Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
RHUTHYN.
News
Cite
Share
RHUTHYN. CYMANFA HOLI.—Cynhaliwyd Cymanfa Holi Dosbarth Rhuthyn ddydd lau, Hyd. 21, yng nghapel y Tabernacl, Rhuthyn. Yn y prynhawn am ddau o'r gloch, o dan lywyddiaeth Mr. Gomer Roberts, Y.H., cawyd cynhadledd, pryd y siaradwyd ar ddau o fater- ion pwysig ac amserol. Agorwyd y mater cyntaf, set Nodweddion Ysgol Sul y Tadau, yn hynod ddyddorol ac adeiladol, gan Mr. Ezra Roberts, Rhuthyn, a dilynwyd ef ar yr un mater gan Mr. J. W. Jones, Pentrecelyn, yntau yn dwyn allan y nod- weddion yn eglur mewn papur da a sylweddol. Agor- wyd yr ail fater, sef Y moddion mwyaf effeithiol i ennyn gwybodaeth ddiwinyddol yn aelodau ein heg- lwysi," gan y Parch.J. Williams, B.A., B.D., Derwen, a dilynwyd ef gydag anerchiad amserol gan y Parch. Pierce Owen, Rhewl. Cafwyd gair ym- hellach yn y gynhadledd ar y materion hyn gan y Parch. iGriffith(W.), a'r Parch. E. Williams (B.), Pandy'roapel. Da oedd gweled gweinidogion a charedigion yr Ysgol Sul yn y cylch, perthynol i enwadau eraill yn bresennol. Credwn fod hyn yn un o arwyddion yr amserau—undeb a chydweithred- iad. crefyddol. Yng nghyfarfod yr hwyr, o dan lywyddiaeth Mr. Robt. Jones, Rhiw, holwyd yn effeithiol a dylanwadol iawn gan Mr. J. C. Davies, M.A., Rhuthyn, ar y pwnc, "Cyfiawnhad trwy Ffydd." Dyddorol oedd gweled y fath sel yn y dos- barth dros ddiwinyddiaeth. Llanwyd y capel yn y nos, a thystiai pawb eu bod wedi mwynhau y Gymanfa yn fawr. Mae Dosbarth IRhuthyn yn ddyled- us-iawn i Mr. Davies am y dyddordeb neilltuol gymer gyda'r Gymanfa a'r Cyfarfod Ysgolion, a mawr yw dymuhiad yr eglwysi ar iddo barhau eto am lawer blwyddyn yn y gwaith ardderchog mae wedi ei ddechreu.-Un oedd yno.
COLOFN Y BEIRDD.
News
Cite
Share
COLOFN Y BEIRDD. Golygydd PARCH. T. MORDAF PIERCE, IscoeJ, Dolgelley.
Y CAISAR.
News
Cite
Share
Y CAISAR. Y Caisar yn ei wane ysol, oedd am Fod yn dduw brenhinol, Ond yn ei ystryw dinistriol A ddamnia'i hun i ddim yn ol. J. FY NGHAS-BETHAU. Ci brathog, neidr a lleidryn,—a tharw, A mwyth-eiriog gerlyn Dau-wynebog ddiog ddyn, A doniau gwag hoedenyn. FY NEWIS-BETHAU. Gwraig fach ddel, a sain telyn,—a murmur Y m6r maith ac englyn Hynod arawd aderyn, Mwsog glwys a miwisig glyn. Y GWEDDIWR. A golwg iawn gwel y Gwr,—a gris aur At Groes wen Eiriolwr; Hyder a'i tyn, daw i'r twr Addawyd i weddiwr. GWILYM ARDUDWY. Ar lan gwy Ardudwy deg, Gwyl Fihangel, 1916. LLINELLAU A TGOF AM Y PARCH. J. M. HUMPHREYS, HANLEY. Hoffus-frawd, 'rwyt wedi myned, Fry i'r nefoedd, i gael gweled Iesu Grist, y Cyfaill