Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
CYMANFAOEDD 'CANU.
CYMANFAOEDD CANU. Cafwyd 'CyliTan.fa 0. radd uciiel iawn yn Niyffryn Afan—egliwysi Gil.y'nicor- tr'Ag, Abergwlynfi, a Corner, ddydd Miaiwrth. leaniiid fod y canu yn mdld- asioill ac ysb'rydiolediig,. Tystioliaetihai y Dr. Firsher na wyddai ef o'r -biliaen fold y faith ganu yn bosibli a,r y ddaeiar. "Ylo,u have penetrated the armour of Dr. Fisihier's piarsioinaillity my voice is gone1, amd I have not command of my- self never before have I felt the; same overwhelming po-wier. I wisih the people whp. believed the dirty story of Oariadlog Evans about yomr nlarÜon weie here to-diary." Yr arweinyddes! oedid Mrs. Kate Roberts, G'iynoontijwg. 'Or- gianyidd, TvIL T. Wlhitliock. Gadjgirydd y PwyngOT, -Alr.-Evan Edwards;,—igwr cynnesi ei gallon a hael ei roddion. Ciynihaliwyd Cymamfia Doisibiarth 'Htemdre a'r Cyloh Liiun y Piasg yn Liliandilio. E,r v.iedii myned ymhielli 00 gaatref i'w ohynmai, caifwyd cymanfa ragorol yrnihob ystytr. Y Eilywyddion Oieddiyinf, Mri. J. TlhorrIllals" Lllandilo; D. Thomas, Eilanlliuan; a Philip Perkins, CefniberraiCih. Arwleiniwlyd yn fedius iaiwn gian y Prloff. D. E. WiLli- Idaims, 'M'Oirrist'O'il. ("'odojd yr hwyl yin uicheil gyda'r Anitihem, "0 prawf a gtwlel", a'r CihQTUS, "Worthy is the 'Lamb," ac amryw donau. Dximga. Mir. Willliiiams yn gyflym ar ol yr ,alr- ueinyddion enwog fu Yillla, ym y goa'ff- onnioli. Gofiyinwyd iddo arvviain eto y flwyddyn neslaf. Rihoddoddi hefyd ddwy 'recital'' air yr organ1. Lilun y Paisg cynhaliodd M.C. Dos- barth Tumble a Phonityberem (ger Lilanelllli) eu Cymanfa. Yr arweinydd am y pedwierydd tro ydioedd T. J. Mor- gan, Ysw., Musi. Bac., F.T.S.C. (Pen- Cerdd Cnionj, pwmbach, Aberdar. Llywyddion., Mr. Harris, Pomtyates, a'r Parchn. W. D. Davies, Tumblie, a Huw Edwards, Pontyiberem. Cyfei1- ydldiOili, Madame Nellie Dávlies, A.T. C.L., A.L.iC'.M., a Miss Joneisi, A.L. C.M., 'Tumble, ynghydia Gihejdldorfa, y Tumiblie. Tystid mai dymaV :Gymainfa or eu gaifwyd e,rioedyn y Dosba.rth. Canu pur, defosiymoi ac ysibrydbl. Budi-drigO'l a,r y dton pliaint, Mr. E. I (iris Evans, Pantyhe'l'ern, Lillun y Piasg ciynhaliwyd Gymanfa Dioisibarth Uchiaf MjC. Lilanisiainnlet YUlg nighapel Seion, Peniel (jireen, y bore, a,c yn Camel, Peintrediwr, y pryinhawin a'r hwyv. Olberwyddi absenolldleh Mr. Tom Price, G.&L., Mertliyr, oherwydd ailechyd, arwieimiwyd gan Mr. Daniel Howell Thomiaisi, L.T.S.C., mab y di- weddar M: WilliaHi Thomas (Gwilym Samlet). Wledigcrymdraith bryd.ferth, treuliwyd cyfairfod1 y bore gyd(alr pliant. AJdtlOiddwyd pennod .g.an Miss, Doris Jenldns., a gweddiwyd géÍJn y Parch. T. C. Lev. is, Lilwynbrwydrau. Wedi an- erchiiiad gan y Llywydd, Mr. Ben.j. Morris. Nazareth, canwyd1 amiyw don- au yn effeithiol. HiOlwyd y plamit. o'r Rihodd Mam gan, Missl Jane. Donne, Seion. IJlywyddiom y prynhawin a'r hwyr oeddiymt Mr. LlewelLiyn John, Seion, a'r Parcih. T'. C. Leis. Can: wyd nifer 0 donau yn effeithiol iawn. 