Y Cymro

Cyfarfodydd Misol. Cymdeithasfa'r G,b,glledd-- Pwllheli, Medi n, 12, 13. Cymdeithasifa'r De — Aberystwyth, Tachwedd. De Aberteifi—>Blaenpennal,. M'edi i i. 12. Dwyrain flle:irionydd--Capell Celyn, Awst 21, 22. Dwyrain Morgannwg—Penuel, Ponty. pridd, M'edi 19, i ddechre u am 2. Dyffryri; Clwyd-Trefuiant, Hydref 17. De Aberteifi—Medi 11, 12. Gorllewin Morgannwg Bethlehem Green, Castellnedd, Medi n. Dech. ruir am 10.30 o'r gloch". Gorllewin Meirionydd Gwynfryn, Medi 23, 24. Hen. Trefaldwyn.—Berriew, Hyd. 17. lIen. Gorllewin. Moxganmwg—Central Hall, Swansea, .Sept. 12. Lleyn ac Eifionydd—Brynengan, Awst x9* Lerpwl-Cr:osshall St., Awst 7. Mon—Llanallgo, Awst 12. Myinvy—-St. David's (Hall, Pontypool, Medi 12,. 'Sir Ffiint-Goedtalon, Awst 26. Trefaldwyn Uchaf—CarnO', Medi '26 » a'r 27. Trefadwyn Isaf—Cymdu, Awst 22, 23. IJLUNDAIN.—Je.wiij, nos Fercher, Gorff. 17. Yn ahsenokleb y ddau Lywydd, cymerwyd y gad air gan y Parch. D. Oliver. Dechreuwyd y cyf- arfod trwy ddarllen ;a gweddio gan Mr. J. Parry Jones, B.A., Trfeforis. Cadarnhawyd cofnodion< y C.M di- weddaf. Oherwydd absenoldeb y Parch. D. S. Owen, B.A., bu rhaid igobiriory mwynhad o wrando ei araith wrth ynmeilli.no o'if gadair hyd y cyf -1 arfod nesaf. DarHenwydTJythyr oddi- wrth y Parch. T. Bowen, Caerdydd, Ysgrifennydd "Cromfa Gweinidoigion, 11 Hen a Methedig" yn y De, yn derihyn y gwahoddiad a e sty nasi d iddiO i ym- weld a'r IC/M. Jim mis, Hydref. Dar- llenwyd hefyd, lythyr oddiwrth Mr. O. Lloyd Owen, yn galw sylw y C.M. at y cynnydd' yn y draul o adeiladu, a'r golled a ddeilliai pe y digwyddai i xai o'n haddoidaj yn Lliindlain ddioddef trwy dan, neu vmosodiad awyrol; ac yn awgrymu y priodoldeb o ychwanegu Id, swm yswirian-t yr addioldai yn wyneb hynny. Cyflwynwyd y mater i sy'lw Pwyllgor y Meddiannau. Cytunwyd i anfon llythyr o gydymdeimlad at r. E. W. Jones, Holloway, annwyl fab yr hwn a fu farw o'i glwyfau, ac yntau' yn garcharor yn Germani. Hefyd, cytunwyd i anron ein cofion cynhesaf a'n dym-unia,dau goreu am ad-feriad buan at y Parch. P. H. Griffiths, yn ei gysitudd a Mr. H. T. Lewis, Fal. mouth Road, yr hwn orwedd yn ys- byty y Middl-esex-wedi bod dan drin- iaeth law feddygol beryglus. Cais o Falmouth Road. Caniatawyd i'r brawd ieuanc Mr. J. M. Edwards gael dechrea pregethu. Cyflwynwyd yr achos gan Mr. John Jones, Falmouth Road, yr hwn a ddygodd dystiolaeth uchel i gymeriad pur, ysbryd rhagor- ol, a chymhwysterau arbemnjiig- yr ym„ geisydd yr hwn sydd eisoes yn adna- byddus i'r C.M., ad yn aelod gweith- gar ohono. Siaradwyd vnjhellach gan yr Ysigrifennydd. Dewiswyd v Parch. D. Oliver a Mr. R. H Parry, Lilywydd y C. M.. i fynd i Falmo'Uth Road i ym- ddiddan a'r ymgeisydd, yn ol v Rheol. Adroddiad Pwyllgorau. Pwyllgor Cymanfa Ganu 1919. Cadarnhawvd yr adroddiad. fel y