'r eelwys, Parch. W. Mendius a Mr. fr. W. Evans, Y.-H. Pasiwyd i enwi ym- ddiriedolwyr ar ytr eiddo yng Ngliaer- .1
C ymdeithasfa Porthaethwy,
C ymdeithasfa Porthaethwy, Ebrill 29, 30 a Mai 1. (Pa. had o'r Rihifyn diweddaf). YR EISTEDDIAD OLAF. Dechreuwyd eisited-diad olaf, y Gym- deithasfa am 1.30, gam Mr. Robert RiObertsi, Trefnant. S Gwerthu Eiddo. Yn u,nolfrar genadiwri (2) o Henad- uria.eth Oaer, Ffiint, a Dinbych, can- iatawyd- ieglwys, Wepre wenhu yr hen, Ysgoldy, ar gynhygilad yr Ysigrif- f ly enniydd a c-hefncigiad: y Parch. J. Glyn Da vies. Athrofa'r Bala. Ar .gynhygiad y Parch. Owen Prit- eh-ard, Nefyn, ponodwyd y Parchn. Dr. John Williams, John Owen, An- field, a Mt. Richard Jones, Y.H., Pendinais, yn aelodau drosi y Gym- deithasfa, ar Gyfeisteiddfod A,thro,fa' r 'Ga.]la; Hefyd, penodwyd1 y brodyr cainlyn- ol d-ros, y C.M. oedd i benodi aelodau elani.—0 Fon—Parch. Owen Parry, 'Cemaes,; o Leyn aie Eifionydd, Parch. W. T. Ellis, B.A., B.D., Porthmad- og, a thr-os,. Lundiain, Mr. W. Prydd- erch Williams. Ar gynhygiad y Parch. E. James Jones, M. A., penodwyd Mr. John Owens, \Ml., yn. aelod o'r Cyfeistedd- fod yn lie y di weddar Barch. Evan D;ivies, Trofriw. Cyflwynodd y Parch. John Owen,, M.A., adroddiad am gyfarfod arben- nig o Biwylllgo-r yr Athrofa a gynhal- cl h iwyd yng Nghaerr Mawrth 4. 'Cyfeiriwyd at farwio2ae £ h y Parch. Evan D'avies, Trefriw, a phemderfyn- wyd gosod ar Lyfr y Cofnodiiion ddat- ganiad o'r! gofiid, a deimlid o.'i golilii, ac o w;erthifawriogiaid o'i gymeriad, ei altlilxoe,d,d a'i waith. Ysityriodd y Pwylllgor y trefniada-u ar gyfer y lfwyddiyn. nesaf., ac ym- ddiriedwyd poli ■ trefiniiadlau y tro hwn eto i'r Cyd-bwyllgo-r, yn gyniwysedig o Aithrawrn y Balla ac Aberystwyth, a thri aelod o'r Die a 't'hri-. o'r Gogiedd. Am raji blymyddoiedd y Cyd-bwylligo-r .sydld wedi bed yn gofalu am y gwa.it h, ■a gofyn id i'r Gyimdeithaslfa rbi hawl iddo weithre,d,u Ini d-erf^nol. Yr oedd ceniadwrdi "wedi ei derbyn oddiwrth efrydwyr y Halla, eu bod yn methu talu eu ffordd dfn yr amgylch- iadiau presennolt, ac yn wynieb hyniny, penderfynodd y Pwyllgor bod grant a-r- ferol o Zio i'w. gwnieud yn C15 am y nwyddyn) hon., ar gyfrif y ffaith foid (traul byw ym uwreh yn Aberystwyth ,n,ag yn: y Bala end dyimuna'r Pwyll1- gor wneud yn (glir niad yw1 yn cyd- na^O'd unrhyw rwymau i biarhau yr yeh wanegiad hwn'. Oind hysibysai'r Cyfeis!t!edd.fod y byddient yn ,barod i ys'tyried ym- hellach giedsiiiadau am gytaortihwy ,m,e-wn acho'sion arb'ennig. Ystyriai'r Cyfiaistedidifiod fod cyfrifoldeib arbcn- nig ar1 bob C.M. ynglyn a'i efrydwyr ei hun, ac mai buddiiol fyddTy. i'r Cyfieiisteddfiod aP'fon at y C.M. yn ap- eliiio ar iddynit gynyddiu'n siyl'weddoJ eu cynorthwy i efrydwyr, am fiod. yr amigyliohiadiau wedi ne,wid cym,p.int, a bod treuliau byw mor uchel. r- Fod y Gyfeisteddfod yn y' cyfarfod nesaif i ail yshyried yr holl gynllun, o dan: yr hwn y rhoddir grants1 i'r ef- rydwyr. Gotynwyd i. frrodlyr wneud yr