Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
PERSONOL.
PERSONOL. Yn Llandrindod y. bwriada'r Parch. D. A. Griffith, Troedrhiw- dalar, dreulio gweddill ei oes. Pliynodd dy ynQ, yn Cefnilys Roia;d, yn ddiweddar. -+- Ymhiith yrymwleJ:wyrO presennol yn Nhyddewi y mae Mr. H. L. Drake, cymrawd hy:naf Co leg: Penfro, yn Rhydyohen, pererin tra chyson i ddinas Diewi Sant. Mae y Parch. John Da vies, B.A., brodor o Lansadwrn, un o efrydwyr v Co leg* D'iwinyddol, wedi ei seiydlu yn fugail ar eg- lvys Saesneg y M.C., Pontardul- ais. -+- Rhoddodd Mr. W. R. Evans, Rihuthyn, y swvdd o gyd-ysgri>f- ennydd Pwylligor Addysg Siir Z" Ddinbych i fyny, Da y gwneir yn penodi gwr fedr roi ei. holl. amser i'r swydd. Y mae eglwys Rehoboth, Nant Peris, wedi rhoddi galwad i'r Parch. T. Llewelyn Thomas (EiJian) i ddyfod yno. yn weinidog. Bu y cenhadon. o'r Cyfarfod Misol ar yn?weliad a'r eglwys^ nos Sul diweddiaf, a phleidleisiiodd yr oil oedd yn bresennol' o'i iblaid. Y mae Mr. Tbo:mias, ar hyn. o i.i-yd yn fugail ar eglwys yn Sir For- gannwg, ac yr oedd cyn, hynny yn Prenteg, Eifibnydd. -+- Llüngyfarchiadau i bawb a saf- odd yr Arholiad YSigrythyroll' yn Nhrefaldwyn. Isaf, ac yn arbennig i'r buddugwyr. Rhaid nodi; allan deulu'p Faeldref, Dbilanog, gian i dri. ohonyht gael gwobrwyon (dwy wohr gyntaf). Gellir yn ha wdd ddychmyg u'r wen siriol ar wyneb eu tad-efe'n hyshys il gylioh eang wedti deall ohono. Rhagorul yn wir. Cafodd' y Parch. D. Williams gyfarfod sefydlu .llewyrchus- yng Ngharmel, Aberafon, dydd lau cliwed'daf. Diaeth cynrychiolwyr o "i gyn-ofialaeth yn Nbreherbert i .,gy ih ddymuno yn dda, idtIo, ac i'w gyf- lu yno, a derbyniwyd ef yn gynnes gan, glynrychiolwyr ei ofalaeth nfewydd. B<),ed gwien,au"r Nef ar yr uniad hapus hwn. a choroned ef a llwyddiant. -+- Wedi pum' mlyneclid caled o wasanaeth seloig fel prif ysgtif- ennydd Cofeb GenedTaethol Cym- ru (er atal y Pla Gwyn), y mae Mr. Gwilym Hughes o Gaerdydd1, wedi ei ethol gan y Cyngor ei hunan yn aekxl o Gyngor y Goifeb .am y tair blynedd nesaf. Tal- wyd y deyrnged uchel lion i Mr. Gwilym Hughes yng mghyfarfod blynyddol y Goleb yn Llandrin- dod ddydd S,adWrn, a l'loinigyf- archwn, ein cyfaill yngalonnog ar y ramlygiad hon o werthfawrogiad o'i wasanaeth mewn un o'r .swyddi mwyiaf anhawdd a tihafFerfchus y gallai neb ei llanw.
NODJON CYMREIG.'
