Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

1 article on this Page

Cymdeithasfa Porthaethwy,

News
Cite
Share

Mae, blwyddyn, wed,il,r cyfan., yn am- ser rhy fyr i gario lilawer o bethau allam i effieitihiolrwydd'. Oni wnaeth tri Ysigrifennydd rhiagorol y, t'lio i ni aim y deiumaw mlynedid diweddaf, pa raid felly oedd cael cihwel* gwaith y nifer bwimw o Lywyddii'om am yr un cyf- nod? Fe oddefir i mi, Pwy',n slier, ddweyd y pelthau hyn. Maenlt yn beth- au a gredir yn. dddameu yn ein plith. Yr wyf fi wedi oael pob swydd eHid roddi i mi. A dichon y caniatei'r i mi ychwanegu ntad, wyf fiininau mwyach yn. newydidian hollo I yn.'y gwaith. Ym mis Ohwefror diweddiaf1 yr oeddwm yn cwblhau un mlynedd ar hugaim olynol fiel Giweihidog ar uin Eglwys; a diau nad ambriodol yw fy mod yn cyflwyno i fyny Gadair y Gymd.aith.asfa yn y lie yr wyf wedi cael y fr,aint o lafurio yrn- ddo er pan adewais y Brifys!gol. I. Mae'r flwyddyn ddiweddaf wedi bod yn un o brif flynyddoedd Hanes. Decihreuodd yn flwyddyn .0 bryder mawr. Yr Oteddi iynged gwareiddiad a chrefydd y byd yn y gloriam. Nid oes ond prim flwyddyn er panofinai y rhai mwyaf hyderus ahonom fod y frwydr yn mynd i droi yn. ein berbyn. Ac ni wyr ond Duw pa moragüs fuom i hynny. Ond daeth y waredigaeth mor sydyn, mor r-yfedd,. mor lwyr, fel yr oeddym oU mieigis, rhai yn. breuddwyd- io. NiSI gall neb sydd yn. credu mewn Rhagluniaeth o gwbl, lai na gweled bys Duw yn hyn oil. Er n,ad yw'r Hedidwch eto wedi' ei lawn sdcrhau, mae ein, teuluoedd prydeooSl eisoes yn anadlu yn rhyddach, ac yn, glaUu' add- oli yn ein capclau gyda 11 ai o faich ar eu calomnau. Derbyniwyd y newydd am yr Heddwch gyda graddaJu heltaeth 0 sobrvvydd meddwl trwy yr hold. wlad. Aeth y Senedid i'r Egliwya glrlJtaw i ddiolch i "Dad y tragareddau i gyd," a gwnaeth gO'SI bawb yr urn. peth trwy bob tref a phiwy yn y .wlad. Fe go-fir hyd byth am y Dydd Llun du yng nghanol- haf Alwslt 3, 1914, a'r Dydd Llluo gwyn. ynig nghanol .gaeoafTach.wedd 11, 1918. Y.r ydym yn diolch, nidi am yr hedid- wch yn. unig, ond am fed yr amcanion oedd gennym mewn goliwg wrth-fynd yn wirfoddol i mewn i'r c.weryll, yu, ym- ddan,gos i raddlau maw,r wedi eu slier- hau, mor bell ag y galil Rbyfel siarhau unrhyw beth. Ois. yw Ewrob ar ol y. gyflafan hon yn aros heb weled ynfyd- .rwydâ a phecbod Rhyifeli, yna, gwiae m'i, byddwn heb ein dysgu pan gan ut- igorn y Farn. Ein He yn. awr yw par- hau mewn gweddi a gwyliadwruaeth ddyfal, rbag i mi gaei ein, dinistrio e'to, gan beryglon. ein gwarediigaeth. Dech- reu'od-d dadfieiliad achwymp yr Al- ma,e,n yin ei goruchafiaeth