Y Cymro

Yr Etholiad Cyffredinol. Erbyn bwvrnae'r wind viii merw cyfarfodydd etholiadol, a chredwn, na fu yr etholwyr mewn. Rawer He erioed mewn cymaint 0 anhawster yngbylioh pwv a deilynga eu pleid- lails. Dychwelwyd roy yn ddi- wrthwynebiad i'r Senedd newydd, a bydd brwydr am 600 o seddi. Dychwelwyd' 12 o'r afJodau dros Gymru yn ddiwrthwynebiad. a bydd brwydr mewn 24 o ethol- aethau. Gwrthwynebir Mr. Lloyd George gan Mr. Austin Harms-on, golygydd yr English Review.' Hysbysir mai- dros bawliau Cyng- rair y Cenhedloedd ale yn erbyn Gorfodaeth Filwrol y saif Mr. Harrison. Ar y cwestiwn cyntaf y mae ba'rn Mr. Lloyd George yn eiitbaf hysbys, sef ei fod mor gad- atrn a neb drros y Gynigbriair, find bodola eryn aneslffiwythid drwy y wlad ar fateir Gorfodaeth, nid yn gymaint yn erbyn' Mr. Lloyd George yn bersonol, and o ddiffyg ffydldyn y mwyafrif Toriaidd a fydd ganddo. Ar y cwestiwn hwn cia oedd gcnnym ddarllen datgan- iad' Dr. Addison tod Gorfodaeth Fiillwrol ym dod i ben yn natnriol ar derfyn y rhyfel, ac fod y Blaid Unediiig yn gryf yn erbyn Gorfod- aeth ar ol hynny. Ond di'au mai teg yw disgwyl datganiad swydd- ogol gan Mr. Lloyd George ar y mater.

Dirprwyaeth yr Eglwysi Rhydd at y Prif Weinidogr. Yr wythnois ddiiweddaf cafodd dlrprwyaeth yr Eglwysi Rhydd dderbyniad caredrg liawn gan y Prif Weinidog" yn Downing St. Mater Datgysylltiad a Dadwaddol- iad fu gerbron., ac wele'r Ddiiir- prwyaeth-Syr Ga,rrod Thomas, Parchn. David Davies, H. M. ) Hughes, B.A., Thomas Hughes, John Williams, D.D., a John Rob- erts, M. A., Ysgirfennydd. "Ar ol ymddiddan hollol rydd ac ag-ored', gwnaeth y Prif Weinidog y ddau ddatganiad cai-ilynoil:-(i) Fod Dedd'f Eglwys- Cymru yn- ei dwy adran-—Datgysylltiad a Dadwadd- oliad—'yn- sefyll, a,c nad oes ymyr- yd o gwbl i fod ami. (2) Yn wyn- eb yr amgylehiadau newyddion ac ansoisgwyliadwy achoswyd gan y Rhyfel,' gwneir d'arpariaeth 1 gyf- arfod, ar ol ymchwaiiad priodol. unrhyw anfanteisi(>11 ariannol y galil yr Eglwys a. Chynghora'u Sirol Cymru fod yn dioddef oddiwrthfnt, ar linellau sang a theg. Diol,ch- odd Syr Garrod i'r Prif Weiniidog am eu derbyn, a, dychwelodd ael- odau y Ddirprwyaeth yn 01 i'w gwlad yn dra boddloni ar eu der- byniad, ac ar ddatganiad clsiir a chadam y Prif Welitni-dog.

