Y Cymro

ffaith i'r Gymdeitbasfa i'w hy'styried y oaiff dyn anllytihremnog mewm rhaa mainnau o Gymru heddyw fwy, a hymny gan flaenoriaid, am edryteb ar ol dau geffyl nag a gaiff Gweinidog graddedig am fu,g,eilio dau cant o en- eidi,a u N,id yw'r Gweiinid'og bob ams-er, fe ddywedir, yn crael ei ystyried yn un o'r S'wiyddogion, er mai ete yw'.r perinai ohonynt..Math o w-ast cyflog yw mewn llawer lie, o dan aro.Iygiaeth nifer o flaenoriaid. Gan ein hod bellach yn ,symud yn raddol- o Wei,r,i-diogaet-h deithdcil i FugeiHaeth Eglwysig, rhaid i'r Gymdeithasifa wneud. yn eglur mai prif siwyddcg pob Egllwys y.w'r Gweirii- dog fo wedi ei ddewis, yn rbeolaidd i'w haroLygu. Nid wyf yn son yn awr am slafl,e Gwednidogioin sydd yn unig yn perthyn i eglwysi, ond heb fod ym fugeildaid arnynt. 0 dan, gyfa.rwyddid y Gweinidcigi dewisedig y mae holl waith y biaenoriaid a',r aelodau i fod. Dyina ddeddf y Corff hyd yn oed cyn d;ydd,i-au'r l'uge,il,i.ae,th. P,a fairnt mwy fellty yn awr? Pa mifer o'ai swyddog- ion sydd wedi eu hyfflQrddiyn y Weithred Gyfansoddiadol,. dynwyd allan yn 1826? Nid hycha,n yn fy mgolwtg yw fod enw fy nbaid yn mysg I y rhai oedd yn. ei lliawnodi. Dywedir yn bonno yn bur egliur fel hyn (yn ol y cyfi,eithiad d,dly,gwy,d, alJan yn 1842 dan Dr. Edwards) "dyletswydd- au yr hemuriaid, neu y biaenoriaid, fydd yn gynwysedig mewn cynorthivyo eu gweinidogion a'u pregethwyr (os -di,g-,yddf y riaili neu y llall fod yn y cyfryw egilwysi) yn ir^cruchwylicn ys- bxydol eu heglwysi priodol, ac yn ,n 'h,r,efniad adhesion bydol (.secular con- demns) eu beglwysi priodol, yn ddarv^- tynigedig i reolaeth yr Eglwys a Cbyf- arfodydd Misol y Sir." Nis galliwm barihau i giario drosiodd i'r Fugeiliaetb yn y dyfodol draddodiadau ac arfer- ion yr ben Weinddogiaeth. deithiol gyn:taf. Osydm am gael Gweinidog- ion rheoliaidd ar Eglwysi, rbaid deffin- io eu li,e. Miaent yn y lleiafrif mor lamlwtg. Gwelaf fod gemnym o fewn cyloh y Gymdeitbasfa dair mil a han- mer o, flaenoriiaid, ac yn eu plith liaws mawr o'r dynion goreu sydd yng Njghymru. Gredajf na ddiigiai neb pe dywedwn am Siroedd y Gogledd, mad ein pobl. ni sydd gan, mnvya.f yn arwain ymhotb cyloh. Ond y mae mwy, pag un math 0 flaenoriaid!. Ybhydi^o. dan bedwar cant syldd Tennym o Weinidcg- ion ar Eglwysi. Yr wyf yn o ddweyd wrth. y Gymdeitbasfa yr hyn a ymddiriedwyd i ni ii'w1 ddweyd, ac yr wyf yn ei ddweyd gyda phob difrif- wch. 