Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Advertising
PLAS DINAM. LLANDRINDOD WELLS. Public & Private Apartments. South Aspect. Overlooking Rock Park. Close to Mineral Springs and Principal Baths. Very central. Miss WILLIAMS & JONES, Proprietresses ESBONIAD RHAGOROL AR YR Epistolau at Y Thessaloniaid. Gan y Parch. IORWERTH JONES, Maesteg. Mewn llian hardd, x68 tudalennau. Pris is. 6c. trwy'r llythyrdy. Hefyd ALLWEDD i'r ddau Epislto at y Thessaloniaid, vm cynnwys Rhag- arweiniad, Cyfieithiad Newydd, Dad, elfeniad, ac Esboniad, Gan y Parch. D. POWELL, Lerpwl Pris 6oh. yr un. (Tudalennau 64 mewn aralen). Oddiwrth— Y Parch. EDWIN JONES, LiLANWRTYD WELLS. MAES LLAFUR YR UNDEB. HOLWYDDOREG AR HANES IESU GRIST o'i Enedigaeth hyd y Gwfeddnewidiad, Gan y Diweddar Barch. WILLIAM LEWIS Pontypridd. Un o'r pethau olaf a wnaerih Mi Lewis ynglyn a'r wasg oedd paratov argraffiad newydd o'r Holwyddoreg hwn i'r wasg. Pris Tair Ceiniog. iYsgolion 3s. y dwsin yt rhad drwy'r post. E. W. EVANS, Ltd., SWYDDFA'R I CYMRO,' DOLGELLAU. Coleg y Gogledd, Bangor. (Un o'r Goleigau, ym Mhrifysigol Cymru). Prifathro SYR H. R. REICHEL, M.A., Ll.D, Dechreua'r tymor nesaf Hydref i. 1918 Paratoir ar igyfer arholiadau Pr if ysgol Cymru, rhai o leiiddo Prif- ysgol LJiundain, y Cwrs Meddygol y'm Mhrii'fysgolion LAundain, Edinburgh a Glasgow, ac .arholiadau erai'll. Rhoir addysg arbenig mewn Am.aelhydd:aetli (yn cynnwys triniaeth coed) ac Klccirical Engineering. Mae yin y Coleg adran nlormalaiidd i athrawon eltenoi a chano'raddol. Gynhygir nifer o ysigoioriiaethau, yn amrywio mewn. gwerth o ^40 i £10 y flwyddyn. Mae Ysgoloriaethau John Hughes yn .gyfyngeddg1 d fech-gyn aned yri Six FOll meu Sir Gaeroarfon. Ys- goloriaethau Richard Hughesi i drigol. ion Mon, ac Ysgoiloriaethau Piercy i drigolion Sir Ddinbych a Sir Fflint. Dechreua'r arholiad am danyntEhril1 15. Ceir pob many lion gan J. E. LLOYD, M.A., D.Litt, Cymanfa Gerddopol Undebol Eglwysi Dolgellau. Cynhelir yr uchod NOS FERCHER, Tlachwedd 20, 1918. Yog NGHAPEL EBENEZER, DOLGELLAU. I ddeohreu am 7 o'r gloch. Arweinydd: LLEW MEIRION. -Cynhelir Rehearsals bob nosl Sui ar 61 y moddion yn Salem ac Ebenezer bob yn ail. Y cyfarfod cynaf i fodyn Salem nos Sul, Medi yr 8fed. RUFU5 ROBERTS, Ysg. D.)!ge!iau.
