Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

EISTEDDFOD DA U DDIWRNOD A…

News
Cite
Share

EISTEDDFOD DA U DDIWRNOD A TRJ CHYNGERDD. GAN KEL 0. O. ROBERTS. II. Y Beirniaid. Ffurfid y, Beirniaid Cerddorol yn ddau Fisardd—Bwrdd Dydd Mercher a Bwrdd Dydd [au: aelodau y cyntaf oeddynt Dr. Allen, Dr. Vaughan Thomas, a Dr. Ch. William's; aelodau yf ail, Dr. Allen, Dr. D'avid Evans, a Dr. Caradog Roberts: gwynebau newyddion, imi, bob un. Chwith oedd aibsenoldleb yr hen gewri llwyfan yr Eisteddfod Genedlaethol: yr oedd arnaf hiraeth calon yr oeddwn fel yn eu gweled ar y stage-yn addurno yr holl amgylchedd— environment: ymddangosent fel cor bychan angylaidd-leuan Gwyllt, Tanymarian, P'en- cerdd Gwalia, Owain Alaw, Joseph Bennett, Macfarren, Sir Julius Benedict, Elmlyn Evans, Dr. Parry, David Jenkins: yr oil wedi croesi y bar Diolch. i'r Nef am olynwyr galluog- a theilwng: dyma i chwi ysg-olorion yn wir- theorists-pump o DdoctOlriaid-ardderchog ond mae yn fyi nharo i ai oni ddylidi cymysgu ychydig. Eddyf pawb fod beirniadui yr Eis- teddfod yn artac fel pob art yn gofyn ym- arferiad a phrofiad dylai beirniaid neu un o honynt fod yn expert mewn lleisiadaeth, mewn arwain, disgyb,lu, a trainio corau. Nis gwn faint o -expert yw y dys,gedigion hyn o yw un o honynt yn feis.tr yn y canghenau uchod pob peth yn iawn. D)4a,i pwyllgorau fod yn ofalus gyda, hyn. Am ddull aelodau y By'rddau uchod yn beirniadu, yr oedd' y Cymry yn ddeheuig ac addawol: tuedd1 i fod yn faith row)" 0 gryn- hbi a thalfyru oedd1 yn eisiaiu gallent ddweyd y cwbl oedd yn angenrheidiol mewn. hanner dwsin- o frawidd,eg'au: dim angic:n beirniadaeth fetnwl ar y pryd: hon i'w chyhoeddi yn y Papurau newyddion, a dai fyd'dai ganddynt eu c-a-el. Dipyn o novice oedd Dr. Allen: ohd yr oedd wedi dysgu oryn lawer erbyn nos .Iau: llais gwaritan iawn sydd ganddo, ac ni Waai yr ymdrech lleiaf i'w fwyhau. Y Beirniaid Llenyddol a ddilynent yr hen ddull ystrydebol y man Gyfarfodydd Llenydd- ol "DerbyniwydI5 0 Draethodau ar y testun mawr Atbroiniaeth, yn dwyn y ffug- tnwau Cymro, Idris, Mynyddwr, &c. &c. Sylwn yn fyr ar bob un. Yna enwir hwynt o un i un eilwaith: gwastraff ar amser yw hyn. Hawdd dd'igon yw ysgoi y dull hwn ond meddwl a cheisio. Bai mawr y clorian- lvyr yn Aberystwyth ydbedd meithter afres- ymol, a'r troseddwr. pennaf oedd beirniad Parchus y traethodau ar Llenorion Sir Aberteifi yr oedd yn annuwiol 0 hir: ni ddylid ond gwneud ychydig 0; sylwadau ar y goreu, a gadael i'r wasg gael y many lion. Gyda golwg* ar y Cystadleuacthau Cerddor- ol, gellir ystyried eu bod, ar y cyfan, i fyny a'n safom Eisteddfodol: yr offerynol oedd, fel arfer, wanaf drwggennyf am ;hbllol fethiant. adran y Cyfansodd'iant: piti oedd hyn. Yr Oedd adran yr Unawdau yn doreithiog, ac o ftnsawdd ragorol, ac yr oedd y darnau dewis- edig yn bopeth ellid d ddymuno. Gwelliant fuasai yr amod-" I iganu un o'r ddwy gan Os, bydd mwy na dau ar y stage: y Beirniaid 1 ddewis." Yr unig d'ynnu y dorch ar Unawd