Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

8 articles on this Page

-,. CYMRU A R RHYFEL.

News
Cite
Share

CYMRU A R RHYFEL. Mae Lieut. R. Charles Evans, mab Mr. W. R. Evans, cyfreithtiwr, Rhuthyn, wedi ei niweidio yn y frwydr yn Ffraiiic. Talodd y Brenini a'r Frenhines a'r Dywysog- es Mary ymweliad ag Ysbyty Cymreig Netley, ddydd Llun diweddaf. Yr oedd 280 o glwyf- edigion yno y dydld hwnnw. -+- Derbyniodd y Parch. D. Evans, Penybont- arogwr, y newydd fod ei fab, Lieut. D. L. Evans, wedi ei glwyfo yn Ffraiinc. Ychydig cyn ymuno graddiodd Lieut. Evans gydag an- rhydedd yn Aberystwyth. -+- 0 flaen dirprwyaeth ym Merthyr dywedai Mr. D. R. Llewelyn fod helaethrwydd o loi yn Rhigos a Glyn Nedd, a digünedd o dir heb ei drin yni Ypyshir, ddrigron i roi gwaith i ganinoedd lawer o ddynion. Ond pa le mae'r dynion! Am gredu fudt deddf cydwybod uwchlaw deddf y wlad, a. gweithredu ar hymny, cafodd Arthur Spurgeon Gage (24), Ysgrdfennydd Cymreig Undeb y Myfyrwyr, ei ddirwyo i bum' punt yng Nghaerdydd a.'i drosglwyddo drosodd i'r awdurdodau miQwrol. Ofer dweyd gair bella.ch ar beth fel hyn. -+- Fel hyn y can odd Dewi Wynn o Eifion er ys dros gan' mlynedd bellach i Lynges Prydain :— Y Dikldwl wyliedyddion—rhag ystryw A gwastraff gelynion, Di-adwyth hyd ystwyth donn r Gan frigawg nofio'r eigion. Yn Uengoeckl y gallyngant-eu bolltau I bellr y treiddiant; Llongau estron gwychion gant Yn 'sgyrion a wasgarant." -+- Bendith fyddai inni sylweddoli yn gliriach ddyled Prydain i'r Celt. Meddai Tom Ellis: Onid y teithi Celtaidd sy'n rhoi i Brydain y gallu a'r athrylith neilltuol, y ddawn arbennig honno a wahaniaetha Brydain oddiwrth yr Al- maen, ac a rydd iddi'r fiaeporiaeth Onid hyn a wna grefydd Prydain yn ddwysach, yn fwy duwiolfrydig a brwd na chrefydd yr Almaen, a wna areithyddiiaeth Prydain yrf fwy angherdd- ol, cyffrous, ac effeithiol, a wna iaith Prydain yn fwy grymus, ystwyth, gloew, a chyflym, ac a gynorthwyodd i wneuthur y rhan a gyfranodd Prydain i gyfoeth didranc y byd o fwy pwys na rhan yr Almaen n -+- Mae llawer o alw am i'r Llywodraeth atal y gwastraff sydd ar ddefnyddiau bwydydd i'r corff wrth wneud diodydd niweidiol. Ond onid yw y meddwl yn fwy na'r corff, ac oni ddylid galw arnynt i ata,l y mil a mwy o gyhoeddiadau di- ddim Sydd yn dod allan o'r wasg Seisnig. Diolch mai gwasg ISn sydd germym yng Nghymru,—nid oes un cyhoeddiad y rhaid cywilyddio o'i blegid. Ond blinder i ysbryd dyn yw gweled llawer o'r cyhoeddiadau a'r newyddiaduron chwaethus Cymreig wedi eu cwtogi oherwydd prinder papur, a stor o bapur yn helaeth yn cael ei ddefnyddiol i ddwyn allan lenyddiaeth ( .?') Seisnig isel, di-chwaeth ac af- iach. Ni raid ond edrych ar gownters y llyfr- werthwyr i sylwi ar beth fel hyn. ,-+- Mae cwyno mawr yn ardaloedd pellenig y wlad, a hynny gan bobl dduwiol a chydwybodol hefyd, oherwydd atal y trens ar y Sul, ac nid heb reswm. Eudadl ydyw, y dylid eu hatal ymhob man neu yn unlle, gan fod y lleoedd pellenig yn cael cam fel y mae. Un o'r Suliau diweddaf (ac y mae peth tebyg yn digwydd yn ami), daeth tri llanc ieuanc o filwyr o Leyn ar seibianti o'r 'trenches.' Cyrhaeddasant Bangor fore Sul. Nid oedd tren i'w chael ymhellach dan fore Llun. Gan mai" cartref" oedd cyrcEfan y llanciau, cychwynasant gerdded i Bwllheli, pellter o 30am milltir. Torrodd un i lawr ar y ffordd. Wedi i'r lleill gyrraedd Pwllheli, yr oedd ganddynt wedyn o 15 i 20 milltir o daith. Beth ddvwedir am beth fel hyn? ■4. .Gofyniodid Mr. Ellis Davies yn y Ty ddydd -Mercher ai nid oedd yn bosibl cael motor train er eu cyfleustra, Ateb Llywydd Bwrdd. Masnach oedd ei fod yn gwneud ymchwiliad ac mewn ymgynghoriad a'r Swyddfa Rhyfel. Cwestfynwr i bwrpas yw yr Aelod dros Eifion..

-"'...-NODION DIRWESTOL.

;';;".------";;';:-;:;:...----HYN…

-+-@-+-Yr Eglwyswyr a Mr.…

-+--+-Y Cristion ali Elynion.

-+-@-+-Bywyd a Rhyddid.

-+-@:+-Yr Ieuaiuc a'r Hen.

-+-@-+-Diwygio'r Salrnau.'