hawddgar, 'Rhwn ganmolaist ar y ddaear. Caled, caled ydoedd cefnu Heb gael ymgom fer a Maggie; Ond rhaid ufuddhau i'r alwad, 'Est heb oedi at dy Geidwad. Bellach, frawd, 'rwyt wedi synnu Cael dy hun ym. mysg fath gwmni; Yn y wLad sy'n Ila wn. gwyrddlesni; Harddach yw na broydd Cymru 'Rwy'n dy gofio er yn blentyn, A phawb bron oedd iti'n perthyn; Hannu 'roeddit o hen deulu Parchus gan brydyddion Cymru. Cofia fi, yng ngwlad gogoniant, At ffyddloniaid fu yn Gleiniant,— Thomas Hughes a Charles o'r Factory, Humphreys annwyl, rhaid i'm dewi. Trefeglwys. SIARL TRANNON, CEISIO GLOEWACH NEN." Mae ocheneidiau'n dringo'r llethrau trist 0 fronau briw i fyny tua'r nef, Yn llu gweddigar at ei orsedd Ef, Trwy niwl gofidiau'r byd a werthodd Grist; Mae'n ddwl, mae'n ddu, mae barn ei hun uwchben, Ymgasgl cymylau trymion gwae a loes, 0 ddieithr hin! y mae cynhaea'r Groes1 Wedi dyrysu eisiau gloewach nen. Eisteddaf megis delw fud, heb hawl I dd'wedyd gair yn Senedd fawr y wlad, A cherdd drwy f'enaid iasau oer tristad Wrth weld mor hir yn dod mae deddfau gwawl; 0 na chanfyddent fi, wyr mawr," drwv'r lien, Blentyn y werin yn ei ing a'i nos, Fu'n ymdrybaeddu"n hir mewn llawer ffos, A rhoddi imi sobrach, loewach nen." 0, gwaedd! Croch waedd Canfyddant fi yn awr Mewn eiliad trwy bob lien pán fynnant hwy, Mae'n rhyfel boeth, dim heddwch im-i mwy, Nes diogelir yr holl statiau mawr; Mae f',eisiau innau, os nad af caf sen • (I farw drois, eu statiau gwerthfawr hwy, A chadw'r plasau breiniol yn ddi-glwy), Ac felly, meddant, mi gaf "lo-ewach nen." Fe'm hyrddir oddicartref gyda brys Ffarwel fy mhriod, a ffarwel fy mhlant: Mae'ch cusan olaf eto-ar fy mant Fel gwin paradwys yn pereiddio'm chwys Ar faes disgyblaeth uffern a phob sen, Fe'm rhegir gall. fy salach ddengwaith, gwneir, Cableddwyr creulon yma a faw.rheir, Fy lor, ai dyma'r ffordd am loewach nen ? Yn "rhywle draw yn Ffrainc y caf fy hun, A'r dagrau yn eneinio'm grudd, a'm can, Ar goll i gyd, magnelau'n tywallt tan Dialedd anwar gorsedd wallgof dyn; 0 wedi'm clwyfo! Pwy a all ddweyd wrth Men ? Gorweddaf mewn ysbyty gwelw, prudd, Mewn estron dir, ond gwelaf oleu dydd Ar fryniau pell, a hyfryd loewach nen." Fy Nhad, tyr'd' allan o Dy deyrnlys gwyrr, Dilea nos y di.oddefaint mawr, A'r holl gymylau, fel bo'r nefol wawr Yn tywallt ei goleuni ar bob bryn; 0 Arglwydd, cofia werin Cymru wen Sy'n ocheneidio eisiau "gloewach nen," A chofia hefyd am fy mhlant a Men, A dywed wrthynt hwy, sy'n drist eu gwedd, Am frysio ataf oll. i gartref hedd I fyw ynghyd dan fythol loew nen, CANWY.
CYFARFODYDD MISOL.
