Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

---PRIODAS EURAIDD M-R. A…

News
Cite
Share

PRIODAS EURAIDD M-R. A MRS. JOHN MORGAN, HOLLOWAY, LiLUNDAIN. AI" yr IIeg o Orffemnaf, yn 1867, yr atebodd Mr. a Mrs. John Morgan "Gwnaf" i'r cwestiynau, "A fynni di y iercii hon yn wraig briod i ti?" ac, "A fynni di y mab hwn yn wr priod i ti?" Cyrhaeddasant. gan, hynny, jiwbili eu bywyd priodasol ar yr neg o Orff,ennaf, 1917, yr hyn a ddathlwyd ganddynt hwy a'u plant yng nighanol llawenydd a theimladau da na phrofir, ond anaml, eu rhyw. Braf oedd y dydd a hapus oedd y cyfarfyddiad yng ngardd Mr. a- Mrs. John Evans, Avenue Road, Crouch End—cartref y ferch a'r mab-ynig-nghyfraith—i ,gydiliawtenthau a'r teulu. Gwnai heuMwen Gorffennaf, gwyrddlesui Ilighgate, a chalonnau cariadus, llawnion, y dydd hwn yn un o lawen chwedl. Pwy yw Mr. John Morgan? A phwy yw ei briod? Paham yr apeliai eu jiiwbili at f-,vy-ria'u teuliU? Pam y giwnaethai Eg- lwys Ho.'away fynnu cyfranogi yn natbliad amgylch- iad mor ddedwydd ? 0 Ledrod yr hanma Mr. Mor- gan, canys yno, mewn ty or enw Llwyn Merch Gwil- ym y ganwyd efar y Ilaf o. Ragfyr, 1841, ac y magwyd ef. Amaethwr oedd ei dad o ran galwedigaeth, Methodist Calfinaidd o ran ei lwyth crefyddol, a blaenor yn eglwys Lledrod o ran siafle. DglgynnaÎ o deulu nodedig eu sel drosi grefydd, a noddir yn y teulu y traddodiad fod ei daid yn gyfeilllgar a Daniel 'Rowland. Cafodd ein cyfaiilil athrawYsgol Sul gwych iawn yn, Mr. David Richards, Rhydlwvd—a fagodd ddau bragethwr ar ei aelwyd, y rhai, ill-dau, a dorrwyd i lawr ym gynnar. Disgyblion e.ratll yn aiosbarth Mr. Richards oedd y diweddiar Barch. David Evans, Talybont, a Mr. Evan, Evans, Y.H., ei frawd. Yn 1865 y daeth Mr. John Morgan i Lun- dain, ac yr ymaelododd yn Eglwys Wiliton Square, a fuigeilid ar y pryd gan y Parch. John Mill's. YsgiOJ Sul yn. uniijg—a sielfydil(dsid yn 1862--{)ledd yn ardal Holloway yr adeg honno gan, y Corff. Bu hi yn Hollowiay Road Institute, Cornwall Road, Homsey Road. Durham Road, Homsey Road (drachefn), ac yn Tollington Hall yn flodeuog a Iwyddianiius cyn taro o neb ar le i adeiladu capel, a chyn breuddwyd. io o neb am osod i fyny adeiilad yn Sussex Road- cartref yr Eglwys a'r Ysgol er 1873. G wnaeth ei gaitref a'i athraw fagu chwaeth, at Ysgol Sul a'i gwaith yn y gwr ieuane, a daetb i'r ddinas yn 24ain oed, a bwriodd yntau oedd ganddo i w thrysor- fla hi. Aohuboddei fryd trwy hyny, a bu o fendith i liawer. Nid oedd Mr. Morgan ymhlith y to cyntaf a ethoi- wyd pan y corfforwyd yr eglwys. yn y Cyfundeb ac ar ei ran gan y Parchn. Joshua Davies a Robert Owen (Eryron Gwyllt Walia) yn 1868, eiithr dwy flvnedd yn ddliweddarach, etholwyd Mr. John Evans ac yntau i'r gwaith, ac e,fe yn aqain mlwydd