Y Cymro

Y Parch. Daniel Jones, Llanddewi Brefi. Y Parch. Daniel Jones, Llanddewi Brefi, ddywedai Dod y dorf o'i gwmpas yn lliefaru yn hyawdl, a',i bod vn an- ,odd peidio siaiad. Cyfeirioddi at dair nodwedd perthynol i Mr. Morg.an ca'lineb, doethineb, ac ysbryd rhag- oral. Adnabyddai y natur ddynol yn drwyadl, a phtegethai yr efengyl yn, ei heangder.

MARWOLAETH Y: PARCH. EVAN JONES, LLANGR 1STIOLUSf Bu y gwr parchedlig uchod farw dytdd M,awrth, Awst 27aiiii, wedi miSi. oedd 0 gystudd. Cafodd Mr. Jones ei ddwyn i fyny yn argraffydd, a bu. yn golygu "I,Iaiis y Wlad" yn siwyddfa'r "North Wales Chronicle," Bangor, ac yn ddilynol ar staff y "Drych" yn Utioa U.D.A. Wedi dycbwelyd bu ynjglyn ,a'r wasg yng Nighaernarfont am gyfnod. Gan ei. fad wedi ei dderbyn yn bregethwr r,he,olaidd, gyda'r M.C., ordeiniwyd ef a bu yn weinddog yn Horeb, IJangristioTus. Cliaddwyd yn mynwent y Gaerwen ddydd Gwener y 3oain.

d}"lJhebt;9wng y Pas*$s* £ m fiftys MfJw.n, &.indl.iew# Bpeli. Dydd Gwemer, Awst ^oakr, talwyd y gyniiwyinas, olaf a. weddiil'lioii' y Parch. Rhys Morgan, Llanddewi Brefi, yng inghapel .a y pentref. Daeth tyrfa iawj ynghyd o helL ac agos. CymrychioJid egiwysd y cylich gan y swyddqgion a'r gwednddiogdom, ac yr oedd Gogledd a Deheu y Sir yn, cael eu cynrychioli yugt'yno. Gwasan- aethwyd yn y ty a Liywyddwyd. y tre:niadau yn y capel gan y Parch. W. D. Tumble (un o'blanit eglwys Bethesda). Barllenwyd rhannau o'r Ysgrytshyr gain-y Parch. Evan Davies, Capel Drindod, ac aiweindswyd yn aycm; ia dwys. mewm gweddi gan. y Parch. Evan, Evans, (A.), Soar, Lloau. bedr. DarlLencdd y Parch'. W. D. Davies re str o enwau y Ihali ddamfoinodd i hysbysu eu haniallubgiwydd i fod- yn bresermol, ymhlith y rhai yr oedd- 'P.arc:hn.. Gwmryn Jones" Mountain Ash D. A. Jones, Llangedtho.; M. Evans: Tregaron; W. E. Paryddarch; John Bavies, B.A., Aberystwyth Dr. D, Lloyd Morgan,; D. Williams, Aberafan; W. L.I. Davies, Llanbedr j. D. Jones, Cellan; Dr. Cynddiylian Jones J. Morgan Jones; Christmas. Lewis, Barri; W. Jonies, Aberdulais.; B. L, Rees, B.A., B.D R J Rees, ALA. Morris, Morgan, Aibertawe; T. Lloyd, Llechryd; T. TSssington (E.), Gwrnparc M. P. Morgan, Bdaeman- erch; J. Oliver, Gla'iiaman; Proff. Edwards, Abeiysitwytb; Mi&. J. Thomas, Llanwrtyd; G. T. Lewis, M.A. D. Evans, Ton. Penitre; Edgar