Y Cymro

--+- NODION 0 LEYN -Nl*sol a g- Ya Abererch y cynhaliwyd ("yfariod M i:-ol K Is a cr- ion fyr, ac yn unol a'u hiarfer, rhoddodd y c_»fc i^.lion groesaw cynncs iddo. Dewiswyd yn llywyddion am y flwyddyn nesaf, J'arch. T. J. Jones, H A.) Bryn- mawr, a Mr. Henry Jones, j'"ngcd!. C'.wnaed ilu o benodiadau erail, ymhlith y rhai yr oedd p>?! odiad y Parch. W. T. Ellis, B.A., B.D., yn oruchwyliwr y cyfnodolion cyfundebol. Yr 'oedd ei ragflaenydd y Parch. David Roberts wrth y gwaith er ys saith mlynedd ar hugain. Yn ystod y cyfnod hw.i casgl- odd £ 3,657 6s. go. am y llyfrau, a thia'odd 'Jiosodd i'r C.'M, eiw clir o £ 241 5s. iic. Yr oedd.yn gallu tystio i'r C.M. nad oedd yr awdurdod hwnnw wedi cael. yr un ddimai o golled yn ystod. yr adeg. Gwnaeth Mr..Roberts y gwaith hwn fel y.gwn.a bob peth yn hynod o ofa'us a cliyflawn, a chwith fydd ei golli. Dilynir ef gan wr sydd yn drefnydd rLag- orol. YnyCyfàrfod Misol cafwyd anerchiad .neiLtuol o dda gari y Parch. G. Parry Hugbes, U ::fa Nciyn. Y mater ydoedd, Yr Wythnos W fdciiau ,a Dydd o Ymostyngiad." Arweiniodd Mr. Hu^^s y cv^hull- iad yn ddeheuig heibio i amryw o fpjn: tramgwydd, a chododd y cyfarfod i ysbryd lhagoT-o;, va d.anfon- odd ei neges adref. Cyflwynodd Mr. Jonathan Dav- ies, Y.H., achos y -Symudi.ad Ymosorl.-)I, vn Ps,ac effeithiol. Llawenydd mawr i'r C.M. oedd clywod fod dv"ecl Abererch wedi ei thalu, a'u bod yn dathlu eu jiwbili. Cynhaliodd cyfeil'.ion Ysgol Genhadol Taxsis, Jumb'.e Sale dydd Iau diweddaf. Agorwyd hi gan Dr. R. Jones iEvans. Gwnaedelw o 625 oddiwrthi. Rhagorol iawn. Y Parch. D. J. Jones, B.A., a fu yn giwrad Pwll- heli am rai blynyddoedd, benodwyd yn Brifathro Ysgo". Ystrad Meurig. Dewiswyd pwyllgor yn cvnnwys dau fab a dwy ferch i gynorthwyo y swyddogion yn Ala Road i ddewis gweinidog. Cynhaliwyd Cyfarfod Ysgol ym Mhienmount, y Saboth, ond' oherwydd gerwinder tywydd ni ddaeth nifer ddigonol ynghyd i gynnal cyfarfod y cynrychiolwyr. Holwyd y gwahano-1 ddosbatthiadau gan y iParch. J. Puleston Jones, M.A., a chaed cyf- arfodydd da.