oaiilyn,Etholwyd yn Gadeirydd y Pwyllgor, iMr. Harries, Shkland Road Ystgrifennydd y GynJ- antfa, Mr. R. O. Jones, Wilton Square Trysorydd y Gyman^a, Mr. Edward Evans, Hammersmith; Oedwid y Gym. anfa yn Jewin nos lau, Mai 8, 19.9 Arweinydd. DT. David Evans, Caer- dvdd. Dewiswyd Mr. R. O. Jones a'r Rhingyll Arnold Lewis yn is-arw-ein vddion i gadw Rehearsals yn; v igwa- banfel eglwysi. Dewisiad organydd i'r Gym anfa i'w adaei yn nwylaw yr is-arweinyddion a'r Trysoxydd mewn cydymgyrighori-ad a swyddogion Jewin. Y Gronfa Fenthyciol.—iHysbyswyd fod eglwys W'alhtajrn Greein y:n cael ^'380, ac eglwys Ealing £ 200 o':r Gronfa eleni, a dewiswyd y ddau Lywydd a'r Ysgrifennydd i arwyddo y cytundebau ar ran y C.M. Gan gynared. yr awr, oaed Cyfarfod Gweddi a,r derfyn gWkiith y C.M., a chafwyd cyfiar^od o fawr fe'ndith., ,Cymerwyd rhan ynddo gan y Parch. D. L. Rees, B..A, B.D, Ab.er.a,epon; a'r Mri. David Pearce, Charing Cross, a John Davies, Hollo. way. Terfynwyd gan y Llywydd. SIR GAERFYRDDIN. Casteli- newydd, Gorffennaf y i7eg. Llyw- yddioini, y Parch. J. E. Davies, M.A., f.larui:o, a Mr. Jonah Williams, Cwm. dwyfran, GaTwyd sylw at bresenoldeb y Parch. Griffith Parrys Ponthmaidlog, yn ein plitii, a dymunwyd arno i deimlo yn gajtrelol am yJtro. Dewis- wyd yn Bwyllgor Enw-i am y 6 mis nesaJ, Parchm. W. D. Rowlands, Ciaer. fyrddin John Edwards, Llaaifyn-vdd-; Joseph Jenkins, Llanlymddyfri; J. T. Diavies, Llanedi; W; Adams, B.A., Llaneili Stephen Jones, Llaridd:arog a Mri. John David, Lilanddowror; David Howells, Conwil; J. D. Thomas:, Tialiyllychau Wialter James, Llangadock John John, Ammanford J. T. Anthony, Cydweli. Darlleinwyd llythyrau yn diolch am gydyimdeinnlad, a phenderfynwyd! fod llythyrau i'w danfon at bersonau a theuluoedd mewn profedigaetli. Darlfenwyd llyth- yrau oddiwrth y Parch. B. T. Jones, Castellnedd', yn galw sylw at gasgliad i'r Y.M.C.A., a rhoddwyd anoigaeth gretf i'r eglwys: i wneud y oasgliad hwn, ,ar:hoddwyd ar ddeall fod Cylch. lythynau yn cael eu danfon i'r eglwysi i'r perwyl. Darllenwyd llythyr oddi- wrth frawd yn y weiinidogaeth yn hvs- bysu ei fod yn cyflawni yr addewici a roddodd yn, C.M. Llanddowror. Pen-X derfynwyd- fod ,y Parch. Evan Wil- Hams, LlaJniddeusant, i gael llythyr cyf- b y iv.yniad j G. M. Gorllewin Morgannwg. Traddodwyd anerchiad gau y cyn. lywydd wrth gyfiwyno y gadair i'w 61- ynydd, a ddolchwyd i Mr. Davies am ei lywyddiaeth ynystod y tyinor, a pheraderfynwyd fod yr anerchiad i gael ei largraffu ac i ymddangosi yn y 'Cymro' a'r '{-oleuad.' R'hoddwyd hanes yr achos yn y lie gan Mr. Daniel Diavies, un o flaenoriaid yr eg-lwys. Popeth yn myned y,ni.] aen, g,yd a',r achos yn gysurus, end dymunol fyddai pe byddiai yr YSlgol Sahothol yn fwy Hew. yrchus. Teimlant yr angenrbeidrwydid am arweimydd, sef bugail. Cafw-yd