Y Cymro

LLYTHYR LLUNDAIN DYDD SADWRN. Nigeria. Cafodd yr aelodau three line whip ar gyfer y ddadl ynghylch gwerthu eiddo'r Ger- maniaid yn .Nigeria. Penderfynodd y Llyw- odraeth werthu yr eiddo yn, y wlad honno, a gadael i neutrals yn gystal a Phrydeiniaid gynnyg am dano. Gwrthwynebodd adran gref o'r Toriaid i ,hyri, gan dcfadleu y, dylai LIoegr feddiannu'r eiddo, iddii ei hun. Syr Edward Carson oedd yn arwain y gwrthwyn- ebiad, a dywedai fod: ei 'hen arweinydd, Mr. Bonar Law, yn gyfrifol am yr hyn oedd yn gyfystyr a danfon y genadwri yma i'r bechgyn sy'n ymladd yn y ff<),syd!d: Da' iawn, filwyr dewr; yr ydych wedi ymladd drosom, ac wedi trechu'r gelyn. Yr ydym ninnau sy'n gyfrifol am bethau gartref yn mynediddangos ein gwerthfawrogiad ö':ch aberth drwy gyn- nyg y-tiriogaethau a enillasoch i ni ar werth i neutrals, y rhai yn ell' tro allant eu gwerthu ebo Fcb gelynion y Germa,niaid. Gyd'a llawer 0 fedr, fe drodd Mr. Bonar Law rym y ddadl yn ol, drwy ofyn beth fuasai yr Allies yn ddweyd pe dywedem ein bod am gadw'r oil o'r ysbail yn eiddo i ni ein hunain! Caed dadl ddyddorol, a rhaniad mwy dyddorol na hynny. Enillodd y Llywodraeth gyd'a mwy- afrif cryf, ond aeth tuahanner yr Undebwyr a'r oil o'r Gwyddelod gyda Carson. Mae'r Nationalsts yn cychwyn polisi yn. erbyn y Weinyddiaeth ar ol y methiant i benderfynu'r cwestiwn Gwyddellg.

Y Bwrdd Canol. Dydd Mawrth aeth dirprwyaeth dros y Bwrdd Canol at bwyllgor o'r aelodau Cym- reig ynghylch dyfodol y Bwrdd-. Cyfl\v\/nwyd y Ddirprwyaeth, gan Arglwydd Sheffield. Gwyr eich darllenwyr am y pamfflet sydd wedi eigyhoeddi dan y pennawd, Tb-day and: to,- morrow in Welsh Education. n Mae'r Bwrdd yn awyddus am gael rheolaeth addysg elfen- ol yn ychwanegol at addysg ganolraddol. Diau y buasent yn cynnwys addysg uwch- raddol, hefyd, onibai eu- lbod yn ofni.'r coleg- au. Anfonodd y Bwrdd nifer o, gwestiynau i'r awdurdodau lleol, ac y mae'r oil yn ateb o blaid cael hunanly wodraeth i Gymru oddieithr Caerdydd. Amcan y ddirprwyaeth oedd cael gan yr aelodau Cymreig ymuno i alwcynhadledd tua chanol Chvwefror i bleidio'r cais am hunan- lywodraeth i Gymru. Nis gallaf fyned i mewn yn fanwl heddyw i'r cwestiwn, ond y mae o'r pwys mwyaf i Ogledd Cymru. Y cwestiwn yw, a ydyw sir. y oedd gwledig Cymru yn barod i gymryd eu rheoli gan siroedd1 pcblog y De, oblegid mewn unrhyw gynllun oi'r fath ag a gynhyglr bydd y. llywodraeth yn llaw Caerdydd a Morgan- nwg. Ond rhagor ar hyn eto.

Y' Times.' Ganol y mis hwn bydd pris y Times yn codi i ddwy geiniog, a deallaf nad yw hyn ond y ris gyntaf. Mae pris y papur yn troi y cylch- rediad goreu yn golled, ae mac'n syndod i lawero honom yn Llundain sut y mae'r papur- au Cymraeg yn dal yn fyw.

