Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

SABOTH YN LLANWDDYN

News
Cite
Share

SABOTH YN LLANWDDYN TAITIf DROS Y BERWYN O'R BALA. LII. a r4 -ir Wedi cwblhau gwasanaeth y bore, a rhoi tro bach all an. i fwynhau yr awei falmaidd ac iachusol, caf- wyd cinio. Wedi hynny hwyliwyd. am Lanwddyn erbyn dau o'r gloch—pellter o 5 milltir, gyda gLan y llyn. Diiolch i Ragluniaeth garedig nad oedd raid cerdded y 5 milltir yma. Buasai hynny .yn tolli llawer ar fwynhad y Saboth hyd yn oed i gerddwr goidda. Dywedir fad cerdded ynprysUrfyriêd aLLan o'r ffasiwn ym myd y ptegethwr, 'fel'mewn cylch- oedd eraill. Gall hynny fod yn jwir am Sir Fori a Sir Gaermarfon sydd yn tueddu at fod yn foethus. Ond y mae gwrandawyr a phregethwyr Sur Feirion- ydd a Sir Drefaldwyn yn gorfod cerdded gryn. lawer o hyd. Ond nid oedd raid cerdded o Riwargor i Lanwddyn nac yn ol. Yr oedd y ceffyl a'r cerbyd yn barod i'r daith. Ac er fod y march ieuancyn bur gefnog, ac yn rhoi awgrfrn yn awr ,»c eilwaith y gallai fod yn ddireol, eto tyr oedd gyriedydd medrus a phofiadol ar ei gvfer yn Mi Thomas J. Jones, y mab hynaf. Ac yr oedd y • dr yn werth ei chael ar brynhawn Saboth yng nghrdiaol* haf. Mae yr awdurdodau wedi planu llawer o goed gleision yn ddiweddar yn amgylchoedd y llyn. Ac er eu bod yn tolli yn drwm ar y tir, eto gwnant y golygfeydd yn rhai swynol a thlws iawn. Ac yr oedd yr arogl oddiwrth y meusydd a hwythau yn hyfryd dros ben. P,am y plenir rymaint o goed gleision yn y lie? Yr atebiad gafwyd oedd, fed-isyn- iad yn bod, fod coed gleision yn bethau da am dynu gwlaw o'r cymylau. Yr aeddwn ynmeddwiwrth glywed y sylw, fod ambell i sant yn gwneud yr un gwasanaeth mewn eglwys, ag a wna y coed gleision ar ben Hyn Llanwddyn, sef tvnu dyfroedd y X efoedd i lawr, er mwyn i'r ddaear fod ar ei mantais. Y ma-e arwyddion y rhyfel i'w gweled mewn gwlad neilltuedig a thawel fel hon. Ceir cabenod yma ac acw wedi eu codi i'r rhai sydd yn gwylio y llyn. Ac un peth dyddorol ydyw, mai nid milwyr 0 Seesori tyn unig sydd yn gwylio y lie, ond rhai o'r brodorion hefyd. Ac wedi hold, cafwyd allan mai yr amcan oedd, cael rhai oedd yn adnabod pobl y lie a'r cwmpasoedd, er mwyn gallu cyfarwvddo y milwyr i'w dyfodiad heddychlawn. A ellir ym- ddiried iddynt i fyned yml,a,engydaphn y llyn ar 1 fyny? Wedi preg,e.thu yn Llanwddyn, a chael cwpanaid o de blasus gyda Mr. a Mrs. Ellis cychwyn- wyd dros y gefnen i gapel Bethania,. ,'yn Cwm Cowni • at yr hwvr. Galwyd heibio Bryn Cowni—neu yn ol yr enw diweddar sydd iddo, Caeau Bychain—lie y preswylia Mr. a Mrs. Hughes, a'u rnerch fach ,sir- iol (a phert Dora. Bu cyfeiriad at y lie yn ddiwedd- ar vng ngholofnau v "Cymro," y Parch. R. W. Jones, Dinas, yn galw sylw at yr hen gladdfa, sydd o fewn ychydig latheni i'r ty. Maecapel Bethania yn ymryl, ond fod y llwybr tuag ato yn un serth ang- hyffredin. 'Mieddyliwn wrth ei dei&io am linellau Williams: "'Rwyf yn caru'r percriiiion Ar y tylau serth y sy." Tynai yr afpn ar waelod y cwrn fy svlW. Y mae iddi wely llydan, ac arwyddion fod llawer o.ddwfr wedi bod ynddi ar un adeg. Ond mor ychydig ydyw erbyn hyn. Ac erbyn deall, yr awdurdodau sydd wedi troi y dwfr ohoni yn uwch i fyny; gan ei ar- wain i'r llyn gyda thwnel o dan y geinen fynydd. Ac y mae hyn mewn alegori yn dangos, pa mor fedrus ydyw rhai pobl i droi pob aiber, fawr a bach, at eu melin eu hunain..