Y PARCH RHYS ''MORGAN. -
Y PARCH RHYS MORGAN. GAN YR HENADUR J. M. HOWELL, Y.H. i Penawd ysgrif rhyw awdur y.w 0 "The Glaimmar of Ornament." Dieallai Mr. Morgan. y;r hyn a 011- Iyga hyn. "He touched' nothing that he did: not adorn." '1 That they may adolrn the doctrine of God' o'ur Saviour in till things "Fel yr harddont athriawiaeth Duw ein Hiachaiwchvr ymho b pedh. J Y mae rhiaii, yn medru es- biomioi ac egkiro^ yir alhrawiaeth, ac er-ai,ll yn mediru yn ddeheuig i acl- eiladiu ty o ddefnyddiau a ,g"as;gl- ant yma a thraw, ar yr athraw- iaeth, heb harddu yr athrawiaeth. Y mae gorwelion y Beifo] yn ymestyn y tu hwnt ymhell. Yr ydlym w,edi,ein pryniu, cyn seiiiad y ibyd, y mae'r drefn yn un i achub diynolryw, y mae yn cael1 ei gweithio all an yn!g ngfhwrs yr oesoedd, ac y .mae ai dlilbenion eitJhaif yn ymgolli yn y tragwydd- oldleib sydd ymlaen. Pe y cym- erid y Gair oddiiarnom, ymgreb- achai ein, hamigyffredion, ymgauai muriau amser1 am dia'noim, a threngem. Y mae llawer o'r plwyfÓl ym mhregethu heddyvv, er cael ein cyffro weiith iaii g'an ymdaitih heuLiau. Cerddwn harlman t d y n \v tie u 1 h u r ed i g' trcf y t, hyd' yr ymestyn poliion y nwy, gan dybied ein bod wedi, oyrraeidd ffiniau cred. Y mac'r .rfbrdd ddi- bailmant .i'r'&er yn cychwyn ar ol myn'd y, tu draw i oleu nwy a thrydan, ac 0> onsiaf1 nos. "Poib cnawd sydd wellt, a holl odidow grwydd dyn, felbtIodeuyny' g las- welltyn. Gwywa y gwelltyn, syrth y blodeuyn, ond gair ein Duw ni a saif byth." < Yr oed'd y Pardh. Rhys Morgan ymhlith y math hynny o bregeth- wyr fedran.t sefyll ar lafn olaf mater, a dlywedyd,— "O ddyfri- der glolud: a doethineb Du w "Ymhlith y duwiau, pw-y sydd fe J tydi., 0 Arglwydd ? ac nid oesl .gweithredoedd neb fel dy weith- redoedd di I" Yn dilyn yr ad- nod am "harddu yr athrawiaeth" y mae hon. "Gan ddiisgJwyl aim y goibaitlh gwynfydedig1, ac ym- b ddan.gosiad y Duw mawr, a"n Hiachawdwr Iesu Grist. Yr Hwn, a'i rhodd'es ei hundirosom," &c. Y mae-goigoniant y weled- Igiaeth yn addurno, yn goileuo (illumine) bywyd. Niid ymar- weddiad difryeheulyd1 yn unig s'ydld i'w ddisgwyl odidiwrth dd'ylanwadau a ddeuant o'r tu hWllit i'r haul, ond bywyd hardd ac nidiprelgethaugwliryn unig, ond pregethau wedi eu sitofi a'u gwau o liwiau'r enfyis. Cymer- odd y prydfbrthwch yn ei, fy wyd' ef y ffurf o ledneisrwydd a llarieidd dra. Yr oedd ei g'ymdcithas a'i bresenoldelb yn gwneud awyr yr ystafell yn her. loan, fel y tybir am dano gennym, oedd efe, gyda brwdaniaeth Bioanergies. i ddial cam y Ceidw'ad, pan f'ai galw- • ond loan Uonnydd, anymyrgar a myfyrgar, serdh hynny. Wrth ogoneddu ei ragoriaethau tawelfrydig1, d'a yw. cofio, nad oes raid i ni oil fod fel efe, tuag at ragori. Rhaid i bob un weithio alfen el iachawdwriaeth ei hyiran, a 'r dcfnyddiau y gwaddolwyd ef a hwynt. "Y mae rhagor rhwng seren a scren mewn gogoniant, Ni igfawsom ni., y .saint a daflwyd i Jowld diwygiad 