Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
Hide Articles List
14 articles on this Page
Advertising
Advertising
Cite
Share
fiusmess asarrast-j. OETZMANN & CO., COMPLETE HorSE FURNISHERS, 62, 64, 67, 69, 71, 73, 75, 77, and 79, HAMPSTEAD ROAD, LONDON, W.; or 61, GRA.FTON-STEEET, DUBLIN; 75, UNION-STSEET, RYDE dale of Wight). Û B ddin'" complete, Oi S. 3ft. Iron Bedstead and Beddin? complete. L with Woven Wire Mattress, Bolster, ana Feather Pillow Under Blanket 2s. 6d.; „Pa*r °* Witney Blankets, 7s. lid.; Pair°.Cotton Sheets, 3s. lid.; Coloured Quilt, 2.. UcL, Down Quilt, 6s. 3d. stead and A ~S. 4ft. 6in. Black and Brass Bedstead ana 4:0 Bedding complete, with nd Mattress, Wool Mattress, Bolster, ana Two Feather Pillow3 w Under Blanket, 4s.; P*ir ?r^ttnn Witney Blankets, 14s. 9d.; Pair ol Cotton Sheets, 7s. 7d. White Quilt or Art Bed Spread, 8s. lid.; Down Quilt, 10s. ya. ALL CARPETS MADE UP FREE OF CHARGE. Lc2 N OTICE OF REMOVAL F. GRAHAM YOUNG, DENTAL SUKGEON (By Examination), 37, PARK-STREET, BRISTOL, Begs to inform his CARDIFF PATIENTS that tiia Address is now 17, PEMBROKE-TERRACE. QUEEN-STREET. Attendance the FIRST and THIRD WEDNESDAY in every Month. Four to Seven p.m.—Next Visits, WEDNESDAY, JANUARY 18th; FEBRUARY 1st and 15th; MARCH 1st and 15th. BRIDGEND, EVERY WEDNESDAY, 11 a.m. to 3 p.m.. at 22. CAROLINE-STREET. CHEPSTOW EVERY TUESDAY, 11 a.m. to 6 p.m., at No. 1, BEAU- FORT-SQUARE. Nitrou3 Oxide Gas Admi- nistered. Efficiency with moderate fee3. On other Wednesdays at Cardiff by appointment (Letter to Residence). C6954 J^ON'T DELAY! IF YOU FEEL « QUT OF SORTS" TAKE GWILYM EVANS' QUININE BITTERS GWILYM EVAN a QUININE BITTERS GWILYM EVANS' QUININE BITTERS WITHOUT DOUBT THE BEST REMEDY OF THE AGE THE BEST REMEDY OF THE AGE THE BEST REMEDY OF THE AGE FOR INDIGESTION, WEAKNESS, NERVOUSNESS. LOW SPIRITS, SLEEPLESSNESS, NEURALGIA, CHEST AFFECTIONS. GWILYM EVANS' QUININE BITTERS GWILYM EVANS' QUININE BITTERS GWILYM EVANS' QUININE BITTERS THE VEGETABLE TONIC. ASSISTS AND PROMOTES DIGESTION, IMPROVES THE APPETITE. GWILYM EVANS' QUININE BITTE 3 GWILYM EVANS' QUININE BITTERS GWILYM EVANS' QUININE BITTERS THE VEGETABLE TONIC. BRACES THE NERVES, FORTIFIES THE MUSCLES. GWILYM EVANS' QUININE BITTERS GVILYM EVANS' QUININE BITTERS GWILYM EVANS' QUININE BITTERS THE VEGETABLE TONIC. Is sold everywhere-in bottles. MOST 9d' and 4s" 6d' eacl1- IMPORTANT. BEWARE OF IMITATIONS. See the name Gwilym Evans" on Label, Stamp, and Bottle. SOLE PROPRIETORS: QUININE BITTERS MANUFACTURING COMPANY, LIMITED, LLANELLY, SOUTE: WALES. — Liaoo EADE'S PILLS. JjlADE'8 PILLS. All who suffer from Gout EATVF'h "mttto ?r Rheumatism should ATE 8 piLLS. immediately have recourse -nATYP-q ir»TTTa \° fADE S PILLS. Hun- TRADES pILLS. dreds of Testimonials have "17^ADE'S TiTTTa e66/1 recpived from all L piLLg. sorts and conditions of JliDE'S piLLS. S table, and perfectly safe in their action ° INSTANTLY RELIEVE AND RAPIDLY CURE THE WORST FORM OF GOUT RHEUMATISM. RHEUM\Vc gotit IX.rpiE1 HEAAPACBTSTD LIMBS, And have the