Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

1 article on this Page

GOHEBIAETHAU. --

News
Cite
Share

GOHEBIAETHAU. (Nid ydym yn ystyried ein hunain yn gyffifol am syniadau yr ysgrifenwyr). ROBERT ROBERTS. AT OLYGYDD Y CYMRO. -Syr,-Diolch i Cofnodydd am ei lythyr yn rhoi ychydig o. hanes Robert Roberts. Carwn wybod beth oedd yn cyfrif am y cwrnwl' y cyfeirir ato. Yr wyf yn gofyn hyn am. fod sylwadau Robert Roberts ar bawb a phopeth yin rhydd iawn, a byddai gair am gymeriad yr awdwr yn help i ddeall ami i ergyd o'i eiddo. A all cofnodydd ddweyd gair am hyn? YMOFYNYDD. MR. ENOCH DAIVIES RE EISTEDD- FOD ABERYSTWYTH. AT OLYGYDD Y CYMRO. Mr. Gol.Drwg iawn gennyf i'i-i-i; tipyn llith rhagym ad rod dol effeithio mor mweidiol ar gorff a meddwl y person uchod, pwy byn- nag yw. Ymddengys imi ei fod wedi syrthio i ryw Iwgfa" ofnadwy 0 ddifrifol. Dym- unaf, o galon, iddo Iwyr adferiad. Chyn- jjY- nwys ei lythyr coeth a chwaethus ddim DDIM imi i'w ateb. • O. 0. ROBERTS. RHODD I EGLWYS. AT OLYGYDD Y CYMRO. S,yr,-Biyddwch mor garedig a hysbysu Z, -1 drwy gyfrwng y CYMRO fod Mr. Jonathan Davies, The Manse, Llanbadarn, gynt o. Godreg-arth, Llanddewiibrefi, yr hwn fu yn flaenor ffyddlon, am flynyddoedd yn yr eglwys hon.no, wedi cyflwyno1 ^25 i eglwys. Saron, Llanbadarnfawr. Gellir dvveyd- mae nid peth newydd yn hanes Mr. Davies ydyw hyn, ond ei hen arfer ef ydyw cyfrannu symiau tywys- ogaidd mewn dull syml i eglwysi Methodist- aidd ar hyd y blynyddoedd. Yr eiddoch, &e., Bilston House, D. R. WILLIAMS, Llanbadarn. MR. O. O. ROBERTS A'R EISTEDDFOD. I AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr,—Beth sydd wedi digwydd i'r cyfaill Enoch Davies o barchus wrth-Germanaidd goffadwriaeth ? Oes neb i gael dwleyd, gair os na bydd sebon ynddo7 'Does fawr er pan oiedd fy hen gyfaill ar un ochr a phobl sedate Aberystwyth yr ochr arall! Buasent hwy yr adeg honno yn dweyd am Mr. Enoch Da.vies bopeth a ddywed efe yn awr am Mr. O1. O. Roberts,—a chwaneg! Fy nghyfaill, cynier- wch gyngor, maeO. O. R. yn hen law, ac y:n gwyihod rhywbeth am yr ihyn yr ysgrifenna yn ei; ,gyIoh, ac os am sebon y mae pobl yr Eisteddfod yn edrych, nid trafaeliwr yn y nwydd hwnnw ydyw O. O. R. .■ HEN EISTEDDFODWR. DI-DDARBODAETH Y CYFUNDEB. AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr,—Cyn condemnio Blaenor Pryderus,' da fyddai i Mr. R. Morris, Barry, wybod mai k- ychydig iawn o fat,edolll y Cyfundeb sydd yn dyfod dan sylw.'r Cymdeithasfaoedd. Er nad oes gan y Gymanfa Qyffredinol safle gyfrei thiol yn y Cyfundeb, trwyddi hi y mae busnes y Cyfundeb yn cael ei gark> ymlaen. Gwyr eyfreithwyr y Cyfundeb fod pethau (hollol anghyfreithiol yn cael cu gwneud yn enw y Cyfundeb, a hynny heb iddynt fod erioed 0' flaen n.a Chyfarfod 'Misol na Chym- deithasfa. Mae pethau yin rhwym 01 arwain i ddyryswc-h a dholied cyn bo hir os yw deddfau I moesol mewn grym mewn byd crefyddoJ. r" Yr eiddoah yn gywir, GWEINIDOG YN DIODDEP. Y SABiOTH YNG NGHYMRU. AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr,-Tra yn edmygu gwroldeb rhai o weinidogion a lleygwyr Methodistaidd Llan- dudno yn brwydro. dros gadwraeth y Siaboth, ac yn ceisio- atal tram a golff ar y Dydd S'anctaidd, nis gallaf Iai na theimlo eu bod eithaf y pegynau oddiwrth Fethodistiaid y De. Beth pe gwelai y brodyr hyn dren a thram bore Saboth ym Morgannwg, Ryda'u llwvth igwerthfawr o "Genhadon Head" ac ambell i athro: gyda'i wialen a'i fasged, neu bag y golff yn cychwyn o Gaerdydd Y no-son o'r blaen ar derfyn y' Sabotlh yr oedd un 0 brif bregethwyr Morgannwg wedi pregleth zzl