Anesmwythder Llafur. Er nad oes and mis er pan ar- wytddwyd y cadocdiad, wele a.r- wyddion o anesmwythd'er ym myd Lbfur. Rhücldodd y rhyfel esgus. ac achos yn ami, drOis anfodcHon-, rwydd yn ystod y blyiiyddoedd di- weddaf, ond yr oiedd y ffailth fod y wlad mewn. rhyfel hefyd yn ataifa ar anfoddkvnrwydd ym mvsg y dosibarth goreu o'r gweithwyr. Yn awr welie yr ysbryd hwnnw yn codi ei ben, ac ofnir y gesyd y wlad mewn arhawsiterau difrifol yn y dyifodol agos. Liaweniydd yw !9 deall i'r cynwrf cyntaf gael ei osgoi dlrwy i Syr Albert Stanley, Llyw- ydd Bwrdd Maisnach, ganiatau caib Gwyr y RheiHfyrdcl am ddiwrDod o w-yth awr. Bygytbiwyd streic, ond gweloddr fr. J. H. Thomas. Ysg- rifennydd yr Undeb, a Syr Albert Stanley, y perygl, ac agorwyd traf- odaeth ar unwaith, gyda.'r canlyn- iad. a nodwyd. Yr oedd gan yr Undleb gwyn-ion eraill, ond cytun- wyd fod popeth arall i sdyll fel yn bresennol hyd nes y gwelir y cwrs a ,gymer y Llywodraeth gyda che.n- edliaetholi y rbeiilffyrdd. Ni bu- wyd mor llwyddiannus gyda'r gweithwyr coitwm yn Lancashire. Hawliai y gweithwyr 40 y cant o- ychwanegiad yn eu cyflogau. Cyn- hygiodd y melstri eu cyfarfoti drwy r,odd,i,,d,fo§, liaii,nier, hynny; ond er i Syr George Askwith a Mr. Isaac Mitchell g-eisio trefnu i roddi y mater i gyflafareddiad, ni fynnai y gweithwyr laiii na'r hyn: a ofynnent. Y can-lyniad oedd i 100,0.00 o wyr sefyll allan ddydd Sadwrn, -+-