colled ar ol y diweddar fuigail, sef y Parch. Evan Phillips, land 'er fod y gwas- ardderchog hwntlw wedi ei gym- ryd i ffwrdd, y mae y Meistr mawr yn aroi. Gafwyd gair o brofiad gan y baenoriaid' o dan arweiniad y Parch. Griffith Parry. Un ohonyn-t yn *henaf. gwr wedi bod yn. wael ym., ddiweddarj ond yn gaUu diwyn tystiolaeth i'r cys- ur sydd i'w gael ym mhethau yr ef- engyl mewn afiechyd. Cbffhawyd am y diweddar Miii. Henry Davies, "Cliosy- graig, a Richard Griffiths, Rhydargae- au. Yr oedd Mr. Daiies yn ddarllen- wr mawr, yn ddiwinydd goleuedig, ac yn ffyddlon i .foddioh gras, ac yn ei gystudd yn. mwynhau yn helaeth o gyauron. yr iach-awdwriaeth. Yr oedd Mr. Griffiths yn fia/wd rhagorol, alcyn teimlo ddiddordeb ynlyr achos. Nid oedd yn ddarllenwr mawr nac yn ddiwinydd cryf, ond yin. caru y Gwaredwr yn fawr, ac yn ei ewyllys fe adawodd gan' punt i'r achos yn Rhydargaeau. Penderfynwyd fod yr achos a gyflwymwyd o eglwys Bethan ia, Whitland, i gael sylvv Dosibarth Mydrim, ac adroddiad i gael ei roddi yn, y C.M.. Galwodd Mr. John Phil- ips, Caerfyrddin, sylw at y Dry sot fa Sire1, a rhoddodd anogaeth i'r eglwysi i dalu eu cyfran yn Awsit. Gosodwyd ar yr Ysigrifennydd i edryc-h y cofnod- ion am benderfyniad yniglyn a. benthyg arian. Yn y C.M. nesaf gweinyddir yr Ordinhad, sef 'Swper yr Ai ghvydd. ac ymddiddan a'r pregethwyr ieuainc. Enwir brodyr i wasanaethu gyda'r Ordlinhad, ac ymddiddan" brodyr ieu- ainc yn y C.M. Rhoddwyd y rhyb- uddion canlynol gan Mr. W. "iMansel Job, Llandebie, Fod,, C.M. yn dwyn allan Lyfr y Weiniidio, eth Sabothol ,ga am y flwyddyn^ igiq. Fod y llyfr yn cael,e,i gvfyngu i'r Oyhoeddiiadiau Sab. othol yn unig. Fod llechres o'r Sul- iau i'w hanfon i'r eglwysi erbyn dech- reu Medi, 1918, o bellaf, a'u dychwel- yd i'r Golygydd erbyn cantol mis Hyd: ref. Fod 'tenders' am argraffu y llyfr i'w anfon i wahancYlargulffwyr yn y sir. Mr. John Phillips1, Castellnew- ydd Fod cylch y C.M. i'w drefnu am bum' mlyntedd, ac fod poh lie a'i der- bynio i'w gadw am ddau ddiwrnod. Mr. David Francis, Llanedi: Ein bod yn ystyried awgrymiadau y cyn-iywydd (y Parch. J. E. Davies, M.A.) ar ei ym- adawiad o'r gadair, me,wn peiithynas i gynillun cyrihaliad y C.M. yn y dyfod- ol. Pregethwyd gan y Papchn. W. Adams, B.A., Llanelli, Joseph Jenkins, t.a.nymddyfri.. DWYRAIN MORGANINWG— Pen- uel, Pontypridd, Gdrffennaf 18. Llyw- ydd, Parch. Walter Daniel. Dechreu. wyd igan y Parch. T. J. Jones. Y C.M nesaf yn Peniuel, Pontypridd, dy'dd lau, Medi 19. I dd-echi-eu am 2 p.m. Lliywydd, ,Mr. Owen Williams, Gtilfach Goch. Yno derbynar blaenoriaid. Mater, "Swyddau Crist." Arholwr, Parch.. M. H. Ellis. I roddi y cyngor 9 Mr. Evan Owen, Llwympia. Datganai y cyfarfod ei lawenydd wrth weled y Parch. John Morgan jones yn bresen- nol, a,c yn edrych mor gryf