NODION OR DEHEUDIR. <' Briwsion o'r C.M. Parchu Henadur. -tl.cbz,:I,a pharchus oedd syhiad- .au y brpdyrpan y 11 piaimu blodeu yn dyn.er ar. jg\offa- dwriaetli, yr Henadur Richard, Lewis, Pontypridd, .y.r hwn a fu- farw er y iC.M. o'r blaen. Cyfeiriwyd. at" enghreifftiau byw yn ,i hanes, oeddynt.yn brawLo'i garedigrwydd tu.ag at. ^y tiawd ac o fcineddigeidd. rwydd yma.rferol, tly^byswyd.he.fyd ei fod. wedi :y&- wk'io et hun am £100 gan ewyEysio i'r sw.mfyn'di gyllid "Cronfa y Gweinidogioin. .■ Ciwr Prysur.-Vn hier.wydd .amledd galwadatt-eraill hysbysodd y Parch. M, H. Jones, ILA., Ton ria fed- rai weilhredu yflwyddyn hon fel Ysgrifenhydd Pwyllgor yr Ysgol!. Sul. Cyflw.ynw.yd y mater i'r a thrcfnwyd i'r cyn-Ys,g..y Ranch.D. Davies, B.A., d^laenclydjach, weithredu am flwyddyn yn ei le. I Hyftorddwr. Newydd.-Tra yn trefnu ar .gyler ar-: boliadau., Dr. iCynddylan Jones a ddywedai y byddai yn fendith i'r Y.sgo!ion Su:, ne trefniai, yPwyllgor cysylltiedig a hi i ddarllen a myfyrio. Hyfforddwr Newydd y IParch. John Owen, Barry dyweciai ei fod yn Hyfr ,rhy dda i'w adael ar yr astgll, ,ei,, fo,d, ef yn ibersono: wediei 4d4rqllen gy'd-a bodidbad. Aw:, grymai i BwyHgor yrYsgolSul Dwyr.ain- Morg.annwg gymryd v peth iystyriaeth.a thiefnu,,hyn,.a chredai y byddai. y gwahanolC.M,yndilyn.. Vr ymvveliad.—Mr. Wm. Thomas,'Calfaria, Porth, yr hen Vsgrifennydd, ond ieuenged ag err ed t.n. i^o,^ba.rt.h K'hqndda. Fach, a; ddarl.lenai y J j n- •weli.ad a ddarparwyd ganddynt, ar gyfer y nwyddyn, nesaf, a phapur ardderchog ydoedd, Gwledd i'r Corff.- C ang!ep. o Penuel, Ilon-typridd,. yw Hermon, M.aesycoed, a rhy faeh yw r y go I ly .hardd. ,ar..gyfer y,,dlyrf.a £ awr plant ..dd w _> Q i'R Ysgol bob 'Sul. Darparwyd. arlwy iddynt nos I-au,; Rhagfýril, a gwnaeth tua 250. o honynt gyfiawnder a'r hyn ,a osodvvyd ger eu bron. M,rs. W. J. Dav- :es. I.atiweru, Mrs. Prys Jones, a Mrs. Thomas. James.. ofa',aiam y dclarpariaeth. C.afwyd cyilge.rdd..o r-add uchel yn yr hwyr, a'r. Cynghorwr Hopkin Morgan, Y.H., yn y -g.adair, ac yrphhth eraill canodd.;Miss. Katie. Morgan, Maesycoed, nes gwiefreiddio organ- nau per pawb oedd yn bresennol.. Swynwyd ydyrfa hefyd fe" axfer gan Mr. ;W. Hirw,e:n Beynon. J. Stanley John ofalai am oglais y berdoneg. Cyn- hygiwyd y diolchgarwch arferol gan Mr.R.,Prys Jones, a chefnogwyd gan Mr. E. Parry-Thomas. Terfynwyd trwy g.anu yr Ambeni (lenedlaethol "Hen, Wlad.fy Nhadau. Ysgafnhau'r B.aich.— GQibeithiol, yw Eglwys y (Toba''th, Cwi-ndar. Wedi gwneud tua ^'60 ar Wy: De yn ddiweddar, llwyddodd gyda. thipyn oymdrech i d,a:u fioo oi dyed. Gwelwch ei fod i fyny. 'a'i henw, ac yn gobeithio y telir yr oil maes-o law. Yn y trenches.