NEWYDDION- Bu'r Parch. J. K. ^'s>trad- nymac-h, vn cymia) eviariod p ,!u.i vn Rritiid:r. uer 'i'-edqar, bnbuih, r. 24;v!n. ( a-!wyd ari!c>- iiV,y!us, a v.'ivwidau L CYriliaMoM t<i,\ la' b yn ei a d uVh ai .1 d\d1 Mdv, it",s, y. I2fed ( raifod\dd bo^e a Hawn ac yn vr hwyr cafwvd .pict hvnod 0 1fe e s, Nos Feroher. T'ach. 2?a-ixi, eafwvd 'con'oert'' o radd lieheI yirl .icsycw:n mer, mewn cysyvltiiad ag eghvys ZÚiar, M.C., S,crhawy-d, gwasanaeth. y ped- w.ara,wd buddugol yn Eist&ddfod' Cas- tell Nedd, a rawynJiawyd y oa3iurn fawr. P.regethwyd1 yn Wheeler St. (A), Birmingham, gan y Parchn.. Joseph James, B.A., Narberth, a Sa n-uel Roberts, T air Upper Pxiory/ (W.), Birminigham, Parchn. Isfxyn Hughes, Li'verpool, a Tudaxo Davies, S.albey. 'Cynhaliodd eglwys rabearo-ap! M.C, Senighenydd, ei. chyiairfodydid pregethii eoen: yn ddiweddar, y Parch. T. F. Jonies, Shiri'andi Road, Llaatudain-, gwasan-aethiu. Cawsom bllêlgethan grymus a, dylan.wado3. Gwieiga. yr eg- lwys agwedd lewyechms iawa o dan weinidogaeth f<eun,'yd:di:o,l y Parch. Evan Thomas. Y Sul diwedidiaf ydoedd Sul y Feibl Gymdeithas yn. a'r Paich A. B.A., B.D., Gaer, yn anneTch yn Hockley Hill. -SuffoA Street a Wheeled: Strest. Car-vyd cyn- ulliadiau rhagorol, a'.r ancrcli-jardau yn rymrns, ac effeithiol.' Cafrvv-i ca=gliad- au da, fel arwydd o ddj':>h]a,v,ch f r deirfyn y Rshyfel Fawr. I\I a.e y fiwyddryn hcn, vrc "'i bod n un e,ithriadd yn hanes y P'1 > BryciheiliLog. OHriwyd y d^v'ed o 2io: 6 er Gorennaf. D,a,. fi-i cieg o'r aelo.kull r-oi drclg pum ÿr -Vil, y cyfarfod, (Jroldh.; a v« Ja yni 1 casgiwyd £25. Ni,d yw byth o i £20. HeJyd,d:erbyn>1!asom aI. dde,:chqg, 0 'Il1i1.ivid.ual Comniunaion Set' od)d:i'\v,rth■ Mis. Par.zv. un #'or4 aelodau ffydriionat—er coi am ei gwr, Thcma-y Par1 yr hv, ii a fu yn fi.aenio.r yma am 4>rpin 50 mlynecJd. Caisigiwyd tua, £ j yma ac yn; F< it = Sul wedi'r 'armis'ti&e' tuag at. St. Dun,)ta(n.'s. fTome, London (for BEnd So'ldtej.s. ansd Sailorsj. eg.lwys Engedi, Colrwyii WÔdii bod- with y giwawth o Oil&vv-h rha.gor .0 flaemoriard wy'th.n. s dcli- weddat. Daethy Parch. W. Owen, Gyffin, a Mr. Ed Robe-rts- Cul,vv\n,- yno dros y Cvfaifod ILisol; a dewis- wyd. y tra brawd, canlvnoi Mr. T. R. Lewis, Hcid'y^, yr hwn a fu flaenjor o'l* blaen yn, En.geda, and. a isiymiitdudd i Gbnwy i fyw am yohydig. Mae diau f:va\\d 1 A' In .s-w in, uni Yill Abergele a'r t.ja:M yn Penmaen- mawr Mr. J. R. |t>ne^, 1 tr House (mab 1'r d n rl, (ijhn j,o,nes:, Sadd, Vb. vi 0 fu yn flaen-or ffv J \,>n iawn am flynydd- oedd), ac, y mae v raab w "i «_i ol ei dad, ac wedi gwti«u<1. lliav,:cu d.j'0'3 yr achos- Mr. T. J. Ivy G r e yr h wn sydd wedr vmmnoua a. merch i'r di"'wedd.a;' Mr. I ho<. Hu^Lcs, • ]>y House, yr hwn a wnaeth liawer d-ros yr ,a,chos yn Colwyn Bay. Cafwyd darlith ar Hebnaeg5 yng nghapel Ebenezer, M.C. Rhosddu, Wrecsam, air y igeig o Daebwedd, gan Miss Cfssie Hughes, Mus.. Bac., A.R.C.O., OT.g'adiydd!es Seiora, M.C. Wrexham, yr hon a fwyn- haiWyd yn, fawL .cytmer,ódd y diarblih- ydd ol'vvig ,ar y gwialaanol agwsddiaiu o 1 thestun:, yn hymod ieasfcralgar a gallu- og a dnddorol diros- ben..Of wyd eciighreiifftiiau Gerddor:iaeth 'H&naf- cl yr H^breaid, trwy ddatganiad Misls Satfiie 'Wil'l'iams, EmipresiS' Road. Hefyd..gan Masis Hughes' air yr origan, oafwyd einghreifftiau 0; Gerddoriaeth Hcnafo! a'r Helll Gyfansiodd'wyr, ac hafyd- y rhai mwyaf diiweddar. Yr oedd y ddlarlith yn, a da- ddorol, ac yn proofed Misis Hughes wedli abert.hu Hawer iawti hatmeier ■gwerthfawr yn. ei (pharoitq<iac yn meddu gwybedaeth telaieth i,a",¡m, o'i tihteBtun, ac y mae i'w chamrnio' yn fawr am. eii dull a'r myinegianit. clir yn ei thi'add'od'iad.

