Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
Hide Articles List
6 articles on this Page
Dl-DDARBODAETH Y CYFUNDEBi.
News
Cite
Share
Dl-DDARBODAETH Y CYFUNDEBi. AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr,—Cynnyg arddercbog y'w eiddo Blaenor Pryderus i roi arweiniad1 i'r Cyf- undeb am y misoedd dyfodol. Y mae wedi taro ar fater teilwng o sylw, seT galw ein sylw at y priodoMeb o arbed gwastraff,7 a gochel gwario arian yn ddiangenrhaid1 yn ystod cyfytngdër a dirwasgiad y Rhy,fel pres- ennol. Gwir yw nad yw ein cyfyngder o bosibl yn fawr Tawn eto, ond mae digon o hono o'n hftmgylch i beri i ni fel Cristionogion i roi prawf i'r byd ein bod yn sylwi ar arwydd- ion yr amserau.. Goddefer I ml, Mr. Golyg- ydd, i ddifynnu ychydig o lythyr Blaenor Pryderus." Pan y mae'r Wladwriaeth yn crdu arnom bawb i arbed gwastraff, a pheidio gwario arian yn ddiangenrhaid yn awr gyfyngaf ein hanes oblegid y Rhyfel, wele gynnal yr un nifer o Gymdeithasfaoedd, Cyrddau Pregethu costus, Cyrddau Misol, a Phiwyllgorau, ag arfer. E!r gwybod nad oes tocynau teithio, rlIad i'w cael i unlle a bod Prisiau bwyd a llety yn uehel iawn, wele ben- tyru Sasiynau ar ben. en: gilydd-yn y De, wele un Maesteg, Llanwrtyd, Penllwyn, a Throedyrhiw, o fewn oorff chwe' mis o amser. a thebyg yw yn y Goigledd." A oes eisiaiu pedair Cymdeithasfa 0 féwIll chwe' mis? Atebaf yn ddifloesgni, Nac oes; gallesid yn hawdd wneud ar ddwy Gymdeithasfa. Nid oes eisiau bod yn Fethodist mawr i weled hynnychwaith. Dengys y sefyllfa bresenno] ar bethau fod ein pobl hynaf yn fwy dall i arwyddion yr amserau na phobl eraill. Gwir nas gallwn wneud dim i atal y Rhyfel mewn cylch crefyddol, mewn modd bydol ac union- gyrchol; ondgaIlwn yn hawdd Wneud rhyw- beth mewn llysoedd crefyddol, a fydd yn hrawf i'r byd ein bod fel credinwyr yn d'eall arwyddion yr amserau. Ar bwnc cynhildeb a darbodaeth, pwy a ddylasai siymud gyntaf gyda y rhinweddau hyn, pwy hefyd ond can- lynwyr Crist. Ein braint ni fel crefyddwyr yw arwain gyda y rhinweddau hyn mewn cymdeithas. Pwy bia Cynhildeb ai Darbod- aeth? O ba le maent wedi dod? Rhinwedd- au yw y rhai hyn wedi blag-uro .allan o wraidd Celstion-oga,et,b. Yr eglwys yw eu perchen, a hi sydd i arwain gyda hwy. Yn lie pedair Cymdeithasfa, byddai d'wy mewn chwe' mis yn llawn digon, yn lie cynnal cwrdd hanner blynyddol, a chwrdd blynyddol ynglyn a'r un eglwys, gwell o lawer fuasai gadael i'r cwrdd hanner blynyddol i fyn'd yn ystod y dirwasgiad presennol. Yn gyffredin cyferfydd y Cyrddau Misol ddeg neu unarddeg 01 weith- iau mewn blwyddyn, oni fydd.ai chiwe' cwrdd yn. llawn digon, arbedai hyn lawer o draul i'r eglwysi, a byddai diogelwch y gwaith yr un mor effe,ithiol. Wrth edrvch ar bentwr mawr y cyfarfodydd a fynychir gennym, rhaid cyf- addef fod peth luxury yn ei wneud i fyny. Peth hynod o ddiafael yw i'r Gymdeithasfa geisio annog y bobl i'r peth hwn a'r peth arall, eisiau caie1 esiampl sydd ,drwy dynnu lawr nifer y Cymdeithasfaoedd mewn blwy- ddyn, a rhoddai hynny don newydd i bethaiv. Gweddus ynom fel pobl yn proiffesu pethau ysbrydol, fyddai symud i gyfeiriad darbod- aeth, a hynny am fod