Jones, M.A., BandiEnoch Davies, Treherbert. Ysgrlfieimai y Parch. J. M'otrgan Jones, Caerdydd. ei fod; dan deimlad dwys a hiraeth pan yn ysgrifemnu. ■Chwiith oedd y .newydd am symud Mr. Morgan, a rhwystrau anodfod yn unig oedd yn lludddas iddo fod yn yr ang. ladd. Y chwanegai Mr. Jones: "Ad- wiaerawn ef cyn iddo ddeohreu pre- gelihu. Yr oeddwii ynl un o'r rhai a'i h:o,en-t dros Gyfarfod Mdaol Morgan- nwg ddeugain mlynedd, yn ol..Deall. ads y pryd hwirnw ei fod yn berchen ar alluoedd arbeinmig, ac -nii'm sdoimwyd ar un. cyfinod yn fy marn. Eli. uchel- gais fawr oedd pregethu Crist, ac yr oedd ymhob poegeth o'i. edddo ddiigon o iachawdwriaeth i, achub pechadur. iaid, a chadwodd a.wch ar ei gryman hyd y diwedd. Maib tangnefedd oedd, a glwinaeth le iddo ed. hum ymhob .aylch Yr aeddnawsi ed ysibryd yn oynyrchu awyrgylch, iachus. ysibnydod, ac arogli y; myn1 oedd bod yn eil!. gynid,eith.as- Bymunai Mr. Jones y nodded i'r teulu a'reglwys. Ysgrifennai y Panoto. D. Widliams, Aberafo- (un o blant. yr cgiwys), yn datgam ei chwithdod, a'i hiraeth wrth feddwl am. Llianddewi Brefi heb Mr. Morgan. Diolchai lawer am ei weindi, dogaeth felus a chyisiuius!—"ac lliid oedd neb fel efe. Dan ed weinidog- aeth y gwelads fv rughyflwr a gwel'd fy iachawdwriaetli. Efe oedd fy nhad gy,da chrefydd. Cofiaif, a chofia eraill am ei bregethau ar adnodau mawr y HeÔbl- 0 deuwCh i'r dyfroedd.' 'Beth a wnlaf i ti Ephiaim.' I Ofiiiw,n gan hyimy.' 'Ceisiwch ym .gyntai,' a llu o rai, tebyg." B'ymunad Mr. Williams1 am gysigod i'r teuki a'rr eglwys yn 'eu profedigaeth. Ylsigriiennai Mr. D. Evans', Ton, Penitre, un o gyfeillionmynweSlol Mr. Morgan.— CJ:liiwiith iiawn rneddwl am ei symud, er m,ai ymadael dl wlad well wnaeth. Er yn ieuanc rhoddodd-ei s.erch l,ar y petha;u sydid uchodL' Gwyn ei fyd. Bydd y byd yn llawer mwy gwag ar ed ol—cyfaill ydoedd, lyinodd yn igyfaill i'r diwedd. Nerth Ei gad. ernid Ef gynhalio'r teulii yn eu dydd blin. Ys,grifeninai Dr; Cynddtylan Jones fod Mr. Moiigans wedi, ennddl ei edmyg, a'i serch yn gynnar. Ndd. oedd neb yn hoffu-s-adti gianddo' ymhlith holl .4 wednidogdotn y Cyfuiidieb. "Pe yn ieuengach deuiwn yn ddiffael i'r ang-. ladd. Z, Ysigrifeninaf air i'r CYMRO o'm liatgofion am y brawd anmvyl." Wedi canu emyn, anenchiwyd y cyf. arfod gan y rhai diiynol.