- Tyhed nad ydi pethau ynfwy difdol na thybiwn yn am: eu bod. Cynrychiolir pob Dosbarth erbyn 'hyn o tan y faner, a phwy na. fvdd tani yn: fu, £ |.n. riawn ? Deallwn :fod meibion i dda U 01n gweinidogipn parchus, sef y Parc,hn., Jrnc~. Tongwyn;1.ais, a Walter Daniel, Hafpd,, ar .hyn o bryd yn y trenches, ynFfrainc. Nawdd y uef a fyddo drostynt. Ymosod ar y G,ellyn.-Dym,a er ys, rhai blynydd- oedd bellach yw gwaith. yr eh-ngylydd Mr. W. II, Griffiths, Maesteg. -nu yn y Habell, Pontshpnortpn^ a Bethany, Cilfynydd (esgobaethr y Parch. Thos.Wil.. liarns) yn ddiweddar yn cynnal cenhadaeth, a deall- wn ei, bod wedi profi yn Iwyddiant,anarferol. Bu yn rhengoedd y gelyn am amser maith, a gwyr .lawer am ei gynllwynion, ond erbyn hyn gwyr,beth, .yw change sides ac y mae a'i holl egni wedi mw'y: na:. dyblu ei sel a'i ddiwydrwydd o blaid v Brenin Iesu. Clywsom iddo fod yn gyfrwng, yn.. I law Duw y-n y gen had ae th hon i ddylanwadu. ar nii,er ifawr i ym- restruo tan fanerCrist. Ymae tedyn,au i Rvddid.-Dyna P'Iah,a,m yr ethol- wyd y Parch. B. T. Evans, L! an el! ml Fawr, yn Llywydd am y flwyddyn ddyfodol gan y Cyfarfod Blynyddol ar Eglwysi ;Rhyddion Bro Morgannwg." Bydd yr awenau yn ddiogel yn ei law. Business as Us,ual.Er fod yr hin yn anffafriol, y .gwynt yn chwihan a'r gwlaw yn pistyllu ni fu yn un rhwystr i'r .frawdoliaeth yn Bethania, Cpedpenmaen, 1 gael tyrfa p bpbl i'r 'Sale pf Work ddvdd Iau di- weddaf. Wrth gyflwyno Mrs. Rees Rees, yr hon- ■ oedd i agor yr arwerthiant, dywedoddl y gweinidog y Parch., Dd. Evans am faint y ddyled oeddarnytlt. fel eglwys iddi yn wyneb ei charedigrwydd iddynt ar hyd y blynyddoedd. Cyfeiriodd hithau wrth agor at wasanaeth gwerthfawT y gweinidog yn y lie, a'r "Iwyddiant ai dilynai. Y Parch. Win. Lewis, Penuel, „a gynygiodd ddiplchigarwch iddi am ei gwas- anaeth, .a'r Cynghorwr Matthew Williamsi a eiliai. Er mwyn. ;gpsod hwyl ac ysbryd mewn rhai i.brynu gofalodd Mri. Dd. Lewis: a Tom Jonesamilaglen gerddorol ddla. I Mr. Llewelyn Williams,; un naenoraid yr eglwys y priodolir ljawer olwyddiant y imudiad, a Mr. Hopkins a ofalai am y gAd. Yr wyl bre.gethu.C.ap-el y Docks, Caerdydd, Dr. ?vloe': wynH ughes,.Ðlaenrhondda,Parch. Joseff 0 Lewis, Pdntardulais. Gpsen, Treorchy, Parchn. Wm. Davies, B.A., Caerdydd, D. L. Rees, B.A., B.D., Aberaerpn. Y pennaf peth ondi un.Dym.a, oedd testun dar- lith Dr; Phillips, M.A., Ph.D., Tylor-tstown, yn y Banwen, nOS, Sadwrn, Rhagfyr 5ed. Daeth cynull- iad lluoBog ynghyd i wrando ar yr athronydd ga'.lu- .9 og, a chafwyd amser. wrth fodd calon pawb. Pre- gethai yn yr wyl y Sul canlvnol, a chafwyd arlwy flasus fel arfer ganddo.