News
Cite
Share
T. Woodward Owen yn ein plith drachefn ,ar ol ei gystudd. Mynegodd yntau ei lawenydd i gael dychwelyd i blith ei frodyr, a'i obaith cryf fod ei gystudd wedi bod o fendith iddo. Darllenwyd Tlythyrau yn icydnabod cydymdeimlad y C. M. a hwynt oddiwrth Mrs. J. Ossian Davies, a'r Mri. Francis a Richards o Stratford-daia filwr ieuanc clwyfedig. Caed llythyr hefyd o eglwys- Falmouth Road yn hysbysu fod Mr. D. R. Hughes wedi symud o'r ddinas i fyw, ac felly wedi peidio a bod yn flaenor yno. Symudasai Mr. Hughes i Lerpwl, a cholledwyd eglwysi a Chyfarfod Misol yn ei ymadiaw- iad. Hefyd caed hysbysiad oddiwrth Mr. O. M. Williams yn dangos ei anallu ;i weithredu fel cyn- hullydd Cyfeisteddfod y Genhadaeth Dramor. Gofyn- wyd i Mr. Evan Hughes, Willesden Green, gynnull y Cyfeisteddfod ar unwaith tuag at drefnu Cyfarfod Cenhadol cyhoeddus. Hysbyswyd fod Mr. Robert Lloyd, a fuaslai yn flaenor yng Nghlapham Junction er 1908, wedi ei symud o'n plith. Gwnaed coffad tyner am dano gan gydflaenor iddoMr. David Edwards, yr hwn a ddywedodd fod amgylchiadau yr eglwys yng Nghlapham ar hyn o bryd yn galw am ffydd fawr yn Nuw. Profedigaeth iddi oedd afiech- yd ei gweinidog, a cholled drom, anadferadwy ym- ron, oedd symudiad Mr. Lloyd. Efe oedd wr da," mawrfrydig, heddychol, ac ewyllysgar. Addurnid ef a rhinweddau Crist Iesu a chafodd, gredai Mr. 'Edwards, fynediad helaeth i mewn i deyrnas ein Harglwydd. Penderfynwyd anfon ein cofion a'n cydymdeimlad at ei weddw ac at yr eglwys yn wyneb eu colled a'u hiraeth. Cytunwyd hefyd i anfon at Mr. 'Richard Humphreys, Willesden Green, air o gydymdeimlad, yr hwn gollasai fab yn Ffrainc at y Major W. P. Wheldon yn wyneb marwolaeth ei dad, y Parch. T. J. Wheldon, B.A.; ac at Mr. Ivor Price, a glwyfwyd yn Ffraine; a'r Parch. Robert Evans, y Cenhadwr, sydd mewn cystudd mawr yn gorwedd. Enwyd y Parch. D. S. Owen a'r Mri. Evan Davies ac O. Morgan Owen i fyned i Lewis- ham i gymryd llais yr eglwys yn newisiad blaenor- iaid. Hysbyswyd fod eglwys Wood Green wedi gwerthu y meddiannau- yn Northcote Avenue am £32°' C'aniatawyd i eglwys Lewisham i ddiddymu y Nodyn Ariannol. a arwyddesid yng Nghyfarfod Misol Medi am ^400, ac awdurdodwyd y Llywydd., yr Ysgrifennydd, a Mr. D. L. Evans, i arwyddo ;Nüdyn arall am y,r un swm am log o ^3 y cant. Awdurdodwyd y Trysorydd i dalu yr hynoedd ddy- ledus i Mri. Partridge a Cooper. Gwnaed pender- fyniad i awdurdbdi y Pwyllgor Arbennig a etholasid i ystyried y gwaith ddylid ei gyflawni ynglyn a Lewisham ymhlith milwyr Cymreig a wersylLant yn y gymydogaeth i gyflogi brawd am y chwe' mis cyntaf o'r flwyddyri 1917, .a wnelo y gwaith hwn ar y teler- au a gynhygiai y Pwyllgor.' Ymgymerodd y C.M. a chyfrannu £50 at y draul, ac enwyd v Mri. Howell J. Williams, Y.H., a Griffith W. jones i geisio cyfraniadau i -gyfarfod a'r swin hwn. Estynodd y Llywydd .groesaw y C.M. i ddau wr dieithr oeddynt yn ein plith—y Parchn. W. Ll. Davies, Llangadog, a David Jones, Llanarth. Terfynwyd trwy weddi gan y Parch. D. Jonesi. Am 7.30 cadwyd Cyfarfod Gweddi. Cymerwyd rhan ynddo gan y Parchn. 1. Thickens, T. F. Jones, M. W. Griffith, B.A., a'r Mri. T. Benjamin, John Jones (Jewin), a David Edwards (Clapham). TREFALDWYN ISAF.—Cefncanol, Hydref. 