1859 ein hunain fel hyn, a'n tuedd yw gwneud y fOiwld honno yn fowJid yr lioli saint mwy—g\\ neud saint, fel y gwnei,r bricks, yr un hyd, a'r un lled, a'r un diyfnder; yr un lliw a'r un. Ilun. I fu dyndoin anhorbycacii i'w, gilydcl na'r tri a ddewisodd yr Iesu yn gymdeithion agos, Loan freu- didlwydlioil, Pedr alionydd, I ago ys'tyfniig'. Ond carai yr lesu Pedr; dyn eithafol, nwydwyllt, ond a holl ddeftvyddiau merthyr yndidb o^r dechreiu. Tiyibiaf fod pathos cyfaillyn liars yr Ies-u wrth annerch laigo,—dyn, heb lawer o elifennau cyfaiiilil ynddo-, clyn syd'd i'w gael ymihoib e.glwys, un na fedir .gytuno-a neb,—"Moes yma dy fýs, I ago, a dod yn 61 yrhod- ion moes yma dy law, a. dod: yn fy ystlys, ac na fydd an.ghredadvn ond credadyn. Ychydig o oifeaitli am "honours y farn"' fuasai i, lawer ohonom, pe rhiagori yn nodweddiian ihawddgar cymeriad Mr. Morgan f':a:i"r unig am odau. PI a,w del ei soe s i1 botb darMennydd na adnabu. Mr. MOT- igan ddeall, niad- oedicl: yn bwyil- go.rw;r a threfnydd mewn C'yfar- fod Mi sol A g Wiilr hefyd ddy- wedodd Mr. Green yn y .gwiasan,- aeth claddii, na anwybydd'ai, fel rhai, yr, eraill, a, drefnant. Ym- debygai i'w gyfail'l, y Parch. Evan Philips, yir hwn a garai yn fawr, yn hyn. Dymunwn Iwydd- iiant Jerusalem, meddle nt, yn eu hosgio, wrth ba wib sydd yn cvn- nyg ,aic yn eii-iii,oi, wrth bawb sydd ;y yn cynllunio' ac yn cyfundrefnu, wrth bawbsydd a'r gallu gan- ddynt i igodi ,i fyny, neu i fwrw i l'awr; wrth bawb sydd a'u bryd ar swyddau a ohadeiri,auac 01s d'aw i ni ryw friwsionyn. oddiar fyrddau y rhai sydd yn swyddog- ol, dd'a arnynt, teitmlwn yn wir didiolchgar. FBII: pregethwr, addurnai yr athrawiaeth yn yr ystyr yma, sef, y dleiong,lai oigoniant y diatgudd- iedigaethau. plregeth U hanfod- ion byw a bod ;a'wnai yn niherm- au y:r athrawia<;lhau fel y'u gwel- ir yn, yr Hyffoirddwir, a Hiodgle a Pearson. Rhaid cael termau a modciau,a dyna ei rai ef. Ond medrai ddangos ffoirdd Duw i achub dyn yn elfeifchiiol, a dyna'r gamp. Yr oedd ganddo. ben a gwyneb. oledd yn ei urdldlasolli: yr oedd ei c latisi yn ystwyth, ,a chcrddgar, yr oedd ei ymddangosiad yn fonedd- 14,011, moesgar, gwylaidd a dietos,- iynol. Medrai ffurfio hrawddeg- au oledd yn gynyddoil mewn nivdr. nerth ac ystyr, y rhai pain gyr- hiaedldent y brig', a ffr-w,ydrent. Gwelir ce-inder ei ardd'ulil yin y bennoid a ysgrifennodd ar Dr. Harries Jones yn y Cofiant. Wrth deithio i'r angladd, ad- roddodd cyfailil siy,lw Church- warden, pan yn son am offeiriaid y idyddia'u dliweddaf hyn, "Plant ife mwyr a thyddynwyr" medid- ai'r dyn, "ywein offeiriaid ni heidyw; ond yr hen 'Ffeiiiad Fcneddwr' oedd y Ffeirad iawn." C) feirilo yr oedd a chyferbynnu oiffeiriaid y cyfno-d hwn. a'r adeg pan yr oedd Rhys Lloyd, Br on-, wydd, a Hughes, Parcneuadd, yn offeiriiaid. Bron na ellir clweyd am Mr. Morgan,, ei fold Biregeth- wr. Fioneddwr. Carai pobl ei wel- led ar yr heo-1. Y mae ambell un o ran ei ystum a'i oSlglQl yn ennyn beiirniadaeth a choillfarn.. Pari .