a glywais ac a-welais. i yn bersonol ydoedd elddo y Tenors: un Unalwd gan Wagner: darn trwm ac anhawdd, yn gofyn Eos Morlais o lais i W'neud cyfiawnder a hi: anfonwyd tri ar y stage: dau a lleisiau gwirioneddol dda: y tyydydd llais* tila a gwanaidd yr oedd hwn ei wisig filwrol (khaki). Canodd Y' ddau ^"yintaf yn gampus iawn; yr oeddynt yn %nod .gyfartal: yr olaf a ganodd ddigon ,cli- ^ramgwydd, ond ddim i':w gyniharu aim eiliad a r ddau gyntaf y!n wir nis gallasai am na feddai y llais gofynnol: chlywid mono ar y noclaiU isaf, ac nis .gallai gyrraedd y nodau uchaf. Y trydydd a gafodd y wobr! Cam a blunder anesboniadwy i mi, ac i bawb y bum yn siarad ar y mater. Y wisg gafodd Y' Wobr," meddai cyfaill 01 gerddor. oedd yn agos ataf! Dr. Allen, yn unig, a eis-teddai 111ewn barn y tro hwn y, ddau Gymro heb gyrraedd. Yn enw pob rheswm pam yr an- ^Oiwyd ef ar y stage? Ofnwyf fod pethau |"hyfedd iaiwn yn cymryd lie yn ystafell y Pre- am dymor mor faith yn y'r India. Aeth now and then. Gellir jiweyd, yn ddibetrus, fod y Cystadleu- aethau Cdrawl gystal a dim gafwyd ar lwyfan unrhyw Eisteddfod. C'ymwys iawn ydoedd y gerddoriaeth ddewiswyd, oddigerth, efallai, darnau Cor au, y Plant. Mawr edmygwn allanolion a disgyiblaeth y corau: eu gwisg- oedd: eu dyfodiad i'r stage: eu mynediad allan neu i lawr: eu holl staging: chollwyd un eiliad o amser gan yr un o honynt: bravo chwi gorau, a chlod oeddych i'ch arweinydd- ion. Cred'wyf y dylai beirniaid gymryd. y pethau hyn i mewn yn y cloriannu. Meddai y corau oil leisiau godidog i-awn ambcil un y Sopranos oedd yn amlwig ar y blaen eraill yr Altos ragorai. Tenors, a'r Basses yn'lled deby'g yn yr oil. Gyda'r fath leisiau hawdd oedd sicrhau canu mor ragorol. Rhyfedd' iawn, ryw ffordd, ni chanodd yr un cor heb fod diffyg yn y donytidiaetli: digwyddai yr anffawd, rhan amlaf, yn yi cadences.. Beth allsai y rheswm neu r,esymau o, hyn fod tybed? Wel, y prif reswm, yn sier ydoedd, y circus-tentacoustics hon oedd g-yfrifol yn bennaf. Y syndod orod fod y donydâtaCi) cy&tal. f f Un gaff, cyn gadael y cyfarfodydd yma. Collwyd llawer iawn o amser, ac achoswyd helbul ac anhawster i'r arweinyddion, trwy i'r cystadleuwyr, &c., beidio ateb eu henwau a dod' ymlaen ar y stage: treth enbyd ar amynedd dyn oeddi gwrando ,ar yr arweinydd- ion yn bloeddio yr enwau. Poenus i'r eithaf ydoedd ddechreu y cyfarfod ddydd Iau. Gal- wodd Llew 'Meiriom ar yr un oedd i agor (Can) yr Eisteddfod, ond nid oedd yin bresennol: yna galwodd am rywun i roddi beirniadaeth, i aros, ond y beirniad heb gyrraedd! Wedi hynny galwyd ar ryw gystadleuwyr (i aro-s y cyntaf o'r galwadau), OInd neb o'r rhai hyn yn atb! Rhuai Llew yn ofnadwy, ond i ddim pwrpas! Beth, o. dan y fath amgylch- iadau, a allasai unrhyw Arweinydd wn,cu,d! Dim, os na fuasai yn alluoig i gyflawni gwyrth! Dylid' ar bob cyfrif gael rheol ben- dant ar y point, fel ,alg' i wneud yi peth yn. am- hosibl.

Y Cyngherddau.

T Parch. Bobert Evans.

Haelioni y Rhasiaid.

Athraw Mawlang.