'Cyfeiliwyd gan Miss, C. Neill, Ciarmel, Pen:tredrwr. C'afwyd anerchiadiau gan y Parchn. T. 'Hiowelill Jones:, T. C. Lewis a John Beynon, Hermon, Sciwen, Mri. Rees Llleweiljiyn, John Ley, Birch, grove, James, Clement, Sciwen, a D. Williams1, A.C., Bethlte- li JIl, C Cymanfa kwyrchus iawn. Gynih.ai'iod'd M.C. Gwmgarw eu gwy 1 flyniyddo'l: EhriH 6 a'r, 7. Yr arweinydd ydoedd Mf. T. IIopkin Evans, Mus. Bac., Casittellmedid,. Cafwyd Cymanfa uwehnaddo! Yillmhlob ystyir. Mae clod yn ddylied us: i'r Arwedmyddiom Lleol1— Mri. John. Daviles, Bliaengiarw, a, John Butler, L.T.S.C., Ponityciymimer, gyd- ia'r rihaimCiwn oed; a Mri. David Owen, Blaenlgarw, a James' Fox, Pont- ycymmieir, gyda'r plaint. 'Caed canu effeithiol, vn emwedig prynhawm Linn ar y do-n D,eiwii! Siant,' a'r Anthema.u, 'Gwywia y gwellltyn,' &c. (1". Hopkin Evans) 'Benidigeidig'' .John Thomas) ali- d,o,n, 'Riheolai' 00 waiirh yr arweinydd Rhiagorol hefyd ydoedd Clan u Jr pliant, yn e:n.Wed,ig y don 0 waith Mr. T C. Mo- u-an. A.T.S.C., £ lCri amddifaid y Rhyteil.1 Eife oedd y buddugol ar y Idon giynutlp-idfa!ol hefyd. eleni. Cad- eiriwyd gan Mri. Wm\ Maddocks, WTm. Thomas, CIest, a'r Parcihn. E. M. Evans, a D. Mardy Daviesi. Caed an- ercihiada.u ga,n y1 Parchn. J. Phillips, H.A., Ciaerau, David Davies, Trinity, Bliaiemgarw, a Mr. T. E. Lewis Y.H., Btaenjgarw. Mae lliu y'n y Cwm, hwn yn. dioligja i Dduw am y ddwy Giymanfa olaiÍ, a, glafwYid dan arweiiniad Mr. T. Hopkin Evams,
Diwedd y Ddrama Fawr.
Diwedd y Ddrama Fawr. Mae bron bum' mlynedd er pan. y cododd y Hen ar dragiedi fawr y rhyfel, a hydervvn y bydd y lien yn cael ei thynu i lawr y dyddiiau nesaf, byth i' gael ei ohodi mwy, ar ymladd a, thywallt gwaed. D'aeth cynrycbiiolwyr swyddogol Germ.ani i Versailles i. dderbyn 00 ddwylaw y Cynghreiriaid y telerau heddwch. Deuant ynio fel, rhaii eiiog i dderbyn y ddiedfryd am dorri ar hoddwch y byd. Yn Ver- sa i lies yn 1871 y. cyboieddwyd Hohenzollern yn Ymerawdwr am y waith gyntaf, ac yno yn 1919 diis- gwyliwn yr arwyddir oytundeb fydd yh rlioddi terfynam byth i'r ymerodraeth, unberaaetbol. Aed drwy y gwaiith ffurfiol o gadarnhiaiu y profiora fod y perSlo nau a anifon- wyd' yn cynrychioli Llywodraeth Gormani. Bwriedid cyflwyrao y telerau ddechreu yr wythnos lion, ond ymddenigys fod amryw bwyrat- dau heb eu cwblhau, ac felly na el lid1 disgwyl hynny oyn dydd Mercher. Caoiiateir pymthenig niwrnod i'r gelyn dderbyn neu wrtbod y telerau. Mae'n ddeall- edig na cbaoiateir tmfodaeth ar fatierion, milwrol a morwrol, ond .candiateir hynny O'aftgenrheidrwydd ar gwestiyraaiu arianraol. Mae eis- oes gryn broffwydo pa beth a wna Germani, ond doetih fyddiad aros y ffei'thiau cyn derbyn unpeth. Yr un amser ag y cyflwynir y tel- erau i'r glelyn y gwneir hwynt hefyd yn hysbys yn gyffredinol. Ein dymiuniiad yw ar i hyn fod yra dddwedd i'r ddraima fawr.