a ho en us, a phasiwyd y penderfyniad a ganlyn i'w osod ar '"Gofnodiion y C.M. "Ein bod lei C.M. yn llomgyfarch yn galoh. nog y Parch. John Morgan Jones, Caerdydd, ar drothwy ei bedwar ugain mlwydd oed, ac yh cydnabod'Rhaglun- iaeth y ,Nef am y cadw ihagorol sydd wedii bod arno am Igyfnod mor faith, i fod fn noddwr mor gryf a, chyfar .v^ki. wr moij ddiiogel i ni fel C.M. a Chyf- undeb. Dymunwri iddo ef a'i annwyl briod brynhawnddydd hir a chlir yn llwythog o ddaioni- pennaf nef a dae- ar," C'ydnabyddwyd presenoldeb y Parch. Wm. Gwilym IZ,ee,s-M,o,d-era;tor y Presbytery yn America—a rhoddwyd croesaw cynllíes iddo gan ddymuno iddo bob bendith a llwyddiant ar ei ymweliad a'r Hen Wlad. CaJwyd ychydiig eiiiau ganddo yntau yn diolch am y croesaw, ac yn cydnabod gofal arbemnig Rhagluniaeth Duw drosto yn ei ddyfodiad drosodd—y niwl wedi cuddio y llonig rhag y Submarines, heifyd at yr hyny mae Am- erica yn wneud er ein cynorthwyo yn y rhyfel presennol. Gwnaed sylwadau cofiadwriaethol gan y Parch. John Morgan Jones, am y diweddar Barch. E. C. Evans, Caerdydd, a phasiwyd i anfon ein cydymdeimlad at ei weddw ,a'- i frawd. Pasiwyd i anfoini cydym- deimlad: at y Parchn. Walter Daniel— ei ifab. wedi ei glwyfo yn y rhyfel; John Lewis, Aberamani; Richard Wil- liams, Aberdar; a H. W. Thomas, l'orth, yn eu cystudd. Hy-sbyswyd fod. yr 'eglwysi eanlynol wedi dewis yn flaenoriaid, Graiig, Merthyar: Mri. Wm.. Davies, Robert Davies a Thomas R. Thomas;; Pemibiroks Terrace, Caer- dydd: Mri. Wm. Evans, Edward Jenkins, Y.H., Ernest Hughes, M.A., Wm. Thomas, Tlios. Thomas, E. J. Evans, James Jones, a William Rees. Derbymiwyd adroddiad Pwyllgor yr Ysigol Sul, yn cyflwyno diolahigarw-ch i'r arholwyr, ac yn datgan: ein llaw- enydd am, y llwyddianit ai'bennig sydd ynglyn a'r arholiad wedi y cyfnewiid- iad pwysig a wnaed. yn ddiweddar trwy ei gyfyngu i'r iaith Gymraeg, ac yn dat-gan, ein gwerthfawiogiad o'r gwaith rhagol101 a wneir gan lu mawr o'r eglwysi yn pafratoi cynifer ar gyfer yr arholiad, ac yn gobeithio y byddis yn. alluog i gyflw-ynio y 'medals' yltl, y C.M. nesaf." GWlliaedSlJlwadau ar yr Ystadegau gan y Parch. Wm. Davies, B.A., Crwys Road. 'Galwodd sylw at y nifer fawr gollir trwy wrthgiliad ac ymadawiad heb lythyrau, a chredai fod yna bosibilrwydd osgoi llawer o hyn trwy-hyfforddiant crel'yddol mwy effeithiol ymysg y plant a'r bobl ieu- ainc. Danghosodd hefyd fod gennym lai o weinidogion. a phregiethWYT- nac sydd igennym oegrwysi, a gwasgai ar y C.M. y pwysigrwydd, o ga,elyr eg- lwysi i dir digon uchel i fagu a meith- rin proffwydi. Llawenychai yn fawr wrth weled fod y ddyled sydd, ar y capeli yini jgyflym ddiflannu, ac aw- grymai y dy'llai dosbartbiadau gym- eryd y mater hwn i fyny o ddifrif, gan fod. gennym eto lawer i eglwys yn llethu o dan faiich ei