largest, recommendation. ever given any latent Medicine of its class. It 16, Burton-crescent, Dews- TTFirvf A TTfliw bury-road, Le€d3, RHEUMATISM ^ay 2nd. 1894. OUT v It is with un- lx bounded pleasure I send you TTi H F f rvrA TTflHf a v 111 praise of your IJ HE UMATISM most excellent Pills. It is six riOUT nDC(: 1 Srst had Kheu- |x maacGont.and i had three TT4 TTFTTM A TTSTYT montlls in bed with it. Of TjHEUMATISM course, I had the doctor, and n OUT tr? sweated me down almost |-j- to .a skeleton. The next Tfc u l' i xr rprcr\r I had another attack TJHEUMATISM and was persuaded by a OUT HiHeno 10 t,ry yonr PiUs. I CX a am sure Tfc TTFTT'M' a ttqtw Provonted my being laid jjhedmatism *$«.* GnTTT e uad the least pain I OUT have taken 2 or 3 PilLs and pHEUMATISM "ght agaia ^rVnTTT 1 V,U:LD BE WITHOUT G THEM IF THEY COST RHEUM ATWW v POUND A BOTTLE. HEUMATISM Yon «n.,aite at liberty to GOUT this, and I shall be pleased to JJHEVttATISM Yours truly. %r, MOUNTAIN. Mr. George Eade." EADE 8 GOUT AND RHEUMATIC PTT.T.S Are Sold by all Chemists, in Bottles. Is lid and 2s. 9d or sent, post free, for Postal Order gv road ECnetA°^ ?EORGwE hEABE- 72. G^welL eadeI^eumS^^111 EADE'S GOUT AND TIC PILLS. EADE'S PILLS. L1960 -JJ^N'T COUGH-USE D°-v T COUGH-USE D0N T COUGH-USE There is absolutely no remedy go speedy and effectual. One Lozenge alone gives relief; can be taken "V the most delicate J^EATINGS COUGH LOZENGES, J^EATING'S COUGH LOZENGES, KEATING'S' COUGH LOZENGES, nn Jvi <?nn?t 8leep for coughing, riLhf' ul'n will set you they are r Wil1 teU yon UTTERLY UNRIVALLED. UTTERLY UNRIVALLED. TTTTERLY UNRIVALLED. Sold everywhere in tins 13;d. each, or free on receipt of stamps, from THOMAS KEATING Chemist, London. L312 THE CARMARTHEN" BILL-POSTING COMPANY, 13. BRIDGE-STREET. CARMARTHEN. Bill-posting and Advertising in all its Branches Throuehout the Counties of Carmarthen, Pembroke. and Cardigan. FOR COUGH AND COLD. Suffering from bad cold, with cough, found rreat relief from Rayman's Balsam—a Valuable xwiiedy.—It.P.Letcher Commercifj-tcr. T pyton. Nothing: like it for Cold.—W. Hird, Norwich. BAFE AND PLEASANT FOR CHILDREN. H710 iausnirss aiifirrSoJS. V7 stant relief for skm-tortured babies and rest ff cd mothers in'a warm bath with CUTICUEA SOAJ I a single application of CUTICUEA (ointment 3 great skin cure. The only speedy and econon treatment for itching, burning, bleeding, sea! 1 pimply humours of the skin, scalp, and bloo >l<i througHont the \rorld. Britigh depot: F. Newbt.p.t •S. London. i'OTTKP. ClIEM COOP., SoiS Pro; ton, U. S. A. *• How to Cere Baby HTunours, poht (r D Itching and Scalv. with LowoflT nUlfiUUnc Curt;d by *CUT1CUK> L1763 1t!ottIS. LONDON. } cu Neat" the Houses of Parliament and Westroinster Abbey. Convenient and Central Position for Busi- uess or Pleasure. Telephone: 3,155. Telegrams: "Earnestness London." ONE OF THE FINEST HOTELS IN THE METROPOLIS: Electrically Lighted throughout; Passenger Lift; The Exchange Company's Telegraphic News. The only Hotel in London with a complete system of Baths, including Turkish