o,l!l a elJiid1 i stiic,.rha,-u grantsi o'r- Llywodraeth i efrydwyr a fuont yn y fyddin, i'w cjnoa-'tihwyo gyda'u haddysg. Fodewesltiwn rhyddhad yr eiryd- wyr o'r flyddin i'w roddi yng n,gofl y Proff. J. O. Thomas M.A. Dymunid cyflwyno'r eifrydwiyr i sylw'r egliwysi, a gofynid: i'r Qym- dieiithasfa aliw sylw'r eglwysi at eu rhwymedigaetth i alw yn fugeiliaid frodyr ieuainc wedi cwblhau eu cwrs yn yr athrofa ac ar diir i'w gialw yri fiugeiliaid. Yr oedd 14 neu 15 yn awr ,ar dir i'w galw, ac ymddiamgosodd rhesibr ohoinynt eisoes yng nglholtofn- au'r 'Golieuad' a'r CYMRO. Ainogid y Gymdeithas'fa i lanifian: rhestr ohonynt i Yagrifennydd pab C.M. Syllwodd: y Llywydd fod; tua 200 0 eglwysii yn y Goigledd h'e.b fod dan oifial bugeilriol o gwbl. Yr oed!d rhai wledigrohirio giaJw bugeililaid oher- wydd y rliylel. Yr oedd yr a<nl.aws- ter hwnnw wedi mynd heibio yn awr, a hyd.erai ilia byddai oediad pellach. Colled fawr i eglrwys. oedd bod heb fugiail, pa mor alluog hyunag y galliai'r blaenoriaild fod. Nid oedd yr eghvys yn gy-'flawn heb fod gweimidog yn ei bllogeilio ac yn ei harwain. Yr oedd yr apeil am i'r C.M. gyn- orlhwyo.'r efrydwyr yn bwiysdg hefyd, a hyderai y byddai ffrwyth yn ei dilyn. Yr oedd mater aralil. aig y teiimlai yn gryf arno, sef ygydnabyddiaeth a dieLid i'r athrawon. Nidi oedd yn deijwng o gwbl. Ni wyddai a ocdd gan y Pvv'.yiJgor ryw:beth i'w ddweyd ar hynny. 4k Parch. John Owen, M.A./ a (I y- wediO'dd fod y maiter wedi bod ger- hwn, ac wedi ei gyflw-yno i Is-Bwyll- gor. Cyn.hygia,i fod yr Adlrod-diiad yn cae] ei dderbyn. Cefinogwyd gan Mr. Good-man Ed- wiards. Piareh. R. Ae.l'.wy Jones, M.A., a ddywedodd fod darpariaeth arbiennig ar fin cael ei igwneud1 i gyfrannu ad-dysg ddiwiniyddol yn. athrofa'r Brif.ysgoi ym Mangor a, gofYlllllai a oedd y Pwyliligor w'edi bod. yn ystyr- ied pa effiaitlh a gai; hynny ar ddyf- ■odiol yr athrofa ddiwinyddol." Parch. John Owen., M.A., a, ateb- odd nad oedid y Cyfeisteddfod wledi gwneud hynniy eto. Yr oedd yr ani- gylchiiadau trwy y rhyfel. -wiediii galw am y fat'h sly,J¡W" hyd yima. Yr I oe dd y mater y oyrfieiriai ivir. Aethwy Jones lata yn fater mawr, a diau y deuki am yatyriaeth y tro nesaf. Parch. D/Llioyd Jones, B.A., Aber, oil ofynodd a oedd yr efrydwyr yn cat. eu cynorthwyo o iirnawto y co,ieig, odd i- wrth y gwladdoliad a gafwyd- trwy y:.mdrechion. y, PanCh. R. H. Morgan. Yr .oedd y swm wedi ei gasglu gydag addiewidion eu bod yn casgllu ar gyfer yr e;fryd,m, Parch. John Owen, 1\1. A. Vr oedd h w,n yn hen g'westiwn.. iGallai egluro pa fodd yr oeddy Cyfeiistediifod yn galilu gwneud. yr yohwanegiaid a nod- wyd, oherwtydd. fod: yr efrydiwyr y Mynyddo-edd dii'w:ed'daf yn ychydig o on iter, a thrwy hyinny fod. sw m ol arian wieldii ei arbed. Trwiy h-yniny, a'r ffaith nad oedd Prifathro i'w dalu yn awr, galluogir y Pwyllgor i estyn cymo-rth o- -Gronfa-r Co leg and nid yw'n cydnabod unrliyw rwymau 1 gyniorthwyio- efrydwyr o',r Gronfa. Plan chwydda. rhif yr