Y Cymro

NODION CYMREIG. Cafodd y Parch. Sethi Joshua gynhulliad rhagorol yng nghapel y Crynwyr yn Llandrin- dod yi Saboth o'r blaen, a phregethodd cystal ag y cly wa:is ef erioed. -+- -+- -+- Gwelaf fod Miss Jean Howatt, merch y Parch. T. Howatt, M.A., Trdecca, (wedi eninill^ysgoioriaeth gwerth £ 20 y flwyddyn mewn ysgol ym Mryste. -+- -+- -+- Clywais fod, yr helynt ddiiweddat ynglyn a Choleg Aberystwyth a Dr. Ethe wedi, rhoi symbyl'iad i'r sy'niad o gael Coleg yn Aber- tawe. Clywais fod arian y barod. -+- -+- -+- Cyrhaeddodd tua thri chant ar ddeg o ym- welwyr i Lanwrtyd! y S'adwrn o'r blaen, ac o chw-ech i saith gant y Llun dilynol. Nid oes brinder arian yn. y wlad, na llai 0 barodrwydd i'w gfwario'. -+- -+- -+- Dywedir mai. "rhyw gewcyn diffaith, di- serch, o Saisl sydd i ddiilym Syr John Rhys fel pennaeth Coleg yr Iesu, Rhydychen. A oes modd atal hyn ? Nac oes tra y, bydd y penod- iad yn nwylaw Saeson. -+- -+- -+- Dychwelodd Dr. Campbell Morgan i Llan- drindod, ac y mae ei i-ec,hyd yn well. Onid da fyddiai iddo bregethu yri fyrach ? Gwnelai les i'w iecihyd, a hyddai: y cyfnewidiad yn dder- hyniol gan y gynulleidtfa yn ami. -+-. -+- -+- Y mae Miss Jennie Davies (merch y di- weddar Barch. John Davies, Blaenannerehi), yn imyned allan yn gerahades dan yr Heart of Africa Mission." Ei thad a, ysgrifennodd Gofiant John Jones, Biaenannerch. -+- -+- -+- Dywedir mai un o'r aelodau Cymreig aeth i fyny yn yr awyr-longau, ac fe nodir hyn fel prawf o ddiffyg1 gwroldeb. Prawf ydyw o ochelgarwoh sy'n gynhenid yn yr aelodau Cymreig. Nid ydynt am demtio Rhaglun- iaeth. -+-- -+- -+- Dywedir mai qblaid aros yn Sir Fan y mae coelbren barn y Parch. W. Llewelyn Lloyd wedi syrthio. Os felly fe fydd hyn yn llawen- ydd' digymysg! i drigolion yr Y nysl, canys un o'i phlant yw, ac nid heb achos y teimla yn falch 01 bono. -+-- -+- Mae cronfa yr Eglwysi Bychiain ymhlith Bedyddwyr Cymru eisoers wedi cyrraedd. ^16,000, ac ynt chwyddb yn wythnosol. Parhau i siarad y mae'r Methodistiaid, tra y mae'r Bedyddwyr, yr Annibynwyr, a'r Wes- leyaid yn cyfrannu. -+- -+- -+- Biu hen f-erch barchusi ym Mrycheiniog farw y dydd o'r blaen yn werth agoSi i banner call" mil o bunnau. Sut ar y ddaear y gallbdd osgoi dyianwad dynion ieuainc Brycheiniog! Rhaid ei bod yn wraig gall, oblegid hi ran- nodd ei da rhwng tua dwsiin 01 berthynasau. -+- -+- Mae dau Gymrol sy'n enedigol o Lanrug, Arfon,—'Owens a Roberts,—wedi dod 01 hyd i aur yn agos i'r Abdes. Maent yn ddynion profiadol, ac wedi gweled llawer, a dywedant fod cystal aur yn yr Andes ag un man ar y ddaear. Y peth nesaf yw cael cwmni i gloddiq. -+- -+- Mae Dr.. Harriet Davies, y genbades Americanaidd sydd yn India, yn apelio am dent feddygo'l at wasanaeth. y genhadaeth. Wrth dramwy o Ie i lie teimllai, Dr. Davies an- ^awsiter ftg*yflawni ei gwaith heb le cyfaddas at hiynny. Ac y mae'r chwiorydd yih, cymryd Ypeth ji fytoy'ij ddigar. Dyledus wyf am amryw o nodion yr wyth- nos hon i Gorlan eglwys Charing Cross Rd., Llundain, am Awst. Nidi wyf wedi dewis petbau rhagoraf y rhifyn. Dylai eich darllen- wyr ddarllen pregeth y Golyigydd a'r bugail ar Yr Unig Lwybr i