Y Cymro

"NAC O ENW OH, MYFI YW." iesu annwyl, mewn anghenion, Dal yn ffyddlon wyt o hyd; Deuj 'ataf i beryglon, Heb Dy ddisgwyl lawer pryd; Y nDygwmni mae ymwared1, Yn Dy g-ysgod heddwch 11a wn Ac mi ddigwydd imi rÚwed, Hdb ddileu Dy ddwyfol lawn. Pan fo'rtonnlau'n ymgynhyrfu, Heb un graig o dan fy nhroed Pan fo calon lesg yn crynu, Yn y t'w'llwch mwya Vioed; A phan ddaw meddyliau ofer I'm dychrynu lawer awr, Yn fy ymyl, ar y dyfnder, Agos ydvvyt. Iesu miawr. Gweliais lawer storm yn cilio Ar Dy am n aid odd i, draw; Maddeu imi am anghofio Fed ygwyntoedd yn Dy law; Gras. a chariad yw Dy Iwybrau, Er yn ddyrys iawn i mi; Rhued bywyd. gwged angau, Diogel ydwyf gyda.Thi. DYFED. .Ctyiwaf fod y Piarch. T. J. Wil- liams, gweinidog- yrAunibynwyr yn Birmingham, yn dilyn y rhai sydd ar y ffordd i Gaergaint. M.ac .'r 'Greal' Ar 'Athraw, dau o gyihoeddiadiau hynaf y Bed- yddwyr, wedi machlud. Sonir am roi. ail-gychwyniad iddynt os gellir trefnu. Y tebyg yw mai yn Aberys- twyth y cynhelir Cymdeithasfa Hyd'ref y De. Nid vw'r forodiyr yn Llanilar yn teimlb y gallant ei chynnal dan yr amgylchiiadau presennol. Nid yw Siyr Hemry Jones ar hyn o bryd mewn sefyll'fa y gall eis- tedd1 yn y Senedd, ac felly nid yw'n bwriadu yrngfeisio am yr an- rhydedd o fod yr Aelod Seneddol cyntaf dros Brifytsgol- Cymru Wei, y mae digon yn barod i'r gwaith. Ynt,ei, ewyllys gadiawodd Arg- Iwydid Rhondda uglain mil oi bun- nau i'w hen Go leg* Gonvili.e a CaiiUfl^, Caergrawnt, i sefydlu deg o y sg"olori ae thau, y flaenoiriaeth i'w roi: i fechgyn o Gymru a Mynwy os bydd pethau eraill yn gyrartar.- Ni chofiodd am Golegf- au Cymru. Mae'r Parch. Philip Oliver Williams, bugail egjwy-s, y M.C. Everton Brow, Liverpool, wedi derbyn yr alwad unfrydol oddi- wrth Eghvys y Pfesbyteriaid Canonibury, Llundain. Dech- reua ar ei waith yno ym Medi. Clywaif ifod d'au, os nad tri 0 frodyr ieuainc eraill yn cael' eu temtlo i. adael- y Cyfundeb Meth- odistaidd. Mae'r Parch. J. Christmas Lloyd wedi dechreu ar ei waith fel il),u, ail cyntaf eghvys Peny- .f,ya,rn ac wedi cael (crotesaw cyn- nes gan y frawdoliaeth. Caru eu gilydd yn barseli y mae Cymry ieuainc aiddg'ar Caerdydd, a da ^ennyf weld un adran ohon- yut, sydd yn y Brifddinas, yn rhoi dnio i Mr. Owen Evans i'w • longyfarch ar dderbyniad yr an- rhydedd o C.B.E. Mr. Tom Jones, M, A., yn y gadair. -+- Clywaif fod rhywrai mewn cylbhoedd swyddQgdl yn y Brif- ddiinias yn caeil lie i oheithio v cawn heddwch cyn y Nadolig. Mae Hawer o werth mejvn proff: wydoliaeth serch IlÜ chyflawnir hi Mae miloedd yn byw ar obei.thion fel hyn. Ac fe ddaw Y oll yn wir yn y man. -+- Cafodd Mrs. Lloyd George addewid am swan hyd at £ zo,ooo at godi, cartreif i fillwyr Cymreig yn dioddef oddiwrth y parlys ac afiechydon cyffelyb, ac y mae Syr R. J. Thomas, drwy law Mr. Wil liam Lewis, Biangor, wedi cyf- lwytio ty. gierliiaw Gaergybi i fod yn giartref i filwyr yn gwe.lla. -+- Dioddef oddiwrth effeithiau'r gwaith trwm a gafodd yn Fifrainc y mae'r Parch. R. Peris Wil- liams, capllan hynaf yradran Gymreig. Mae Mr. Peris Wil- liams wedi; bod allan am agos i bedair blynedd, ac nid yw ond Major. Dichon pe buasai wedi aros adref y buasai yn gyrnol. GwnfcMr ymdrech gan garedig-- ion heddwch i; atal rhwyslg mili- tariaeth wedi,'r el y Rhyfel heib- io drwy. atal