efrydwyr, ac y penodir priifathraw, ni bydd gan y •Cyfeisteddfod didim. arian is wneud y symiaiu yohwanegol' hyn, i fyny. Mr. T. D. J'ones, Y.H., Rhyl, a ddywedodd ei fod yn sicr y byddai'n dda g,an y C.M. ddiea-M fod cyifle idd- ,,ef- ynt wneud eu rhan i gynO'rth.wyo'r*ef- ryd'wyr oherwydid yr aimgylchiadau eithriadol presennol. Ategodd y Parch. John Oiwen, M.A. apsl Mr. Jiones-. Dywiedai fod rhaii C.M. yn gwnieud; eu rhan yn lied dda; ond pid, oedd am-ryw o'r C. M. yn rhoddi ond, cymorth bychan: il" hefryidlwlyr, tra yr oedd co-stau b,y;w -a teithio wedi mynd yn drwm iawn. Cadarnhawyd yr Adroddiad. Penodiadau. Penodwyd y Parchn. D. D. Wil- liams, Liverpool, W. Jones Willi-ams, Lilianfair P.G., a Mr. W. Morrfe, 'Croesoswallt, yn aelodiau drois y Gym- deitiha,s.fa ar Gyfeisitedd.fiod .'Cyffffedin- ol y Drysorfa Gynorthiwyol. Gadarnhawyd hefyd b-eniO'ddadiau'r C.M. ar yr un Pwiyl'igor, fiel y ceir hwy y-n y Ce-niadwriaiethau. Adroddiad Cyfarfod y Blaenor- iaid. TJyflwynwyd adroddiad 0 Gyfarfod y Bliaenoriaid gan. Mr. T. D. Jones, Y.H., Rhyl, a chadarnhawyd ef ar gefnogiad Mr. R. Robertsi, Trefnant. Trysorfalr Gweinidogion. Parch. R. Aethwy J'onres a gyflwyn- odid Adroddiad blynyddiol Ttysorfa'r I Gweinlidolgion. Clyn:wys'ai ',r Adirodd- iad y pethau canlyn-ol— Swin yr holil diderbyndadiau am y flwyddyn, ^'2,620 31s. 5c Taliadau, £2-448 2.9.21c.,—Yn gaidaet gw'eddill yn ffafr, £ 172 is-. 31c. Yr oedd h-oll werth y Drysorfa, yn iaWT yn Z40,122 15s. oc., a g-elilid siylwi na fu, erioed o'r blaen yn wer'th ^40,000. Un rheswini am y gweddil-I ar waith y ftwydldyn- oedid fod y Drys- orfa niewydd wedi dy.fod i gynorthwy- o-'r Drysorfa hlOn. Yr oedd bron, yr holl frodlyr oedd ynvgwibl aniajlluog i begethu, ac a dderbynilant swan yn flytmddol o'r D'rysioxfia hon o^'r bla-en, Iwedli dyf-od yn awr ar y Drysorfa hewydd. Cefnoig-wyd deribyndad' yr Adroddi- iad gan Mr. D. Davies, Llanfylldn. Y Llywydd a ofyniodid .i Mr. Aethwy J-ones, a oedd- rhyw; eitihriad rhywbryd wedi ei g-wmeud i Reol1 y Seithted, yr hon a barai fod. unrhyw ae'ibd a ad- awai'r 'Cyfundeb yn fforffeÜlo yr a,riÍéull a dalodd i'r Drysorfa,. Parch. R. "Aethwy ] Oillies.-nac o-ss-, erioed:. igofyn,o,dd amryw frodyr gwes-tiyniau pelliach ar hyn, ac ar ys-tyx rheoli yr wythfed, Atebodd Mr. Aethwy Jones fod, dyn with adael y Cyfiundeb yn- mynd ac felily nad oedd. unrhyw direfn idido gaeil ei arian yn ol. Par-ch. G. Hughes, M.A., Caer, a ofynodd ad ni chymrid, amgylchiad- a.u'r brodiyr i YSIyriaeth. NIT. Aethwy jo,,n,e,s,Niid o-e-s, gan y Pv.