oed. O'r dwthwn hwnnw hyd yr awr horn ca;fodd, yr egliwys ei oreu-ei oreu. Y Parchn. Richard Owen, (y dnvygiwr), W. Ryle Davies, ac R. 0. WilMams (o Benmaenmawr yn awr) fi-ionit fugeiliaid yr eglwys; ond "Men may come and men may go, But I go on for ever," yw tystiola,eth byVIrd Mr. John Morgan yngliyn a Holloway. Yn Llanlwyd, Llanilar, yn 1844, y ganwyd ea briod, eithr a hi yn fiabian dwy flwydd oed, symiudodd ei. ttieult i Laneithir, tyddyn yng ngwaelod brj-n, yng nghwrr uchaf dyffryn,, ac ymhelil o bob man pe yr eithrier y Wenallt. Pell ydoedd, a psll ydyw, canys y mae Llaneithir yn yr un man er creadigaeth y byd. o Bont y gwr dlWg, o Drisant, o Bont Emryd, ac o Gwmystwyth. Nid oedd capel ym Mynach, ac ym aeJododd y rhieni yng Nghwm Ystwyth, er fod Capel Triisant yr un mor agos iddynt, neu yn hytrach yr un mor bell oddiwrthynt. Bu ei thad hi yn flaenor o nod yn y Cwm am flynyddoedd, ac hyd y dydd hwn enwir enw "Dafydd JonesyiJaneithir, gyda liawer o barch yn yr ardal. Yn y cyfnod hwnnw cedwid y sieiiat yn-o ar nos Sadwrn, gan y ceid fellty gymorth pregethwr y Sul i'w chadw. P-ediair seiat yn unig gollodd "Dafydd Jones" yng nghorff deuddeng mlyn- edd o amser, er fod ei ffordd yn fillitiroedd lawer, trwy ddyffrynoedd a choedydd, tros afonydd a myn- yddoedd. Mynych y cysgai yn Nhy'r Capel noson y seiat rhag y methai ddychwelyd i'r oedfa drannoeth. Ugain oed oedd Mrs. Morgan, merch Llaneithir, yn gwynebu Llundain. Yn Jewin Crescent yr ymaelod. odd, ac yr arhosodd yn aelod hyd ei phriodas. Erys yn y teulu o'i hochr hithau draddodiiadau tra sanct- aidd, ar gyfrif ei thad a'i mam, ac yn wir ar gyfrif ei thaid, William Rowlands, Blaen Plwyf, a dyfasai o'r un cyff a Daniel Rowlands. Gwraig dda, lew, ddiwyd, ofahxsi a chapelgarol a fu trwy ei hoes-—teil- wnig o'r hyn a roddodd fri ar ei henafiaid. Bu y ddau—y gwr a'r wraig—yn arbennig o wasan. aethgar i'r achos hyd oni theimlem ni, eu cydnabod, ddyddordeb neilMuol yn eu jiwbili. Aè, mor ddyl- edu5 y teimlai Eglwys Holloway iddynt hyd oni fyn- nai hithau gydlawenhau a'r rhieni a'r plant a mynegi ei gwerthfawragiad. ohonynt. Cyfiwyno ^50 o rodd i'r par fwriadai yr eglwys ar y cyntaf, eithr o dan ddwylaw dau ysgrifennydd y dysteb—Mr. David Jones, y pencantwr (o Benygarn), a Mr. J. L. Jones, un o fliatnoriaid yr achos (0 Flaen Annerch), ac yn ddiarwybod, bron, i'r Trysorydd —Mr. D. Thomas, Liverpool Road, aed heibio i'r nod o -f 50 fel chwarae. Ar y 12-fed. o Orffennaf, mewn cyfarfod bywiog, o dan lywyddiaeith Mr. E. Lewis un o'r brodlyr henaf yn yr ^eglwys, cyflwynodd Mrs. John Evansi (y chwaer henaf yn yr eglwys, a gweddw y diweddar Mr. John Evans, a enwasom eisoes, blaenor gwerthfawr a deallius yn ei ddydd), offrwm y frawdoliaeth i'r gwr a'r wraig