rhagorol ar yr Eg'lwys yn prysuro i ddal y tren tra yr oedd y gynulleidfa yn canu gyda bias Braint, braint Yw cael cymdeithas gyda'r saint, N a welodd neb eriocd ei maint," &c. CYMRO. HEN BE WILL. AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl Syr,—Mewn ymgoraii gydag un o weinidogion hynaf ein Cyfundeb y dydd o'r blaen, dyfynodd y pennill canlynol a glywodd1 tua 70 mlynedd yn ol yn cael ei roddi allan gan y diwedidar Barch. Johin Hughes-, Mount St., Lerpwl, pan yn pregethu yn Llanelidan, ger Rhuthyn. Dylid egluro. fod Mr. Hughes Vvedi dio'ddef yn dost oddiwrth rhyw anhwyl- deb y noson gynt a rhoddai alian y pennill megis fel ei brofiad ysbrydol ei hun:- Aed heibio-'r dydd, aed beibio'r nos, Fel munud bach 0 awr, Tra fyddwy'n caru a, rhoi fy mhwys Ar fynwes Iesu mawr." Nid yw y pennill hwn yn.. ein Llyfr Hymnau pæsenríü1 ni. A all rhyw un o ddarllenwyr y CYMRO ddywedyd pwy yw ei awdwr? Awst 31. O'SCAR SYMOND. DI-DDARBODAETH Y CYFUNDEB. AT OLYGYDD Y CYMRO. Syi-Ni-d wyf yn sicr ai pregethwr neu flaenor yw Mr. R. Morris, Barry. Ond carwn wybod a wyr efe rywbeth am Gym- deitha.sfa'r De? A fu de erioed yn ceisio oodi ochr arall i gWfstiwn ag y byddai'r awdurdodau wedi datgan barn arno? Os do, g,adawer inni gael gair o'i brofiad. Os naddo, yna cymered fantais ar y cyfle nesaf i ddweyd gair yng ngthyfciriad ei lythyr rhagorol yn y CYMRO., A gofaled fold Am- bulance a Red Cross, Nurse gerllaw! Cyn y byddoi eich gohebydd yn condemn- io'r "beirniaid," gofaled edrych, hefyd, pa faint a gyfrennir gan y "eefnogwyr. "I A fydd efe cystal a danfbn i"r CYM.RO i, ddweyd pa faint a gyfrennir gan yr ysgrifenyddion a'r trysoryddion. sirol at y Symudiad YmoSi- odol? Mae'r beirniaid yn cael eu beirniadu, ond fe lithra'r sebonyiddion heb neb yn sylwi. Awst 30. R.W.J.. Y PRIF BREGETHWYR A'R MILWYR. AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl Syr,—Dyniunaf a,tegu apel vSwyddog a'r Parch. W. M. Griffith, M.A., yn O-i-ch colofnau. Yr wyf, oherwydd rhes- ymau a nodir mewn llythyr preifat at y Gol- ygydd, wedi cael cyfle i weled a siarad a rhai ugeinian o'n beehgyn; a chlywir siomedigaeth hyd at chwerwedd yn eu llais pan yn son am ymdygoiad rhai o'n prif bregethwyr ynglyn a'r rTlHfel. Dywedai un wrtihyf yn ddiweddar eu bod *wedi eu harwain i gredu y byddai un neu ddau o'n prif weinidogion yn myned allan gyda'r byddinoedd Cymreig, a bod gwisgo- gwisg caplan ar yr esgynlawr wrth recruitio, a chilio yn ol pan ddaeth gatwad am fyned allan yn annheilwng i'r eithaf. Mae y milwyr yn siomedig iawn, ac fe ddylai y Gymdeithasfa ddeall hynny. Mae hunan- oldeb rhai 0' brif bregiethwyr Gymru yn desitun gwawd a dirmyg yn y ffosydd yn Ffrainc. Y.M.C.A. Y CAPLANIAIID A'R FYDDIN. AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr,—Da gennyf weled y sylw a roddwch i'r pwys 0 gael dynion blaenaf Cymrii i fyned allan fel caplaniaid gyda'r milwyr. Yr wyf newydd ddychwelyd wedi gwieliedy, brwydrau mawrion diweddaf yn rhywle yn Fifrainc," algondus gennyf orfod tystio. fOld gwasan- aeth y caplaniaid ymhell 0 fod yn foddhaol. Mae rhai wedi gweini yn rhagorol, a dau yn arbennig wedi gosod eu hunain yn yr enbyd- rwydd a'r peryglon mwyaf er mwyn bod yn ymyl y bechgyn. Ond gwell fuasai i eraill fod gartref, oblegid y maent wedi darostwng syniad ein milwyr am hunan-aberth a pharod- rwydd gweinidoigion -yr cfengyl i aberthul eu cysrUron a'u bywyd, os rhaid, yng ngwasan- aeth eu gwlad a'u crefydd. Gallaswn ddweyd llawer; ond rhaid ymatal. Mae pob milwr yn ddiolchgar i'r C'YMRO am ei brotest amserol a gwir angenrheidiol. Yr