'Elfeini o. wir hryåeT yn ein plith ni fel Cyfundeb yn y Goglieddi ar hyn .0 bryd yw diffyg cydymdeimiad digünOl irhwng y bugeiliaid a'r blaenioiriaid. Cwyna rbai Gwieinddiogdon mai ychyddg yw y gefnogaeth a gaint gan rai b',aen- •OTiaid, yn elnwedig ynr y Cyfarfodydd Wytihnosiol. :Mae gemniym ganncedd o flaenoriaid na byddaint yn, dtod i. Gyfar- fod Gweddi Sa Seiat giyda dim cyson- deb. Dywed. e.raill fod ambell flaenor yn llywyddu pob' cyfarfod, ac yn galw'r Gwteinidoig ymlaen. i wneud pa ordhiwyi byninag a welo efe yn dda. Mae Trefn y Cyboeddiadau yn gwyn gan yr oil Dylai'r Gymdekhasfa ar unwiaith ei gwnreud yn gwbl amiboslbl i unrhyw fliaenior, pa mor barcbus: by'n- nag. !anw pulpud Eglwys am flynydd- au lawer i ddod a cbau allan 0 wa.sia.n- aeth yr Eglwysi honnlO bob Gweimdog y bycido ganddo ef, o bosibJ, ryw gwyn ibeir.sionol yn ei erhyn. Nid darn (I ofeirgoeledd yw hyn, wedi dod i lawor o'r oesau tywyll, ond. peth sydd yn bod beddiyw, ysywaetb, mewn; ugeiraiau o Eglwysi'r Cyfuindeb. Ac ni ddylai dyniion syml, cul a diwybod yn amI, pa mor gywir bynnag, fod yni eistedd mewn barn ar werth o gwiasan&e;h bug- a' eiliol ia Sabothol, ac yn wir ar gyn- nwys athrawiaeth, dynion. dysgediig a llafurus sydd wedi eu paratoi a'u hor- deiniio gain v Cyfundeb i Weinddogaetb y Gaiir. Mor "bell ag y gallaf fi glaiel allan, mae pob Gweinidog yn fodd'on i sefylil neu i syrtbio wrtb farn yr Eig- lwys,i dan ei bfal; ond, yn anffodius, mae mwyafriif in cwerylon wiedi bod nid yn yr Eglwysi ond yn y swyddog- aeth. Pell ydwyf o dybio fod y Gweinidog- ion bob amsler yn bopeth y diylent. fod, ,er eu bod i rladrdau pelt yr hyn y gwnaed hwy gan y Corff. Anbaiwdd fyddai i'r salaf ohonynt erbyn hyn beidio, bod yn werth ei gyflog. Ond y mae dwy ocbr i bob owestiwn,. Cei-r llawer obonom yn hollol ddilafur, ac yn dalentog o- amnoeth, .Gall Thai driin Hyfrau yn wejjl nag y gallant drin. dyn- Aoin mae rhai yn ddiysgedlLg ond heb lawer o ddiaiwni, a rhai yn meddu dawm ond yn gymeriadau gweiniaid. Daw'r Weinidogaeth. yn raddol yn fwy sefydl- og, a rbaid1 i ninnau yniroi i fod, yn gyfryw bregetihwyr ag y bo'r cynull- eidfaoedd yn foddilawn i'n gwrlando yn amlach. Yr yd'ym yn hyd'eru^ hefyd, y byddwn cyn hir wedi, syrtbio ar ryw gynllun effeitbiol ac anirhydeddius i symud Gweinidiogion. Nid deddf ddalil i symud pawb, ond trefn yn g,weithio. yn ol yr angen. Mae llawer 0 fugeildaid. ac o e,glwysi yn. diboeni am fod y nailil wedi Uwyr flino ar y Hall, heb fod unrhyw angbydfod. B-uasai iLe newydd i'r dyn, a dyn ne.w- ydtj i'r lie yn 'ail-fywyd i'r ddau. Nid wyt heb oifni mai un rbiesiwm. pabam y mae llawer o eg&wyai mor bw^rrfryd- ig i alw Giweinidcgicn yw eu bod yn matbu gwelisd unrbyw Iwybr teg i der- -fynnu'r