Y Parch. T. E. Davies, B.A. Byvvedai y Parch. T. R. Davies, B.A., Fdicer LJ&inddewi Brefi, ei. fod yn gymydog i NIr. Morgan. !ers! tua chwe mlymedd ar hugain. Yr oedd bob arnseir yn heddychol, .ac yn ef- onigiylwr yn ngwir ysityr y gair. Yr oedd ed, godli yn goiied i'r lie. Bodidlonai, y thRin Lwyaif-yr oedd yn ramhosibl bioddloni pawib. Nid oedd am. ddweyd dim am y dyfodol—^edddo Bw y byd itragwyddo'l—ond dymunai heddwrh i'w lweh. Yr oedd gain; y gyrnydogaeth syniad uchel am. ei deulu, a. gofynai i ibawb beddio eu hangbofio yn eu trallod a'u hunigrwydd.

Y Parch. John Green, B.A. Bywedai y Parch.. John 'Grieen, Twr- gWlyn, ei fod yn, falch ei flod ylili br&Su leninol i ddangos ei barch i'r dliweddar dad. I I Tad, ein Cyfarfod Misol e'r- byn hyn," meddai Mir. Gieen, "lac yn anrawyi gan bawb. Yr oedd ed barch yn ddwfin yn. nheuluoedd y air, a syn,. ticheli iawn am diano fel pregethwr. Efe oedd tywysog y pulpud yn. cneheu y sdr. Nid oedd y Cyfarfod Misol yn y De yn. llawn heb ei bresenoldeb. Efe gaws'ai bregethu olaof, ac efe yn cloii y siedat bob amser, a. Mawse'iddi'a'i'.r oil a'i ysbryd tyner, nefolaidd. Btren- in yin ein plith yd oedd, a pihawb yn foddlon iddo gael yr orsedd. Nid oedd neb yn well fet gwrandatvr, yn enwedig os mai d^n ieuianc yn dechreu fyddad yn pregethu, a thermlai ef ddyled bersoool iddo. Yr oedd yn efengylaidd iawn yn ei igenadlwiri a'i fuchedd, ac yn llanw cyngor yr hen weinddog gynrt—'fydidwch chwi dddin byth yn dddgom dutwiol os yn br&- gethwr.' Bywedai Mr. Green fod un o'r prif bregethwyr yn dweyd: pwy ddydd mai angen ein dyddiau oedd— "dynion yn cario yr argyhoeddiiiad fod IestU Grist yn fyw." Byna oedd Mr. Morlgan-un yn argyhoeddi edi igynuli- reidflaloedd fod yr Iesu yn fyw. Dy- wedai fod. rhywun yn oanmol y Parch. Henry Rees fel pregethwr urddlaisol wrth Dr. Owen Thomas, a dyinia oedd ateb Mr. Thomas^—"le, ond beth wnaethoch o'r efengyl tregethaii mor nerthol?" Carai MT, Green adael y cwe.stiwn gyda chynulleddfaoedd y sdr ia'r 'Cyfundeb—'beth winawd 0 bregethu grymus, melus Mir. Morgan?

Yr Henadur J. M. Howell, Y.vH. Dywedai yr Henadur J. M. Howell, Y.H.. Ab&raeron, fod eglwys y Taber- naiol, Aberaeroni, wedi, penderfynu danfon ei cbiya-rychi,oleeth.-ilr cynheb. rwnlg. Preigethodd yn eu pul;pud ugeiniau o wedthiau, ac yr oedd yn animwyl iawn i'r ieg,lwy;s,. Yr adnod giedai oedd yn "ffitio" Mr. iMlorglan oedd honino yn Epistol Titus'—" Yn. harddu .ath.rawiaeth Duw ein: Hiach- awdw;r ymhob peth." "To adorn the, dioctriine of God our Saviour im all thdinigs1." "bechreuad doethineb" yn ol un hen air meddai Mr. Howell yw synu," a nodwedd Mr. Morgan: oedd eii hylithrwydd ymadrodd, a'i fedr i beri siyndod uwchbeo gwdrioneddau Yr oedd yn. "data" ami i wicionedd mawr i brageth Mr. Mor-. g,aill.Rhaid oedd oael cerddoril: dymm al'lan swyndlon. y 'Staff Notation. a rhaid oedd cael pregethwr fttl Ifr. Morgan, i ddangos. prydfar-th-lwch a harddu aml i. witiionedd, niawr. Medrai wneud athrawiiaetlj yn ogoneddu?; a chiolled i'r Cyfundeb ydoedd 6i golli ef. Anogai Mr. Howell bawb i'w efeltychu, nd-d i geisdo ei ddynwared, end pob un "i -weithio allan ei iach- lawdwdath" yn unol a'i ireddf a'i d'dlawn fel efe, Bwlch i oleuni 'tra. ■gwyddol ddod i'n byd oedd y brofed- igaeih, a chieisded y tetilu sylweddoli 'ei fuddugoliaeth.. Byddiai yr h,ira,eth yn fawr—yn, anndoddefol, yn ysgol air ami dro. Ambell ddyri yn dweyd gwirionedd mawr— Hiraeth trwm. a, hiraeth creulon, Hiraeth .sydd yn blino nghalOn Bam wyf ym y gweLy'in cysgu, Hiraeth ddaw, a hi a'm deSry D'wedwch fawrion o wybodaeth 0 ba beth y gwnaethpwyd hiraeth A pha ddefnydd a rowd iddo Fiel n,a henedddiai wrth fynd hedbio. Bydded i'r teulu hiraethu tuatg yinlaen ac mid tuag yn ol.

Y jPatrch. J. N. Evans, B.A., Uanfair. Mewn, ychyddg- eiriau dwys a, chyn. noes, dywedai y Parch. J. N. Evans, Ficer LLanfair, ei fod yn y .gwasan- aeth i dalu parch i un safai yn. uchel yn ei feddwl. Yr oedd yn un o'r g weinddog ion Ymnei.lltuol y meddyliai uchaf ohono. Yr oedd yn fwynihad perffaith ac yn ysbiydiaeth galgnnog i fod yn ei gwrnni. Yr oedd o. feddwl cryf a diwylliedig, and ndd. oedd dim crebachlyd yn perthyn iddo a chroes- awai y goleuni o btob cyfeiiriad. Dy- wedai wrtho "seciets" ei enadd, ac yr oedd yn berrfaith isilcr ei fod yn profi pethau nad adtoabu y byd. Yr oedd ei deuliu y dedwyddaf a adnadyddai, a chysur iddynit gofio ei fodwledli myn.. ed ar lithrigfa aiaf dawel, o ganol ei waith at ei wobr, mewn byd glanach a phurach.