-GOHEBIAET H« AIJ. (Kid vdym yn ysLyried ein liunain vn gyiriud atri syniadau ein C

("YDNAB AET.TI 0 G N I-) t A I) AT OLYGVnn Y CYMRO. Annwyl Syr,—Dym.unwn trwy gYl- rwng y Cv-MKO dd.ioich o gaion am y cydymdeimlad. dw-fa- a helaeth ddang- os wyd atom yn ein profiedigaeth lem o go! ein hoffiis T.dwa1. Er mai; r Aifftaidd wlad oedd, ac' ad-e.g rhyfel, elo. cafodd gyfeil'lion o (^ymry yn gw,eini arno, ac angliadd bych an Cym- reig. Bu olywed h.yn, a derbyn llyth- yrau cyfeiiiioai yn llawer u -fakri i'n cwyf. Yr e:dc:'Och mewin hiraeth, Maggie, Gwlad y&, Trevor, Bald-1,in., ac Often. Orris.

AT ETHOLWYU GOGLEDD CYMRU. AT OI..YGVDD Y CYMRO. Amwyl Mr. Evaias,—Dyiai y e w:es.t liynia.u oanSyraol o lelaf, g-ael e-a gofyn d bab- S&nedd-al yng Ngog- lied-d Cymru, g.an, neu ar rain, ,g:»vahaj.i- 01 ddo-sbarih-iadau'r etholwyr- fel y (1) Yr Hen Bob!.—A ycllych yn barodv i bwyao ar y Lilywod^aie-t-h i Yen- sivv-n yr Heni Bobl i i2si 6c. yr wyth- yr n te y m e I 0 bail a rol, P u I t r C 1 e ha au Cyf- ei ac Undeb yr 1 1 h dd- 101 yn n yn c) c, r f ) ] Ji 1 r a (a) V ci lb b ) c r y I c 1 odda 'G\a;"u:.< 1 c i L vc., L.l-ech-ch\va:e,au a jvwn;v-:i ein g ad^ fel y niae y I "> p 1 eis- oe^ yn r a 1 i d a 0 t:r- o a r 1 c 2 c. P (b) A y-dyoh yn baro i ar y T r h. i i '1 > e •> i ing •" C y a i th i'r lau n ti c 'Lei n i 1 1 1 c.r bob 1, i; r un a a w tr a n nw^a o Vsbc j dda.w o'r Gvvlsdydd- T-amor a:r Trefsdig- 1 aethau Pry deinrlg P (3) Ama-eth-wyx, 'M,asna::hwYT. a The 1 11 y "1" yn uarod i lv/ -j ar v J v. i-ra.th i .eihau yn y (cbbei'fv' sy Id yn biir-o J H-el amiris..hvdd-Oi.j, mas:nacho-l a theukiol ein gwlad'? Yr e'd,d,o-ch, ,c.. ] ■■ ANDREAS ROBESTS.. ]

