Y Cymro

h.- sydd wedi eu breintio mor helaeth a gweddi- wyr o'r dosbarth yma, prin y mae ffurf weddi yn weddi O gwbl. Gwyddom yn dda oddi- wrth hanes ein gwlad yn y gorffennol mai un nodwedd amlwg yng ngweddiau pobl felly yw diolchgarwch, ac y mae tywallt yr holl galon ger bron Duw mewn diolchgarwch yn elfen anhebgor mewn gweddi lwyddiannus. Ac yn awr, heblaw nodyn lleddf edifeirwch, dylai nodyn lion diolchgarwch hefyd fod yn ein gweddiau; oblegid er dued y cymylau, a phrudded yr amgylchiadau, yr ydym fel teyrnas wedi ein hamgylchynu a chaniadau ymwared," ac y mae gennym destynau fil i fod yn ddiolchgar. Testun diolch yw fod gennym ddynion wrth y llyw s/dd yn meddu ymddiried y wlad, am eu bod, ."n eu hoil an- hawsterau, i fyny a'r amgyichia-l i'i, ac yn gwneud eu gwaith gydag ynni diderfyn. a (e- heurwydd digyffelyb. Priodol diolch i Dduw am danynt, ac am ei amddiffyn drostynt a'i alrweiniad iddynt yn y sefyllfa ofnadwy ddyrus y gosodwyd hwy ynddi. A phcvv sydd ar na theimla awydd diolch am «.ir 11;/ <ges a'i gwaith effeithiol, yn ogystal aj a-n ein bvdd n ar y tir? Gwir na bu hi mor lwyddiannus ymhob peth ag y buasai ddymunol, eto gwnaeth waith ardderchog, gwaith a brofa nad yw y fyddin Brydeinig wedi colli dim o'i gogoniant cyntefig. Bu y llynges yn dra llwyddiannus, yn fwy felly mae yn debyg na dim rhan o fyddinoedd unrhyw wlad yn ystod y rhyfel. Hi fu fel mur o bres yn cadw y gelynion draw yn wyneb eu holl ymdrechion mwyaf ffymig. Prydain Fawr yw gwrth- rych eu dygasedd a nod eu dialedd pennaf, iddi hi y canant eu hemynau o ddigofaint, ac arni hi y dymunant i felltithion eu Duw ddisgyn yn ddiarbed. Oni bai am y llynges, ac effeithiolrwydd ein byddin ar y tir, fel Belgium y buasem, a chyffelyb fuasem i Serbia) druenus. Buasai miloedd ohonom yn ffoaduriaid o'n gwlad mewn angen a newyn, buasai llu o wragedd diamddiffyn wedi eu camd'rin, a'u llofruddio, plant bach diniwed wedi eii rhoddi i farwolaeth heb drugaredd, a. miIoledd o honom yn gelaneddau ar wyneb y ddaear. Pwy na ddiol'chai i Dlduw am ei waredigaethau inni, ac am ein cadw rhag i neb o'r bobl greulawn hyn ymweled a'n gwlad ond yn unig fel ca.rcharorion? Dylai diolchgarwch fod yn nod amlwg ar ein gweddiau ddydd yr ymostyngiad. Ond perthyn i weddi heblaw diolchgarwch ddymuniad hefyd a deisyfiad am rywbeth, a dyma ei nodwedd amlycaf hi. Teimla y gweddiwr ei ddibyniad ar DtIuw, a gwyr y perthyn iddo anghenion nad oes ond Duw all eu cyfarfod, ac mewn gweddi y mae yn lled'u yr anghenion hynny ger ei fron Ef, gan ddei,syf o ddyfnder ei enaid am iddo eu cyfar- fod. Dyna lie y dechreua gweddi y pagan. Mewn adeg o gyfyngder try at ei dduw i ddeisyf am ymwared. Y mae gweddi mor naturiol i ddyn lie bynnag y byddo, fel nas