# Y mae capel newydd (Bethania, yr hwn a agorwyd yn 1909 yn fwy golygus adeilad na'r hen gapel. Olid y. mae un dinyg mawr ynddo yntau. 'Does yr un o'r ffen«stri yn agor yr un fodfedd. Hynny o awyr geir, rhaid dibynriu am dano ar y 'ventil- ators' sydd i fyny. Ac ar Sul mwll ym mis Gorff- «nnaf, thy ychydig ydyw hynny i fod yn gvsurus, a gallu addoli yn hwylus. Yr oedd y cerbyd wedi ei adael yn iLlanwddyn, ac aed yn ol ato yn union wedi y gwasanaeth yn Beth- ania. Cyrhaeddodd Mr. T. J. Jones a minnau yno, pan yr oedd y bobl newydd ddod allau o'r capel. Yxnddengys iddynt gael meaur go helaeth yn ,ycyf- arfod gweddi, a chymerent hamdden wed'yn i gael 9 ymigom cyn troi tuag adref. Un o anheibgorion yr AchO's/ gyda'r Methodistiaid, 1 flynyddoedd yn ol, ydoedd lie wrth y capel i gyn- nwyg dau neu dri o geffylau. Ond y mae yr augen yma tyn prysur ddiflannu erbyn hyn. Yn iLlan- Wddyn, modd bynnag, y mae y nodwedd hon yn dal mewn bri o hyd. Ceir yno ystabl helaeth a hwylus iawn. Maai ynddi ddigon o Ve i hatiner, dnvsin o geffylau. A deallwn ei bod yn llawn ar nos Sul yn amI. Yr oedd yno bedwar ceffyl y nos Sul dan sylw. Dau oddilawr, sef o Abermarchnanit a'r Gwreiddiau, a dau oddifyny, sef o Cedig a Rhiwar- tor. Pan y mae o dair i bum milltir un ffordd i'r papel, da iawn ydyw cael gwasanaeth oeffyl a cher- byd. Dyddorol iawn ydoedd gweled Mr. a Mrs. 'Morris, y Llechwedd, yn cycliwj'n adref, a5u dau btentyn bach gyda. hwy, un yn dair a'r Hall yn N chwech oed. Y -tad yn cymryd y bychan lleiaf o'i Ila-en ar ei 'bicycle' ef, a'r ferch yn gosod ei hun yn bapus y tu 01, i'w main ar yr eiddo hithau. Ac yn y dull yma yn cwblhau taith o dros dair milltir mewn ychydig funydau. Oscaiff yplanf bach vna fyw i fynd yn hen, diameu mai un o'u hatgofion fydd, ^ynd a dod o'r capel yn sgil eu rhieni ar y bicycles.' Yn aros i'r cerbyd 'fod yn barod eisteddwn, ym harl y Ty Capel, a'r ffenestr yn llydan agored. ty allan tyr oedd gwyr y cerbydauyn ymgomio, yn aros i'r teuluoedd ddod at eu gilydd. Ac rneddai un. ohonynt wrth y Hall, 'mewn ton oedd yn awgrymu lobaith a boddhad wrth edrych ymlaen. mi fawn bregethwr da y Sul nesaf os daw o." Medd- yliwn ynof fy hun, beth oedd ystyr yr os. Tybed mai os o amheuaeth ydoedd? Mr. Enoch Anwyl ydoedd y pregethwr yr edryohid ymlaen mor awchus am ei weled a'i glywed. Ac ielly yn syml y cy- hoeddwyd rf yn Bethania, heb g-ysylltu He o gwbl .a'i enw. Rhaid i'r mwyafrif ohonom gael ein cys- ylhu a lie, neu wyr fawr neb ddim pwy ydyw. Daeth i fy nghof am Mr. Anwyl pan yr oedd yn ddyn ieuanc yn dechreu pre.ge.thu yn Nyffryn Clwyd. Credaf mai ar ei flwyddyn brawf yr oedd, os nad yn wir yn myned trwy y Dosbarth. Y diweddar Enoch Evans,—blaenor parchus yn G-yffylliog—y-n ei gy- hoeddii i fod yno'y Sul dilynol, am y tro cyntaf, ac yn dweyd "Bydd yma bregethwr newydd spon y Sul nesaf. 'A rhaid ei fod yn bregethwr da, y mae ganddo yr enw goreu sydd yn bosibl. Enoch ydi o, ac Enoch Anwyl hefyd." Rhaid terfynu ar hyn yr ychydig sylwadau am y Saboth difyr dreuliwyd yug nghwmpasoedd Llyn Llanwddya. Pare. WM. JONES.

; CWMOGWY .

MEIRION A'R GLANNAU.

iGAIR YN EI BRYD.