Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
---------_.--TRYSORFA FENTHYCIOL…
News
Cite
Share
TRYSORFA FENTHYCIOL CYM- DEITHASFA Y DE. GAN YR YSGRIFENNYDD'—Y PARCH. THOMAS BOWEN, CAERDYDD. DARFU i Gymdeithasfa Llanwrtyd' ategu calis y Cyfeisteddfod am benodi Sul arbennig i alw sylw at hawliau y Drysiorfa Fenthyciol. Y Sul cyntaf yn Hydref ydyw'r diwrnod y cytunodd y Gymdei t'hasfa arno. Dymunir yn garedi.g ar Weinidogion: a Blaenoriaid drefnu i'r Eglwysi gael cyfle i ddeall amcan y Drysorfa, ac i wel'd y pwys- igrwydd iddi gael mwy1 0. gefnog.aeth nag y mae Wedi' gael yn y gorffennol Ei hamcan ydyw rhoddi benthyg arian yn ddilog, neu ar log isel, ar adeiladau Cyfun- debol. Fel rheol, rhoddir benthyg. ar yr amod y gwneir ad-daliad yn ol ^10 y cant y flwyddyn, a chodi'r Hog o ddeg swllt y cant ar y swm dyledus ar ddiwedd y flwyddyn flaenorol. E.g., Os ca eg'lwys ^100 01 fen- thyg, telir yr oil yn, of mewn deng mlynedd, a chyfanswm y Hog a delir yn ystod yr amser 'hwnnw fydd £ 2 I 5S., ar gyfartaledd 5s. 6c. bob blwyddyn. Heblaw fod yr Eglwys yn talu ei dyled yn rhwydd, y mae yn arbed o. leiaf £32 0. log ar £100. (3J per cent.) mewn Z7, deng mlynedd. Dytma un enghraifft o werth mawr y Drysoirfa Rhoddwyd fenthyg y flwy- ddyn gyntaf, 1906. Terfynodd y tymor drns ba un v fhoddid yr arian Mawrth, 1916. A bwrw fod y £ 9>75° ar log 0 "I1d.o, -+O> 3i y cant yn flaenorol, buasai rhaid talu mewn lloigau yn flynyddol, .£341 5s., neu £ 3 A12 1 os. mewn deng mlynedd, a'r £ 9,75° 0 ddyled heb ei doddi' o gwbl. Cyfanswm y llog isel d'alwyd i'r Drysorfa yr oil amser oedd £ 240, ac y mae dyled capelau y Deheudir yn llai 01 £ 9,75°■ Oddiiar y flwyddyn gyntaf (1906), ac heb gyfrif y £ 9,750 y soniwyd' am dano, rhodd- wyd yn fenthyg ar hyd y naw mlynedd di- weddaf dros, ^20,000, ac o'r swm hwnnw y mae eisoes tua £ 8,000 wedi ei ad-dalu. Hawdd fydd i'r neb a ddarllenoi gyfrif faint arbedi'r mewn llogau bob blwyddyn drwy gymorth y Dirysorfa. Golyga y ^30,000 roddwyd allan 01 bryd i brv,d--o 1906 hyd I9I6-fod y swm mawr 0 £ 1,0^0, sef llog1 00 3 y cant yn cael ei arbed yn flynyddol, heb soin am y cannoedd sydd ar fenthyg am 4 a 4 y cant. 180 ydyw nifer Eglwysi y De- heudir sydd wedi manteisio, ac nid yw y L/log delir i'r Drysorfa gm1 yr Eglwysi hynnv yn cyrraedd £60 unrhyw flwyddyn. -t()I--< Wrth alw sylw at y Drysoirfa Fenthyciol ar y Sul, Hydref i, nid amcan y Cyfeistedd- fod na'r Gymdei'thiasfa ydyw anog' Eiglwysi i geisio benthyciadau. Ni fu erioed an,gen gwneud hynny. Gofynnir bob blwyddyn am ddwbl yr arian sydd wrth law i'w rannu. Golyga hynny