Wynfyd," a llythyrau Mr. E. Beynon Davies o'r Ffrynt, a phethau eraill dyddorol sydd yn y rhifyn1. Teimla pawb fod ganddo hawl i feirnladu pregethwr, ac amheuthyn yw gweled gwr o safle a gwybodaeth Golygydd yi Cymru yn dywedyd gair o'i blaid. Medidai:" Y mae gweinidogion yr Elfengyl yn gweithio mor galed a'r ttn dosharth 01 ddynion. Yn wir nid oes neb yn gweithio'n galetach na hwy, nag yin cael cyftog lIai." Da fyddai i lawer ystyr- ied y dlystiodaeth hon. Bendith fawr fyddai i eglwysi Bonvilstone a Laleston yn Mro Morgannwg pe byddai i'r Lilywodraeth roddi terfyn, ar y joy-riding' ar y Siaiboth gyda y moduron. Mae' y ddau glappl yma ar y brif-ffordd i'r Pbirtheawl, ac yn ystod y Salbothau diweddaf pasiodd can- noedd o foduron ar eu ffordd yno. Teimla eglwys Laleston yn arbennig oddiwrth y pla gan fod y capel ar ymyl y ffordd. -Er fod Cynhadledd Llandrindlod yn dal yn boblogaidd, nid yw yn talu ei ffordd. Cost- iodd Cynhadledd y llynedd. jQi 59 2s. 10c., ac nid oedd .Y denbyniadau ond ,.C,,148 8s. se. Heblaw'r dilfyg yna, yr oedd' gwedd'ill o 4146 3s. lie. yn ddyledus o'r blaen. Cynhygiodd dau, ^25 yr un at glirio'r ddyled, ar yr amod fod1 y cyfani yn cael ei dalu. Talasant hwy eu hadderwid er na chyiawnwyd yr amod. Wrth roi cadair y C.M. i fyny yn Llansanan dywedodd yi Parch. Owen Ffoul-kes., Bettws- yn-rho6, ei fod yn adnabod amaethwr oedd wedi gwerthu tuag1 80 o wyn am 32s. yr un. Ac yir oedd' ganddo 200 yn weddill. Ond ni roddodd y brawd ond 24S. at y weinidogaeth ar hyd yflwyddyn J Cafodd y llwynogod un oen, a'r brain oen arall, ond ni chafodd yr Achos Mawr gymaint a hynny! Nid heb lawer o rwy&trau y caniateir i'r Parch. T. Edwards Davies, Dowlais, syrnud i Bedwas, os rnaiyno yr a, canys penderfyna y ddeadell yn Li ban us wneuthur popeth yn ei gallu i'w rgadw, canys teimlant .ei fod wedi profi ei hun yn weithiwr dife'fl! yn ystod ei ar- hosiad yn eu plith, a'i gysylltiadau a',r boibl wedi bod yw heddychlawn a chariadus. Y goleu gaffo; i wneud yr hyin- sydd oreu er lies y Deyrnat. Bu helynt Coleg Aberystwyth a blwydd-dal Dr. Ethe unwaith yn fbagor o, flaen rheolwyr ysgol ganolradd Llanidloes, a chynihygiodd y Parch. J. T. Davies fodi aelod ar Gyngor y Çbleg yn cael ei1 benodi am y credai fod gan Dr. Ethe, hawl foesol a chyfreithiol i'w. flwydd- dal. Cyfartal oedd y bleidlais, a gohiriwyd y mater. Pe gallai Mr. Davies ddangos ei sail dros yr hyn: a ddiywedai, byddai yr oil an- hawster wedi ei symud i lawelr o'r rhai sy'n tyrfu. Os gwir yr hans,arfae:tha athrawon ysgbl- ion elfennol gwlad Myrddm wrthdystio yn erbyn ymddygiadau' y Cyngor Sirol', ac nid rhyfedd, pieddai y Parch. Gwilym Dayies. Y syndod ywnal buasent wedi gwneud yn gynt, canys ni bu Cyngor erioed mor afler a di- asgwrn cefn, meddai efe, a'r Cyngor hwn. Gwr yn' credu mewnl galw caib yn gaib yw Mr. Davies, ac ni phetrusa fynegi ei feddwl er,go,,eW d'idd&f poen a. iOnw mewn caalyn- iad. Wedi wythmosau o gy'studd caled bydd yn dda gan luaws cyfeillion y Parch. John Davies, Racine, Wis., ddeall ei fod yn gwella yn raddol, ond sicr. Y mae gwaeledd perygl- us y pregethwr galluog hwn wedi ibod: yn achos