Bu y Parch. A. We'lesley Jones, B.A., B.D., yn annerch cyfarfod ynglyn a'r Feibl Gvmdeithas yn Abererch yr wythnps ddiweddaf. Traddododd y Parch. D. Tecwyn Evans, B.A., ddarlithar Lyfr Job yng nghapel y M.'C.Crosley Road, Waterloo, Liverpool, nos lau diweddaf, Dr. Owen, Seafprth, yn v gadair. „

.u- O'R YSTWYTH IR DDYFL Yr, Eist'eddfod.Cwesliw.ii. Aberystwyth ar. hyn.6 bryd. ydyw a. gynhelir. Eisteddfpd Gened" th- y ol yma y flwyddyn nesaf. ai .peidip? Mae ystad y. 'wlad,: ansicrwydd y., dyfpdol,. ac aflwyddiant yr an- ■ turiaeth ym apgor yn, peri pryder i lawer. o gefn- pgwyr ^mwyaf aiddgar yr hen sefydliad. yn, y cylch., Mae. I Petr, wedi troi yn Thomas, ac yn tu- eddu 1 ysgwyd pen a phroffwydo drygfyd ,a galanas- arianno" tra mae eraill yn parhau yn llawn hyder a sel. Bu brwydr fawr rhwng y pleidia-u nos Wener. Profwyd fod y ddwy blaid yn dra agos. o ran rhif,, a gohiriwyd penderfynu yn derfynol ond hwyr neu hwyrach penderfynù a fydd raid^, .ps cynhelir yreis- teddfpd a disgwyl cynhaeaf, rhaid, Eau- yn amserpl, acniae: yr arner i benderfynu y m.ater wrth ydrws. Bydd y mater yn cael ei. btenderfynu, ar, sail yr add- ,< ewidipn..a.riannol;! wedi'r ewb'.r ..rnae lien ,a can yn > dibynnu ar wreiddyn ppb drwk." Y, syniadpres- y 'ennpl"ydyw cynnal gwyl !am ddau ddiwrnpd yn un- ig, a ileihiau y costau lie y gellir, Marwplaeth David Jenkins.—Yn fore ddydd Gwen- er, ynidaenodd y newydd am farwolaeth y Proffeswr .David Jenkins, yn ei.' gartrefle Castell Brychan.. Trefnir i. gludo yr hyu sydd farwol Phono i .fro ei tabbed' ym jVtrychei-nipg, gan gychwyn fore Ma wrth. Gan y ceir erthygl arno gan yr Athro Jenkyn Jones, diangenrhaid yw io mi ymhelaethu. Cau y Tlpty.—Un o gwestiynau y dydd ym Mach- ynlleth ydyw y symudiad i gati y T'oty. V blyn- yddoedd diweddaf hyn aeth nifer y deiliaid. yn fycha.i.h, ac angeh gwarioHawer 0 arian i roddi yr adeilad mewri eyflwr pdodol" Dadleuai Mr. Rich- ard !Gillort mae gw.astraff ar adnoddau y trethda!- wyr oedd .parhau i gadw y sefydliad i.iyny, mai gwel-l. fuasi anion, y. deiliaid i sefydliad arall:, a.llwyddodd. n a 0 yn raddol i argyhpeddi ei jgyd-warcheidwaid. Erbyn hyn, mae y, mater wedi ei benderfynu p ran yr eg-. wydtlor phonip, a'r cais wedi.'ei gyflwynp i'r awdur- dodau yn I..lundain..am eu cydsy.ni.ad i gau y Ty, ac anfoniad y .deiliaid ,i Caersws. H.yderir y bydd i'r Hwrdd ymddwyn yn anrhydeddus. a'r meistr rhad- Ion Mr. John Jones, ,Gw!adior, a'i briod siriol a ch,aredi Al,a!e,nt wedi gwasanae<thu y', Bwrdd a'r, trethdalwyr yn onest a ffyddlon am nifer maith 0 flynyd,d,o.edd. Eidd,una,pa-wb a'u hadnabu i'r ddeu- ddyn hwyrddydd bywyd a digw.mwl i fwynhau elgwyl a lvvyr haeddant. Claddu Brodwr.Dydd Mawrth diweddaf rhpdd- wyd "1 prffwys yn naear Machynlleth wcxldi.lion niarwol Mr. J. Sylv.anus Jones, brawd y Parch. W. S. Jones, Caer, a rnab y diweddar Mr. David Jones, Goruehiwyliwr Chwarel Abetllefeni, un o'r cymeriad- au goreu a'chadarnaf .a gynyrchodd yr ardal erioed. Gwr ag y mae perarogl ei goffadwiaeth yn gorwedd yn esmwyth ar yr tardal hyd heddyw. Arianydd oedd yr