Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

3 articles on this Page

CYMDEITHASFA CWM-O'GWY.

News
Cite
Share

CYMDEITHASFA CWM- O'GWY. r GAN Y PARCH. EVAN PRICE, EBBW VALE. Yr oiedd trefniadau y Gym- deithasfa yn dra dymunol, ale heb unrhyw ball ar sirioMeb a chared- iigrwydd y gweinid!olg"a'reglwys, a chafwyd cydweiithrediad calon- n:olgl yr boll enwadau. Yr oedd y igynryohiolaetb dipyn yn fylchog y nosoni gyntaf, ond teimlem yn falch fod cynifer 0'1' tadau yn bresennol Dydd o Ymostyngiad. Aeth y cwbl ymlaen yn bur hwylus yn yr eisteddiad cyntaf nos Fawrth hydi nes i'r cynnyg o- alw sylw'r Llywodraeth at ddiwrn- od o YmoiStynigiad Cy.fFredinoil1 i gael ei ddwyn gerbron. Synem ar ddiwedd y drafodaeth fod cym- aint o amser wedi ei dreulio i. drafod mater y eytuillai, pa wib a'r ei briif,h.an.fo,dli,ca-i. Doeth oedd pen- derfyniad y cyn-lywyddion yn cyfunoi bore drannlo.e,th--yr holl siarad1—gan drefnu i'r cais gael ei ddaafon i'r Prif Weinddqg", otid os ma dldoi ateb bodd-haol ymhen ychyddig iawn o amser1, ein bod' i weithredu ein hunain fel Cym- deithasfa a Chyfundeb. Croesaw. Odiaeth o hapus a, diddorol oedd y croeso; cynn-e-s i'r Parch. J Huighes, M.A., ar ^i ddiychweliadi i'w ben gynefin. Safodd pawb ar eu traed, gan dalu gwaroigaeth calon i Weinidoig1 da i Iesu Grist, sydd wedi ei ddonidn helaeth fel preg-ethwr ac awd'wr enwog, a'i boll fywyd wedi ei lenwi i'r ymyl- on a .gwaith gonest a glan. Yr Btholiadau. Aethpwyd d-rwy heliynt yr ethol- iadau yn esmwyth. Amcanwyd dwyn i mewn Yf eHen. leygol i'r Gaclair, ond nid oedd barodrwydd y tro hwn. Deragys hyn geid- wad aeth naturial' y Cymro, a'n harafwch diarhebol ninnau fel Cyfundieb i srymud cam ymlaen oddiwrth drefniadau ein henafiaid. Y Saboth. C'afwyd trafodaeth lielaetii ar y genadwni o Fynwy dros ddeis- ebu'r Llywodraeth i ddiiwygio'r gyfraith fel ag1 i'w gwneud yn ;Y amhosiib1 d dlramorwyr ac eraill i fasnachu1 ar y Saboth. LleFar- wyd yn gryf gan yr arweinwyr ar yr arwydddon amlwig- o ddirywil,ad welir yn y trefydd a'r .gweithfeydd giyda cbadwraeth y Dyd!d Sanct- aidd. y Gronfa Ganologr. Cyfiwynodd y Parch. T. Bowen aclrolddiad tra diddorol o banes y Gronfa Ganolog. Dyma weith- iwr caled eto mewn gwirionedd, yn cymryd poen i egluro'r cwbl yn yr ysbryd g'oreu, ac yn meddli ar daientau ysblcnydd i hyrwydd- o'r gwaith pwysig yma yn ei flaen. Pwysleisiaii ddau beth yin arbennd-g :— (1) Apel ig-ref ,am ,gyfraniaåa U' at y 'Capital' Account.' (2) Tanysigrifiaidau blynyddbl y I oddiwrth swyddogion yr eglwysi a igweinddogon a. iphregethwyr. Byddai h.anner coron yr un yn cael eu talu yn gynnar yn adiigon i wneud yr oil yn llwyddiant sicr. Cafwyd prawf o -hiaeliondi par- baus y Priifathrd' Prys, M.A., yn. ei danysigrifiad carediiig- 01 £ 100 i DWysorfa'r Biwydd-daliadau. Hef- yd, Igwrrthodiai dderhyn CyfliOlg yn hwy nes y bo''r rhyfel drasodd. Edmygwn, yn fawr ei alluoedd ,gwych, ei egni. dilbal 1, a'i frwd- frydedd dilgyffelyb, and UWlch lavv"r cwbil ig'werthfawrogwn ei hael- frydedd d'istaw, a'i symledd tawel, di-loil. Caff ed hoen ac egwyi i'n harwain a'n hysbrydoili am fiyn- lyddoedd lawer. Un o areitliiau mawr yr ejstedd- iadl yma oedd datganiad clir a byiawdl Mr. D. O. Evans, y blaen- or .brwd a llafurus 0 Clapham Junction. Byrdwn. y cwbl oedd fod yn rhaid i'r Cy fun deb i symud yn fwy cbwyrn giyda chydnaibod y gweiniidoigion am eu gwasanaeth hunan-'aherthol. Siaradodd beth- ;au amserol ar gwestiwn cyflenwad t, y y pulpud, <laeth a ffekhdiau ger- bron sydd yn anwiadadwy. Gwel- ai pawb miai nid siarad ar antur yr oedd, ond ei fod, wedj, hen as- tudio'r pwnc. Yr oedd cymaint o fynd ar ei .genadwri fel y parlys- wyd rhai o'r brodyr a syndod. Ond gwyddai eraill yn d!da am dano, a'i fod, drwy ei ffyddlon- deb, a'i wasanaeth drwy 'r