yn 1870. Oni bydd i ninnaox lamhau ein calo. nau a'n bywydi mewn edifieirwoh fe'n difethtir .ninnau yn yr un modd. Na chaffed y gelyn ddyn, syddyn hau jrisnau ymblitih y igwenitlj,, ni yn cysgii. TDyIem ymroi yn ddiymaros yn ein gwabanol ardaloedd i anrhydeddu yn deilwng goffadwriaeth y rhai a rodda| anit eu heinioes i farw i ofalu am, iaainau ,y milwyr dychweledig a'u teu- luoedd.; ac yn neillituol i feithrin diawn yr Ysbryd Glân modd! y gallom ddi- ddanu ein pobl, ail-enniym. eu ffydd, ft chadarnhau eu calonnau yng Ngbris* Ohervvydd nefoedd newydd a daear newydd yr ydym ni, yn ol ei addewid ef, yn eu diSlgwyil yn y rhai y bydd cyfiawnder yn cartrefu.. Y.r ydym hefyd, er pan gyfarfyddodd y Gymidieithasfa o'r blaein. wedi cael Etholdad Ciytfr-edmol. Rhydd hyn gyfle i ni atgofio ein. gUyd'd o'f cyfrif- oldeb ych.waunegol sydd wedi dcsgyn ar gyniif-er alli haelodau trwy eangiad yr ■Etholframt, ac o'¡r ffaith bwysig fod. y gwragedd erbyn h-y-n yn. meddu'r fath ran yn Uywodraethiad y wlad. Bydd llawer ohonynt cyn hir yn Aelodau Seneddol.. Ac nis, galFyr amser fod ytohell pan fydd y Cyfundeb' yn ddig- iOn addfied i ail-:godi yr arfer apostol- .aidd a'u galtw i swyddau Eglwysiig. Nid OOSl a. flynnom nd tel Corff crefydd- 01 ag uinrhyw blaid boli-ficaiddi fel y cyfryw, ac ni ddyliai fod a fynmom. Yr ydym, er hymy, i wiylio yr amseroedd ac i arwaiin y wlad. MtáJei ni oil. ein ibraiiint a'n gwaith fel dinasiwyr. Mae'r Ibleidlais yn yrnddiriedaeth gysegredig, i'w harfer yn cofai Duw. Byddai John Ruskin, yr hwn eleni gyda Haw fuasai yn. fab canmilwydd, er yp amicainu bod y fath d-ddwygiwT cymdeithasol, yn dweyd, bro.n gydag ymffrost, n.ad oedd. efe wedi pleidileisio mewn unrhyw eth- oliad erioed, ac nad oedd yn bwriadu gwneud hynmy. Mae plieidleisio i ni laid yn unig yn hawlfraitot, ond yn rtiwytoedagaeth. Ond nid wyf, yn credu" ei fod yn llawer o f antais i weintidiogion yr Efenigyl rhagllaw gyim- ryd rhan amiiwg mewn. gwleidyddiaeth bantiol. Os yw bamwiyr y tir yn cael eu cau allan gan eu swydd. ddyrdhaf- ■ediiig rhag ymyrryd mewn gwlieidiydd- iaetih,, oni ddylai Gweinidogdoin y Gair? Clefais. uniwaith gyfle i dreulio yehydig funudau yng nghwm-ni Ang- Iwiydd Morley, ac nid wyf wedi' ang- ihofio un sylw a wnaeth. Son am Wieinidogioni yr Efengyil yr oedd, ac medd-ai, "I supposie that, in the end, every Miiniisite.r of religion oq,&,ht to find enough to occupy his. mind: and his. time ,in the spiritual-part of his work." O'c braidd yr- oeddwn: yn disgwyl hyn. oddiwirtho ef. Modd bynnag, yr wyf yn flalch 'O'r oyfle i dalu gwariogaeth omesit i hall, Weinidiogion