cysylltiad. Mae "ysibryd yr, amseroedd: ac amgylebiadau yr Eg- lvvysi yn galw am i ddewisdad y Gweinidog a dewisiad y blaenor fod am amser terfymedig. Dylai pob galwad i Weinidog fod yn alwad am gyinod y cy;u.nir aril:oi cyn iddoddech. reu a.r ei wadth., Ac yn ddiddadl mae dyd:dila.u'ir "blaen.or am oeSi" wedi diod i b n, Nid oes' un. rbe-swm fod n.;t- rhyw flaenoir yn cael sail i dybio- y gall efe symud y Gweinidcg, ond mas' gall y Gweinidog, na'r Eglwys na'r Cyf- umdeb ei Slymud ef. Rthaid i'r Gorff fod yn fwy o gefn i,w VA'einid'ogion. Y Gymdieithasfa a'u hordeindodd, a hi yn unig ddylai fod yn gyfrifol am drefn eu cylch, eu llafur a'u cynbaliaeth. Mae yn pertbyni i ni, gannoedd o eg- lwysli beb fod o dan. unrbyw ofalaeth. Nid yw',r EgLwysi hyn yn cyfraninu dim at y Weinidogaeth fel swydd. Ta la atoiwg, gan hynny, y mae awd!ur- dod y Gymdeitbasfa? IV. Fe fernir gan Lawer mai Trysorfa Gynihaliaethol i Dde a Gogledd yw ichawdlwriaeth y Coiff. Ma.e'.r teimlad yn ei ffafr yn ennill tir yin. y gwaharifoi Gyfarfodycd Misol. Hwn yn ddiau oedd breudwyd gwireiddiol y Tadau, ond: datblygodd y syniad yn Drysoria Gyniorthwyol, fel yr unig beth, mae'n debyg, oedd yn ymarferol ar y pryd. Mae'n bosibl, wrtb gwrs, i rid gael ein hunain yn yr un man eto. Mae yr eg- wyddo.i' c' DrysiOiiifa Gynaliaetbol, yn cymeradwyo ei hunan i fieddiyliau Haw- ,eroedd nad oes ganddynt y sryniad llei- af pa beth a olyga, na plha fod.d i'w chael. Da fyddai i'r ICyflundeb, modd bynnag, tra yn disgwyl am ryw gyn- llun mwy a pherffeithiach ymroddi i gryfbau Casgliad y Weinidog,aetb vn y gwahanoi Eglwysi, a rhoddi cefnog- aetb fwy sylweddol i'.r Trysorfeydd rhagoirol sydd gennym. yn ba,rod. An- turiaetb fwyaf y Cyfundeb: o'i gychwyn fyddiai sefydlu Tirys'orfa Gynaliaetbol. Ond nis gall y Gyfiuodeb fyw beddiyw heb amcan,u at rywbeth mawr, fo ar unwaith yn apelio1 at ddychymyg y wlad. Y rhai sydd yn, saethu uwchat yw y rhai sydd' yn saethu at y ser. Ofnaf fo,d Waiwer ym disigiwyl Trysorfa Gynialiaetlbol feV" rhodd o',i- nef. Yr, oedd yn draddodiad yn Rhiydychen am y Masiieir of Balliol 'ei fod unwaith yn annerch mifer o glerigwyr ieuanc ac me-ddai, "You pray, Thy Kingdom, come gentlemen, it is. your d!uty to make i,t come." Ni ddaw Trysorfa Gynaliaetbol wirth ddisgwyl. Ac y mae cyfnoidau. yn bod pan y mae yn weddol hawdd cychwyn diwygiadau miawr,ion ar uniwaith. Orn. collir y cyfle, rhaid diagwyi y llanw nesaf, a gall hwnnw fiod yn hir yn dod. Dyw- edir am ryw gyfnrelwidiadau yn yr Ef- enigylau nad ai y genbedlaeth bonno heibdO' heb eu dwyn i ben ofnaf y