19, 20, Llywydd, Mr. Robert Jones, Brynymain, Meifod. Dechreuwyd gan Mr. Ellis Jones, Llanfechain. Hys- byswyd am dderbyniad llythyrau, yn cydnabod cyd- ymdeimlad y C.M., oddiwrth y Parch. T. Roberts- Evans, a'r Mri. John, Hughes, Gerizim, a Mr. Evans, Mainuchaf, Meilod. Derbyniwyd cenadwri o eglwys Rhiwlas yn gofyn am genhadon i gynorthwyo yr eglwys yn newisiad ychwianeg 0 flaenoriaid. Penod- V-yd y Parch. W. R. Williams, a Mr. Urias Jonfes, Llansilin. Daeth hysbysrwydd oddiwrth y cenhadon. fu yn Llawrycwm, fod yr eglwys yno wedi dewis y brodyr canlynol yn flaenoriaid-y Mri. John Lodwig, Cefncowni, Thomas Jones, Fowl St., David Jones, Cwm, a Wm. Davies, Tybrith. Cafwyd adroddiad y cenhadon fu yn Albert Road, Croesoswallt, yn cym- ryd llais yr eglwys yn newisiad bugail. Hysbyswyd fod y ddeadell yno yn unfrydol .yn galw y Parch. W. M. Phillips, B.A., Rhosllanerchrugog. Cadarnha- wyd yr alwad. Penderfynwyd fod gwasanaeth der- byn blaenoriaid i fod yng Nghyfarfod Misol Ionawr, a gwnaed y trefniadau canlynol ar ei gyfer. Y tPtarcb. 01. R. Owen i holi am wybodaeth—y mater i'w wneud yn hysbys gan yr arholwr. Y Mxi. Thos. Jones, Llansantffraid, i wrando profiad, ac Ellis Jones, Llanfairfechan, i roddi y cyngor. Cafwyd hanes yr achos yn Cefncanol, a phrofiad y swyddog- ion, dan arweiniad Mr. Harold D'. Jones, Llianrhai- adr, yn absenoldeb Mr. E. Pugh, Y.H., Elim. Dy- wedwyd fod yr eglwys ychydig yn llai o nifer, ond o ran ansawdd yn well. Y ddyled dan £100. C'yfar- fodydd yr eglwys yn oael eu gwerthfawrogi, a'r Ysgol Sabothol yn drefnus1 a llewyrchus. Yr oedd y profiadau yn dwyn tystiolaeth i fuddioldeb y cyn- hulliadau. Amlygwyd ofn, er hynny, fod pethau y byd yn cael mwy o le yn y meddwl na phethau crefydd. Da oedd gennym gael y fath dystiolaeth i'r seiat-mwy o fwynhad yn y seiat na'r un o'r cyfarfodydd eraill. Y brodyr oil yn teimlo ymlyn- iad mawr wrth yr achos. Pasiwyd fod cydymdeim- lad y C.M. yn cael ei gyflwyno i'r personau canlyn- ol: Mrs. Evan Bebb, Cil Mawr, ar farwolaeth ei phriod Mrs. iBebb, Cil Bach, mam yr ymadawedig Mr. Evan Lewis., Gerizim, ar farwolaeth chwaer, a Mr. Evan Bennett, Adfa, ar farwol,aeth çhwaer; y Parch. Edw. Griffiths, Meifod, a Mr. R. H. Evans, r IJanrhaiadr, mewn gwaeledd. Terfynwyd y cyfar- fod trwy weddi gan y Parch. E. Anwyl. Dechreu- wyd' cyfarfod y prynhawn trwy ganu mawl. Penod- wyd y Parch. H. G. Roberts, yn absenoldeb y Parch. T. H. Griffith, i archwilio y llyfrau gyda Mr. W. L.. Williams, Croesoswallt. Agorwyd mater awr gyntaf y cyfarfod hwn-" Perthynas yr Eglwys a Dirwest," gan y Parch. 0. T. Davies. Cafwyd ganddo agor- iad teilwng iawn, yn y ffurf o < bapur ac anerchiad yn ogystal, yn galw ar yr eglwysi i fod yn fyw i'w dyledswydd yng nghyfeiriad dirwest ar yr adeg bwysig hon yn hanes ein gwlad a'r gwledydd. Diolchwyd i Mr. Davies am ei agoriad byw a chryf, a dilynwyd gydag ychydig sylwadau cyffredinol gan Mr. Harold D. Jones, a'r Parch. 