y wllad yn cyflym suddo i ddyled. Gwir nad oes dim i alw ein sylw at hyn, eto llithro yn ddistaw mae y wlad i ganol dyled fawr yr oesau, i waeiod dyfnder na fu hi erioed ynddb o'r blaen. Yr unig beth a ddywed crefydd a moesoldeb gyda dim 01 bwyslais yw, y dylasem drefnu ein, byd i gwrdd a'r sefyllfa eitbriadol hon. Wedi dwy flynedd O! brofiad qhwerw, nid oes dim wedi ei wneud eto. Onid yw hyn yn syn, ac eto ef- aUai nad yw yn gymaint felly. Cymerwch y Cyrddau Misol a'r Cymdeithasfaoedd, yr un pobl sydd wrthi hi byth beuinydd, ac efallai oblegid hyn, mai nid priodol disgwyl iddynt i wneud dim a fyddo yn gwtogiad ar eu breint- iau. Bodd neu anfodd i hyn y daw -hi yn fuan, mae'r dydd wrth y drws i sicrhau llei- had yn nifer y cyfarfodydd, yn enwedig y rhai mwyaf costus a threulfawr. Y mae glynnu wrth yr hen arferiad o'u cynnal, o dan yr am- gylchiadau presennoi, yn ynfydrwydd i'r eithaf. Diolchaf i'r Blaenor Pryderus am fod yn ddigon gwrol i ddweyd y gwir, ac ysg- rifennu ei argyhoeddiad. Anoigaf ef i baratoi ei ail lythyr ar yr un, mater, a gallaf ei sicrhau pe bai eisiau, fod i'w syniadau amserol adlais gonest mewn miloedd o galonnau. Elfallai y bydd gennyf air arall. GWEINIDOG.
Y PRIF BREGETHWYR A'R MILWYR.
News
Cite
Share
Y PRIF BREGETHWYR A'R MILWYR. AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl Syr,-Goddefwch fymryn o'ch gofod i geisio, ategu apei Swyddog' yn eich r-hifyn diweddaf ar ran ein milwyr yn Ffrainc am i ,rai o"n prif bregethwyr dalu ymweliad f. hwy yno i efengylu iddynt yn y wlad estronol a'r amgylchiadau d'ieithrol iawn y maent ynddynt. Er ys misoedd bellach fe glywir swn siom- iant yn llythyrau rhai o'n bechgyin duwiolaf a dewraf oddiyno, na fuasai rhai o'r gwyr blaenaf yn ein plith yn dod d'rosodd i'w calon- ogi drwy yr Efengyl. Nid bechgyn esgeulus o'r Efengyl na dibris o bregethwyr, ond ein bechgyn goreu pan oeddynt gartref, a hufen ein heglwysi mewn llawer He, sydd ytn teimlo hiraeth mawr am y moddion yn eu cartrefi. Y rhai hynny glywir yn cwyno1 ar ol eu harwyr—pregethwyr goreu ein Cyfundeb, a'r dynion arferent edmygu mor fawr bob amser. Tybed a fyddai yn OIrmod i'r Gymdeithasfa roddi anogaeth i ddau neu dri o'n prif breg- ethwyr, yn enwedig y rhai fu flaenllaw yn anog y bechgyn i-ymuno a'r fyddin i fyned d'rosodd am ddwy neu dair wythnos i gefnogi a chalonogi y bechgyn yno1 yn ol awgryim Swyddog." Y mae gwyr blaenaf rhai cyf- undebau eisoes wedi gwneud hyn, ac yn cael eu gwerthfawrogi yn fawr gan y milwyr. Wrthi gwrs ni fynnai neb fychanu gwerth gwasanaeth' y caplaniiaid sydd,yno drwy'r misoedd; i'r g-wrthwyneb yn hollol, ychydig ddyddiau yn ol derbyniais lythyr oddiwrth fachgen rhagorol yn tystio yn gryf ac yn groew iawn i waith tra gwerthfawr y Caplan Cynddelw Williams, gynt o Benygroes. Ond eglur ydyw er hynny fod y bechgyn yn dis- gwyl ambell i gawr o'r firynt ddod atynt hwy- thau i"r ffrynt yn Ffrainc. Gresyn fyddai i b:rif bregethwyr ein gwlad lithroi i lawr yn syniad ciii, bechgyn, a pheidio bod yn ar- wyr yn eu golwg fel y maent wedi arfer bod yn y hlynydidau o'r blaen. Dyffryn, W, M. GBITPITH,
DI-DDARBODAETH Y CYFUNDEB.