fod ein heglwysi yn barod iawn i fanteisio ami, ac edrychant ati am gymorth ac ymwared. P'ed yehwanegid ati yfory Zio,ooo, ni. fuasai hynny yn ei chodi i sefyllfa; y gallai gyfarfod a'r gofynion. Rhaid cael dwbl hynny at ei ..gwertih presen- nol cyn y gellir caniatau y qeisiadau wneir o flwyddyn i flwyddyn. Pan sefydlwyd y Dry- • sorfa yn 1906, disgwylld ychwanegiad syl- } weddol ati trwy danysgrifiadau a chasgliad- au, a thirwy gyfroddion a chymunroddion. j Hyd1 yn. hyn, nid oes un gymunrodd wedi i i derbyn, ac nid yw'r tanysgrifiadau na'r casgliadau wedi bod yn wych iawn. j Y. mae'r Gymdeithasfa bellach wedi gosod y Drysorfa ar yr un tir a sefydliadau Cyfun- debol eraill ac wedi' pennu Sul arbennig prydJ y igiellir dwyn ei ihawliau gerbron ein, cynull- j eidfaoedd. Credir y gwelid cynnydd syl- j weddol yng* nghasgli'adau yr Eiglwysi tuag 1 ati unwaith y daw ein pobl i wybod y gwaith j mae wedi ei wneud, a'r hyn yw ei hamcan ] 1 wneud er lies a budd yr Eglwysi1 ddymun- ] ent wel'd eu dyledion, yn cael eu hysgubo i ] ffwrdd. j .~°™" ..1 Hyderir y cydsynia y Swyddogion a chais .1 y Cyfeisteddfod a'r Gymdeithasfa, ac y rhoddant oleuni' i'r Eglwysi a'r cynullleidfa- oedd ar weithrediadau y Drysorfa Fentihyc- iol. Y mae un apel neilltuol y dymurrir wneud, sef am i bob Eiglwys dderbyniodd fenthyg fod mor garedig a danfon casgli'ad erbyn 'Mawrth nesaf. Gobeithir gwel'd yr Eglwysi yn gyffredinol yn cyfrannu yn haelionus tuag ati, ond, serch nad yw gwneud hynny yn. amod benthyg, fel y disgwylia Cronfai Fen- thyciol y Gogiedd, teimla'r Cyfeisteddfod mai peth bach ydyw gofyn i'r Eiglwysi sydd a benthyg ganddynt wneud casgl- iad blynyddol. Cyfranned yr 180 Eig- lwys grybwylledig; yn ol deg swllt yr un y flwyddyn," a bydd y cyfanswm oddi wrtihynt yn llawer "mwy na'r hyn dderbyniwyd unrhyw flwyddyn oddiar gychwyniad y Drysorfa oddi'wrth y 680 Eiglwys Fethodistaidd yn y Deheudtr. Hwytrfrydig y bu ein Heglwysi y blynydd- oedd diweddaf i' gyf rannu a chasglu tuag at y Drysorfa, ond creda'r Cyfeisteddfod yn gryf mai y rheswml am hynny yw nad vw- ein- pobl yn gylffredin yn gwybod fawr am dani- Dyma gyfle bellaclh i'r swyddogion, ar gais y Gymdeithasfa ei hun, i ddwyn y mater ger- bron yn y modd mwyaf ffafriol. Beth bynnag fydd y canlyniadau, pa un a. welir cynnydd yn y casgliadau neu beidio, boddlona'r Cyfeisteddfod ar fod yr Eglwysi yn cael cyfleustra teg i wybod yr hyn a ddylent wybod am y Drysorfa. Cofier y dyddiad Y)nte-S,ul, Hydref Jaf, 1916. Terfyna blwyddyn y Drysorfa Mawrth 3iain, 1917, pryd y disgwylir pob arian i law, ad-daliadau a chasgliadau.