Cymylau o amgylch heddwch.
Cymylau o amgylch heddwch. Er ein bod yn dybeu am weled wybren las, hieddiwdh uwchben, mae amryw gymylau etü yn yr awyr- < gylch. Hysbyisir fod Itali wedi aiifon byddin, i lanau Dalmati:a.. I ba: amcan nid yw yn wybyddus, os nad i bwyso gartref ei bawl i'r tilr a gred oedd ii ddod i'w A an yn ol Cytundeb Llimdain. Mae byddin y Jugo-Slavs o'r ochr araill yn parotoi i arnddiffyn. Credir y bydd i,"r anghyd'wel'ediiad ynghylch Fiume g'a.el ei derfynu yn foddhaol i bob tu. Bygythiodd Belgium hefyd dyrau yn oil o'r Gynhad'ledd ar y tir fod yr iawn a gynhyigif t, y iddi yn annigonol, ond daethpwyd drois yr anhawster hwnw. Bu .gwedd dywyll ynglyn a Japan hefyd, ond hysbysir fod mater Kiaou Chorn wedi1 ei setlo yn foddhaol. r 4
Y Gyllideb.
Y Gyllideb. Dydd Merdher cyfTwynodd Mr. Austen Chamberlain eii Gyllideb am. y flwyddyin bresieminol. Aeth 15 mlynedd beibio er pan y rhiodd- es ef Gyllideb i'r wlad o'r bjaen, ac y mae cymaint wedi diigwydd yn y cyfamiser, ac amgylchiadau y wlad ar hyn. 00 bryd mar wahanol, fel yr oedd ei faíÍch a'i gyfrifoldeb y tiro hwn yn, llawer mwy llethol. Dyma; Gyllideb adfeg bwyisig yf trawsffurfio o 'stad o ryfel i ddydd- iau heddwoh, a dyna. y rheswm rraie'n (diau i"r C'anghellor beidio tprri llawer o diir newydd, na ohyn- wys nemor ddim a, ba,rai, syndod. Nid dyma yr amser i wneud ar- brawfion newydd ym myd trethiant. a gweddus yd;üedd dillyn y Hwybr y g'wyddid oedd' yn ddiiogel. Gyd- ag un eithiliiad bychan, cadwodd Mr. Ghamberlain ait y ffordd gyn- efin. Yr oedd y symiau y de'liai a hwynt yn aruthrol. Amca.ngyfrif- ai y treuliau am y flwydd'yn yn £:1',434,910,000, a'r derbyniadau (ym eynnwys y tretlii newydd) yn -ICI,20I,010,0,010,0 y,n gadiael ^233, 8101,000 i'w codi drwy ferathyc- iadiau. Ni newidir Treth yr In- cwm, y dreth ar leoedd adlüniant, y 'super tax," na'r dreth, ar dyb- acoo. Tynnk i liawr y dreth ar y goireiniillion, a'r dreth o 6c. y igalwyn ar betrol a benzol. Godir y dreth ar wirodydid, chwisci a chwirw, ond, ni effeithiia, hyn i giodi- i'r pris i'r ,yfwr. Carni dloeth a di- broifedigjaeith ydoedd oodVr direth ar symiiau dros 15,000 a adewir ar farwoJaeth. Dy lied y wlad a,r doriad allan, y nnyfel ydioedd ^645,000,0003 ac y mae heddyw yn ^7J435J00,°>000-
Y Perygl i Fasnach Rydd.
