Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
EISTEDDFOD DA U DDIWRNOD A…
News
Cite
Share
EISTEDDFOD DA U DDIWRNOD A TRJ CHYNGERDD. GAN KEL 0. O. ROBERTS. II. Y Beirniaid. Ffurfid y, Beirniaid Cerddorol yn ddau Fisardd—Bwrdd Dydd Mercher a Bwrdd Dydd [au: aelodau y cyntaf oeddynt Dr. Allen, Dr. Vaughan Thomas, a Dr. Ch. William's; aelodau yf ail, Dr. Allen, Dr. D'avid Evans, a Dr. Caradog Roberts: gwynebau newyddion, imi, bob un. Chwith oedd aibsenoldleb yr hen gewri llwyfan yr Eisteddfod Genedlaethol: yr oedd arnaf hiraeth calon yr oeddwn fel yn eu gweled ar y stage-yn addurno yr holl amgylchedd— environment: ymddangosent fel cor bychan angylaidd-leuan Gwyllt, Tanymarian, P'en- cerdd Gwalia, Owain Alaw, Joseph Bennett, Macfarren, Sir Julius Benedict, Elmlyn Evans, Dr. Parry, David Jenkins: yr oil wedi croesi y bar Diolch. i'r Nef am olynwyr galluog- a theilwng: dyma i chwi ysg-olorion yn wir- theorists-pump o DdoctOlriaid-ardderchog ond mae yn fyi nharo i ai oni ddylidi cymysgu ychydig. Eddyf pawb fod beirniadui yr Eis- teddfod yn artac fel pob art yn gofyn ym- arferiad a phrofiad dylai beirniaid neu un o honynt fod yn expert mewn lleisiadaeth, mewn arwain, disgyb,lu, a trainio corau. Nis gwn faint o -expert yw y dys,gedigion hyn o yw un o honynt yn feis.tr yn y canghenau uchod pob peth yn iawn. D)4a,i pwyllgorau fod yn ofalus gyda, hyn. Am ddull aelodau y By'rddau uchod yn beirniadu, yr oedd' y Cymry yn ddeheuig ac addawol: tuedd1 i fod yn faith row)" 0 gryn- hbi a thalfyru oedd1 yn eisiaiu gallent ddweyd y cwbl oedd yn angenrheidiol mewn. hanner dwsin- o frawidd,eg'au: dim angic:n beirniadaeth fetnwl ar y pryd: hon i'w chyhoeddi yn y Papurau newyddion, a dai fyd'dai ganddynt eu c-a-el. Dipyn o novice oedd Dr. Allen: ohd yr oedd wedi dysgu oryn lawer erbyn nos .Iau: llais gwaritan iawn sydd ganddo, ac ni Waai yr ymdrech lleiaf i'w fwyhau. Y Beirniaid Llenyddol a ddilynent yr hen ddull ystrydebol y man Gyfarfodydd Llenydd- ol "DerbyniwydI5 0 Draethodau ar y testun mawr Atbroiniaeth, yn dwyn y ffug- tnwau Cymro, Idris, Mynyddwr, &c. &c. Sylwn yn fyr ar bob un. Yna enwir hwynt o un i un eilwaith: gwastraff ar amser yw hyn. Hawdd dd'igon yw ysgoi y dull hwn ond meddwl a cheisio. Bai mawr y clorian- lvyr yn Aberystwyth ydbedd meithter afres- ymol, a'r troseddwr. pennaf oedd beirniad Parchus y traethodau ar Llenorion Sir Aberteifi yr oedd yn annuwiol 0 hir: ni ddylid ond gwneud ychydig 0; sylwadau ar y goreu, a gadael i'r wasg gael y many lion. Gyda golwg* ar y Cystadleuacthau Cerddor- ol, gellir ystyried eu bod, ar y cyfan, i fyny a'n safom Eisteddfodol: yr offerynol oedd, fel arfer, wanaf drwggennyf am ;hbllol fethiant. adran y Cyfansodd'iant: piti oedd hyn. Yr Oedd adran yr Unawdau yn doreithiog, ac o ftnsawdd ragorol, ac yr oedd y darnau dewis- edig yn bopeth ellid d ddymuno. Gwelliant fuasai yr amod-" I iganu un o'r ddwy gan Os, bydd mwy na dau ar y stage: y Beirniaid 1 ddewis." Yr