yr Efengyl o .Y bob enwad, yn y dyddiau o'r bi-aen fel yn y dyd-diau hyn, am eu gwaith yn arwain ac, yn ysb-rydoli y wlad ar gwiekdynau cyhoeddius. Maej ein rhag- o-rfpeintiau cytadeithasoli ac addiysgol, aln rhyddid enefyddol i'w piri-odoli yn ddiau yn gymaint ag i ddimaraH i'w gwas,anaeth hwy. Ac yn; y dyddiau lsy,dd yn ymyl, pam y ma-e perygl i ryw WTsiddyn c'bwerwsddi rhwng dosib-arth- iadau cymdeitihasol darf-y" heddwch a brwdf-rydedd y;r egllwysi, bydd yn rhaid i ni oddiwrtlh arweiniad oeth a chryf ac amynedd miajwtr. leimlad y Tiadjati y cyfrifoldeb cytooedidus hwn yn ddwyis. Han-mer caniif- yn 011 pasdiwyd y penderfyndad a ganlym yn. y Gym- deithasfa "Ein bod yn dymuno ac yn gobeitbio y bydd i bawb sydd wedi dyfod yn awr o newydd i inewn i'r haw I} o b),eidl.e.isio, yn ogysital a'r rhai a'u meddianen-t yn flacnorol, YSltyried. yn ddiifr-ifol. bwys yr hyn a ymddiried- wyd iddynt, a phan, y delo yr amser i h,y,n,ny, i wei-tihriedu fel rhai yn teimlo eu cyfrifoxleb i'r Llywodraethwi mawr, a chyda chydwybod bur i'w heg.wyddorion eu 'hu-nain." if. -Ciyfierfydd y Gymdedthasifa y trio hwn heb fod nepell oddiwrth fedd Htenry Rees. Yn y fynwerut henafol, bryd- ferth a chyseqredig sydd gerllaw y gorffwys ei lwch. Nis gall aelodau'r oyimdeiihasila wneud yn well na mynd ar bererindod yno: fcyn dychwelyd. Mae 1-n gorwedd yn yr un- bedd dri ag yr ydym fel Cyfundeb yn ddyledus iawn iddynt,—.Henry Rees, ty'wysog ymhilitih ein Gweinidogiorn: Richard- Davies, ujn, o'n blaenoxiaidi mwyaf am- lwg am dymor hir; a belLach Mrs. Davies, Tiebcrth,—mercti y naill a phdod y Hall—yr. etholedi,g argiwydd- ,es" gwir oly.n.ydd. i'r gwragedd s'anot- aidd hynny- gynt oeddynt yn dilyn y Gwaredwr ac ynr gweini iddo, -o'ir peth- au oedd ganddynt. Yng Nghymdeith- asfa Bangorymmis. Medi, 1S68, yr oedd Mr. R!ees-yn,gwneud eliapeI olaf at y Gymdeithasfa. Jloseph Thomas oedd yn y Gadair, a Dr. Gandlish yn un o'r p: egethwy r. Ynio y gwneid coffa am David Jones, Caernarfon. Yni un o'r eiSlteiddJiiadrau gwnaetlh Mr. Rees. rai .sylwadau ag yr wyf fi yn cym- ,ryd y cyfle hwn, o ymyl ei fedd, i alw siylw'r Gymdeithasfa eilwaith atynt. Meddad, gyda ddfrifiwoh sym, "o.s ceir dysnion ieuanc amllwg wedieu codd gan. Dduiw i'r Weinidogaetih, rhodder idd- ynt bob ymgeledd 01 ran manteision vaddysg; a plheniderfyner, wedi hynny, eu cynnal fel y byddonit uwchLaw per- ygil i gael eu deifio gan oerwymt gofalon y byd, ac y gallant ymiroddi yn. gwbl i'w gwaith -oysagiedig..Mae'n wir y gwnaeth Duw ddefnydd; mawr o'r hen bregethwyr heb dslg ac heb gyntaal- iael'h neilltuol, a rhai