blyn- yddoedld wedi en-nil 1 yr hawl gvf- iawn ii. bvvys-leisio'r mater. Dych- welodd at y mater drannoeth wed'yn. Ac Did yw yn, addaw gorffwysdra i Gymdeithasfa'r De, nes y pzen,o,di,r, Pwyllgor cryf, nid Q'r swyddogion yn undig ond er- ail], sydd yn barod ac yn gyjnwys i didwyn allan y gwelliannau anigeniiieidiol hyn. Amrywion. Hyfryd oeddJ igwrando ad rod d iad ooeth a ch ryno Pwyligior y Mil'wyr gan. y blaenor bywiog ac dfro o Blaenigarw. Priodol oedd (gobirio ,mater' pwysiig y Pregeth- wyr Lleygol hyd y Gyimd-eitbasfa nesaf, gan wasigu ar yr eglwysi a'r Cyfarfodydd Mi sol' i ystyried yn fanwl Adroddi-ati yPwiyUgor ifu'n eistedd at yr achos. Yr oedd cen-adlw-rio Prycheiniog dros i'r chwiorydd gael lie mewn un- rhyw drefniant newydd a gyflwyh- ir j'n sylvv. D'engiyis byn h-efyd -n arwyddion yr amseroedd. Yr oedd Adroddiad Ysfcadegydd y Gymanfa Gyffreainol yn un pwys- ig, a gresyn fod yr amser mor fyr t, y i'w drafod. Yr1 oedd cyfarfocl arbennig y Pre: gthw,yr fore Mercher yn un. ,gwir adieiladol, a chafwyd papur gwerthifawr ar 'Safle'r Ysigol. Sul yn. ein piitlv yug nghyfal fiod y Blaenprd-aid. Y Bwrdd Addysg-. (f Yr oedd adroddi^au'r Bwrdid Addysg" a Pbwylligor yr Athro- feydd y-,n c-eal eu oyflwlyno g'an X Prifathro. Yr oedd tipyn o .am- rywiaeth barn iyinglyn a cbylch ar- bennig awdiurdo-d y Bvvnld Add'ysg. TeimSdd mai'r Cyfar- fodydd Misol a'r1 eglwysi. igartref oedd i benderfynu' cymeriad a dawn yr ymgeiswyr, ac'y dylai'r Bwrdd Addysg gyfyn-gu ei h un i'w fa es. neilJtuol ei bun. At-obiad y Prifathro oiedd mai nid gonnc;;u arawdmdod nehoedd yr amcan, ond pwyslieisio y: dylid bod yn dra gotfalu-s i roi yr boll reoJau mewn g-weithred-iad. 0!8 gwelai'r1 Bwrdd Addysg fod esigeulusdra'n bod, ei ,d ddyledswydd oedd hysbysu hynny, a goil'al u, fod yr boll drefn- i,a,d'au'n cael eu cario allan.. Y Symudiad Ymosodol. Yr oedd- Adroddiad y Symudiad Ymosodol. yn. un calonogol, a'r cyun ydd o dan yr amigylchiadau yn dra dymunol. Ni bu erioed ..fwy o e,gni yn y mudiad niaig yn bre.sen.noi, a thyn .syilw cyffredin- ol mewn cykhoedd y tu allan i'r Cyfundeb, oberwydd, ei sell dros burdeb a'i ymdre-chion i achiib y dosbarthiadau iselaf 'eu moes yn ein lleoedd poblog. Xilongryfarcliiad a Chroesaw. Yr üedd y llongyf.archiadau i'r Parchn. J. Morgan Jones, Caer- dydd, a W. E-vans-, M.A., Pem- bfiOke Dock, ar eui igWaith yn cyr- raedd eu 8oai,n oed, yn un o'r pethau mwyaf effeithiol a hapus a fu erioed yn-g Nig'hymdeithasfa'r De. Yr oedd y cyfarchiadau yn h wyIiog a brwd, a gwir.,&,alon,nog, agwelai pcrwb eu boOd yn, gyn- nyrcb gwÎr dekiiiiad, ac yn ddiat- iganiad cywiro, farn y cyfarfod, a'r holl Gyfundeb yn y Deheudi r, ac nid hynny'n unig, ond y mae'r Tadau hyn ymhlitb y glQireu o nxldion. y nef i'r De a'r Goigledd, a Chymru gyfan. Nid oes, ball ar eu begnd, a'u gweithgarweh, a chredwn y cant flynyddoedd eto o wasanaeth 'hapivs yn ein plitb, i'n t harw'ain :a'U doethiineb, :a:n sirioli a'u profiadau hapus. Tlws odiaeth oedd' y derbyni-ad sym.1, o-n-d cywir, i Lywydd enwoig Cymdeithasf a' r' Goigledd. Yr oedd ei atJeib yn siriol ac urddasol, ond fel efe ei bun yn, llawn o naturioil- deb hyfryd. Gwerth fawrogid yn fawr ei eiriau ar uncleb agosach y ddwiy Gymdeithasfa, ac e.i.ddunwn iddo iechyd a nertb i sylweddbli ei ddelfrydau alddunol ynglyn. a chydweiithrediad gwahanol gang- hennau Eiglwy's Iesu Gris,t yng' N giiymru. Yr oedd Cymdeithasfla Cwm- agwy yn un i'w cbofio'n hir. Ni chlywsom nemo'r 'erioedufwy o ar- eitliiau, ond yr oedd rhyw ysbryd- iaeth biyifn-d yn eu nodweddu oil, a'r syilwadau ooffaj am y ,gweini- doigiioin ymadiawedig yn nodedig o cffei thiol. "Cwympa'r dail ond pery natur Ar ei gyrfa mlaen o byd, Cwympa'r saint ond pery'r eglwys Tra bo ,i heisiau yii y by.d.

GOHEBIAETIIIA U.

YR EISTEDDFOD.