EISTEDDFOD DAU DDIWRNOD A…
News
Cite
Share
.r, "n,n" -ø. -I-q suited the Celtic temperament of the choir admirably. There was not a dull moment in the rendering-, and it'kept, the auclieooe spell- bound to1 the end. Regarding the choir, the Soprano's sang with a dash, and there was plenty of brilliancy in the tone. The Altos, while being rich, were not quite so engaging in the work. (" Doctors differ !). Tenors and Basses lacked balance, and towards the end their rendering slightly deteriorated. The performance, on the whole, was good. ON THE NILE." Ni ehefais notes gan y Doctor: dymai ddywed H.G. Gwaith newydd 01 eiddo y di- weddar D. Jenkins. Y mae rhywbeth yn weird yn y cyfansoddiad, ac yn. arddangos, gryn allu. Hwyrach mae yr aiZ-adroddiadau parhaus a geir drwyddo yw ei brif wen did. Efallai hefyd y gellir priodoli llawer 0. hyn i ymgais yr awdwr i gael gafael ar lath 0 ar- ddull ddwyreiniol yn gymysg ag" am bell i gyffyrddiad cerddorol gorllewinol a modern tebyg mae hynny: a gyfrif am ei weirdness. Gwnaeth y Cor, y Gerddorfa, y Cyfeilwyr, a'r Arweinydd," waith da a thrylwyr. Cyngerdd Nos Iau. Amrywiaethol oedd hwn gan, mwyaf: wrth gwrs, yr un Cor a/r un Gerddorfa yr Artis,tes, yn wahanol. • Coll fawr oedd bod heb Denor- ydd (yn y ddau Gyngerdd). David Evans Z" yn AI. Meistrolgar hwn oedd Can Rossini. Yr oedd fy nisgwyliad yn uchel wrth Miss Agnes Nicholas, ond siom fawr a gefais. Ar berfformiad yr Ode a'r Cantata, o1 clan fatwn y Cyfansoddwvr, yr oedd fy mryd i yn bennaf. Ymddengys i'r Ode, Deffr.o., mae'n Ddydd (David Evans) gael ei chyfan- isoddi for the Opening of the New' College Buildings, Cardiff, igc)g. Geiriau gan Dyfed. I Gor a Cherddorfa yr ysgrifen- wyd. Gwych odiaeth oedd canu y Sopranos a'r Altos o'r symudiad cyntaf: y lleisiau yn asio i'r dim. Y Cor, yn y Tutti Allegro, ddim yn dod i mewn fel un g-ior diffyg- iol, braidd, oedd geirio y Cor, drwy yr holl wa,ith. Andante, gan y Sopranos a'r Altos yn hynod 0 swynol. Tutti-Maestoso': y taro, yr attack, yn well 0 l'awer na'r cyntaf, ac awd trwy y rhan yma yn rymus a nerthol -,s iawn. Piu Allegro, gan y Tenors a'r Bass —ddim yn cyd symud y lleisio yn rhagorol. Sylwadau y Doctor ydynt: I only heard the latter portion of this work. It struck me as being1 a very vigorous work: perhaps not so' melodious as Mr. ]. T. Rees' Cantata. Effective use was made, here -and there, of the Brass, and' at times some very fine Rhythmic effects were heard. Written for Chorus, without any Soli, the work became slightly monotonous. The anti-climax, here and there, spoilt the effect of the climax at the end of the composition. On the whole, the Ode is, well wfitten." Duw SYDD NODDFA (J. T. Rees). Nodiadau y Doctor ydynt A more devoted work, as the words demand. It is very melodious, and has a charming independ- ent accompaniment. There being parrs for Soli, the work was very interesting. There was a tendency toi write in the old Handelian style, which, thünglh old-fashion, was very effective, and suitable for the Welsh temper- ament. Maddeuer imi am fyned i'r