NODJON CYMREIG. ARWAIN FI. Ar iy nhaith, bererin biin, Cyfnewidiol ydyw'r hin; Heddyw'n hM o fl;od!eu'n liawn, Foiry'n aeaf creulon iawn; Yn. y niwl a'r storom gref, I-Iawdd yw colli ffordd y nef; Heibio'r groes a Chai-fari, Addfwyn lesu, arwain fl. Cryfion demtasiynau'r ibyd, Sydd' yn tynnu 'n groes. o jjyd O;fiiii'r wyf i'w gwagedd ffol Ddenu'm hyshrydlareu hoi Paid a throi Dy wyneb draw, Dal Dy ,afael yn fy Haw; Yn Dy iwybrau sanctaidd Di, Dirioin, lesu, arwain fi. Pan fo'r wybren. imi'n gldr, Wedi nos dymhestlb.g- hrr Pan yn uchcl ar y'ibryn, t\ mywyd oil yn w yn l'Ý,a'd i'm hen aid' gblli bias Ar ddigo-nedd pur Dy ra.s; Dnvy beryglon parch a bri, Ai^luydd lesu, arwain fi. D'YFED. Dlywedir y gall y dynion sydd yn. gweithio ar y ftordd fawr" yn Sir Gaernarfon ennill mwy o gyflog mag a dlcIir ar giyfartaledd i weinklogibn Ymneilltuol v sir. Rhifyn da i'w ddarllen. ar wyl- iau yw un Gorffenn.af o'r Gen in- ■en,digon, .o amrywiiaeth, a'r cfll yn YSigafna difyr,—-banes, bardd- oniaeth, .a'r ddoign arferol ,01 ibuipur a halen. --I Yn Aberystwyth y bydd cartref Cofeg Diwinyddol y Metihodist- iaicl Caifinaidil am y ihvyddyn nesaf eto, a bydd y Pro IT. J. Owen Thomas o bliith athrawon v Biala yn myned yllo. Nlae'r, Proff. Richard Morris wedi siymud yn ol i f'yw yn y Bala. A yw'r meddygon yn troi. yn erbyn cyrilun y Gromifa. Gbffadwr- iaetli-Gil o gelsio, ataldarfbdedilg- aetih ? Syl,waffod aimiywyn siar- ael yn am lie us. DadTenais hanes y drafbdaeth ym: Mhwyil'gbir Ys- w'iriol Sir Aiberteifi, ac ni welais erioed lai o ynni: nag' a ddangos- wyd yno1. Sitbrydir fod ym mwriiad dau neu dri o weinidoigion. ieuainc y De groesi trosbdd! at y Saeson i Loegr, ac ni phetrusanf fynegu lllai cwestiwn bywioJiaeth yn unilk siydd yn eu cyffrüi. Dylid bod yn birr oifialus vvrth daflu cerriig atynt am hyn. Os rhed- ant i d'dyled yn eu hiamigylchiadau gwna hyrmy niwedi miawr i'r r, Y achoS'; ac os. yw rhagluniaeth yn agor drws hetaethach mewn lie a rail, a'u defnyddioldeb heibe i leihau, ni ddyil'id bodyn ch wan nog" i'w beio. Mr. W. W'illiiamis, Eootle, a d de wi swyd i xjifialui am lyfrgell Cylchiadol Carnegie yn Sir Alber- kifi, v cyfiog yn ^150 y flwyddyn. 0 blith yr hoTl drefi Gymreig yn y De fwdadlant anrhydeddu'r Prif Weinidc.g, nid1 oes un yn, mawrhau y fraint yn fwy na hen -hvrdei.s dref Llanymcldyfri, a chartre yr hen #icer Pritichard. Edrychir yrnlaen yn aiddgar am ei yrnwel- iad, ac nid' oes fcerfyn ar ddiolch- ia d au pob dosbiarth yn y dref i Mr. Towyn Jones, A.S., am sicr- ha u iddynt v fraiint. -+- Blin. gennyni dele a 11 nad yw y Gwir Anrhydeddusi W. Abraham, A.S., D. L., cysta.1 o ran ei iechyd y, bu'. E.dryichai yn dda yng Nghaerdydd ddiwrnoid cyflwyno yr anrhydedd iddo.1 g'an Briif Ysigol Oymru j ond profodd yr oruchwyl- ;t,h y^ormod, i'w gyfensodidiad, ac yn ei wely y mae ockliar hynny yng iig-hartre ei. fahyn y ddinas. Boied i'r gwron siriiol .a lion ad- feriad lhvyit'a ,'buan eto. -to- Mae "Cerddii'r Bugail, Gyfrol Gofta Hedd Wvn dan olvgiiaeth y Parch. J. J. Williamisp 1918," newydd ei chyhoedidi. Cyfrol. fechan ydyw, xviii: a 157 o dudal- enniau, liythyren fras glir, papur da, a rhwymiad deslius. Gwaith Kelt Edwards y.Nv r wyn.eb- dd'alen,, a cheir d'arkin 01 Hedd Wyn., y Gadai.r D, Li, Yr Ysgwrn, -cartref y Bardd, ac eEigihmiifft o'i lawysigrif. Dyma fel y cyf- lwynir y, Gyfrol: "L Ferch y Drycinoedd, anwyiyd calonHedd Wyn, heddyw: yn