Y Parch. T. E. Roberts, M.A. Y Parch. T. E. Roberts, M.A., Aber- ystwyth, gyfediriai at Mr..Morgans yn edi dynerweh, hawddgarweh, ddfrifwch a'i dduwliolfrydedd. Yr oedd yn. dyn. er, hyd yn oed: at fod yn 'nervous,' oiid pan diiog 'ei Dduw y melltenai yn ddidroi-yn- ol. Yr oedd yn. hawdd ei garu. Ni. fradychai neb, ac ruil ddy. wedfai air bach,am nieb. Yr oedd yn siriol heb fod yn ysgafn, yn niaturliol chwaieus, ond gofalai rhag myned yn rhy bell. Yr oedd yn sant o bregeth. wr. C'arai. sancteiddrwydd. Yr oedd yn. aiddlgar dros biurdeb. Pregethai yn dda, a chydag amcan da bob amser, ac -fel bugail a gweddiwr yr oedd yn arweinydd mewn gwirionedd. Yn ystod y cyfarfod canwyd rhai o emynau hoff yr ymadaweddg, dan ar. weiindiad Mr. Peter Davies, ac yn eu plith "0 sancteiddia f'enaid Arg. lwydd." Arwedtniwyd mewn gweddi: i orffen gan y Parch. W. Richards, Llannon, a chwareuwyd y 'Dead Mta-poh' gan Miss, Hughes, Glasfryn. Ar lani y bedd gweddiwyd yn ddwys a gaifaelgar gain y Parch. J. C. Evans, Bortb, a rhoddwyd gweddillilon. y tad a'r tywysog i orffwys ym mynwent y pentr-ef, yng ngwydd torf fawr yn eu hiraeth dwfn, yn ceisio caoiu "Mor ddedwydd yw y rhai trwv ffydd, Sy'n myn'd o blith y byw, Eu henwau'n perarogli sydd, A'u hun mor dla-wel yw."