ohio-niylnt o ganol trafferthion y. byd,—>ond nid felly yr y-dym ni i ddiislgjilr yin, yir amseroedd hyn. Os. daliwn. ni eiin tir yng Nghym- ru, bydd hynny trwy gael Gw-einddog- ion ieuanc 0 dduwioideb a dawn, wedi derby'n amaethilad meddyliol, a thrwy eu gaEuogi i ymroddi. ym arbenndg i Waith y Weinddogaeth." A therfyn- odd gyda'-r yrnadroddion cofiadwy hyn, "Mae fy nihymor i bron. ar ben yr wyf yn ymwybodol nia byddaf jiemor o am- ser belladh gyda dhwi. Yr wyf yn siarad a, cbwii Fethodisitiadd megis oddiar drothwy byd arall—ymgeledd- weh y Weinidogact h. Ran oedd un o 'r hen bamtydd1 emiwog yn Scotland rai blynyddoedd yn Oil- mewn perygl o gael ei thynnu i lawr, a phiawib i bob golwg yn ddigon difater, caed cyfarfod1 i brotestio yn eribyn y peth, a gwnaeth un 0 brif aredtbwyr yr Alb an y whid yn ferw a,r eiliad trwy d.yinmu darlun byw o Robert Burnst--mor fyw feil y tybiai cannoedd .eu bod yn e,i, wleled- wedi codi o'i fedd i ddadleu atros beid- to cyffw'rdd y Brigs of Ayr. Ai oni all y Gymdeithasfa ddiychmygu am Hemry Reesi yn dod i melwln. atom nin- nau i ddadleu hawliau'r Weinidog- aeth? A gredai'r Corrf, tybed, pe codiai un odddwirth y meirw? Eithr fe a ddywed rhyw un, ai onid ydym ni yn ymgelieddu y Weinidoig- aeth? Diameu eiin bod. Mae'n am- heus gennyf a oes un C'yfundieh n<g t Ngihym.ru heddyw, er maint ein diffyg- io,n, sy:d,d yn gwneuid yn well i'w Weinidogioin nagyr ydym ni. Os oes, ofnaf mai o Loegr, ac nid o Gymru y cawsant eu h.y.sbrydo.L:aeth a'u cyhllun- iau. Groifal Duw am danom, yn hyt- rach na'n gofal ni am ein gilcùd. sydd yn cyfrif ein bod yn aros- hyd yr awr hon. iGwielir arwyddion canmoladwy .0 ddeffroad ar bob lLaw:, e:r nad yw'r Cyfundeb eto, yn yr olil obano, wedi syiiweddoli y sefyllfa..Kihuadd fydd i ni ymdrechu i ennyn diddordeb ein pobl trwy oleuo eu deall, Yr addysg ,oreiiln bosdbl d bob Cyfundeb, fel i bob ceinedl, yw asitudio ei baines ei hum. Cyn ngn hir g-obeithiwn baratoi a lledaemu rlenyddiaeth igywir, gyf- lawin, drdiarlJiernadwy yn egluro lein dal- iadiau- diwinyddol, ac yin eslboinio ein trefndadau eglwysig. iNiddyllai neb gael ei dderbyn, yn gyflawn aelod yn ein plith heb ei diod wedi ei wrieiddio yn banes, y Cyfundieb- y bydd o hynmy allan yn proffe-su bod yn aeloidt oibono. Nid yw oorff ein swyddogion y der- byn. nac yn da.rllen unrhyw gyhioedd- iad cy'fundebol. A phwysicach na iha-neis y.r Enwad yw iHan-es yr Eglwys. Ni dhafodd ac nd cbeisdodid ein pobl y famtaisi erioed o wybod llawer am y cyfnod nbwmg yr Apositioliom. a'r Di- wygiwyr. Pe dywedwn fod: Daniel Rowlands, Llangeitho, pan yn ddyn ieuanc, wedi