gw.aedu mewn cadwyn dros orthrech y duwiau, y cyflwynir ei Gyfrol Goffa yn ern- est o'r Dyrchafael a'r Oes Aur. Dywed J. J. Williams y bydd H-edd Wyn yn cael llleclwfnyng nghakxi y genedl, yn ymyl Gol- yddian a Ben Bowen. Rhifyn o iamrywiaeth yw'r di- weddaf o ''Gylch;gra,wn, Cymdeith- as Hanes y Methodisitiaid Calfin- aidd.v Edrych Mr. Abraham Morris, F.R. Hist. S., hanes capel Ed, Goetre, un o'r ddau gapel hynaf ym Mynwy., Yn "Briwsiüll Hanes" ceil* llythyr a anlonodd un Jane Owens at Howell Harris, wedi ei. didyddio. "DolgeUe, Mehe 27, 1770." Di- ddüroli haneswyr lleol fydd chwil- io ai nid yr un yw "Jane Owens" a "Jane Griffith" a cldaethi Dol- gellau i, gfadw ysgol tuia 1766. Dywed "Jane Owens. yn y llyth- yr at Harris, "fy ngwaith i iw gwnio a dyisgu plant." Jane Griffiths oedd ei henw ebai, John Evanis y Bala. Mae gan Mr. R. Bennett bennod werthfawr o ddyddiadau yn-mywyd Howell I Da vies,—igiyr sydd wedi ei esgeu- Iuso gan- h,aneiswyr. Crvvelir hanes llawer peth chwit'hiig annoispiarthus yn hanes y llysoedd y dyddiiau hyn. Ani- heuthun yw gweld. yno. beth sydd inoir weddusa thfaed cenhadon hedd ar y mynyddoedd. Bcth allas.ai fod yn. fwy prydiferth na ? ,gweld diiirwesitwr aiddgar .fel Mr.' William George, ibrawd y Prif Weinidoig, yn galw dyn oi flaen ei ,Il, aini goidi, hanner coron yn orrnod am hotel, o wisici ? Nid. yw E,sicl"o,b Llanelwy yn w credu mewn cvd-'addoli ;gydag* Ymneilltuwyr yn. yr Eglwys. Ni bycldaihynny yn lies i'r 'E|glwys,- wyr nac i'r Ymn-eilltuwyr. Nid oedd yn erbyn cyfarfod; mewn ,ad- eilad aimhartiol i weddiio; ond gwell i. baw !;• gerdded ei. fforckl ei hun ries y daw goleuni. Yr wyf yn adnabod Esgob Llanelwy er ys llawer iawn o flynyddoedd, aci yn credu mai gadael .iddo yw y peth gon-u. Mae'n gwhl am.ho'sibl gwneud dim oho no oncT y peth yw. Nid yw'r glraddau American- aidd wedi bod yn uehel eu bri'n ddiiweddar yng Nghymru. Y 11heswmam hynny yw fod dynion hefci gymhwyster yn eu cael weithiau drwy ctialu arian am danynt. Oin:d' mae'ir un pe!th vn wir am bob graddau a gyflwynir heb arholiad. Tybia rhai fod gradd'au anrhydedd Prifysigo! Cymru yn eithriad. Camgymer- iad yw hynny. Mae. cymaint o dynnu'r gvvifrau yinig Nghymru ag" unman, a'r uniiig diro vibu cyiie i roi CY'rÛ' oedd yn, ysgolhaig a ci- feinydd enwog ar rlesitr ein, prif- ysigol, diaetihculni a rhaigfarn i ,mewn, a bydcl yr hanes hwnnw yn tynnu'r gloewder oddiar D.D. Cymru tra y bydd' yr oes yma byw. Mae rhywrai eto wrth y gwifrau, ac mae'n adeg eu dad- lennu. Pani glywaiiS y: dydd o'r'blaen am fa)ewlo,liaeth Proff. Oliver, M.A., Llianfynydd, daetih yn fyw i "mcof lawer awr ddifyr dreul- iais yn ei lyifrgelil.,gyfoethog. Er- byn, hyn nid oes ond un o.'r ped- war ibrawd enwog agalluog yn Z, arois, sef Dr. David Oliiver, Tre- ffynnon. Nis, gwn am un teulu agiddo gyffelyib hanes, crefydd- ol ar teulu, hAn. Perthynai y, teulu i dri en wad crefyddoJ y tad yn Fedyddiwr selog', y fam a'r ferch yn Fethodistiaid: selog, a'r pedwar mab yn weinidogion en- wog gyda'r Annibynwyr. A'r hyn sydd i'w slynnu afco yw nad oedd achos gan yr Annibynwyr yn nes i. Lianfynydd na Chapel Isaac -pielliter o dros ddeng milltir, a, rhaid oedd i'r becihgyn basio capelieu tad a'lu mam, i fyned i Capel lIs,aac--ac.eto yno- yr aeth- ant. Y bhnyddoedd diweddaf pan na fyddai ef ei hun yn pre- giethu, i gapel y Methodistiiaid yr ai Proff. Oliver l addodi, ac yno y gwelais, i ef ddiweddlaf. .i