0'. R. Owen. Ynglyn a'r mater hwn, cafwyd adroddiad o weith- rediadau Cymanfa Ddirwestol Gwynedd gan y cyn- rychiolydd, Mr. Ellis Jones. Ymhlith pethau eraill galwyd sylw ganddo at y gwahaniaeth mewn barn a ffynnai yn y Gymanfa am y modd goreu i ymgod- ymu ia'r fasnach feddwol-ai cenedlaetholiad ynte gwaharddiad ? Cafwyd gair gan amryw o'r brodyr ar bwys yr adroddiad, ond nid oedd gweledigaeth eglur. Penderfynwyd mae y peth goreu ydoedd- i'r Pwyllgor Dirwestol 'gyfarfod, a chymryd i ystyriaeth y safle bresennol ar y cwestiwn, a dwyn adroddiad i'r C.M. nesaf. Pasiwyd hefyd fod y penderfyniad canlynol i gael ei anfon i'r Prifweinidog, yr Ysgrif- ennydd Rhyfel, a'r ddau aelod dros Faldwyn,—" Ein bod fel C.M. yn Nhrefaldwyn Isaf yn dymuno cefn- ogi y Llywodraeth yn yr hyn a wneir ganddynt i b gwto'gi dylanwad y fasnach feddwol ar ein gwlad. Dymunwn ymhellach ar i'r Llywodraeth gau y tafarndai dros y rhyfel, ac o leiaf am chwe' mis wedi hynny." Derbyniwyd yr adroddiad canlynol o Bwyllgor y Cenhadaethau gan yr Ysgrifennydd, y Parch. C. Jones: -(I) Dymunid: hysbysu fod yr Ad- roddiadau Blynyddol wedi eu banfon i'r Canolfan- nau, a gofynir i'r eglwysi alw fel arfer am danynt, a gwneud casgliad da eleni eto. (2) Fod y Pwyllgor o'r farn mae gohirio trefnu ar gyfer y Casgliad Ar- bennig at y Genhadaeth Dramor hyd ddechreu y flwyddyn fyddai oreu. (3) Fod y Pwyllgor Cyffredin- ol yn Lerpwl wedi penodi'y Parch. W. M. Jonesi, Llansantffraid, i gyfarfod Pwyllgor y C.M. ynglyn a threfniant y Casgliad Arbennig, pan ddaw yr adeg i hynny. Cadarnhawyd yr adroddiad. Trefnwyd fod Pwyllgor o Ddosbarth Llanfyllin i ddewis materion awr gyntaf y prynhawn yng Nghyfarfod Misol 1917, ac enwyd gweinidogion y Dosbarth a'r Mri. T. Edwards, Llanfyllin, Jones, Llys, Llan- fechain, Edw. Newell, Rock, a John Pierce, Salem, i weithredu arno. Y Parch. O. T. Davies yn gyn- hullydd. Disgwylir adroddiad yn y C.M. nesaf. Rhoddwyd rhybudd o gynhygiad gan Mr. Harold D. Jones i'r perwyl 'canlynol: Fod pwyllgor arbennig yn cael ei, benodi i drefnu nifier llai o Gyfarfodydd Misol a'r amser mwyaf priüdol i'w cynnal. Hefyd gan Mr. Thos. Jones, Llansilin, mewn perthynas i'r brawd a benodir i holi hanes, yr achos a phrofiad y swyddogion. Etholwyd Mr. Davies, Glanoge, yn gynrychiolydd i Gymdeithasfaoedd y Gaeaf a'r Gwanwyn. Ail-ddewiswyd y trysorydd ac aelodau Pwyllgor yr Ysbytai. Pasiwyd pleidlais o ddiolch garwch i swyddogion y Pwyllgor. Rhoddodd yr ar- chwilwyr eu hadroddiad ar lyfrau eglwysi Cefncanol a Llansilin. Llyfrau Llansilin yn lan a destlus, ond iheb fabwysiadu llyfau y C'yfundeb oherwydd bychander yr eglwys. Awgrymwyd mae buddiol fuasai i'r Cyfundeb ddwyn allan lyfrau at wasanaeth eglwysi bychain. Nid oesi ganddynt lyfr cofrestr. Yr holl gasgliadau yn cael eu gwneud, a chyfrannu cyson. Clefncanol: Llyfrau y Cyfundeb, ac yn cael eu cadw yn drefnus. 'Mae i'r eglwys hon amryw drysoryddion ynglyn a gwahanol gyfrifon. Y cyf- raniadau yn gyson, a'r plant yn cyfrannu. Cymer- adwywyd yn fawr y trefniadau. Galwyd sylw at y Casgliad Dirwestol gan. y Parch. O. T. Davies. Trefnwyd i'r C.M. nesaf fod yn Llanfyllin,-Rhag. 7, 8. Mater y Seiat fydd, Deffro, deffro, gwisg dy nerth Seion," Es. Iii. i, i'w agor gan y Parch. O. R. Owen. Penodwyd y Parch. H. E. Griffith, M.A., i holi hanes yr achos a phrofiad y swyddogion." I ar- chwilio llyfrau Llanfyllin a Llawrycwm, y Parch. T. H. Griffith a'r Mri. W. L. NVilliams a David Foulkes, Bryncoch Isaf, Llansilin.. Cyhoeddwyd i bregethu, y Parchn. W. M. Jones, 0. T. Davies, W. R. Williams, T. Ashton, E. Annwyl, a'r Cap lan D. Hoskins, M.A. Terfynwyd trwy weddi gan y Parch. H. G. Roberts.