bod yn. gwraindo John Calviiin yn pregethu, yr wylf yn sdcr na wyddai mwy na deg 0 boib oant o Feth- odisitiaid Cymtru heddyw fod hlyniny yn ,amihos,ibl Yr oedd y Diwygiad roddodd fod i ni yn un o,r.thai eanigaf ei. gylch a dyfnaf ei didylanwiad wieloidd yr Eglwys ar ol y Pentecost. A defiinoad cwbl yslbrydol yd-oedd. Er nad oedd omd ryw So mlynedd er dyddiau cynbyrfus Oliver Crpimwell1, nii wielwyd dim 01 ol yr helyntilon hynmy ar y Diwygiad. Nid dwesitiymau politicaidd na diadleu- oin diwinyddol. oedd w-rth ei wraidd. Symudiad boHiol efengylaidd- ydoedd, ac esigorodid ar ysbryd cenhadol trwy yr holl Eglw-ys. Iddo y g-ellir olrhadn holl ddeffroadau Cymru. Y Dilwygiad Methoddstaddd yw tad Cymiry Fydd. A ^diogei i'r gened'l fyddai i ni barhau i yfed o'r ffynhonnau qyintaf. Dyma ddedhreuad deffroad y werin. Yin hyn yn ddiau yr oedd Wesley yn g,raffach na Wihit-fielid. Tueddai yr olaf at y bendiefigaeth, gan. dyibio os credai y penaethiaid y dilynai'r lliaws. Oam- gymeniad oedd h,ynny,-y weorin ylw ,gwir a phriodol noddwyr Pi,writan. iaieth a Methodistiaetih ymhob oes. Pirif nod wedd y cyfnod bedid pregethu neirthol a brwdfrydedd crefyddol tan- haid, ac yr oedd y ddau hym i raddau yn newydd. Tan oer oedd Piwritani-aeth, ond fflam angerddol, igadarn, gref oedd y Diwygiad. Prif bwynt Protestaniaeth pedd diog-elu'r gwiriomedd unig neges y Diwygiad dedd achub y wlad. Ac ni bydidwn yn dilyn y Tladalu heb eu hel- dychu, a rhagori artnynt. Nid oedd- ynt hwy yn yjqj^lheigdon gwych, ac nid oedd angen hynny. Ac yr oedd yr ail dô, nae'n bosibl, yn llai eu diwyll- ia.nt na'r Diwygwyir. Nid oedd odid ineb oihonynt hwy wedi ymgyftwyno yn bollol i'r WeinidogaetJh, a rhannol felly oedd oyfrifoldeb yr Eglwysd am daniynt. Ertbyn hyn- rhaid oddiwrth Weinidogaeth didysgedig, a llwyir ym- gyflwyniad i'w gwaith. Fel y tystiol- laetJhwyd yn ddiwieddar yn y ''Church 'Conglress' gan un o'r prif Egliwyswyr, yn lllyfrgelloedd Gweinddogiom Ym- neiUtiuröl Cymrulrbyn heddyw v ceir y diwylliant uchaf, ntid ymhlith offeir- iaid y wlad fel yn y dyddiau igymt. Ac y mae y cynulleidlaoiedd he'fyd erbyn hyiii yn fwy goleuedig, beth bynmag am fwy ysibrydol. A diyl,em ni ofalu ar fiod eiin Gweinidogion ieuanc yn ddi- ofn yn ein plith, fel y gallopt didysigu fel y maent yn credu. Ai onid un rhieswtm am wendid igweinddogaethol ,rha;i o'n pregetbwyr yw eu bod yn, meddwl mewn un ffordd, ac yn pre- getihu mewn ffordd' ar.aU? Mae'r deall yn effro, ondy mae'r taf-o,d yn rhwym i draddodiadau y tadau. Os ydyrit yn ffyddlon i ham-fad y:r Efiengyl, palham na wneir iddy-nit dieimlo; eu bod' at