unig d'ynnu y dorch ar Unawd a glywais ac a-welais. i yn bersonol ydoedd elddo y Tenors: un Unalwd gan Wagner: darn trwm ac anhawdd, yn gofyn Eos Morlais o lais i W'neud cyfiawnder a hi: anfonwyd tri ar y stage: dau a lleisiau gwirioneddol dda: y tyydydd llais* tila a gwanaidd yr oedd hwn ei wisig filwrol (khaki). Canodd Y' ddau ^"yintaf yn gampus iawn; yr oeddynt yn %nod .gyfartal: yr olaf a ganodd ddigon ,cli- ^ramgwydd, ond ddim i':w gyniharu aim eiliad a r ddau gyntaf y!n wir nis gallasai am na feddai y llais gofynnol: chlywid mono ar y noclaiU isaf, ac nis .gallai gyrraedd y nodau uchaf. Y trydydd a gafodd y wobr! Cam a blunder anesboniadwy i mi, ac i bawb y bum yn siarad ar y mater. Y wisg gafodd Y' Wobr," meddai cyfaill 01 gerddor. oedd yn agos ataf! Dr. Allen, yn unig, a eis-teddai 111ewn barn y tro hwn y, ddau Gymro heb gyrraedd. Yn enw pob rheswm pam yr an- ^Oiwyd ef ar y stage? Ofnwyf fod pethau |"hyfedd iaiwn yn cymryd lie yn ystafell y Pre- am dymor mor faith yn y'r India. Aeth now and then. Gellir jiweyd, yn ddibetrus, fod y Cystadleu- aethau Cdrawl gystal a dim gafwyd ar lwyfan unrhyw Eisteddfod. C'ymwys iawn ydoedd y gerddoriaeth ddewiswyd, oddigerth, efallai, darnau Cor au, y Plant. Mawr edmygwn allanolion a disgyiblaeth y corau: eu gwisg- oedd: eu dyfodiad i'r stage: eu mynediad allan neu i lawr: eu holl staging: chollwyd un eiliad o amser gan yr un o honynt: bravo chwi gorau, a chlod oeddych i'ch arweinydd- ion. Cred'wyf y dylai beirniaid gymryd. y pethau hyn i mewn yn y cloriannu. Meddai y corau oil leisiau godidog i-awn ambcil un y Sopranos oedd yn amlwig ar y blaen eraill yr Altos ragorai. Tenors, a'r Basses yn'lled deby'g yn yr oil. Gyda'r fath leisiau hawdd oedd sicrhau canu mor ragorol. Rhyfedd' iawn, ryw ffordd, ni chanodd yr un cor heb fod diffyg yn y donytidiaetli: digwyddai yr anffawd, rhan amlaf, yn yi cadences.. Beth allsai y rheswm neu r,esymau o, hyn fod tybed? Wel, y prif reswm, yn sier ydoedd, y circus-tentacoustics hon oedd g-yfrifol yn bennaf. Y syndod orod fod y donydâtaCi) cy&tal. f f Un gaff, cyn gadael y cyfarfodydd yma. Collwyd llawer iawn o amser, ac achoswyd helbul ac anhawster i'r arweinyddion, trwy i'r cystadleuwyr, &c., beidio ateb eu henwau a dod' ymlaen ar y stage: treth enbyd ar amynedd dyn oeddi gwrando ,ar yr arweinydd- ion yn bloeddio yr enwau. Poenus i'r eithaf ydoedd ddechreu y cyfarfod ddydd Iau. Gal- wodd Llew 'Meiriom ar yr un oedd i agor (Can) yr Eisteddfod, ond nid oedd yin bresennol: yna galwodd am rywun i roddi beirniadaeth, i aros, ond y beirniad heb gyrraedd! Wedi hynny galwyd ar ryw gystadleuwyr (i aro-s y cyntaf o'r galwadau), OInd neb o'r rhai hyn yn atb! Rhuai Llew yn ofnadwy, ond i ddim pwrpas! Beth, o. dan y fath amgylch- iadau, a allasai unrhyw Arweinydd wn,cu,d! Dim, os na fuasai yn alluoig i gyflawni gwyrth! Dylid' ar bob cyfrif gael rheol ben- dant ar y point, fel ,alg' i wneud yi peth yn. am- hosibl.
Y Cyngherddau.