gallai fod fel arall. yn yr achos. hwn. Pobl geiwadol. ydym, ac ni nawiddr gormiod ar ddim "ihyd oinid el y gen- 'hedla,eth hon hieibio." Nid yw yn debyg y bydd i angbenion yr eglwysi lleiaf didilieu ar unwaith bunainoldeb yr eglwysi mawr. Rhaid s'ymud trwy amynedd ac ni bydd gweirth na phar- had mewn unrhyiw beth a wneir oni bydd ewyPys yr boll Gyfundeb wedi ei hennill. G,a1.1 cyfo'eihogioin lawer roddd O',U I,J,awnder-;ae y roaei i ni bellach gyfoetbogion. winaed felly gan y Rhyfel. Ond dtylid oofio fod i. ni yn awr hefyd fath. newydd 0 d,lodio,n;- pobl gymibaroil dda. almynt fiynyddau yn 01 nad ydiynt fie-Lly mwy. Gcbaith y mudiad, fel yn Ysgotland, fydd cyd- vmideimlad a obeiniogau y werin. Ni pherthyn i. mi gynnyg, nac aw- grymu, uniihyw gyinlLuniau iTr Gym- deitbasfa i ddwyn oddiamgylch y peth- y ny au yr wyf yn oymeryd fy rhyddid fel hyn i alw sylw atyn't. Yr ydym eistOes yn dechreu ad'-drefnju_ llawer arnom ein hunain trwy y 'Gomisdwin,' sydd wedi ei apwyntio. i hynny. A,c y' m,ae'n Eawenydd i ni oil i, glywed y bydd De a Gogledd yn cyd-symud Yill." hyn. Gennym ni, hehos" y mae posibil- ;rwydd un o'r ffurfiau perffeitbiaf o lywodr'aetb eglwysig mewn bod. Yr ydym yn ceisio cyfuno rhyddid ac aw- ditrdod, anuibyniaeth a tbreftn. Ac y mae elf en. 0. ddiogelwch hyd yn oed. yn ,ein llacrwydd a in han,rihefn. T,refn- yddiüu ydym, a rhywheib mwy na hynny. Mae ynom "ysbryd i fyw bytb" yn ogystal a "Cihodf" sydd" a chryn lawer 0. bridd y ddaear yn. pôIth- yn iddo. Mae Emviadiau erailil, yng Ngthymrua Lloegr, sydd heb fod yn ig gyfuindebau, yn ciedu y dylai fod mwy 0 arolygiaeth bersioniol ar gylch o eg- lwysi. Diau fod hyn. hefyd yn un o'n banghenion ninmau. iRhaid i ni oddi- wrth Urdd o Arolygwyr neu- Esgobion, ,Niiitlh ba enw bynnag, wedi eu oodi nid ItrwYgJyfraith gorchymyn cnawdol, ond yn Oil nerth bywyd anlherfyinol, i fwrwa goOlwg dros wahanol lamnau y w lad: -Rhoddion Duw i'.r Siroedd. yw'r cyf- ryw1 rai. Am Fen ni bu'ir Metbodist- ist- iaidyma heb Esgob., er dyddiau John Jones, BodynoLwyn,, ac y mae yr un a gydnabyddir giennym oIl fel Esgob yn awr rnc-r'didi.o,gei. yfIl. ei sedd ag unrhyw un o'r Gwir Baiohedig Dadau yn, yf Eglwys W'adol. Ein prif mod yn ein holl drefniadau ddyl,ai fod i feithrin ac i ddiogelu Un- deb y Corff. Ymddengys i mi fod yna. dri pheiygl i'r Undeb hwnnw y dylem eu gwylio gyda phob dyfalwch. Cyf- eiriwyd at un Yill barod, sef "diffyg ,cydyrmd'eimJ.ad'dig!O'nol" ar y na.il'1 ocbr a'r Hall, rhwng yr Eglwysi a'r Gym- deitbasfa." Yr ail yw "diffyg cyd- ddea,!iltw.riae;t'h a brawdgarwoh