Y Cymro

Y CYNHAEAF. Math. ix. 36-39). Yn crwydro mae'r bobloedd fel defaid, Ar wasgar i gy-d, mae'r torfeydd; Heb fugaill i lywio eu henaid I ganol y nefol borfeydd. Yn llesg a. b-linedig ymdroant, Hyd gyrrau'r anilalwch i gyd; Ym mhell ar y cwmin llewygant, Hèb obaith, na D'uw yn y byd. Ein Tad yir Hwn wyt ym y Nefoedici Trugarog a graslawn wyt Ti; Tosturia wrth gyflwr y bobloedd, A danfon ymwared i nd. Anamal ein Tad yw y gweitihwyr, A gwaith y cynhaeaf sy'n fawr; 0! danfon ar frys y medelwyr, A thywallt Dy ysbryd i la-wr. Dy eiddo, 0! Arglwydd1, yw'r ddaear A'th waith yw tri-giolion y byd; 1910 Q! cynnull y plant sydd ar wasgar, A gfalwrr cenhedloedd ynghyd. Mae'n bryd i Ti gael Dy ogoniant, £ Mae'n bryd i Dy deyrnias i ddod; Mae'r Nef i roi allan Dy foliant, A'r byd i ddyrchafu Dy glod. NANTLAIS. Bu Maban mewn carchar gan ei hen afieohyd yr wythnos ddiwedd- af, ond yn ol y gair diwedd-af a glywais yr oedd yn well. -+- Gwna y Drysorfa Ganolog eiisioes waith rhaglorol, ac y mae llawer o weinidogion wedii cael gwaredig- aeth drwyddi. Ond gTesyn yw fod yna rai o'r eglwysi a, dderbynia gynorthwy, yn hytrach na'i ddefn- yddio yn ei gadw mewn Haw, ac yn manteisio yn anheg arno. Darllenais hanes diddorol am ddau weinidog adna-byddus a graddediig yn a-ctio mewn drama. Actio Malachi Williams y Pen, Blaenor yr oedd un, a chwy-thti'r utgorn yr oedd y Hall. Ac eto fe fyn rhywrai fod y Cyfundeb Meth- odistaidd ar ol yr oes! -♦» Bu Syr R. J. Thomas yn holi sut yr oedd y Llywodraieth yn disgwyl i amaethwyr aredilg rhagor o dir a'r fyddin yn gwrthod rhyddihau'r dynion. Næ chaed fawr o oleuni ar y mater gan Syr Arthur Bos- cawen,. Y mae'r gallu milwrol vn dal mewn grym, a,c yn meddv byw gyhyd ag ygall. Ychwanegwyd 22 at restr Yrtad- on. Meiriion, yr wythnas. ddiweddaf. Ac nidi yw'r dewisiad ym bodd- kwiii gtohebwyr newyddiiadur lie- ol Ffestiniog". Dywedir Diad ywr ynadon niewyddion. oil yn siaradwyr rhigil yn Glymraeg nag yn Saesneg. Ond ar y cyfan mae pob ad,rani ym y sir yn caet ei chynrychioli yn dda yn y ddatfa fawr hon. Blin gennym ddeall fed y Parch. PhiBip Jones, Pontypridd, weal bod yn gystuddiol am beth aimser, ond llawenydd yw gfwybod ei fod yn well ac yn gwella., ac eisoes wedi ail-ymaflyd yn ei hoff waith o bregeithu. Dymumiad pawb yw iddo gael eii Iwyr adfer, a'i hir ar- bed. Nid yn hawdd y.gelfir arbed gwr o'i fath. Darlithaai un brawd yn ddi- weddar ar "Fanteision Anfanteis- ic.n," a thestun da ydyw. A"r tro nesaf gall gyfeirio at ddinas Caer- dydd fel enghraifft. Er y rhyfel, ac ablegid y rhyfel dywedir fod y porthl,add hwn yn fwy llewyrchus nag erioed, ac yn fwy felly medd- ir nag un porthladd arall yn y deyrmas. "Yr lakh Gymraegf a'i Gogon- iant" oedd testun aneirohiad Dr. Phillips, Tylorstown, i Gymrodor- ion, ei ardal. Dywedai fod yn y byd bedair mil o ieithoedd a naw o lwyth.au—y Gymraeg yn perthiyn i'r cyntaf, sef Llwyth Indo- Ewropeaidd. Cyfunir gioreuon tair o ieithoedd mwyaf yn y byd yn yr ia.,ith Gymraeg. Trefnir i' anfon deiseb wedi ei harwyddo gan nife.r fawr o weini- dqglion M.C. ym mhlaid rhydd- had y gwrthwynieibwyr cydwy- bodol. Nid yw hYln o angenrheid- rwydd yn gymeradwyaeth o'r cwrs a gymerasant, ond teimlir fod lies uchaf y wlad yri gystal a hawliau ucihaf cyfiawndcr yn awr yn galw am ollyngdod iddynt. Da gennym ddeall fod eglwys Bedlinog wedi! rhDl ,ga:lwlad i weiini- d'og, ,a phob sail i gredu y bydd iddio gydsynio. Perthyn; i' Ddo. barth Merthyr y mae eglwys Bed- linog, a,c allan o bymtheg o eg- Iwysi nid oes ar hyn o bryd ond rhyw dair ohonynt dan ofal -bugei!