gall y neb fo mewn cyfyngder lai na, gweddio, ac nis gall neb felly fod yn ddiystyr o honi. Gellir tybio y byddai Duw weithiau yn dwyn yr hen genedl gynt i gyfyngder er mwyn iddi droi ato a gweddio arno; Af a dychwelaf i'm lie, hyd oni chydnabyddont eu bai, a cheisio fy wyneb; pan fyddo adfyd arnynt y'm bore geisiant." Pan ladd'ai efe hwynt, hwy a'i ceisient ef, ac a ddychwelent, ac a geisient Dduw yn fore." Nid eu beio wneir am ei geisio mewn adfyd, na, onid yw Ef yn gymorth hawdd ei gael mewn cyfyngder? Beuir hwy yn hytrach am na. cheisient Ef bob amser. Naturiol hollol yw i ddyn ac i genedl o ddynion dd'yrchafu cri at Dduw pan mewn gwasgfa a chaledi, ac erfyn am yr ymwared angenrheidiol arnynt. Onid dyna ein sefyllfa. ni fel teyrnas yn awr? Elr yr holl d-daioni fwynheir gennym, ac er yr amddiffyn rhyfedd fu arnom, eto rhaid addef ein bod mewn cyfyngder a pherygi mawr. Y mae ein teyrnas mewn stat o ryfel, yr hyn sydd un o'r barnau trymaf all ddisgyn ar unrhyw wlad byth, ac y mae hwn y rhyfel mwyaf gwaed- lyd, a dinistriol, ac arswydus, welodd y byd erioed. Elr nad ydyw wedi dod i'n gwlad, eto y mae ei effeithiau ofnadwy wedi ein cyr- raedd, ac yn suddo fel plwm i ddyfnder calon y genedl. Gorwedd miloedd o'n meibion, blodau ein cenedl, yn feirw mewn estron wlad, heb gymaint a charreg i nodi mangre eu beddrod. Ymdaena prudd-der dwys dros _>- filoedd o gartrefi, ac y mae teuluoedd mewn mawr ofid gan bryder yng nghylch diogelwch y rhai sydd hoff ganddynt; dyrchefir cri o filoedd o aelwydydd, a wylir afonydd o ddagrau am anwyliaid nad oes obaith am eu dychweliad o faes y gwaed, a llenwir ein hys- bytai a chlwyfedigion, lu o honynt a'u cyrff wedi eu hanurfio, a'u handwyo am y gweddill o'u hoes. Parodd y rhuthro i ymrestru welwyd yn y wlad yr wythnosau diweddaf i'r rhyfel ddod yn nes adref eto, a theimlir yn fwy byw oddiwrth y perygl yr ydym ynddo. Mewn ambell gymydogaeth yng Nghymru nid oes gymaint ag un dyn seng-1 iach, ac o oed- ran milwrol, ar nad yw wedi ymrestru. Gelwir y rhai'n ynghyd yn ddiymdroi i'w dis- gyblu, a bydd yn fuan beda.ir miliwn dan arfau. Gwisgir bechgyn glan diniwed, nad arferent ladd cymaint ag aderyn, ag arfog- aeth dinistr, ac anfonir hwy allan yn fintei- oedd i ddinistrio, ac i gael eu dinistrio. Y mae yr aberth a wneir mewn dynion ac arian yn aruthrol, ac eto er yr holl aberth nid ydym yn gweled y rhyfel yn cerdded o:'n hochr. Er dewrder, a medr, a dyfalbarhad, ein byddin, nid ydym yn llwyddo fel y dymun- em. Nis gwyddom paham, wedi yr holl aberth, y symudwyd y milwyr o'r Dardan- elles, ond yn sicr nid oedd eu symud yn brawf o Iwyddiant, a gall effeithio yn anffafriol inni ar genhedlo-edd, eraill. Yr ydym ar ddiwedd y flwyddyn hon mewn cymaint