ymar- flel/Ol rhwlng yr aura 11 ('.ymraeg a'r ad- ran Saesneg." Dylem oifalu rbag na bom, heb yn wybod, yn mynid, yn; ddau G.o,rff M,ae'ni perthyn i'ir Cyfundeb bielLaoh tua tbri dhant a. hanner ü Eg- lwysi Saesineg, ac y maenit ymhlith y abai .mwyaf gweithgar a t'heyxngaro'l a feddwn. Ffurfiwyd. un Henaduriaeth Saesineg ycbwaniegol yn y Gogledd' eleni. Dichioin y bydd yr Eglwysi a'r Baniaduriaeitbau hyn rywdiro- yn ffurfio math o d'rydedd Cyimdeiithasifa, o fewn y Corff. Maenfmiewm llawer 00 bethau yn dra g-wihanoi i ni, ac y mae y m,wy- .afrif o'.r aelodau yn ddieithr i'n hanes a',n traddodiadau. Nis gallant, siarad na deall iaith, gyffredin y Gymdieithas- fa. Nid Des biaenoriaid. yin, yr holl Eglwysi. Un; o grwesitiyniau'ir dydd felly yw pa fodd.i ddwyn boll gangben- au Presbyteraidd Eiglwy:s C'rist yn y Deyrnas a thrrwy y byd i fwy o gyd- ddeal 1 twriae th, a piheidio gadael i iai,th nac enwiad lesteirio crefydd. Ein try dydd perygl yw esgeulusio meith- rin undeb effeitbiol rhwing y De a'r Goigledd. Dylai fod llawer m:.yy o gyiafhrach rhwng y didiwy Giymidiedth- asifa. Oni aliai Ltywydd y De dalu ymweliad yn aclh,lys,uiiol, a Ghiymdeith- lasfa'.r (Jogledd. CafoddUywydd y GogCiedd ei groieisiawu yn dra obalonnog y Hynedd yng Ngbymdeitbasfa'r De. 'Ac onii dldylai fod Pwyllgor Sefydlog yn oael ei ffurfio i ymohebu rhwng y Cymdeitbasifaoedd ar ran y ddwy dai- a, t:h, ? Teimiliwyd y diffyg o hyn eleni pan yn trefrju'x, Comisiwn. Ein hawydd rai yn y Gogledd oedd1 mid rhoi arweiniad i'r De, na obael y blaen, ar- inynit, ond oael cyd-gychwyn, a ohyd- igerdded hyd y dliwedd. Ond yr oedd ein gohehiae.th a';r De, o anigemrbeid- rwiydd, yn ansiwyddogoik Byddai hyn- oil yn gam yng nghyifeiriad sylwedd- oli gwir Undeb Ymnieilltuaeth Cymru, heb abectbu .neilltuolion neb. Ac nid wyf yn anlOlhei tlhio gweled yr adeg pan fydd yr Eglwys Wladol, i ':r hom fel Eg- 11 1 lwys Rydd yr ydym a, ealom. yn dy- muno D UiW yn rhwyaci, wedi dlod i gydinabod mai brodyr ydym oil yng Ngbiis't Iesu. V. Goddeifer i mi, yimhiellach, ddlyehweI- yd at gyflenwad a cbeniadwiri y Weinii- doigaeth. Mae gennym yn y Gogledd yn auir ugeiniau yn fwy o deithrau SabDtJhol nag sydld gennym o bregeth- wyr i'w llan.w. Beth bynnag wneir i gyfiarfod hyn, yr wyf yn slior mai nid darostwng safom y Weimidogaeth yw'r feddyginiaeth. Ni cheir ond ychydig yn paratoi i'r Weinidlogaeith fel swydd, ond ymddenigys, nad oes brinder am .ryw fath o lefarwyir. M:ae dawn gwedidd yn yr Eglwysi, ysiywaeth, yn prin'hja'u, ond y mae dawna,c ysfia pre- getbu yn daL ei -dir,. Felly teimlir