News
Cite
Share
Y Cyngherddau. Y cyntaf oedd ar nos F awrth amrywiaeth- ol, oind nid oeddwn wedi cyrraedd y Queenly resort/ Gofynais i hen gerddor chwaethus ynddo pa fath ydoedd ei ateb Qedd-" It was enjoyable enough: the music was rather hackneyed: D-ilys was in, fine: form." I gymryd rhan yng Nghyngerdd nos Ferchler yr oedd Cor yr .Eisteddfod, yn cyn- nwys 43 Sopranos; 31 Altos; 21 Tenors; 25 Basses. Gallasem ddisgwyl Cor llawer iawn mwy 01 Aberystwyth a'r cylch. Y Gerddorfa, yn gyfansoddedig 01 8 First Violin; 8 Second do.; 3 Violas 3 'Cellos; 2 D'bass 2 Flutes 2 Clarinetes; i Oboe; i Bassoon; a 8 o offer- ynau pres, &c. Amateurs, bron i gyd go grintachlyd fu y Pwyllgor yn yr adran hon. Yna y Prif Gantodon yr oil dan4 gyfarwyddiu Mr. J. T. Rees. Amrywiaethol ydoedd y rhan gyntaf yr ail ran yn cynnwys On the Nile" (Jenkins), The Revenge" (Stanford). O'r nifer 11 yn y rhan gyntaf yr oedd 3 yn Gymreig; 3 yn Dramoraidd'; a 5 Ylll Saxon- aidd. A'r y Program yr oedd un darn Steig- fried (Wagner) i'r Gerddorfa, ond ni chaf- wyd. Hackneyed braidd y C'ymreig. S'ylwed Ivor" fod digonedd o ganeuom Cymreig Baritonaidd iw cael am brisiau rhesymol iawn,cystal, os nad gwell na Marchog." Treat pennaf y rhan gyntaf oedd chwareu- ad Mr. Percy Jones ar y 'Cello. Yr oeddwn yn falch 0 alo. o'i weled a'i glywed mor syml, dirodres, a medrus y chwareual: Dolgelley Boy Nid yw ond' megis ddoe pan oedd yn hogyn llwydaidd yn chwarae yng Ngherddorfa Calan: mae yn awr yn y dos- barth blaenaf fel "Cellist yn Llundain: (Diwedd y\tro nesaf).
T Parch. Bobert Evans.
News
Cite
Share
T Parch. Bobert Evans. Drwg iawn gennym hylsbysir fod ein han- nwyl frawd, y Parch. R. Evans., wedi gorfod dychwelyd OI'r Maes Cenihiadol cyn pen; ei dymor, oherwvdd s-efyllfa ei iechyd. Ycihydig o genhiadon sydd wedi mwynhau iechyd mor Mr. a Mrs*. Evans allan y waithi gyntaf ym mis Hydref, 1878; y maent felly yng ngwas- > anaeth y Genhadaeth er ys yn agos. i 38ain mlynedd. Yn ystod y tymor hwn cawsant y fraint o weithio mewn amrywiol rannau o'r Maes. Am ychydig amser buont yn Sihillong, oddiyno a,ethant i Shangpung. Hwy oedd y Cenhadon cyntaf i ymsefydlu yn y dosbarth hwn. Buont hefyd am amryw nynyddoeddy ym Mawphlang a Mairang, ac am dymor byr, yn ystod seibiant y Parch. Robert Jones, B.A., yn Cherra. Oherwydd* rhesymau arbennig, rai blynyddoedd yn ol, gofynwyd iddynt gyni- ryd gofal y gwaith yn Lushai. Felly nid oes yr un o'n Cenhadon wedi gwaisanaethu y Genhadaeth mewn cynifer o ddosbarthiadau. Yr ydym yn mawr hyderu y bydd y fordaith yn foddion i Iwyr ad'fer iechyd' ein hannwyl frawd. Yr oedd yn hys-bys, mae'n ddiameu i'r rhan fwyaf o'n darllenwyr, fod Mrs. Evans yn y wlad hon eisoes. D'aethai yma. oher- wydd afiechyd1 ei mab Mr. Lewis Ed\vard's Evans, B.A. Profedigaeth fawr i'r teulu oedd colli Lewis., yr hwn y disgwyliai ei rieni gael y fraint a'r hyfrydwchi ü'i weled yn dwyn ymlaen waith ei dad,wedi gûrfod iddo ef nos- wylio; fel arall y trefnodd Rhagluniaeth fawr y nef. Cymerwyd y gwr ieuanc addawol hwn ymaith cyn gorffen. o hono ei efrydiaeth. Dys-godd Mr. R: Evans lawer o aelodau ein Cyfundeb i roddi pwys mawr ar weddi, a diameu gennyf y teimlai yn ddiolchgar iawn i garedigion y Gwaith Cenhadola;m iddynt ei goifib yintau yn awr gerbron, Gorsedd Gras.