-yl-lgc-r hawl i ysityried hynny. Parch. John Edwards, Wrexham, a gynhygiai fod y ddau ac-hos o geisiad- au yn y mater hwn yn cael eu ha'nton yn o-l am ystyriaeth b-ellach y PwyH- gor. Cefnogwyd gan y Parch G. Hughes-, M.A. Dr. John Williams a ddyw-ed-odd fod y rheol yn bendant, ac nid oedd modll iddynt fynd y tti ol i'r rhieolaiu' heb eu newid. trwy roddi rhybudd ■rheO'J'aiidd am hyiuiiy, Yr oeddynt oil yn oydiymdeimlo a'r brodiyr; ond gwell fydd'ad cyfiwyno y'r achos. i nifer 0 frodyr eraill. Nid oedd modd yf". arfod a'r hyn a .gynihygid yn a-vlt heb i'r rheolau gael eu newid. ga,n y Gymdeitihasfia,. Ategodd Mr. Aet.hwy Jones-, fod y Rh-eol yn ben-.dant ar hyn, a-c apeliwyd at y cyhygyjid a'r ceinoigydd i dynu'r cynihygiaiji yn ol. Bioddl-onodd Mr. Edwards i hyniny, ond- cynbygid-d.d Mr. Hughes fod y didaiu gais yn cael eu hanf-o-n. yn o-l. Ni ch-efniogwyd y -cynihygdad, ac yna cadiar-nhawyd yr Adroddiad'. Hanes yr Achos. Cyflwynodd Dr. John Williams yr Ad'rodd.iiad am ansaw'dd yr Achosym luoin Siaradwyd, ymhellach ar yr Adirodd- iad, ac ar y cwiestiynau a igodid ynddo yn d'wyn rha-goriaethiau a diffy-gion: yr eglwys^ gan y Parchn. John Williams, Dieganwy, T. G-wyn- edd Roberts, Caeathraw, J-cftm Rob- erts., B.A., Caerdydd, M. W. Gr-iffitti, B.A., Llundiain, Mni1. J'aoob Jones, Tanygrisiau, at Richard Jones, Shei- field-. Oadarnhawyd yr Adroddiad. Xilythyrau. Cydnabyddodd yr Ysgrifann-ydd ddmbyniad lly-thyrau a gohebiaothau, ale yneu mysg, lythy-r odddW'il'h Ysg- rifennydd. y League of Nations Union Yl1lg' Nghymru, yn güflyn i'r Gym- dieithiasita. symud ymlia-en- i gar.iio'"r pen- derfyniad yn ffafr yr Undeb i weith- rediiad ymarfero-l. Yn w-yneb hyn., pasiwyd. gofyn i bob IC-M. benodi b.rawd a:'r bwn y gellid igoheibu, a phenodiwiyd y Parchn. John WiiOiams D.D., T. Charles. Wmiams, M.A., Mr. John Owens, Y.H., Syr Htenry Lewis., a'r Ysgrifennydd yn Bwylligo-r. Dathlu Heddwch. Dr. John Williams, a ddywedodd y dylid rihoi rhyw gyfarwyddid ynglyn: a dathlu heddweih. Dylai fod rhyW ddealilitwriaet'h, a rhyw ffurf, deilw-ng a,r y dathliad. Yr oedld Yilll sliwr o igael ei dd.athlu rnewin rhyw gylch- .oedd, a hynny yn ddigon annheilwhig. iGofynnai ai, ni alilai Cynigor yr Eg- Iwysd Rhyddion' roi cyfiarwyddid. Atebodd y Parch. John Roberts, ALA., Caerdydd, Y,s,grifennydd y 'Cyngor, y geIOid an,fon. apel at y gwia- hrail101\ enwrudiau yn jy canoilfainau lie yr oedd Cynghorau liled] ond credai y gallai'r GymdeithiaJsifa wn,eud rhyw- iberh, i ^peiio at eglwysi 'r wlad am i gr-eifydd- gael «a lie priodol yn ystod y tri dydd 0 wyliau i ddathlu heddWoh. Bu peth s-iarad pellaich ar hyn, ac yn y diwedd, penodwyd y Parchn. Dir. John Williams, T. Giwyn-edd Rob- ,erts., John Roberts, M.A., R. Aethwy 1 Jones1 a'r Ysgrifennydd i d)y,nmi allan ape-l i'w hanfon trwy'r wiasg. Dym- a'r penderfyni.ad:- "Em bod. fel Cymdeithiasifa yn cym- elil ,ein holl, eglwysd trwy'r Gogiedd, mown undeb- hyd y g-elliir ag e,n,wadlau -eiraiilil, i o £ a!u_ fod crefydd yn cael lie arbennig ynglyn a'r trefniadau a wineir i didathlu heddwch. Anogwrn ein hergllwysi i gynnal cyfarfodyddi ar- beinniig, gan roddi He i weddi, i gan- iadjaietlh, i anerchd,adau a phregethu. OymhelliWn ein1 swyddiogion i wneud ymdreeh neilHuol i sicrhau ipresenol- deb pawih o-'n, pobl Yill y cyfarfodydd liyn." < Ti rfynwvd yr eisH.eiddiad' gan Dr. John. Williams am ychydig o fiunudaiu wedii 4 o'r gloch.