News
Cite
Share
DI-DDARBODAETH Y CYFUNDEB. AT OLYGYDD Y CYMBO. Syr,—Dymunaf ychydig ofod i wneud rhai sylwadau Jar lythyr BlAeno,r Pryderus. Gwaith hawdd ydyw condemnio1 o. dan gys; old ffugenw. Gwir fod y- Llywodraeth Wladol yn argymhell cynhildeb, ond nid oes neb sylwgar nas, gwel mai hi ei hunan yw y fwyaf gwastraffus oi bawb. C'yn cond-elmnioi y Gym- deithasfa, dylai Blaenor fod yn ddigon o ddyn i ddyrchafu ei lais yn y Gymdeithasfa, ac heblaw hynny i fod yn h.yddysg yn y Weithred Gyfansoddiadol." h Y mae-rhyw duedd mewn rhai personau i edrych ar bob' traul mewn cysyllti.ad a' chrefydd' yn wastraff, a fy mhroiiad ydyw mai y cyfranwyr salaf yw y rhai parotaf i gon- demnio. Y gwir yw nid ydyw llawer iawn o honoim sydd mewn sefyllfa gysurus wedi dysgu cyfrannu fel y llwjddodd Duw ni." Faint o honom sydd yn cyfrannu 30s. at y weinidogaethi, ac ar yr un pryd yn gwario- 1 op. yn Llandrindod? Co,fus, gennyf fod ar ymweliad ag eglwys amser yn od, ac yr oedd yno- flaenor cyfoethog yn cwynü nad oedd y gweithwyr ond yn cyfrannu swllt y mis, a throais i'r Llyfr Casglu, ac er syndod i mi, a chywilydd idcIo yntau, gwelais mai, 2S. 6c. oedd^ yntau yn roi Clywais innau lawler 0 gwyno. yn Hyde Park yn ystod v Gymanfa yn Llundain, ond dim gair yn v Gymanfa ei hun. Ysbryd coward- aidd yw hwn. Mynych y coffeir yr ymad- rodd, I ba heth y bu y golled hon "?' Byddai yn dda i'r Beirniaid ystyried y gwaith enfawr, pwysig, a llwyddiannus a wna y Forward Movement, a hwy welent ar unwaith, y rhaid mesur y draul yn ol cyfar- taledd y gwaith. Bu blaenor yn cwyno wrth- yf fi, ond gwyddwn nad oedd wedi cyfrannu chwe' cheini-og at y Symudiad. Gallwn ychwanegu llawer, ond1 ymataliaf y tro hwn. Yr eiddoch, Barry, R. MORRIS, Awst 24, 1916.
NODION 0 LEYN.-
News
Cite
Share
NODION 0 LEYN. Dydd Gwener dathlwydcanmlwyddant achos y Bedyddwyr yn yr lIen Gapel yn North St. Llyw- yddwyd glan Mr. T. (). Jones, Arolygydd Iechydol Gwrecsam. Siiaradodd' y Parohn. Owen Da vies, D.D., Caernarfon, a Henry Rees, Dolgellau, a Mri. John Jones, William Da vies, a Thomas Evans. Da gennym glywed fod Mr. T. J. Owen, Station Garage, wedi myned yn llwyddiannus trwy arhol- iadau meddygol a pheiriannol y 'Royal Flying Corps," ac oherwydd hynny wedi derbyn comisiv/n yn y R.F.C. Hyderwn yr aiff ymlaen, ac y bydd mor llwyddiannus ar hyd ei yrfa. .Cyflwynodd aelodau ysgol Sand Street, Pwllheli, anrhegjjardd i Mrs. R. Jones Ellis (Miss Williams, Nanney 'P;lace), Dolgellau, jar ei phriodas. Amlyig- wyd dymuniadau goreu ar ei rhan, ynghyda dyled y He iddi am ei gwasanaeth parod a ffySdlawn gyda'r achois am lawer 0 flynyddau. Hyderir na fydd ei gweithgarwch yn llai ynei chylch newydd. Wedi afiechyd blin a maith bu farw Miss Evans, Rhianfa, merch hynaf Mrs. W. 0. Evans, a chwaex y Parch. Simon G. Evans, B.A., Birkenhead, yr wythnos ddiweddaf, a rhoddwyd ei gweddillion i or- ffwys yn mynwent Nefyn. Gwasanaethwyd yn yr angladd gan y Parch. Thomas Williams. Mae cyd- ymdeiimlad cyffrsdinol a'r teulu yn eu trailed am un a anwylid gan bawb. Yr wythnos hon bydd y Parch. E. Mostyn Jones yn ymadael i Gaergybi, a disgwylir y Parch. Conway Pritchard, Dolgellau, i gymryd ei le. Mr. Jones, oedd cadeirydd CyngoT yr Eglwysi Rhyddion a Chymanfa Ddirwestol Lleyn ac Eifionydd, tra yr ,oedd Mrs. Jones yn aelod o Fwrdd y Gwarcheid- waid, ac yn weithgar gyda llu o achosion. Dengys hyn y golled fydd eu symudiad o'r dref.