eu rhyddid i ;w'islg'o'r gemadwri ym ol eu hargiyhoeddiadiau ? Yr wyf, yn gwbl sdcr, ar ol blynyddau o sylw, nad oes' cyfleu.str.a -giwell gan, inieb. ar wyneb y ddaear i ddylanwiadu ar ac i ffurfio meddwl eu hoes nag fiiyddi gan bregeth- wyr cyme-radwy yng Nghymru. Edn goifa.1 pemnaf feilly ddy,la,ifiod i sicrhau i, wasanaeth y pud pud, yn enw-edig ar y fatih adeg a bom., ddoniau a diwyll- iant ucha;f y glen,edl,. III. • Ond y mae geninym eto dir lawer i'w ■' ifieddiiapmu. Yn gymtaf oil rhiaid i ni wybod yn wen suli feitibrin, ac yn wir, mewn Haweir o acihosdoni, i greu cydwybod gyfundiebol. yn ein haelodau. Anndibynwyr i bob pwrpas yw miloedd bhomoim. Un peth a gymioWhwyiad hyn fyddiai i Lywiydd y Oxymideitlhasifa gael ei ryddhau am ryw ran o flwyddyn ei swydd i wasanaethu yr holl- Gorif. Di-choin y caf .gandatad i ddweyd ddar- fod i mi wneud yr oil a aliliwn i mewn ams-dr mor fyr i ddiwyn. gwiahanOl ad- rannau y Cyfundeb, i syiiweddoli eu pe,ilthy,nias a'u gilydd. Trwy bethau digon bychaim ynddynt eu humain Cieis1- iwyd: dyfmhau yr ymdeirnllad ein bod yin .Gorff. Dymunaf gamilatad i gryb- wyll dau betth yn neilltuiol,—fy ym- weliiadau a'r lileoiedd gweindaid, a'r ohiebiaeth a fiu hymgof a nifer o'm 'Gweimidogdom. Bum yn ymweled eds- oes ag ugeiniaiu o'm heglwysd llefaf, a gwaith plelsierus a bendithiiol iawn yd- oedd. Fy anhaw'steir oedd: fod, yn rhajid i md geisdo mynd i'r lleoedd hyn yn fy oriau hamddem., ond yr wyf, gyda chaniatad, yn bwirdadiu myndi ym- laen etc. Nid baich ar ein cefnau, end. colofmau o d.alniom 'y,w'lr ffyddlon- iaid aingbysbelil hyn. Dylai'r Gym- dei-thasia bob amser e' u ca,Úo ar ei challiom, a'u imoddi fel ei thry&or pen- naf. Yn un.lolr Cymdeithasfaoedid gofyn- aisi i'r Gweinddogdon anion i mi air personol. os ,'O<edd géIJntddynt ryw achwynion yn erbyn ein trefn. Der- bynii,ais, ugedlndau ô. a^eibion. Mae 'eu cyfrinaoh yn ddlioigel gyda mi ond ni all eu owyniom cyfiawn fod yn h-ir yn guddiediig. OfeT yw i ni iguddio ein pemnau yn y tiywod, a gwaeddi hedd- wch, pan. nad oes, heddwch. Y ;ivit amiiiwg yw fod ryw ainfoddlomrwydd mawr yn ffynny, yn enwedig ym'hlith ein Gweimidoigiiam ieiuanc. iMae amryw arwjddioin egluir 0 hyn. Pan fo rhyw swydd wladol yn wag, a chyflog igweddol ynglyn a hi, gweldr fod amryw 0 Wieinidioigdom ar umwaith yn ymgeds- do. am d-ani. Pa nifer tybed 0. Weind- dioigioin ordeindedig y Cyfundeb, yn oNe a Gogledd CymIU, slydd ar hyn o. bryd mewin swyddau felly ? Mac erailll; yn igl-ynu wrth y Weinidogaeth, ond yn ein gadael ni am gylchoedd- eraill o lafur. Dywedir wrthym Jfo-d mwy i ddilyn. Ac