Y Perygl i Fasnach Rydd. (Yybwyllasoin nad oedd y Caog- hellor wedi toirri tir newydd ond gydiag un eithriad1. Nid yw yr eithriad hwnnw ond: bychan, efallad ynddo ei bun, ond y mae ynddo hedyn all arwain i gyfraewidiad graddol yn y giyifundrefin dlan yr boo y mae masoaoh e.in gwlad wedi llwyddo1 mor ddiamiheuiol yn. y goirffennol. Cychwynodd Mr. Chiamiberilain osod ii lawr sylfaen yr aideilad OIedd yng nghynllun ei ddi- weddar clad, drwyi roddi ff afriaetlh i'n, trefedigaethau yn y farchnad ar genihedloedd eraill. Nid codi'r dreth air nwyddau o wledydd eraill • Vvinawd, ond goslwng y dreth bres- enndl ar, nwyddau a dldaw o'r tref- edigaethau, fel na. chwyd pris, dim Yill y wlad hon mewn canlyniad ar hyn o bryd. Gwneir hyin. i wahan- 001 raddau gyda rhiai nwyddau meg is clo'oiau, offerynau cerdd, modurioni, a phethau eraill, a eliyda tybaco. gwinoedd a. gwirod- ydd, te, coffi, 0000a a siwgr. Diau fod yr amser presennol yn fainiteiis- iiol i"r rhai a. gred yn y oyinllun hwn, i'w üs-od i lawr, ermai ar raddfa fechany cychwynir. Mae'J teiimlad o gasineb at ein gelynion yn fyw iawn, a,'n parch i'r trefedig- aethau yn fawr am. y rhan dhwair- euwyd ganddynt yin, y rhyfel. Gall masnach y trefedigaethau gynyddu rywfaint, ond bydd yn giolLed fliyn- yddol i'r wlad hon o rhyw dair miil- iwn, o bunniau. Rhaid' cofioi hefyd y bydd y ffafriaeth hwn i'r trefed- igaetbau yn taro, nidi ein gely,nion yn unig, ond hefyd ein, cynghreir- iaid fu yn cydymladd a ai. Er nad yw y mudiiad presennol ond bych- an, gydag amlieuaelh a, diiffyg ffydd ;Y h yr edrychy wlad ar y Weinvdd- iae'thi bresenniol sydd yn dechreu dlangois ei lliw yn ei chyillid cyntaf. Datganodd Mr. Ohaimiberlain, yn eigluir y gobeithiai nad oedd hyn ond cychwyn—a beth sydd i ddill- • yn ? Gesyd y wlad ei llaiis allan yn ddliiflioesgmi yn yr etboliadaiu di- weddar. Yr wythraos hlOn eto en- illodd Rhyddfrydwr sedd yn Aber- deen odldiar Dori a sel y Llywodr- aeth ganddo. Dymalr drydedd sedd i'r Llywodlraeth ei cholli allan o bedaiir er yr etholiiad cyff- redinol, a siicr fod i'r tair eu neges yn gpoiew ar gwestiwn Masnach Rydd a chwestiynau pwysiig eralilll.. Bygythia y diffynidollwyr er's blyin- yddlaiu miaii i ddinistr yr elai ein gwlad a'n masnach o.s na wrandaw- em ar eu pregeth hwy, ond y syn- dod yw mai, y wlad hon a'i Mas- niaich Rydd yn bennaf a alluogodd y Cynglhreiriaid i ennill y rhyfel. Diau mai Masnach Rydd a, fyinn Prydain, ac amheus yw ai astudio buddiianraaiu Prydain na'r trefed- igaethau a, wnawd yn, aWlr, ond buddiannau dosbarth neilltuol.
METHODISTAIDD YN . BENNAF.