NODION 0 FALDWYN.
News
Cite
Share
NODION 0 FALDWYN. Bu Mr. Edward Jones, Y.H., Maesmawr Hall, yn eglwys, Gymraeg y Drefnewydd yn cynorthwyo gyda dewisiad pwyllgor i ddewi^ bug-ail yn olynydd i'r iP-arch. El,ias-jones. Rhoddodd y cyn-weinidog bob help i Mr. Edward Jones yn absenoldeb y Parch. D. Davies, Saroin, cynrychiOilyddarall y C.M. Dewis- wyd Mri. E. Stephen Jones, John Lewis, John Thomas, Moses, Owen, R. Lloyd Roberts, a W. R. Williams. 'Mlae'M,r. T_ Stephen Jones, B.A., gynt o Lanfair- caereinion, wedl ei benodi gan Lywodraeth yr Aifft yn athraw mewn ysgol fasnach yn Cairo. Mae gair wedi cyrraedd fod Pte, Harold James, mab Mrs. jam^s, Station, Road, Llanfaiircaereinioin, yn garcharor yn Germani er y iofed o. Orffennaf. Clawsai ei fam air o'r Swyddfa Ryfel fod ei mabar goll, ac ofnid y gwaethaf. Lladdwyd ei frawd yn y rhyfel flwyddyn yn ol.
CWESTIWN CADWRAETH Y SABOTH…
News
Cite
Share
effeithiol, ond, ie ond, pan y daw i'r pen, dangosir nad oes dim cysondeb yn eu pender- fyniad. Gwrthwynebir i'r tram redeg ar y Sul, am y rheswm ei fod yn1 groes i ysbryd crefydd, etc. Yn hyn mae gwendid mwyaf y pender- fyniad, dyma'r pwynt y mae y gwrthwyneb- wyr yn cael lie i sefyll arnoi, trwy ddweyd y caniateir i weinidorion fyn'd i'w cartrefi •gyda'r tren1 ar nos, Sul. Allwn ni ddim gwadu hyn, ac er nad wyf yn bersonol yn teimlo bod dim :grym yn hyn i fyn'd yn erbyn ymladd dros barhau i gadw'r Saiboth yn sanctaidd, eto credaf y byddai i"r arweinwyr bas,io pen- derfyniad cryf a phenodi brodyr i fyn'd i'r C.M. a chyrddau eraill i brotestio yn erbyn gwaith gweinidogion yn man.teisio air, y trens i drafaclio, i'w cartrefi ar y Saboth ar ol preg- ethu, yn eu irhoddi ar well tir i brotestio' yn ,erbyn Sunday trains, etc;. Rhaid i'n g-weini- dogion gofio bod yr hyn a bregethe-nt, o'r pulpud i'w gymhwyso iddynt hwythau. Rhaid i'n gweinidogion gofio^ mai nid trwy bregethu yn unig y mae achub y byd. Gyda giofid y rhaid cydnabod bod effaith a dylanwad ami i bregeth wedi ei golli yn y prysurdeb mawr am orffen y bregeth er mwyn dal y tren. Dylai pob preglethwr anghofio' bod trens i'w cael ar y Saboth, os ydyw am i'r cwestiwn o redeg y Sunday trains; g-ael ei setlo; neu ynte gwell ydyw i bwyllgor yr Eglwysi Rhydd adael llonydd i'r cwestiwn. Ond pa un byn- nag, yr wyf yn credu yn gryf, er mwyn cadw parch y Saboth i fyny, ei fod yn gwestiwn Ilawin mor bwysig i bwyllgor1 yr Eglwysi Rhydd gymryd golivg ar y cwestiwn 01 ochr cyfleustelrau y trens ar y! Saboth gan ein gweinidogion. Nid wyf am eiliad am geisioi cyfyngu dim ar ein gweinidogion, ond yn uniig galw- sylw at hyn fel y mae yn ol fy marn i, yn un o'r pethau cryfaf ellir ei gael i dynnu oddiwrth werth penderfyniad pwyllgor yr Eiglwysi Rhydd ynglyn a'r Sunday trains.' Gwn y teimlir hyn gan y bobl, a theg a, pharch i'r Saboth ydyw bod yn onest ar y cwestiwn. AELOD.