i mi mwy trist maig acho-s y ddau ddio-sbarth hyin yw eiddo- y .rhai sydd hyd yma yn aros gyda n-.i, o -war ym- lyniad- calon wrth y Cyfundeb; y mag- wytd ihwy ymddo, ac wrth Gymru, gan drdiddanu eu hetoieidiau a'r gob,aith fod rhyw ymwared yn. rh wym 0 ddyfiod o rywilie c-yn. hir. ,Mae y oyfryW rai yn haeddiannol. o barch d.a*u-ddyb'iyg, a dylai eu gw,ragedd- gael cof-golofnau. Tieig yw dweyd ar un-waith mai, nid pwnc o arian yn nang, nac yn gyffredin yn benaf, -sydd o dlan yr anesmv/ytihder ihlwn. Mae hiwnnw yn bod, ac i radd- au mor didifirifol fel na wna dim ei ;siJmud ond loy;Í¡newidia:d trwy-adil yn ein trefndadau. Nid mater o eVussn mo bono., ond <0 ddoethimeb a chyifiawm- der. Fel rheol, nid yiw aelodau yr eg- Iwysi: yn deall yr amgyl'chiadau, ac o'r braidd y gellix felily eu dal hwy yn gyfrifiol.. Anfynych y mae sv^ddog- aeth effro, lawm, cydymdieimlad,. yn metihu cael yr agliwysi i siymud. Gwel- ir fod yr anhawster, modd bynnag, yiii ddyfnach ac yn eangac-h. Mae'n han- ifodiol i gysiur a deifmyddioldeb y Gweinddogion ein bod yn ddogelu eu hannibyndaeth a'u hunanbarch. Teim- la nifer maw,r ohonynt, wedi blynydd- au o Qodieig, ac ar- ol hynmy o lafur ffyddliawn, nad ydynt yn caelleu priod- 01 le yn nh-r-efn y Corff: nad yw y syn- iad o Eglwys yn ddiigom byw a phen- danit yn y cymdeithasau a aliwm mi ym, "Eglwysd" mai math, o swyddogaeth ddaeiarol yw',r fiugeildaeth yn ein golwg, ac nid OiffeirJadaeth sanctaidd nad oes-digon o barchedigaetb a defosdwm yn ein cyfarfodiydid crefyddol ein bod yn prisdo byawd:!t&dd yn 'fwy na gwyb- odiaeth,. -a cfawedlau: yn fwy na gwir- ionedd fod yn rhy hawdd i ddyn sal1, os. bydd ganddo laisda, fynd. yn bob-1- ogaidid, tra mae efrydwyr diwyd yn cael ,eu gadael. i dreulio oes gyfan mewn, ddnodedd fod ein syndad am w-aitlh bugeiliol yn gyfedldoirnus, ac 'nad ydym yn rhoi pwys- priodol air weinydd- dad rheolaidd y Sacramentau. Fel canlyndad hyn -olll', nad yw'r Weinddog- aeth yn cael ei chydnabod gennym fel swydd arbemnig a chysegredig- yn yr Eglwys, uwch -a gwahanol i bob swydd araM. Er Gweinidog i ofalaeth., aiff y gwaith j'mlaen, ar yr h-ein linelI- au, pryd y diylai holil waith pob Eglwys fod yn uniangyrchol dan ofal y Gweini- dog sydd yn 1 lafurio ynddd. Pa nifer lo eiglllwysi hefyd sydd nad ydyntynrho,; hiolil gasgliad y Weinidogaeth -at gynmal y pulpud? Nid rhyfedrd fod llawer Ü'il1 Gweinddogiom na dhawslant erioed ddiigoini o gyflog i gynnal eu teuliuoedd yn dddbrofedigaeth. iMa,ei'x eg-wyddor wirfoddol yn destun rhagorol i gairiu am dano, omd egwyddoir beryglus i (briodi a chadw ty armi ydyw. Mae'r