and Swimming. Inclusive teTma from 12s. per day. FIRST-CLASS CUISINE. L1985 POSITION UNRIVALLED IN LONDON, THE J^ANGIAI JJOTEL, PORTLAND-PLACE, At Top of REGENT-STREET, LONDON, W. Quiet, Open, and Healthy Sitnation In Fashionable and Convenient Locality. MODERN IMPROVEMENTS MODERATE TARIFF. PRIVATE APARTMENTS FOR WEDDING RECEPTIONS, DINNERS, &c. Under the Management of WALTER GOSDEN. Lcl968 BRISTOL. ANDEAN'S SWAN HOTEL 52, BROAD-STREET, BRISTOL (An Old Welsh House). ThisOld-established Hotel is situated in the very centre of the City. It has been thoroughly renovated, and is now unequalled for Comfort, combined with Vtmost Moderation in Charges. HOT AND COLD LUNCHEONS. TEAS AND SUPPERS. GOOD BEDS. 166c HENRY BOOXTON, PROPRIETOR. JpOR r H. SAMUELS JJEAL VISIT J STOCKTAKING -K'L "yALUE J SALE. I.ARGEST AND FINEST SELECTIONS OF SPLENDID BARGAINS, IMPORTANT REDUCTIONS, TJEWEST DESIGNS, HIGHEST QUALITY. THOROUGHLY RELIABLE and TRUST. WORTHY conditions, assaring the fullest satis- faction to the Durchasers. rpHIS UNUSUAL OPPORTUNITY J- for securing Goods of First-class Quality and Reputa-. tion at Remarkably Low Prices is directly to the interests of purchasers, and is unique in the Special and Valuable Advan- tages it affords in return for only a very Moderate Expenditure. STANDARD QUALITIES AT SALE k-? PRICES. CLEARANCE REDUCTIONS. GEM RINGS. GOLD ALBERTS. SILVER ALBERTS. B-OLD BROOCHES. SILVER BROOCHES SOABFPINS. STUDS. WATCHES. SPOONS. CUTLERY. TEAPOTS. CLOCKS KEEPERS. I Hail-marKed Gem Rings, set with real stones, 9-carat gold, 4s. 15-Carat Gold Rings, set with real diamonds, rubies, pearls, &c., 10s. 6d., 15s. 18-Carat Gold Gem Rings, 17s.. 19s. 6d. Real Gold Alberts, for gentlemen. 35s.. 45s. Ladi93'Real Gold Alberts, 12s. 6d., 17s. 6d. Ladies' Real Silver Alberts, 2s., 3s. 6(1. Real Silver Alberts, for gentlemen, .1.8., 7s. Handsome Real Silver Brooches (assorted). Is. Solid Real Gold Brooches. Js., 6s. 6d. Real Gold Scarf Pin- 2s. 6d.; Real Silver. 6d. Real Gold Studs (sets of 4), 6s. 6d., 10s., hall- marked. Real Silver Starts (sets of 4). 2s. 9d.. hall-marked. Centre-seconds Watches,. 6s.; Black Oxydized Gun-metal Watches, 8s. 6d., 10s. 6d. Real Gold Watches. 25s.; Real Silver Watches, 9s 6d. Electro-silver Teaspoons, 1". per half dozen. Table Spoons and Forks, 3s. per half dozen. Teapots, 5s.; Breakfast Cruets. 2s. 9d. Table Knives, 3s. per half dozen. Lever Clocks, Is. 6d. each; Alarum Clocks, Is. 10(1. Hall-merited Gold Keeper Rin!zg, 9-carat, 33. 6d. EVERYTHING GUARANTEED for Excellence and Endurance. H. !amueJ''J conditions of sale are the Strongest in the nuroha?ers' favour. A MONTH'S FREE TRIAL allowed. If dissatisfied the full amount returned. RAILWAY FARE PAID up to 30 miles to all purchasers of goods amounting to 25s. and upwards during the sale. H. SAMUEL'S large descriptive Catalogue of Bargains, with 3.,)00 Illustrations, presented on appli- cation or sent to any address gratis and post free. j jgAMUEL, ST. MARY-STREET. CARDIFF, and at Market-street. Manchester. e7263
TIDE TABLE.