- iiol. Gobeithiio fod dyddiiau gwell i ddod yn, hanes y dosbarth hwn. Cwestiwn diddorol yw y cwest- iWIll: pa, enwad yng Nghymru yw'r goreu i gydnabod yn d'eilwnig ei weinidogTon? Da oedd gennym weled hanes un Ejgliwys Annibynol yn rihoddi codiiad 01 driugain punt y fliwydidyn o chwanegiad yng nghyfliog ei' gweinidog. Mae'n bur aimheus geninym a oes unrhyw eglwys yn perthyn i'r Hen Gorff wedi gwneud cystal a hyn. Mae am y mis hwn mor ffres ag erioed, a da fydd- ai ii bawb ddiarl'len yn: ystvriol yr ystgrif arweiniol air yr Ysgol Sul, a da, gennym am yr addewid am ysgrifaiu ychwianegol. Llawenydd glan y "Lladmerydd" fydd croes- awu cynorthwy ''Cym.ru'" er ail- enniyn diddordeb ac adnewyddu yr Ysgol eto yn ein pliiith. Dyma hanesyn. i ddangos fod diigon o arian yn y De Aeth baclhgen iteuanc yn Nhreherbert i siop tie ili wr, a chytuiKxld am siwt o ddlin.adi gwerth satith gini. Y teiliwf a ddywedai y gwnai ei oreu i'w oael yn barod erbyn, y Paise, a'.r prynwr a, ddywedodd, "Gwnewch hwy erbyn Sadwrn wythnos i'r nesaf a, rhoddaf i chwi ddeg punt am danynt." Bu Cyngor Trefol Aberystwyth YI1 ystyried cynhygiad Caierdydd ar gael swydldfa, iechydol i Gymru. Nidi oedd pawb ytn credu y dylai Caerdydd reoli, ond credai Proff. Edward Edwards fod mtwy yn y mater nag oedd ar y wyrueb, a chynihygiodd ei. anfom yn ol i'r pwyDgoT. Cryn amrywi:aeth barn sydd- ar y cwestiynau hyn, ac nid rhyfedd fod y Llywodraeth yn gwneud fel y myno, -+- Mae gan yr Eglwys ym Merthyr Tydfil dy tafarn ar dir yr eglwys, a'r caulyniad o hyn oedd fod y Parch. Daniel Lewis, y rheithor ra presennol, yn aipelio at frawdlys chwarterol Morgannwg yn erbyn gwaith yr ynadon yn gwrthod ad- newyddu'r drwydded. Mae'n sici fod Mr. Lewis yn Hawenhau cym- aint a neb fod y ohwarter sesiwn o blaid cau'r hen d'afarn ddadfeil- iiedig. Ond gresyn fod unrhyw gyfun-drefn yn g'wneud yn bosibl i gyplysu tafarn"ag eglwys. Mae Mr. Hugh Evans, o swyddfa',r "Brython," Liverpool, wedi cyhoeddi argraffiad newydd o Lawlyfr y Parch. 0. J. Owen, M.A., Rock -Ferry, ar Actau yr Apos,tolion,ma:es IMur Undeb y M.C. Gwyr llawer am raigoroldeb y Ilyfr hwn, a bydd y ffaith ei fod yn oael ei werthu am Naw Cein- iog yn gymhelliad ychwaneg-ol i rai sydd ag esboniadau era,ill i'w brynu. M'ae gan Mr. Owen ddlawti arbennig at y ,gwaith yma, a gall wn yn ddibetrus gym-ell y llyfr i ddeiliaid yr Y sgoI Sul. -t-, Mae y pedair blynedd diweddaf wedi' gwneud eu hoi yn, fawr iawi ar ardaloedd y chwareli, uigeinitau os nad cannoeldd wedi symud o Lanberis, ac wedi sefydJu mewn lleoedd eradll. Geir heddyw 1201 o dai gwei'gion vnio, a llawer o'r rhai hynny wedi eu malurib nes eu gwneud yn amhosibl eu hadgyw- eirio. Nid yn umiig y mae y tai cyffredin mewn cyflwr dirywiedig, a yn wélilOn, end y mae bron, yr oil o'r prif fafsntachdai wed-i eu cau, a, gorwg lwydaidd wedi my-n- ed ar y pentrief, ond y mae pethau yn gwella. y dyddiiau diwedd'af yma. Mae cannoiedd wedi dych- welyd yn ol o'r fyddiin, a'r gweith • feydd cad-did arpar,a, manniau er- aill. Mae nifer gweithwyr y chwarel wedi ychwanegu yn fawr, ac y mae tailr o''r prif fasnachdai p wedi eu prynu ac yn, oael eu hail- agor at wahanol fathaiu o fasnaeh. (