cyfyngder a thywyllwch ag y buom o gwbl, ond nid yn ddiobaith. Ni raid i'r hwn gymer yr olwg fwyaf tywyll ar bethau ddim anobeithio, ac o'r ochr arall nis gall yr hwn gymer yr olwg oreu ar bethau lai na phryderu. Dan y fath amgylchiadau, priodol yn ddiau yw dyrcHafu ein lief am wyneb D'uw gyda ni. Ar eu glin- iau Saboth cyntaf y flwyddyn boed i sant y Goruchaf erfyn yin daer, dwys, a difrifol, am i Arglwydd Dduw byddinoedd Israel, y D'uw trugarog a graslawn, drugarhau wrthym, ac amddiffyn ein gwlad, ac na boed inni feddwl gollwng ein bechgyn ymaith, y rhai sydd mor annwyl gennym, heb ofyn i Dduw eu tadau eu hamddiffyn yn eu gwaith peryglus, ac nac anghofier eu teuluoedd galarus. Gan ein bod yn y rhyfel hefyd o blaid cyfiawnder, yn ol fel yr ydym ni yn deall pethau, heb chwen- nych Ilathen o dir neb, ac yn amddiffyn y gwan a'r gorthrymedig, yn ogystal ag am- ddiffyn ein gwlad ein hunain, diau y gallwn erfyn am i Dduw ein hamddiffyn yn ei gyf- iawnder. Priodol gweddio hefyd dros y byd oil. Dy- head mawr yr holl genhedloedd erbyn hyn yn ddiau yw y dyhead am heddwch. Par yr olwg ar alanastra y rhyfel ofnadwy hwn i bob dyn rhesymol gasau rhyfel yn fwy nag erioed, a dymuno gweled ei ddiwedd. Nac anghofier ar y dydd ymostyngiad yn ogystal a thrwy yr wythnos ddilynol ddeisyf am Iwyddiant y deyrnas nad yw hi o'r byd hwn, fel y byddo i Dywysog tangnefedd a Brenin heddwch gael ei Ie ymhlith dynion, a defn- yddio ei awdurdod i wasgar y bobI. sydd dda ganddynt ryfel, a dwyn oddiamgylch hedd- wch parhaol, fel y gwaredir dynion o'r trueni mawr sydd ar y ddaear. Er ein bod yn caru heddwch, ac yn hiraethu am ei gael, eto cred- wn y byddai heddwch yn sefyllfa bresennol pethau yn waeth na rhyfel, am na byddai ond Igosteg dros ychydig amser megis, roddai fantais i'r ysbryd milwrol i ymgryfhau, ac ymbaratoi ar gyfer cyflafan fwy erchyll nag a welwyd eto. Gall D'uw beri fod y rhyfel arswydus hwn yn foddion i ladd rhyfel, ac i roddi yr ysbryd milwrol yn ei fedd i beidio cyfodi byth mwy. Ac efe a farna rhwng cenh«dloedd, ac a gerydda bobloedd lawer; a hwy a gurant eu cleddyfau yn sychau, aru gwaewffyn yn bladuriau: ac ni chyfyd cenedl yn erbyn cenedl, ac ni ddysgant ryfel mwy- ach." Y pryd hwnnw bydd crefydd Crist yn oruchaf, a diwylliant bydol yn is-wasanaeth- gar iddi, yn dyfeisio a pherffeithio arfau i drin y ddaear er dwyn ohoni ymborth priodol i gadw yn fyw bobl lawer, yn lie dyfeisio arf au, i ladd a dinistrio fel yn awr; 01 dded- wydd haf, pa bryd y dawt Daw yn sicr mewn ateb i weddiau'r saint. Yn wyneb y mawr aberth wneir gan ein milwyr a'u teulu- oedd yn awr, rhesymol disgwyl i'r wlad allu ymaberthu digon i ymddangos yn gryno yn nhf Diduw ar Saboth cyntaf y Rwyddyn. Llanfrethen. W. R. JONES,