gorffenol am ddau funud. Fie gofia< ein darllenwyr i'r Gantata horn gael ei rhoddi yn Harlech yr Wyl ddiweddaf, ac i minnau, bryfyn gwael, yn y sylwadau ar yr Wyl, feiddio awgrymu fod peth arogl tramoraidd ar y gwaithl. Yn y Cerddor galwodd y diweddar D. Jenkins fi 'Î gyfrif, ac nad awyr a enwais oedd awdwr y Cantata wedi ei anadlu ond eicldo Mendels- sohn Eiddo Handel meddai y Mus.Doc. yma —■ Doctors differ." Credwyf fod "eich ufudd was rhywle rhwng y ddau. Nid ydym yn awgrymu 01 gwbl nad ydyw y Cantata yn hollol wreiddiol, coffer. Cafodd y Gantawd herffaithchwarae teg gan y Cor, y Gerddorfa, y cyfeilwyr, a'r un- .awdwvr: yr oedd y perfformiad yn llwydd- iant mawr. Fel y dywed y Dr., mae y rhan offerynol yn, hynod 0 brydferth, a danghos- odd y Gerddorfa ei dlysni yn ganmoladwy lawn. I'r gorfteiinol eto. Flynyddoedd yn ol, danfonodd Mr. J. T. Rees go p i o March," wedi ei gyfansoddi ,g,anddo ef i'r Gerddorfa, gan ofyn a allem ddim ei gael i mewn i bro- gram Nos Calan. Dodwyd ef i mewn, a chwareuodd y Gerddorfa ef, dan afweinLad yr awdwr (J.T.R.): cyme rod d yn gampus. Yr wvf yn cofio yn dda y -anmo,fiaeth a gafodd gan Mr. Vasco, V. A! keroyd. Yn awr, J.T. lie mae y "March hwn? Cyn ffarwelio ag Eisteddfod Genedlaethol 1916, dymunwn roddi ar gof a chadw amryw 0. bethau oedd yn arbennig yn ei nodweddu, o'r hyn Ileiaf a ymdclangosent imi felly (I) Eithriadol oedd ymddyg-iad ac astud- rwydd y cynhulliadau mawrion yn holl gyfar- fodydd yr Eisteddfod a'r Cyngherddau. IV-ell done y Southiaid yn bennaf. 2. Ymhlith y miloedd pobi ni welwyd, yn ystod dyddiau yr Eisteddfod, neb yn feddw, nac arzvydd d'iocl arnynt Gwnaethi llawer- oedd sylw o hyn wrthyf, a phawb a fawr lawenhaent. 3. "Plant" yr Eisteddfod oedd LJywyddion holl gyfarfodydd yr Eisteddfod a'r Cyng- herddau: eithriadol oedd hyn: the right people in the right place." 4. Edmygwn yn fawr fel yr oedd y cynull- eidfaoedd yn gwrando, mwynhau, a gwerth- fawrogi y gerddoriaeth offerynol arwydd- ocaol a chalonogOlI yddedd hyn. 5. Calnmolwn yn fawr ddull gwarieiddiedig y gwyddfodolion o encorio: dim gwaeddi a chrochlefain dim chwibianu cwnyddol: y traed yn llonydd: dim ond clapio dwylaw mewn dull Cristionogol, a dyna y ffordd iawn. 6.. Ni welais i erioed mor pulpud, o bob enwad, caeth a rhydd, Sefydledig a,c an- sefydledig, yn cael ei gynrychioli mor gryf ac anrhydeddus dm calon llawenhawn. 7. Balch odiaeth oeddwn 01 bresenoldeb nifer mor fawr o'r byd ys,goTheigaidd- Scholastic World hardd yn wir; ysgolfeistr- iaid o bob gradd, arholwyr, inspectors 0 bob gradd, Professors a Principals eiln Cblega u Cenedlaethol ac Enwadol. Cymerai rhai o honynt ran. bwysig Jng ngweithrediadau pwysicaf yr wyl: ardderchog yn sicr. Mae vr hen sefydliad yn. hiaeddu goreuon a goreu w ein gwlad. S. 'Mae llawer 0. waith yr Eisteddfod yn cael ei gario ymlaen o)'r giolwg! gan wahanol Gymdeithasau cysylltiedig- a hi: llonid ein hysbryd o ganfod y Bbneddigesau yn cymryd rhan mor amlwg yn y rhai hyn, ac hefyd yn y tent. Bravo ladies! Os mewn, hwyl, hwyrach y gw,na,f rai syl- wadau ar y Gymanfa' Ganu.