(Sent, prtobi a marw. GENEDIGAETH. Jones.—-Awst 24, yn Kelowna. Colwyn Bay, i Mr. a Mrs. D. T. Jones, 3, North Road, Aberaeiron—mab. PRIODASAU. Daviles- Jones,. Awst 2 6, yng intghapel Bethel, M.C. Tanygrfeiau, Blaenau Ffesitillliiog, gan y Parch. Enoch E. Jones, Mir. Howell Dav- ies, St. Tudno, Oalwyn Bay, a Miss Myfanwy J'oines, Penybryn, Tany. griisiau. Jones — Williams'. Awst 20, yng ■nghapel Bethania, Llangaffo, Mon., gan y Parch. W!. H. Lewiisi, Beaumaris, Sergt. H. O. Jones, 'Caergybi, a Miss, Anaitie Williams. merch ieuengaf Mir. a Mocs. Wil. lams, Pla« Llangaffo. Jones—Griffiths.—A wist 22, yng nghap- el M.C. Rhydbach, ger Pwllheli, gan y Paroh. D. Fioulkes Roberts, Mr. Isaac Jones, B.Sc,, trefiiwr amaeth ydldiaeth dros Ddiinbych a Ffldnt, a Miss Elizabeth Janie Griffiths, merch hynaf Mr. a Mrs. R. L. Griffith, Trewen, Bottwnog. Michael Daviiesi.-Aw,sit. 17, yn.g nighapel Llwynadda, M.C. Aberteifi, gan y Parch. T. Lloyd, Llechryd, yn oael ei gynorthwyo gan y Parch. D.* J. >lichael, B.A,, Blaenconin (brawd y priodfab), Mr. William Lawrence Michael, mab Mr. Thomas Michael, Pant eg, Gilgeran, â Miss LYÙiÍ.atC]'auda BaVies, merch Mr. a Mrs. William Bavies, Argoed, Cdl- ge'ran. Roberts—Janes.—Awst 2,1, yng nghap- el M.C. Birynsdeinicym, gan y Parch. T. Arthur Jones, B.A., Gwalohmai (brawd y briodferch) yn cael ei gyn. orthwyo gan y Parch. J. E. Hughes, B.A., B.D., Mr. W. L Roberts, o ffirm M,ri. Robert a Rogers Jones, arwie'rthwyr, Llanmvsit, a Misg; J., Biryn: Jones, merch hynaf Mr. a Mrs. Hugh Jones, Myfyrion, Biryntsdencyn. MARWOLAETHAU. Bowen.—Awst 19, Mr. D. 0. Bovven, Tyhern, Pentnorfa, Siir Aberteilfi. Bavies.—Awst 2.3, Mrs. Mary Bavies, Ae.ron Road, Llangeitho. Davies.-Awst 28, Mr. George Davies, Beeehcroft, Abengafeinni. Davies.-Awslt 29am, claddwyd Mrs. Davies, gweddw Howell Davies, Oriadurwr, Dolgellau, ym mynwemt Allerton, Lerpwl, yn 85aiim mlwydd oed. Yr oedd yn enedigol o Lan. elltyd, a gellid adfrodd llawer o hanes ddddorol ynglyn. a gwasanaeth ei; rhieni i eglwysi Amndbyuol y cylch. Codlodd ei. phriod tua deu. gaijin mlynedd yn ol. Gan ei bod wedi cael addysg dda periodwyd hi yn athrawes y plant ieuengaf 3-n Noigellaii. Yina sym-udodd i Aber. gynolwyn, lie y bu llu o blant o dan ei haddysg. Cynrychio-ldd hwy yn yr angladd ga'n M'r. John Roberts, Tarn, ybiryn Shop, Abergynolwyn Yn ys. tod y misoedd: dlirw:eddaJ yr oedd yn iaros, gyda',i merch a'i mab-yng- rughyf.raith, Mr. a Mrs. 'Henry Jones,- yn Coltart 'Road, Lerp wl. Owe in- yddwyd yn yr,angladd gan y Parch, R. J. Willilams. Ellis.—Awst 23, yn 37 ml oed, Mr. -Cadwaladr Ellis, Maes Tlyfnd. Cidccieth. Griffi,ths.Awst 28, yn 13 nil. oed, trwy foddiad, yn Morfa. Byc'han, ger Porthmadog, Letitia, auuwyl ferch Mr. Hugh Griffith, A.C., Ysgolfeistr Llithfaen, ger Pwllheli. Jones.—Awst 20, Mr. D. Cadwaladr Jones, Tyddynffynoni, Eifionydd. a blaenor yng nghatpel M.C. Llwyn. dyrus. Lloyd.—Awst 27, Mr. Tarn Lloyd, annW)71 briod MrSI. H. Mortimer Lloyd, Ty Llwyd, Ystradmynaoh, ac oliganydd leg hvysr Siloh M.C. Morriis.—Awst 17, yn 48 ml. oed, Mrs. Elizabeth Morris, annwyli briod Mr. J. Morris, Wye View, Terr., Builth Raw. Rees.—Yn 57 ml. oed, y Piarch. David Owen Rees, gwedndidog yr Annilbyn. wY!1 yn Bethel, Sketty. Thomas. Awst 27, Mr. Jenkyn Thomas, annvyl br,iio,d Mrs. Nancy Thomas, Ty Draw, Cornell, Pyle. Thomas.—-Awst 19, yn 85 ml. oed, Mr. Henry Thomas, Cae Crin, Llan. ddeusantj Mon.

POENAU AR OL BWYTA. O's yweich,organiali treuldadol mewn cyflw,r iach a chryf, os ydynt yn dwyn allan faeth o'r bwyd a fwytewch, ni ddylai fod arwydd iO been ac anihwyl-, usdod. Ond, beddyw, y maoe yna fil- oedd yn. ofni bwyta oblegid. y poeiiau a ddilyna hyd yn loed bryd ysigafn o fwyd' da a phlaen. O1 bosdbl fod y cyTla aill,an o drefn, yr i'au yn afiach, neu y coluddion yn rhwym. Mynwch eu icael i gyflwr o weithrediad iachus trwy gymeryd Mother Sedgel's' Syrup. a, byddwch yh abl i fwyta heb umrhyw boenau ar ol hynniy. Bydd edch bwyd yn cael ei direulilo yn. iawn. Ni bydd, wch yn gwybod lei fod yn cael ei dreulio, a dynla" wedli',r eytan, yw y prawf o dreuliad' dapeidjwch gwybod am da,no. Y mae deg dyieryn a.r hugadn a Mother Seigel's Syrup ar olbwYd wedli heijipu degau o iiloedd i fwynhau eu bwyd, a'u igalluogi i osgoi y poenau a'r traeni geir trwy ddiiffyg; treuMad.