> v basiai; Mr. Morgan, meddyliiai pobl am yr hyn sydd oreu mewn crefydd a'i ohyfundrefn. Palmantai. hyn oil y Ik)nid i'w genadwri. Wele V .newydd da. yn ei holl gyfoeth yn yr athrawiaeth, fel y goTwedd fheddyldldrychau Mozart a Beethoven yn y "Staff Notation." Rhiaid cael O'rgan- yddi, ddeongli ac arddlangOs y rhyfeddodau. Dyna. wna,i ef ar uchel-leoedd ein Stabothiau, parai i'n calo-nnau iosgi ynom. Hardd- a,i, yr athrawiaeth drwy ei gogon- eddu a.'iÎ, heffei,thioili. "Ni thraethir maint anfeidrol werth-. Ei aberth yn dragywydd." Na wneir, ond y mae ym.gais fel I hon yn dleilwnig 01 uchelglais seraff. Meddai George MacDon- b aId, "The failures off some will be found eternities beyond the successes of others. Pan yr ad eiladwyd Seville Cathedral, un o ryfeddodlau mawr yr Yspaen, diy- weda;L''r bobl, "gadewch i ni ald-. eiilad'u yn y fath fodd, fel y cym- er y, bob! a ddlaw ar e,i:n. hoi yn iganiataol ein, ibod yn wallgof. Yr idedd y Parch. Rhys Morgan Yr idedd y Parch. Rhys Morgan fel yr Apo.stol. Paul, yn ddigon o • Grasitiion i gredu mewn ffolineb'' pregethu Crist, "a hwnnw wedi ei groeshoelio." Y mae De Aiberteifi yn hir- aeithu ar ei ol. NilS gall y ffaiJvh. ei, fod wedi "ymdrechu yrndrech deg', ac wedi rhedleig yr yrfa, 2 c wfedi oadw y\ ffydd" ata,l hkaeth. Peth ingol yw hiraelh, .er ididlo fod wdi e.i gyfrodeddu a gobaith. Ac wrth feddwl am dano ef, hiraeth sy dd oru ch af. P wy -ariio,d:d mewn ffordd na el-ieiir ond mewn dyri Gymreig ?— (, Hiraeth trwm, a hiraeth creulon, Hiraeth sydd bxion toirri- 'nghalon, Pan bwyf yn y .gwaly'n cys.gu, Fe didaw hiraeth, aic, fe'm deffry." D'wedweh fawirion o wybod- aeth 0 ba beth y gw,niaethpwyd hir- aeth ? A pha didefnydcl a roed ynddo Na helliciddia wrth ei wi,s,gto?" H.iiraeth fer hyn, fel am un annwyl y w ein hii.rae.th am dano, ond hiraeth tuag ymlaen, fel yr 6 w awydd .am anfarwoldfeb.
' Y PARCH. JOHN PRYCE DAVIES,…
Y PARCH. JOHN PRYCE DAVIES, M.A. GAN MR. MORRIS PARRY, CAER. Wedi gwaeledd lied faith, .an raddol lesghau, ton y glwr parchus hwn farw fore Awst 29, yn ei breswylfofli, Belmont:, Cambrian View, Caer. Ganwyd ef yn Rachuib, U'anllethid', Ebrill 13, 1843, a'i rieni oeddynt David a Mary Dlayies, chw.aer y Parch. John Jones, Brynteig. WTedi '6 m yned drwy gwrs 0 addysg yn Ysigol Frytanaiidd! ei fro, ac Ysgol y Garth, Bang:or, ae th .i Go leg Normalaidd1 y ddinas ho,n,no a'i oihvig ar gadw ysgol, a bu yn felsti yn ysigolion, Lilandderfel a Llanddeiniolen, ac yn y He olaf dlech reuodd licfyd bregeth u. Wedi gradidio yn E^diniburgh, g'aTwy.d ef i fugeidioi eglwyis Taly- 6 I, 1 sarn--(io,,i,clie:iniwy,d,eif yn Llanrwst Mehefin 1874),-ac yna, yn 1876, e.glwys St. John Street, Caerlle- on, He y bu yn gweinidogaethu Igyda llwyddiant mawr hyd 1909, pryd yr ymddiswyddoidd. Ychyd- ig cyn ei i Gaer priod-