ria fu pall ar eu sel, yn ol eu goleuni ac yn ol y ddawn a rodded idd,ynt, an' soain. mlynedd o fywyd teulliol ymhriaid achos Iesu Grist yn Holloway. Diau iddynt gael ami i awr dywyll, canys ni threulir deng mlynedd a deugain o fywyd priodasol heb y rheiny; eithr bu'r eglwys yn swcwr iddynt, a chawsant ddiangfa lawer •tro wrth ei gwasanaetihu hithau. Uwchlaw popeth, bu hi iddynt yn fwrdd eyrfnewid a chyfle i ychwan- egu at dalentau ac arian y Meistr. Ni fu yng nghof neb awr hapusiach o fywyd Holloway, nag awr o'r xafed o Orffennaf. Nid gweddu son lllawer mwy mewn ysgrif o fath hon am y pererinion hyn.: y maent gyda ni. Teg er hynny yw tystiolaetihu na chafodd yr Eglwys na'r Cyfarfod Misol wr mwy sfilog a ffyddlon ymhlith ein blaenoriaid, Medd ar lawer o synwyr i gan.fod yr ochr ddigrif, a cheidw ei hun yn ieuanc er yn 76ain oed. Cafodd gorff iach ac ysbryd hoew iawn. Pan y cyfyd o'i sedd i siarad, efe a gyfyd, i gyd, ar 'un- waith,' ac nid bob yn ddarn. Saif ar yr oil o'i droed, ac nid. ar ei sawdl na'i hochr. Pan y tery ar wr direidus, deffroir yr un briodol.edd ynddo yntau. Yn ami ca full's eye' heb yn wybod iddo'i hun. Bu mewn ma sn a oh am oes hir, o'r hon yr ymneill- tuodd yn gymjharol ddiweddar. Nidi yw yn, dlawd, ond ni chadd y ffortiwn a ddaeth i ran amryw o'r un sir yn yr un fasnach. Pam? Yn sicr, nid diffyg mewn meddwl a gwelediad, na phrinder gofal a di- wydrwydd. Dywedai Mr. Prydderch WiHiiams am wr aralil a fu o wasanaeth i Llundain,, na chasglodd olud am ei fod yn gymaint meddyliwr, mor ddeallus, ac yrymhyfrydai mewn gwybodaeth. Nid bob dydd y cyfarfyddir a gwr o graffter Mr. Prydderch Williams, a rhaid nad coeg yw yr ymad- rodd hwn:. Dywedai ey-faill -arall, ffraeth ei ddawn a medrus i daro canol y sain, am Mr. John Morgan, ria wnaethai ffortiwn am iddo ddwyn ei grefydd i miewn i'w alwedigaeth. Ond, gwnaeth fwy na phentyrru golud: rnagodd dyaid o blant i garu'r achos. "Weithian y mae y chwech sydd yn fyw o'r deg a anwyd i'r teulu wedi hen ymsefydlfu mewn cartrefi. o'r e iddynt eu hunain, ac nid oes un ohonynt ina ddwg fawr sel dros yr achos. Tra hardd, a harddaoh wrth ail-feddwl am dani, oedd y weledi.g- aeth ddydd y dathlu—pump o'r plant, yn wragedd bellach, a mamau hefyd o ran hynny, yn ymgolli mewn llawenhau ym mywyd eu tad a'u mam, gan weini arnymt ac ar bawb eraill yn! y cwmni er eu mwyn hwynt, gyda'r ystwytihter a'r hoewder na enir mohonynt ond mewn gwir serch. Anfonasai y ma.b ei serch yimtau o faes, yr alaniast yn Ffrainc. Gad- aWSiOm Mr. JiOlhn Morgan a'i briod a'r cwmni tua 6 o'r gloch, gan yimltwybro i bwyllgor, ond yn sibrwd yn ein calon nad oes tu ymia i'r nef harddtach peth na gwir deulu.

ER COF

MARWOLAETH Y PARCH. D. TYLER…

...----",,,-,-----"" ;PA FAINT?"