Y Cymro

TREM AR Y TRYBLITH. ERBYN hyn mae cynifer o elfennau wedi dyfocl yn bwysig yn y Rhyferthwy fel mai anawdd yw cymryd golwg gyffredinol ar ei ymdaith ddinistr- iol. Mwyach nid yw y galanas ofnadwy yn Ffrainc a Belgium ond un adran yn y rhyfel, na dygiad America i mewn ond digwyddiad. Daw fI elfennau newyddion i mewn o "fis i fis sy'n effeith- io ax gvvrs amgylchiadau, ac anodd yw cael syniad cywir am effaith y naill beth a'r llall ar y diwedd ag y mae y byd yn dyheu mor angerddol am dano er yn methu ,gwybod sut i'w hwyluso. Beth yw safle gweinyddiaeth Mr. Lloyd George? Ychydig o ddigwyddiadau sydd wedi peryglu bywyd y Llywodraeth. Naturiol oedd siomi disgwyliadati afresymol rhyw rai a obeith- ient y gallai Mr. Lloyd George wastatSu cweryl teyrnasoedd mor rhwydd ag y llwyddodd i der- fynu streics glowyr a gweision y rheilffyrdd. Ond saif y Prifweinidog yn uchel yn ymddiried- aeth y Deyrnas Gyfunol. Peryglwyd y Wein- yddiaeth yn fwy gan aneffeithiolrwydd neu fwnglerwaith is-swyddogion na chan ddim a wnaeth y Llywodraeth gyda'i gilydd. Araf iawn y symudir ymlaen gyda chwestiwn lwercldon, ac amheuir a fydd i'r ymgais drwy gynhadledd i gyfannu ymraniadau y Gwyddelod yn llwyddian- nus. Nid yw pawb o'r Gwydtlelod, yn enwedig yr adrannau eithafol o honynt, mewn caria.d a'r Rhyfel, nac yn deyrngar i Brydain. Tybiant mai mantai's iddynt fyddai i Germani- ennill, ac am hynny nid ydynt yn debyg o gydsynio a dim a gynhygia'r adrannau eraill. Y tebyg yw y bydd i'r cwestiwn hongian ymlaen, yn enwedig os na lwyddir i uno'r Gwyddelo'd yn y Gyn- hadledd, ac na, cheisir pasio Mesur Ymreolaeth rhag id do ddymchwelyd y Weinyddiaeth. Dyma un anhawster sydd yn peryglu d-yfodol y Llyw- raeth. Peth pwysig arall sydd, yn cren teimlad yn y wlad yw dull y Llywodraeth o gael dynion i'r fyddin. Creodd yr ail-archwiliad ar y rhai oedd wedi eu gwrthod', ac yn enwedig galw i fyny hen filwyr a hen lyngeswyr, fwy o chwerwder na Dedd'f Gorfodaeth. Addawodd Mr. Bonar Law y cymerid pob gofal rhag galw i fyny y gwein- iaid, ac y gorchymynid i'r meddygon ofalu wrth archwilio y rhai fyddai yn cael eu galw i fyny yr ail waith. Ond os cywir hanner yr hyn ddy- wedir mewn newyddiaduron fel y 'Liverpool Daily Post a'r Manchester Guardian,' bydd miloedd o ddynion afiach a dlwerth yn y fyddin yn y man, a dioddefa'r Wladwriaeth a pherson- au unigol yn ddixfawr mewn canlyniad. Siglir cred y wlad yng ngo-nestrwydd y meddygon gan yr adroddiadau. a gyhoeddir, a phan godwyd dadl ar y mater yn Nhy y CyfFredin, llwyddodd y Llywodraeth i'w mygu. Ar warthaf hyn, daeth ysi fod yr oedran milwrol i'w godi i 49. Nis gwyddom pa faint o sail sydd i hyn, ym mhellach na bod y Llywodraeth v/edi ymholi pa nifer o ddynion o'r oedran yna sydd yn y wlad, ac, hefyd, yn eu gwahodd i ymuno yn wirfoddol. Daw hyn eto yn ol at ddrws y Weinyddiaeth, os apelir am ymddiriedaeth y wlad, bydded hynny deg neu annheg. Mae y Llywodraeth drosodd a throsodd wedi torril ei gair, wedi gwneud' llawer o bethau y dywedodd yn bendant na byddai iddi eu gwneud, ac wedi peidio gwneud llawer o bethau yr addawodd yn bendant eu gwneud. Wrth gwrs amhosibl yw i unrhyw lywodraeth am- gyffred ymlaen Ilaw natur a maint galwadau y rhyfel. Ond arferiad y wlad yw troi1 o'u swydd bawb sydd yn methu gwneud y gwaith y galwyd hwy i'w gyflawni, beth bynnag fo'r anhawster- au, a mynych y mae'r werin yn disgwyl i Pharaoh wneud priddfeini heb wellt. Mae'r alwad barhaus am ragor o ddynion yn dwyn adref at bawb aruthredd y gorchwyl sydd gan y Cynghrei'riaid, a deffro'r werin yn fynych yw'r cam cyntaf tuag at adfer heddwch. Mewn cyfeiriad arall, peryglir ymddiriedaeth y wlad yn y Llywodra.eth gan ei hagwredd at gwestiwn y ddiod a'r bwyd. Tra yn codi pris y siwgr yr wythnos hon, cani,a.teir gwneud rhagor o gwrw. Gwir y dyvvedir fod y cwrw i fod; yn wanach, ac nad yw gwneud rhagor o. hono yn golygu lleihau ymborth,—sut y gall hynny fod, nid ydym yn proffesu gwybod. Mae dylanwad y ddiod yn fawr yn y Llywodraeth, a'r Prif- weinidb-g yn ddiymadferth yn ei wyneb. Nid gwiw ceisio a.nwybyddu'r ffaith fod ymddygiad y Llywodraeth yn peri siomedigaeth ddirfawr i garedigion sobrwydd, ac nid yw gwaith dynion sydd yn ad-nab yd d u s f e 1 pleidwyr claiar ij achos dirwest yn amddiffyn y Llywodraeth yn gwella dim ar bethau. Mae Arglwydd Devonport wedi vmddiswyddo, a thra y -gofidwn mai afiechyd oedd y rheswm am hynny, credwn mai da iddo fyned o'r neilltu am mai methiant truenus fu ei ymgais i reoli ymborth y wlad. Ni Iwyddodd i atal ychydig o bersonau i godi pris ymborth, ac yn fynych yr oedd ei bris safonol ef yn uwch na phris y farchnad. Ac felly yr effaith oedd codi ac nid gostwng y prisiau. Hyderwn y bydd ei olynydd yn fwy gofalus am y prynwr. Y syniad cyffredin yw fod ymyriad y Llywodraeth ynglyn a'r bwyd a'r ddiod yn fethiant, a 1 bod yn llawer mwy gofalus am y bragwyr nag am neb arall gyda'u gilydd. Mae yr o'll o'r pethau y cyfeir- iwyd atynt yn graddol ffurfio golygiadau newydd am y Llywodraeth a'r rhyfel drwy'r wlad. Mae'n amlwg fod deffroad ymhlith y gweith- ¡"'t:' "A.. :>1