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
TIDE TABLE. I s S M o 5 H s o fa 55 n a »• j ■« as a fc M & P "■ J? 3 -Ji o Ig PviV (Mor'in? 10 51 10 39 10 47 11 33 11 35 7lay,V Evenin' 11 14 11 4 11 10 11 55 11 57 JeD- ll ghc 29 6 126 4 27 ?0 28 9 27 10 tatur- ( Morui'g | 11 42 | 11 33 I 11 39 | — 1- day, ■' Eveni'g .— — — | 12 21 12 23 Feb. 13 I Hcieht 27 9 23 11 25 9 — — Sunday v I 12 5 127J12141259 11 vX iQ Kveui' 12 46 | 12 51 1 33 1 40 }i^i; 27 0 23 0 24 10 24 2 23 3 Koudav I Alon»'V 1 44 1 28 1 34 2 29 2 31 p.v Even in; 2 27 2 13 2 18 3 14 3. 16 e u <.Heiiriir 27 4 22 6 24 4 25 6]_22_8 Tues- (ilor'ni? 3 10 | 2 54^ 3 2| 4 5(4 7 day. E vein a 3 47 3 31 3 43 4 38 4 40 Feb. 21 Heiciir 28 5 23 6 25 10 24 8 24 0 IVed- (i\lonn'S;I 41814- 4! 4 16 t 5 18 | 5 20 nesday, Ev'nitig 4 45 4 33 4 41 5 40 5 42 Feb. 22 t Height 29 11 25 3 27 8 26 10 26 4 Tliurs- (Morn'ig 5 8| 4 58 5 3; 6 10 6 12 day. •< 5 29 5 21 5 2o 6 26 6 /8 Feb. 23 (.Hpig'nr 31 4 27 2 29 6 29 4 28 11 "East Dock Sill. Alexandra. Dock t Roath ilaiinT"
' SUMMARY.
News
Cite
Share
SUMMARY. LOCAL. The death has occurred at Bedwas of Mr. Mathew Cobley, said to be the oldest collier in tn's kingdom. Messrs. Richard Thomas and Co., the Glouces- tershire tin-plate makers, have notified their intention of closing the Lydbrook Tin-plata Works. On Tuesday at Cardiff Police-court Henry Ward (35), 101, Keppoch-street, a postman, was remanded on a charge of stealing letters con- taining postal orders on different dates. A satisfactory arrangement has been come to between the workmen and masters at the Western. Old Lodge, and Old Castle Works, Llanelly, and operations were resumed on Monday. Another difficulty has arisen art Morewood's Works, Llanelly. The men, being dissatisfied with inroads made upon their pay, stopped working on Monday, and the works are once more at a standstill. The prisoner Rhys Davies. haulier, was again brought before the Swansea magistrates on Wednesday charged with the wilful murder of Jesse Hill, at Cwmbwrla, in 1896. The inquiry was further adjourned. At Aberdare Police-court on Tuesday William Henry Todd, sixteen, was fined 40s. for having lighted a match in Bwllfa Colliery, the stipen-' diary remarking that age alone saved defen- dant from imprisonment. At the meeting of the Cardiff Chamber of Com- merce on Wednesday morning an important discussion took place in reference to the im- port trade of Cardiff and the facilities granted by the Great Western Railway Company. The very high spring tide on Sunday morn- ing, airted by the south-westerly gale, caused serious floods in South Wales, and extraordi- nary scenes were witnessed. Railway lines were blocked, and a man was drowned at Newport while trying to save his pigs. Great damage was done in many parts of the district. The action brought by Messrs. John Cory and Sons, Cardiff, against the Ocean Marine Insurance Company on a policy of £4,Qoo for war risks on the steamship Restormel, which took coal to the Spanish fleet at Santiago, and was captured by the Americans, was resumed on Tuesday in the Queen's Bench. After hear- ing evidence it was announced an agreement had been arrived on all the questions raised.
GENERAL.