prydermawr i'w deulu ac i'w gyfeillion, ond disgwyfir fod y pryder drosodd erbyn hyn, a gobaith a gweddi ei braidd yn Racine a'i gyfeillion ar hyd a lied: y wlad ydyw y bydd iddo barhau i atgyfnerthu. Addewir cyhoeddia;dj newydd misol i Gymru yn yr Hydref, ei enw fydd Y Deyrnas," a phwyslaisi ei dudalennau fydd uwchafiaeth Teyrnas Dduw. Yn sicr y mae gwiir angen cyhoeddiad a'n cyfyd allan ô'r nivvl, misoryn diamwys ei aroen, a diamheu- aeth ei amcan. Carem weled eglwys Charing Cross yn rhoddi derbyniad hdaeth i'r cy- hoeddiad newydd. Nid ei bwrpas. fydd gwneud arian na gwneud enw i neb. -+- Yn ddiau y mae ysbryd gweddi yn y. tir. Nos Saboth, 30 Gorff., cyfeiriodd y Parch. P. H. Griffiths at National Mission Eglwys Loegr a gynhelir yn. yr Hydref, a gofynodd i'r gynulleidfa weddio am i Dduw ymweled yn rymus a'r Eglwys Wladol a bendithio' yr Yiffi- drech fawr hon i ddwyn eneidiau lawer i gor- lan y Gwaredwr. Dywedodd gymaint cyffro oedd yi son a'r paratoi am y Genhadaeth hon eisoes wedi wneud, a bod cyfoethogion yn cyfarfod bob dydd i weddio1, rhail na feddyl- iasant am gydyrngynull feU)" o,!r, blaen. Prayer is not conquering God's reluctance, but taking hold of God's willingness." Rhyfedd mad oes digon o ffydd yn ein heg- lwysi i roddi,cyfle i Dduw i ddibennu'r Rhyfel. -+~ -+- Dengys Syr Owen M. Edwards ddau gam- gymeriad pwysig yng ngihyfundrefn addysg Cymru. Un yw peidioi astudio achosion llwyddiant rhyfedd yr Y gol Sul. Y Hall oedd dwyn i'r Ysgol SuI reolau a threfn beiriannol yr ysgol'ion elfennol. Yn ddiddadl y mae Syr Owen' yn dweyd llawer o wir. Ond ystyr y cwbl yw fod bywyd Cymru wedi torri i fyny, a bod dyfodiad y colegau a'r Blrifysgol a'r pwyslais newydd wedi dadsefydlu 'centre' ysbrydol enaid y genedl. Ni feddyliodd Thos. Charles Edwards er enghraifft i Goleg Aber- ystwyth droi allan tbaganiaid graddedig, a chenedlaethplwyr hunangar ac uchelgeisiol, yn lie cenedlgarwyr dihunan, ond felly: y bu yn ein holl golegau, ac oni fedyddir awdurdodau y Brifysgol a'r Ysbryd Glan ac a than, ant rhagddynt mewn anffaeledigrwydd diamheu- aeth a dibryder i ddamnio cenedl yn enw culture, megis Germany. -+; ,Mae Dr. a Mrs., Edward Williams (Cor- wen), y cenhadwr 01 India, wedi cael estyniad a'r ei seibiant yn y wladi hOln, ac wedi, cynlIlyg ei wasanaeth i'r Llywodraeth. Mae newydd dderbyn comisiwn fel meddyg yn y R. A.M. C. i ddechreu ar waith ei swydd ar y cyntaf o Fedi; ond hydera allu d'ychwelyd i'r maes cenhadol y gwanwyn nes,af. Llawenydd; mawr hefyd yw deall am lwyddilant arbennig) eu plant: yi m,ae,'r ferch, Miss, D. Gwendoline Williams, ar ol bod yn nyrs yn y Royal Alex- andra Hospital, Rhyl, am bedair bl^n-edd, yn awr yn gweithio i feddyg yn Llundain, ac ar fin pasio yn Dispenser. Rai msoedd; yn ol, pasiodd y mab hynaf, Mr. Herbert Ð. Wil- liams, yr ail arholiad (yr olaf omdi un) am y gradd o M.R.C.S., L.R.C.P., ac y mae newydd1 dderbyn comisiwn fel Sub-Lieutenant a Surgeon-Proibationer yn y Llynges; ac y mae'r mab ieuengaf, Mr. David C. Williams, wedi pasio'r arholiad cyntaf, a rhan Q,"r ail, am y gradd o M.B. (Llundain): y mae: yntau n. wr y y Sliek BlertpJ N'iV Re.