yn anhiawdd oynnal cyfarfodydd gweddi- au, ond yn lied, hawdd cael rhywiuin i. bregetbu. Ni oes; dim yn erbyn, ond popeth o blaid, gwneud defnydd o: bob cyniorthwy yn ein cyrraedd. o dan, .arol- ygiaeth bxipdo]. Ond yn s,icr ni ddyl- ai Eglwysi chwilioam y oynorthwywyr hyn tra. mae gweinidogion ordeiniedig y 11 'o'u henwad eu hunaln yn segur yn eu hymyl. Rlhaid i ni fynid i ymofyn. am rai i'r Weinidogaeth. Yr wyf yn cael. fod y Rhyfel afnadtwy sydd wedi siglo a dinistrio ffydd rh,ai, wiedi creu mewin eraill awydd angerddoli i yrrtigyflwyno "Y i waith y Weinidogaeth, ac yn fwyaf arbennig i'r wedd gymdeithasol a.r y gwaith hwninw. Nid yw'r teimlad enfwadol yn gryf yn y rhai, hyn: maent yn awyddus; i ymuno a,g unrhyw ■gamgen o'r Eglwys fyddo'n harod i'w paratoi ac i'w rhoi yn y cylch o lafur a ddymuinant. Mae Eglwys Loegr er's 11 amser wedi bod a'i llygaid yn agored gyda hyn, ac y mae ganddi hi eisoes gannoedd, a rhai ohioinyint wedi eu maigu gyda nd, yn cael eu dwyn i fyny i'r gwaith. Os ydym ninnau am eu oael, rhaid i nii chwilio am danynt, yn y fyddin, yn yr ysigolion ac yn y Col- egau, a chyfaddasu ein Rheolau ar gyf- ,e 11 er yr amgylichiadau newyddion. I bob pwrpas ndd rheolau i godi pregeth- wyr sydd gemniym, ond rheolau i rwystro' i bregethwyr godi. Bydd yn rhaid oddiwrth rai syimliach, ac, uwch- law yir ol, rihaid fydd i'r Cyfundeb wynebu ar unwaith y cwestiwn han- fodol bwysiig o 'gynbaliaeth yr Efryd- wyr tra yin y Cbleg. D.a fyddai i, holl igwestiwn cyflenwad ac addysg1 y Weinidogaeth fod yn fater i'r holl Gorff, nid i'r ddwy dalaeth ar wahan. Goreu po gyntaf i'r Gymanfa Gyffred- inol gael ei cborffori fel ein llys uwoh- iaf fel y gellid rhoddi holl gw'estiwn yr efrydwyr yn ei .gofal. A dtylem: hefyd ,e.angu ein; gweleddiad. Ar lawer cyfrif igresyni na fai gWell diea,I,l twriaeth rhyngom fel gwahanoi enWladalu yng- lyn a hyn. Gampus o beth fyddai i athiriawon boll, Golegau Ddwinyddol Cymru gyfiarfod; yn rheolaidd i gym- baru eu syniadau, a gweled ai nid oeSi miodd bellach, mewn gwlad mor du- eddol at y gamigen hon, o wybodaeth, i -sefydlu ynglyn a'r Brifysgol 'Ysigol Ddiwinyddol Cymru,' fyddai yn cael ei cbydniabod, a'i harurhydeddu trwy yr Iholl, fyd. Y gwyliedydd!, beth am y WawJ:? NisI ,glallrn lad nag ymholi beth yw rhafgolygon crefydd a moegoldeb yng Nghymru. lirbytn hyn diaeth tro af fyd, ac y mae ein. gwlad fe-ch-an yn calel lie yn, yr 'haul. Oind mae' rhyw ddifirawder a marweidd-dra rhyfedd wedi. ymd.aenu dros ein heglwysi, a pheth cbwerwedd1, tel y crybwyllwyd, yn oodi o ddadileaion cymdeithasol, yn