ymadawedig, ac .am .flynyddoedd lawer gwnaeth ei gartref yn Aberaeron, lie yr oedd yn fawr ei batch a'i ddylanwad, yn enwedig yng nghylchoedd yr Hen C.orff." Yno y bu iddo ddirwyn ei fywyd r:i'r pen, ond yn hen gartref ei fahoed y gprwedd ei weddiIion. C,r wasanaeth wyd yn yr angladd gan y Parchn. Maurice'Griffith, M.A. .Aberystwyth (un o fechgyn Machynlleth), Cunllo Davies a Fred. Davies. Dod adrefi f.arw. —Dydd Gwener,' wythnos i'r di-" weddaf. bu farw yn Aberystwyth Mr. Thomas. Owen, cynrychiolydd y Meistri Robert Roberts a'i'Gwmni, xnasnachwyr te, Liverpool. Yr oedd Mr.. Owen yn fab i'r! diweddar Mr. Owen, North Parade, un o sefydlwyr caoel Silph. Yr oedd yr ymadawedig yii neilltuol p adnabydduSi trwy yr 0[' o Oglcdd CyrÍJ- ru, gan. ei fod wedi ymweled a'r gwahano! ardaloedd yn gyson a difwlch bron, am dros hianher banrif. Trigai yn Liverpool, ac yr oedd yn ddiacon yn eg :wys M.C: Catherine Street er ys amryw o flynydd- oedd, ac yn cymryd dyddordeb mawr yn symudiad- au y "Cyfundeb. Gadawodd gartref y Llun, a dydd Iau syrhaeddodd Aberystwyth, lie y Iletyai gyda'i ddwychwaer, Mrs. Williams a Miss, Owen, Portland Street. Nid oedd yn teimlo, yn dda, ond igalwodd Tnewn amryw o leoedd hyd brvnhawn 'Gwener, pan yr aeth i'r gwely yn gynnar, vn fuan wedyn bu farw. Hebryngwyd ei weddillion i'r orsaf fpre ddydd Mawrth gan swyddogion Siloh, a nifer o gyfeillion y teulu. Gwasanaethwyd gan y Parch. T. E. Roberts, M.A. Mawr gydymdeimlir a phedair merch Mr. Owen yn eu trallpd. Collasant eu mam oddeutu pum' mlynedd yn ol. Gwasanaeth Coff,a.-Nos, Sul diweddaf, cynhaliwvd gwasanaeth arbennig yn Siloh ögoffadiwriaeth i'r diweddar Mr. William Thomas'. Pregethwyd g.an y Parch. T. E. Rpberts, M.A., pddiar Heb". xiii. 7. Tystipdd yn groew i ragPriaethau yr ymadawedig, a'i Wasanaeth cyson i'r achos yn y cylch. Talodd y Prpffeswr David Williams,, M.A., hiofyd, deyrnged uchel i fywyd rhinweddol.a gwerthfawr Mr. Thomas, gan ddat.g.an y golled fawr achoswyd trwy -ei f,arwol- aeth. Teirrilai pawb mae-un o wyr grymus Set on ydoedd Mr. Thomas, dyn oigynheddfa meddwl •cryfipn, o ysbryd annibynol, ac yn foneddwr trwy- adl yn ei holli weithredoedd. Gwyliau Llawen?—Nage. Mae arwyddipn yn amlhau o ddyfodliad y tymor llawen pan y disgwylir i fylchau mewn teultipedd gael eu cyfannu, ac 1 deimladaii da a hrawdgarwch ffynnu ar bob llaw ond.'eleni:mae rhyw ffrwd o: ddifrifweh a phryder, ofn a* hiraeth am yr absenolion yn gordoi y cyfan, ines gwneud y paratpadau i ddathlu yn wyl fawr yn dra diystyr a digalPn i'r mwyafrif— rhyw iswn cwyn- ■, fan sydd. yn y gwynt, Rachel yn wylp am ei phlant, ac ni fyn ei chysuro—cymylau duon yn hpfran uwchben gari fygwthi ymarllwys eu cynnwys o wae a trueni ar wlad a'thref. imaie v flwyddyn hon wedi creubykhatina chpdir byth ar v ddaear hpn mewn llawer Iteulu yn ycych, a rhoddi creithiau ar lawer calon nas gwisgir ymaith. Etc m.ae y rnai sydd gartref yn ceisio cadw i fyny y ddefpd er mewn llawer achos a'u cakxnnau yn llesmeirio o'u mewn mae y dyfpdol mpr dywyll a di-esbpniad iddynt. Yin, gblygfeydd gflhaf cyffrous yn. y