Haelioni y Rhasiaid.
News
Cite
Share
Haelioni y Rhasiaid. Mewn llythyr o eiddo Mrs. Robert Jones, ceir yr hyn a ganlyn:—" Nid oes* d'yrfa fawr yn ymofyn am y Ceid'wad yn Cherra y mis- oedd hyn; yn wir cyfrifwn hi yn fuddugol- iaeth fawr i fedru cadw nifer y gwrandawyr rhag lleihau. Hwyrach y synnwch fod y rhyfel mawr yn syfrdanu y pagani aid. Ym- hlith y Cristionogion hefyd ceir fod y, rhai an- wybodus yn methu deall sut y giall ein ty'stiol- aeth ni i Grist fod yn gywir, yn wyneb y ffaith fod Cenhedloedd a elwir yn Gristionoig- ion yn awr yng ngyddfau eu gilydd, ac y mae llawer 0 hopynt mewn. perygl o golli eu ffordd yn y niwl. Trist yw meddwl- fod yn rhaid i ni yn wyneb amgyilchiadau fel hyn leihau y gweithwyr brodorol mewn rhai pentrefi oher- wydd diffyg yn y Cyllidau, a pha fodd y cred- ant oni bydd yn eu plith rywrai i. gyhoeddi y Gair, ac i arwain traed yr yTn^fynwyr hyn. Da gennyf ddweyd er hynny fod yr eglwys yn Khasia yn ymdrechu yn egniol ii gynnal gweithwyr, a'r flwyddyn ddiweddaf yn; y dos- barth hwn yn unig casglwyd ^400. Yr oedd oddeutu ;Cioo o'r swm hwn wedi ei gasglu gan y chwiorydd trwy gynllun y Dyrnaid Reis.' > Wrth son am y Dyrnaid Reis, buasai yn llawenydd dirfawr i chwi i weled y nifer mawr o chwiorydd oedd wedi dod yngihyd i'r Gymanfa a gynhaliwyd yn Shillong ynglyn a'r gwaith hwn. Y mae gsnnym gyfarfod i'r chwiorydd ymhob Cymanfa byth ar ol y di- wygiad, ac yr oedd hwn yn lluosog iawn eleni. Tybiwyd y gellid ei giynnal yn neuadd eang y Middle English School; yr oedd honno yn rhy fechan, ao yr oedd hyd yn oed y 'com- pound a berthyn iddi yn rhy fychan hefyd, felly rhaid fu i ni gerdded yn dy'rfa fawr drwy y pentref paganaidd i ysgol y genethod, oddeutu hanner miUtir Oi ffordd. Llamai fy nghafcn o< laweny'dd wrth yr olwg ar gan- noedd o. wragedd yn proffesu enw yr Arglwydd Jesu Grist, ac yn cerdided gyda'u girydd i fan penodol i ymuno1 mewn cymundeb tanvel a'r Gwaredwr ac a'i bobl. Y chwiorydd hyn l sydd yn gofalu yn yr eglwys am y casgliad dyddorol hwn sydd; erbyn hyn yn gymaint o gynhorthwy i waith yr Arglwydd yn y wlad.
Athraw Mawlang.
News
Cite
Share
Athraw Mawlang. Fel hyn yr ysgrifch,na y Parch. E. H. Wil- liams, Jowai, at G.M.J.H.T., brawd ffydd- lawn syd'd yn eyiin,al athraw ym mhentref Mawlang er ys blynyddoedd :—■" Yr wyf yn deall ein bod yn ddyledus i chwi am eich caredigrwydd vn cynnal ;athraw brodorol ym mhentref Mawlang, yn nosbarth Jowai. Gan M. fod Dr. E. Williams gartref ar hyn o bryd, y mae yn syrthio arnaf fi i anfon gair atoch am ansawd,d-- 31 gwiaith. Y mae pentref Mawlang tua chwe milltir oddi yma, ar y ffordd i Shangpung, ac mae'r