diytsgu plant yr vsgol- ion ifodyn fiJwyr. Ar y mater hwn y mae dwy farn yn y wlad, a dwy athrawilaeth wahanol yo cael ei dysgu. Ond yn sicr, nid 'oes neb Ilia ddymiuna Dduw. yn rhwydd i bawb sy:Ú ceisiio diifa ysbryd milwrol allan o'r tir. Mae nifer y dynion—rhai.ohon- ynt yn adijalbyddus a pharchus— a wysir o flaen eu gwell am dbrri deddlfau'rbwyd' yn pi-ofi tri pheth. i. Fod llawer of anhawster i garia allan y trefniadau 2. Fod y Llyw- odraeth yn benderfynol o am- ddiffyn. y prynwr; ac yn drydydd fod wmlilo, mewnmasnaûh yn debyg o fod yn bth cyffredin iawn. I gadiarnhau'r- pen cynta;, geUid dangos y goflaid o lenydd- taeth a weliir at fwrdd y rheolwr ymborth, a pl-iob bore y deuant o'r newydd. Pwy all eu deall a'u cofio ? Ond mae'r Llywodraeth y yn dangos y dylai dynion sy' n gwerthu nwyddau j'r. cyhoedd gymryd amser i astudio Deddf- au'r Bwyd' neu adael masnach yn lloaiydd. Bydd y Prif Weiaikloig ydyn m wy a f rhydd yng Nghymru yn y .9 man. Gwelaf fod trefi bach a mawr y De am y cyntaf i gynnyg rhyddfreiniad eu plwyfi iddo. Beth 'am y Gogtedd? Onid gwell fyddai i drefi g'lannau'r mor ddil- yn esiiamipl eu cyfeillion yn y I)e? Daeth i'ln Haw yr w ythnos dldi- weddaf adroddiad un 0 eglwysi mwyiaf adnabyddus Cymru. ac yn rhestr y cyfraniadau at y weini- dogaeth ;ceir enw ynad heddwch sy'n blodeuo yn feunyddiolyn y papu-rau newydd o un pen i'r ilwyddyn i'r Hall. Gyferbyn a'i enw mae'r su m anrhydeddus (!) o Gini, sef ei gyf:rani,ad at y weini- dogaeth Ac y mae Uu o eglw-ysi yn meddw'l y byddai'r byd ar ben ,pe collent nawddogaeth y dos- barth yma! -+- Wrtb ysgTifennu llythyr at Esgob lilanelwy i\v wahodd; i Sasiwti Llangollen, agorodd y Parch. T. Cli-iarles ms, yr ar gae, a rhoddddd destynau llythyr- y au i'r wasg cyhyd ag y bydd efe yn y gadair. Mae'r 'Brython' yn anelu llythyr agored at y Llyw- ydd, a dywcdir 'gwirionedtlau plaen' am bobl a pheth au. Ni byddi Mr. Charles Williams yn bran o ddefnyddiau araith ymad- aWol os deil pethau i fyntl ymlaen feI v maent. Y mae tri, o swyddogioin eg- lwysi y Methodistiaid ymysg y rhestr ddiweddaf sydd wedi. eu penodi yn Ynadon Heddwch yn Sir Ddinbych, sef Mri. Henry Hughes, Bachymbyd, iblaerior yn eghvys Rhydycilgwyn, T. O. Jones, Penparc, Rhuthyn, blaenor yn eglwys Llanelidan., a Robert Owen, cyn-faer Dinbych. Vr oedd Mr. Owen eisoes yn Ynad ym Mwrdeisdrefi {>in.bych. Y mae y boneddigioa, uchod yn. wir deihvng o'r anrhydedd, a diau gennymybydd iddynt gyflawni yr ymddiriedaeth, gydaig union- deb a medrusrwydd. Y mae eu dyfalwch a'u ffyddlondeb fel swyddogion eglwysig- yn hysbys .drwy y eyloh, I' Llyfr eithriadol 01 werthfawr a d,i.dcibiroli yw 'Rhestr o Lyfrau gan y Parch; William Williams. Pantycelyn, a argraffwyd rhwng 1744 a 1800. Casglwyd ar ran Cymdeithas •Lyfryddol Cymru, gan J. H. Da vies, M.A.' Cvn- hwysa ragymiadpodd 0 140 dudal- ennau,, a 58 o dudalennau yn cyrinwys y rhestr, ,gyda nodiadau. Trefnir y 11 yfrau yn ol dull y wyddor, ac nid! yn ol trefn eu cy- hoeddiad. Dvwed Mr. Davies ei fod wedi g-weled oopfau cyflawn o'r holl lyfrau sydd yn y rhestr ag eilthrio yr ail-argraffiad o.Mor o Wydr, 1763, a Marwnad Kiim Price. Mae hyn yn brawf fod hon y rhestr gywiraf o lyfrau Williams sydd wedi ei chyhoedc^ a ibydd yn drysoir amhrisiadwy i bawb sy'n caru llenyddiaeth Cym- ru.