dyled. Siarad- wyd ymihellach gan Mr. Thomas Lloyd, Caeidydd, ar dal y weinidog- aeth, a dangosodld mewn, araith gref, fod yn rhaid i'r eglwysi ddeffro i'r cwestiwn pwysig hwin. etr mwyn sicrhau gwasianaeth ein dymiion. ieuainc goreu yn y pulpudau; pasiwyd fod Mr. Lloyd) i argraffu ei sylwadau a'u han- fon i ysigrifenyddion y dosbarthiadau, a bod cyfar-f-od arbennig o'r blaenor- iaid i'w gynnal ymhob doslbartlh i fyned i fewn yn llwyr i'r holl gwest- iwn. Derbyniwyd adroddiad Pwyllgor y Gronrfa Fenthyciol gan annog yr eg- lwysi i fod yn ffyddlawn i'r casgliad hwn. Penodwyd Mr. R. S. Griffiths, Y.H., yil,ghydal,r Ysigirifennydd i gyn- orthwyo eglwys Feliini Newydd ynglyn a gwerthiant darn o dir i'r 'Great Western Railway.' Darllenwyd y gen. adwri oddiwrth Ysgrifennydd Pwyll. ( gor Cenhadaeth y Milwyr, yn apelio am ffyddlondeb yr eglwysi gyda y casgliad, a phasiwyd i anfon at yr eg- lwysi trwy y dosbarthiadau i ddymuno arnynt i beidiio llaesu en dwylaw gyda y mudiad hwn, sydd yn gymaint o ddeifnydd cysuf i'r beohigym trwy gael yr efengyl yn eu hiaith eu hun. Rhodd- odd yr Ysgrifennydd ychydig o hanes ei ymweliad, a'r milwyr yn Aklershot gain ddwyn tystiolaeth uchel i'w hywyd a'u hymarweddiad ymhob ystyr, ac hefyd i'w ffyddlondeb ynglyn a'r, acbo's Cymraeg; cyfeirii^i hefyd at ymdreeh vmerched ieuainc yn cerdded militiioedd i ddyfod i'r cyfarfodydd bob Sul, gan ddatgan eu hyder yn llwyddianit teyrnas yr Arglwydd lesu yn ein plith wedi dychweliad y bech- gyn, ac anogai yr eglwys i baratoi ar eu cyfer. Cafwyd anerchiad gan 'Mr. J., D. Jones, pregethwr ieuanc o Pontypridd, ar ei brofiad o ddwy fiyn. edd a hanner yn •Ffrainc da'r Y.M.C.A., ac yr oedd ei ddesgrifiad o'r hyn y mae y bechgyn. yn myned trwyddo yn ennyn cydymdeimlad ym mhawtb tiiag atynt, ac yn isynibyliad i wrieud a allom drostynt. Derbyniwyd cenadwiri o Ddosbarth Hirwain, yn cyflwyno i ystyriaeth y C.M. y dymun. oldeb i ni, yn unol ag anogaeth D. Davies, Ysw., A.S., gymeradwyo y mudiad i geisio diiogelu heddweh. dyf- odol y byd trwy' ffurfiad Cyngrair o'r Cenhedloedd hynny fydd yn barod i gydweithredu i'r amcan hwnnw, a rhaddodd y Parch. Thos. Powell ryb. udd y bydd yn cynnyg penderfyniad i'r perwyl yn y CM., nesaf., Hysbys- wyd fod symiau o'r ddyled wedi eu talu gan wahanol eglwysi. Pasiwyd penderfyniad yn gwrthdyistio yn ben- dant yn. erbyn ,gwaith Cyngor Dos- barthol y Rhodda yn rhoddi gorchym- yn pendant i: gau yr Ysgolion Sul am dri Saboth tra ond yn anfon apel at awdurdodau y Cinemas' i fabwysiadu yr un mesurau. Ofnai y C.M. fod hyn yn rhyw arwydci nad, yw y cyngor mewn cydymdteimlad. dyladwy a'r dyl- anwad moesol uchaJ yn yr ardal. •Oyfl.wyiiiwyd diolchgarwch cynnes i eg- IwvsPenuel am ei cbroesaw a',i dar- pariaeth i'r C.M. Terfynwyd trwy weddi jgan y Parch. Phillip Jones.