blino llawer lie. A yw ein safonau moesol yn ,newid ? Oind welirtuedd yn ein dyddiau ni i wneud arwir a Slant o ddyn y gwyddis; ei fod yni hollol ddi- Igrefydd, ac yn gwibl amfoesol ei fuch- edd, os bydd yn ddyn cyfeilLgar a chymwynasgar ? A yw Cymru yin tnyned yn fwy cref- yddiol wrth fynd yn fwy goleuedig F A yw ein hieglwysi wedi. manteisio i'r igraddiau y disigiWyLid ar eim Hysgolion iCanol,raddol ac ar ein Golegau Cen- hedlaethol? Yn ein oyfathrrach a'r Saeson, pa un ai ein. pethau goreu ni 'sydd yn cael eu hefelychu ganddynt hwy, ai ynte eu pethau salaif hwy sydd ynein goresgyn. ni? A yw defosiwn ac addoliad yn oael eu priodol le yn ein hysgolion elferanol? A yw'r plant o yn oael eu gwreiddio yn' y gred fod bod yn eirwir, yn oneSlt ac yn anrhyd- eddus yn fwy PWiYSljg na bod yn ddon- iol ac yn gyfoethog? Bieth am hen 4 diraddodiadau aelwydydd ICymru, a isarch y werin at foddion giias.? Ai gwir IW fod mwy o bag ani aid, a llawn cymaiihr. o baganiaeth, yng Nighymru 9 11 heddyw ag oedd yn amiser Howei Harris? Cwestiynau difrifol i'w gofyn mewn ffydd, ac anbawsterau i'w wyn- ■ebu mewn ciaiiad yw y rhai hyn oil. Cieinhadiaeth Cymru, fel Israel gynt, yw dysgu crefydd i '.r byd; a cbenbadaeth amLwg y Metbodistiaid yw dysigu cref- ydd i'r Cymry. 'Miae',r byd dan fwy o ddyled i gAnbedlioedd byebain. nag i ymherodiiiaethau mawrion. T.rwy ym- gadaiinibau yn ein gwaith ymhlith ein pobl ein hunain y galil,win ni fod yn .gryf ac yn ddoeth yng ngwiasanaeth yr iholl -Mae ein Winynau erbyn hyn yn ymestyn trwy yr holl ddaear. Yr ydym bellach wedi creu yn India eglwys o Fetbodistdaid ar ein llun a'n delw eim buniaan. Daw pwys- igrwydd gwleidyddol, y Cenadaethau Tramor yn fwy amlwg bob dydd. Arnynt hwy y dibynma beddweh y byd. Mae cynmydd gwaraiddiad yn y Dwyr- ain, a dadfeiliad agosbaol yir ben gref- yddau yn elfennau 0. berygl annesigrif- iadwy ar waha.n i lediaeniiad yr Eiemgyl. A gaf fi apelio yn ddifrifol at ddynion ieuanc y Cyfundeb i ymigysegru i'r gwaith hwn? Oinid da fyddai i ni ihyfforddi mwy ar eiin pobl yn hanies cenadaethau'r byd? Miae'r gwaith oenibadol erbyn hyn yn wyddor. Dyl- ai fod gennym "Ysigol Haf" yn cael ei threfnu ar y pwnc, i, oleuo deall a chyffwrdd calon rhai cymwys i'r gwaith. Al,aelr deffroad C iistionogol .s,ydd ymysg myfyrwyr y byd yn un o .arwyddion mwaf gobeÏithioll ein, hoes. Na obadweid y Cyfunideb ei hunan o'r tu allan iddo. I efemgylu y'in, danfon- WTd ni. Nid, yw'r fuigeiliaetb i ni ond UawfoTwyin i breget'hu. Ols na bydd igeninym, ni bregethwyr a dhenhadon bydd ein tynged wedi ei phenderfynu,