Mae Cymdeithas Genhadol y Methodistiaid Calfinaidd yn America wedi ei cborffo-rio, dan ddeddf wladol. Dan y ddeddfhonbyddgan y Gymdeithas hawliau gwladol fel person unigol. V .■■■■.■ • Sut y mae cyniter o Gyinry ynglynag achos y Mormoniaid yn ninas Llyn HalenV Cy- hoeddwyd llyfr ym Merthyr Tydfil yn 18,52 yn panmol y Mormoniaid, ac ar y ipeg o Ebrillr 1861, ar ol darllen y llyfr uchod, denwyd tua dau cant 0 ddynion, menywod, a phlant' gwan eu synlhwyrau o- Sir Fbrgannwg yn unig i yiv- fudo at y Mormoniaid llygredig yn America 0 Yn eu mysg, os gwelwch yn dda, yr oedd hen wraig yn bedwar ugain mlwydd oed, a rhyw wr ariannog q Ferthyr Tydfiil øedGi mor wag ei benglog a rhoddi dim llai namilobullllaU i gynorthwyo yr achos' Mormonaidd

Y GOLOFN GYMRAEG. GAN Y PARCH D. TECWYN EVANS, B.A. Y mae Emynyddtes oreu'r byd; yni dra anffodus mewn rhai o'i chyfieithwyr. Dyma lyfr ar y bwrdd yn dwyn y teitl The Hymns of Ann Griffiths, trans- lated into English Verse by George Richard Gould Pughe, Vicar of Mellor, near Blackburn." Ar y goreu, nid cyfieithiadau a geir yma, ond aralleiriad llac iawn o'r gwreiddiol; ac ar eu salaf, wel y maent yn arswyd-Lawn,—pob parch i'x Ficer da a'u cyfieithiodd, ac i'w amcanion. Meddylier am linell- au fely rhain mewn emyn This, memento (! 1) should embolden Every penitent who prays." A beth a ieddyliech mewn difrif a ddy-wedir yma am Miae bod yn fyw yn fawr ryfeddod &c? Dyma fo,: Life is far mor strange than fiction,- But its immortality In defiance of affliction Magnifies its mystery." Y mae darllen y cyfieithiadau hyn yn gryn help i ddyn gredu yng ngwirionedd y llinell gyntaf o'r pedair uchod,—y maent yn fwy anhygoel na dim a welwyd erioed mewn chwedloniaeth. Nid oes imi amynedd yn wir i iadolygu',r cwbl yn fanwl, ac nid yw'r llyfr yn haeddu hynny; ond cyn ei gyflwyno i'r ebargofiant sy'n gweddu mor dda iddo, dyma eng. hraifft arall neu ddwy. Llawer o ganu sy'n ddi- weddar ar Beth sydd imi mwy a wnelwyf Ag eilun- od gwael y llawr ar y d6n Cwm IRhondda," ac y mae'n anodd gwybodr P-run o dri neu bedwar o bethau i'w wneuthur yn wyneb y cyfieithiadi an- anfarwol a ganlyn:- "Wherefore care to credit dreamers' 4 Mazy Mariolatry When aware of One Redeemer's Infinite ability &c. A dyma un arall mor anobeithiol a'r un, o "0 Arglwydd' Dduw Rhagluniaeth i ,I 0 God of Providence And consolation, Thou, whose omnipotence Controls creation." Ac a wyddoch chwi beth, a geir am Ffrind pech. adur, Dyma',r Llywydd ar y mdr "? Hyn,— Friend unfailing of the ailing, Author of unending day. v Gwarchod pawb oil! HUGHIE PARRY, MAESTEG.—Yn ol Geiriadur Bod- fan, y mae "rhyfel" yn wrywaidd a benjrwaidd1 o ran cenedl (gender). Os felly, y mae y rhyfel hwn a'r rhyfel hon yn iawn. 0 Im rhan i, H y rhyfel hwn,' "y rhyfel mawr a ddywedaf; ond y frwydr hon a brwydr fawr." O'r ddau, ym. ddengys "y Rhyfel Mawr i mi'n fwy naturiol, ond dichon m,a'i unig reswm am hynny yw fy mod wedi arfer ag ef. J. LLOYD DAVIES, BIRMINGHAM.-(I), Ni ellir defn. yd'dio oil" yn y cyflwr enwedigol na gwrthrychol (nominative and accusative case). Er enghraifft, y mae "Gwelsantyr oil yn amhosibl yn lie Gwel- sant y cwbl." 'Gellid meddwl y byddai'n anodd gan neb ysgrifennu "yr oil" dan unrhyw amgylchiadau, pecofid fod oll li ar ol "yr o angenrheidrwydd yn troi'n holl." Y mae Gwelsant yr holl bobl" yn iawn. Ond i chwigofio fod yr -1- oil yn troi'n yr holl," credaf y bydd hyn yn ddigon i'ch diogelu rhag y camgymeriad poenus hwn sy mor gyffredin. (a). Nid yw'r CYMRO, hyd y gwn i, ddim yn fwy euog na'r rhan fwyaf o'r papurau a'r cyhoeddiadau Cymraeg eraill o ddefnyddio brawddegau fel hon: Y rhai hyn ydynt aelodau'r Pwyllgor," yn lie "ydyw." Pan fvnegir y gweithredydd (subject) yn Gymraeg, y mae'r ferf yn y rhif unigol: "daeth y dynion neu y dynion a ddaeth,"—nid a ddaeth. ant," sylwer. Pan na fynegir y gweithredydd, rhaid cael y rhif Iluosog: Ie daethant" neu daethant hwy." Mynegir y gweithredydd yn y frawddeg uchod,—" y rhai hyn ac er eu bod yn lluosog nia yw'r ferf yn lluosog yn Gymraeg: ydyw sy'n gywir, nid vdynt. (3) Mr. R. S. Williams a roddodd rybudd ymlaen Haw." Unig ystyr hyn yw mai R.S.W. a roddes y rhybudd, ae nid neb arall,—nid Mr. W. S. Roberts na neb. Yr hyn a geisiai'r gohebydd ei ddywedyd oedd, If RboådoddMr. R. S. Williams rybudd &c. Nid ei amcan. oedd pwysleisio mai R. S. W. ae nid neb arall a roddodd y rhybudd': ei amcan oedd dy- wedyd i R.S.W. roddi'r rhybudd; a chan hynny dylid d'echreu & 11 Rhoddodd.11 Nid IIOrigen a ddywed" sy'n gywir,—os nad yr amcan yw pwys- leisio mai Origen, ac nid Athanasius neu rywun arall, a ddywedodd y cyfryw beth. Nid galw sylw at Origen yn anad neb arall yw'r diben, ond galw sylw at yr hyn a ddywedodd. Gaa hynny, Dywed Origen sy'n iawn. Atebir JW. ac eraill y tro nesaf.