METHODISTAIDD YN BENNAF. Mae'r P'airch,. David Junes, D is- gwylfa,, yn syrnuid ii fyw o Gaer- iraarfbn i Lanfairfe chain. -+- Bu y Parch. D. Teciwyn Evans, B.A., yn darlithio ar Ann Griffiths ymg nighapel y Trinity, Aberta,we, gyda'r Plarch. W. E. Pryddieirch yn y gadair. Croeisawyd y miilwyr yn oil yn ego lwys Clwyd Street, Rhyl, drw) ddarpar gwledd, ac yima mewn, cyf- arfod, dan lywyddiiaeth y Parch. E. James, Jones, M.A. Dydd Iau cyrhaieddiodd Pte. Robert Jones, y:n ol i'w gartref ym Mhorthmiadog yin anndsgwyliadwy iawn, am fod ei deulu wedi clywed yn gyntaf ei fod ar goll, ac yn,a ei fod wedi marw. Rhoddwyd croesaw cynines, i fit- wyir yn. perthyn i Maengwyn, a Poplar Square, Ma, dan lywyddiiiaeth y Parch. Cunllo Dav- ies, a chyflwynodd1 Mrs. Cunillo Davies Feibl, gyda chyflwyniad prioidol airno i bob un ohjonytnt. -+- Parhau i fyincl yn fwy i serch pobl yr ardal yn gyffredinol a wna y Piairch. T. H. Morgan, Garth, Macsteg. Yn etholiad1 Bwrdd y Gwiaipchieidwaid. allan, 00 1,300 püs- ihI Or bleidleisiau, cafodd ef tros fil, a. thros, 4001 yn fwy na'r buddugol neSiaf a:to. Mae Eglwys Scion, Cri-ccieth, wedi gosod i fyny 'brass tablet' er cof am ei diweddar hoff weiiniidog, y Parch. J. Owen, M.A., yr hwn fu yin, weimdiog ar eglwyisi Methodist- daid Calfmaiidd Griocieth am 42 o flynyddoe'did. Yr un adeg, rhiocld- odd Mrs. Lloyd George gofeb yn, yr un capel er cof am ei hiainovvyl f am. Oydymdaimlir yn fawr a Mr. David' Lewis, blaenor ac arwedinydd y gan ynig Nghoedpenmaen, a'i briod hoff yn eu profelditgiaieth lem 0 goilli. eu hiunig t'u ha.n!nwyl fab, Wm. J. LewdiSi, yn sydyin yn. yr angaiu, yn 17 oed. Bachgeira ieu- a,nic. o daleratau eitihriadol dclisglaiir ydbedd, a'i gynieriad yn. bur a glan. Teimlir colled fawr ar ed ol yn yr eglwys lie yr arweindai y Gobeithlu. -to- Yr wythraos ddiweddaf ar derfyn 25 mlynedd o lafur bugeiliol yn eg- lwysii. Saesnieig, Bethlehem, Cefny- bedd, a Gwiersiyllt, ge:r Gwnecsam, derbyraiodd y Inarch. Edwin Jones a Mrs. Jones roddiOira gwerthfawr gan y ddwy eglwys, yn datgan eu pairch, a'u gWerthfawrogiad o'i laf- ur yn eu plith a", yimrodddad gyd- a.'r Y'sgol Sabothorl. Y mae gwedd trå. gwahanol air yr achos yn y ddau Ie erbyn hyn. Cafodd y Plardh. O. C. Morgan' gyfiarfod sieifydlu wrth fodd calon pawb yn Eglwys Ebenezer, Nel- son,, dydd Iau diweddaf. Daeth toirf o bobl ynghyd. Rhoddwyd cy weir nod uahel i'r cy fa rind gan y Llywydd, y Pa,rich Rowland Mor- gan, Pentyrch, un o Want mageddg yr eglwys, a chadwyd y eyweirn-ocl i. fyny gan yr oil or siaradwyr er- aill—y Palrchn. M. Wi'lliiaims, Cil- fynydd1, Murris, Ynysybwl, Jones, Aberdulais, ac eraill. Pregeth- wyd yn yr hwyr gan y Parchn. T. E. Davies, Treorchy, a W. Jones, Aberdulais.