LLANELLI. CAPEL NE,WYDD. jwy-T gerddorol yr e-g-Iw,^ hon Tach. y 1 2ili. I Yr oedd yi v vl hor yn eit-h-r- iiadal at lawer cvlvff, yr). gvtnatot a' i ? bod. wedi ei 1 ddat-h-'u chwarte-r 0 Mr. Ed win Price, A.(" f. i } dd y gan y.ng N-ghap- r c l'n unoi: a phendfrfvniad •v pw"1:1sfor cerddo-rol- 'cyh-oeddodd Mr. j l'i c„ ga ad 0 donaau plant, ton-nau cha-nit ac anthetm, er dfutihlu vr am-gylthiad. Hefyd, cymer- -j wyd man-ta'is aor yr aich.lys.ur i gyf- .1 lw-yno ma-v:.l a di-oi'chgarwoh i'r A:rg- lw"i da am ti Cu „< odd tuag atom fel a ur 1 t \-y ddwyn y rhyfel i Cynhaliwyd: tri o j 11 1 1 ituwyd cyfarfod y bo-e j"r p'an;t, ac y.r oedd yn wliedd o'x faith oreu i w.ando arnyn't yn canu niioir ,SIW) no,], yn: en.wedi.'g ar y toria-Li eaii'Tvnol1: "Y» fore tyr'-d i'r Ysgol- Sul. •Y Bitgail Da,' 'Addfwyn les-u,' cE-n- -j wau Iesu Grist." Yr oedd y cyfarfod- ydd. dan a chwech i'r rhai mewn oed, a chaifwyd canu rhagorol yn ystod y ddau gyfaiifod.. Cyrbaeddwyd tir vicheO yn. natganiiiad y tonau Cia'n¡'Y<rloQ.l': 'B.ry,uhyfryd,' Brymcaerau,' 'Bryn- dei.:o,' "'Amvnedd, 'Ardwytn,' 'Peniv- brvn,"Hedley,' a 'B.ry:ni Semn.' Yr oedd y datganiad o'r oh,apt E'wn ydyw'rd!ydd,' 3m1 effeithiOil i.awn, ac • iiefvd yr anthem, 'Gostwnig. O! Arg- Jwydd dy glust.l Fel dangoaeg o weithfawro'gi'ad. gynta.llcidfa o wasan- ycor a'r arweinydd1 yn dtarpar y f,i,t,h wIedd: gerddoroi, plfeser ydyw i hysibys-n ddarfod; i'r casigliladau am y tib.-dd gyinraredd y Iwm an.rhydeddus o /52. "L.Ivwyddwyd y cyfarfodydd. gan y<r\ -J. Davies, Da,v::d May a D-ar.iel Da viles. Felii-nfoeh G^vasia-naiethwyd wrth yr organ gan Mr. Brinky Mor- gan, yn. ei drdmli, deheui'g arferol. Y mae clod hefyd yn ddytednisi i swydd- «gioo y pwyllgoar, sef Cadeirydd, Mr. Jioim Isaac; "Trysorydd, M,r. Tom Hug-hesi; Ys.gTilferi.nydd, Mr. Thiomias John Jomesi, am eu grweith,gia.rwch. dc- fiiniO er siicrhau Uwyddiantt yr wyl.

Y Gynhadledd Hectdwch. Oeir arwyddion fod y Gymighrsir- iaid: yn prysur drefnu ar gyfer y Gynbadledd Heddwoh, yrhpn sydd i'w haigor ym Mharis ar y 17eg o Ragfyr..Hwyliodd yr Arlywydd WILlison o'r America dydd M-erchei. 'Dydd Liun: yr wythnos ddiweddaf bu cynhadledd yn 10, Downing Street, i ystyried' y rbaglen, y cwestiwn! o ad-dailiilad gan Germani, ,adyfodoly cyn:Oa.i,ar. Yr oedd yn bresenino'l Mi". Lloyd George, M., Cleimentceau (Prif Weiniidog .1 Ffrainc), yMaeisJJywydd Foch, Signer Orlando (Prif Wedtidolg Itald), a Baron Sonniiino (Y sgrif en nydij Tramor ItaLlif). Yr Oiedd per- ffadith i unftydedd yn y gweithred- iadau. Hysbys'odd Syr F. E. Smith fod v (/abinet Rliyiei Ymcr- odrol Yn: unfryd o'r fani y dylai y cyn;-Ga.i-sar gael ei gyflwyuo dros- odd i'r (.'vnghrei'ri'aid i sefyll ei brawf.

Y Cynglireiriaid a Rwsia.. Er fod y rhyfel a Germani a'l chyfeillrion ar ben, ma;e'n amlwg fod gant y Cyngbreiriaid dasg an- hwdd i'w wynebu yn Rwsya. Giwyddis fod yn Rwsia ddwy blaid, sef y Bolsbefiaid a'r blaid a. e.lwir yn Oll-Rwsiaidd, yr hoin, a sefydl- odd Lywodfaeth yn ddiweddar dan ruawdd y Cynghreiri'ai'd. Amlwg yw mai eill dyledswydd yw rhoddi' pob cymloirth i'r Llywodraeth honino i orchfygu y Bolsbefiaid, hyd yn oed trwy frwydro os bydd raid. Mae ein llyinges yn effro yn y Baltic, a,c eisoes mieddiiainriwyd Reval, pnf dtef Esthonda,, ymg ngenau y Gulf of Finland. Anfon- iir millwyr i'r De hefyd i gadw trefn yn Trans-'Caucasia. -i r'