When I say soap 0 I mean-Fairy soap. The, best and goes furthest THOMAS NRDt4ff ft 00. LTD.. NBWCANMZ-ON-TYNA

Agorwyd yr wythnos ddiweddaf yn Nhre- garon, ygyntaf o Hospitals, y Welsh National Memorial Association yn Sir Aberteifi. Rhyfedd gymaint o afael sydd gan y darfoded. igaeth ar Sir A'herteifi, a da gweled hen adeilad fu mor ddefnyddiol yn. ei ddyddyn cael ei droi yn ysbytyi geisio atal rhwysg y clefyd gwyn. Syr Garrod Thomas, Caerdydd, un o blant y Sir, oedd yn agor y sefydliad, a Mr. D. C. Roberts, Aberystwyth, yn llyw- yddu. Ar yr aclllysur canwyd dau bennill o< waith Dlyf ed: Arglwydd, dyro dy dangnefcdd I sirioli .daear lawr: v;. Gogonedda dy drugaredd, Yng ngofidiau'r cystudd mawr: 'Pan fo bywyd yn ymddatod, Ac yn griddfan am ryddhad, « Gad i gysitudd etc wybod Fod yr Iesu yn y wlad. Feddyg hawddgar, anffacledig, it, Parod wyt i wrando cri Ysforyd isel cystuddiedig, Pwy ai eyfyd, ond Tydip GweN na'r bywyd yw Dy gariad, Gwell na'r byd yw'th nefol wawr; Yn Dy ddwyfol gydymdeimJad, Aros yma, Iesu mawr.