eiddoeh, &c., MILWR CLWYFEDIG. CYMDIEITHAS DDIRWESTOL Y DE. AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr,-Cy(nhe,lir Cyfarfodydd. Blynyddol Cymanfa Ddirwestol Deheudir C'ymru, a Mynwy, a'r Cyfundebau C'refyddol, ym Merthyr. Caniatewoh i ni i wahodd yr holl Gyfundebau Crefyddol—yr Undebau, a'r Cyrddau Chwarterol, a Misol, i benodi cyn- rychiolwyr, a'u henwau, a'u cyfeiriadau, mor fuan ag- y byddoi modd. Mae nifer 01 enwogion yn addaw cymryd rhan, a, bydd Esgob Llanelwy yn llywyddu Mercher a Iau, Hydref 4 a'r 5, 1916. MORRIS MORGAN, Aber-tawe. THOMAS MORGAN, Ysgiwen, Ysgrifenyddion. Swvddfa, Swansea, DIWINYDDIAETH YN Y COLEGAU CENEDEAETHOL, AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl Syr,-Gan na chafwyd hamdden yn y Sasiwn ym Mangor i ystyried 0 gwbl un agwedd bwysig ar y pwnc uchod, byddaf dra diolchgar os gellwdh roddi lie yn y CYMRO i'r casgliadau yr ydwyf fi: wedi dod iddynt ar yr holl fater ar ol cryn ystyriaeth. Dyma hwy (1) Mai buddiol, yn ychwancgol at yr hyn a wneir eisoes yn y Cblegau Cenedlaethol ynglyn ag Hebraeg ac Esboiniadaeth yr Hen Destanient, fyddai cyfrannu addysg ynddynt, neu mewn un neu didau o- honynt fel y berni'r yn oreu gan y Ddirprwyaeth, yn yr adrannau ,era,ill o Ddiwinyddiaetih Hanesiol, sef (a) Hanes y Crefyddau Cenhedlig; (b) laith ac | Esboniadaeth y Testament Newydd, ac (c) Hanes yr Eglwys Gristionogol. i (2) Y dylid cynnwys y gwahanol adrannau ] hyn o Ddiwinyddiaeth Hanesiol, i'r graddau j Z" y gwel Awdurdodau y Brifysgol yn briodol, ) 2=1 1 ymhlith y materion yr arholir ynddynt am y ] radd 01 BLA. j (3) Y dylid caniatau i'r efrydwyr amy l radd o B. D., sydd yn y Colegau Diwinyddol J perthynol i'r gwahanol enwadaiu, ddilyn dos- j barthiadau y Colegfau Cenedlaethol yn y gwa- banol ganghenau o- Ddiwinyddiaeth Hanes- | iol, os bydd Cyfeisteddfod' y Cbleg Diwin- ] yddol y perthynaJrU: iddo yn dymuno- iddynt I wneud hynny; ond, gyda hyn o eithriad, y j dylai amodau mynediad i mewn i'r arholiad 1 am y radd o B. D. aros yn hollol fel y maent j ar hyn o bryd. 1 Yr eiddoeh yn bur, Llandudno. Ei. O. DAVIES, YR ADRAN SEMITAIIDD YN ABER- YSTWYTH A BANGOR. AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl Syr,—Gall eioh nodyn parthed yr uchod yn eioh rhifyn am Awst 30, tuda-leu 7, gamarweinio. Ni ddywedais. yn y Cam- brian News mai, yr aehos fod yr Adran Semitaidd ym Mhfifysigol Aberystwyth wedi bod yn fethiant ydoedd mai Athro Germanaidd oedd ei phennaeth,&c. Y geiriau a ddefnyddiais oedd y canlyn :—" The failure of thie Semitic Department at Aberyst- wyth has, been due tOl the fact that it has been presided over by the professor of German, the latter—his own language—receiving the greatest amount of ihiis time and attention. At Bangor, and now at Cardiff, there is a chair of Semitic languages as in other sub- jects', and nOl doubt a chair will be establish- ed at Aberystwyth when the subject is per- manently provided for." Ni feiaf yr Athro 0' gwbl yn y geiriau uehbd, ond y trefniad afresymol a orfododdar un dyn i addysgu- ryw hanner dwsin 01 ieithoedd. Nid special- ism ydyw peth o'r fath. Yn y Germanae,gl cafodd yr Athro dan sylw lwyddiant mawr- first class' honours' bron bob blwyddyn. Yn yr Hebraeg un yn unig 0I''i ddisgyblion a enillodd honours 01 gwbl yr amser (deunaw mlynedd) yr ydwyf wedi bod yn a thro ym Mangor, a third class honours' gafodd yr un ihwnnw. Ni fuaswn wedi ysgrifennu sill ar y, pwnc ond am ymdd'angO'siad erthyglyn yn y Cambrian News ynceisio profi fod Colleg Aberystwyth wedi euro ei chwaer golegau yn .arholiad'au Prifysgol Cymru. Mor