News
Cite
Share
GENERAL. The death is announced of Lord Justice Chitty. Miss Annie Milliss, of Clapham Common, waa killed near Spurgeon's Tabernacle on Wed- nesday morning owing to her bicycle skidding on the tram lines. In the House of Commons on Wednesday the amendment to the Address suggesting that Ministers ought not to act as company directors was, on a division, rejected by 104 votes. In the House of Lords on Tuesday a new Standing Order was agreed to, giving county councils a locus standi against water Bills prejudicial to their administrative counties. At Sunderland on Wednesday the general cartmen of tho town, numbering about 400, came out on strike for a minimum wage of 22s. per week and overtime after noon on Saturday. At G>ole on Tuesday afternoon as the chil- dren were leaving Old Goole Board School the school bell, weighing half a hundredweight, fell, striking one of the scholars, a little girl of four, and inflicting fatal injuries. Mr. Kensit has received an invitation from a large and well-organised body of Protestants in Manchester to contest the Eastern Division of that city against the Leader of the House of Commons, and has accepted conditionally. Mr. J. T. Middlemore, Unionist, was on Tues- day elected without opposition to fill the vacancy created in the Parliamentary repre- ] sentation of North Birmingham by the retire- ment of the Right Hon. William Kenrick, Unionist. In the Queen's Bench Division on Wednes- day the hearing of the action concluded in which Mr. John Pym Yeatman, barrister and author, sued the editor, publisher, and printers of the "Saturday Review" to recover damages for alleged libels published from 1874 to 1898. The jury found for defendants. A terrific explosion occurred on Monday in Ann-street, one of Belfast's busiest thorough- fares. Almost every establishment in the vici- nity was shaken to its foundation. Two pedes- trians-a man and a woman—were injured, but not seriously. The explosion was due to the ignition of an accumulation of coal gas in an adjoining culvert. As a Tesult of the conference held in Lon- don on Friday of the Miners' Conciliation Board it was decided to increase the present rate of wages as from the first making-up day in April next by 5 per cent. on the standard. and as from the first making-up day in October next by a further 2| per cent. on the standard, applying to underground men only. At Oldham on Saturday John Stenton, treasurer of the Middleton branch of the Card- room Operatives' Union, pleaded guilty to a charge under the Trades Union Act. When out of work and in financial straits he applied nearly £40 belonging to the Union to his own purposes. It was shown that during his treasurership £10,000 had passed safely through his hands. He was fined 4Os., and ordered to re-fund the money misappropriated.
FOREIGN.
News
Cite
Share
FOREIGN. A Bombay telegram says a plague panic has occurred in the Southern Kolar goldfields. Two thousand five hundred coolies have bolted. Another important .engagement has been fought in the Philippines, the Americans carrying the town of Caloocan by storm, the rebels suffering heavy loss. Iloilo was taken by the Americans on Satur- day. after a naval bombardment. The insur- gents fired the town before evacuating it, but the flames were extinguished by the American troops. No casualties are reported on the American side. Tho enemy is supposed to have lost heavily.
OUR MUSICAL COMPETITION
News
Cite
Share
OUR MUSICAL COMPETITION NOTICE TO COMPETITORS. SUCCESSFUL SONG TO APPEAR NEXT WEEK. We are requested to state that. owinc; to the absence from home of the musical editor, the adjudication in the Song Competition on the prize words by Mr. A. J. Perman will not be made till next week. The successful com- position will appear in our issue of February 25. All applications for back or current issues of the "Weekly Mail" should be addressed to "The Publisher."
MR. KEN SIT AS A CANDIDATE
News
Cite
Share
MR. KEN SIT AS A CANDIDATE CONDITIONALLY AGREES TO OPPOSE MR. BALFOUR. Mr. Kensit has received an invitation from a large and well-organised body of Protestants in Manchester to contest the Eastern Division of that city against the Leader of the House of Commons. Mr. Balfour has recently declared his own views to be favourable to the granting of a Roman Catholic university to Ireland, and this has caused consternation among a sec- tion of his constituents, who desire to secure an opponent in the chief of militant Protes- tants. They sent a deputation to Mr. John Kensit, "I shall contest East Manchester," said Mr. Kensit to a correspondent on Monday, "if no big political man can be found to attack Mr. Balfour. When the deputation from the con- stituency waited upon me I told them that they had better get some big politician to contest the seat, but if they failed then I would do so myself. Oh, yes, I shall be elected. The other week 6,000 enthusiastic Protestants cheered me to the ech') in the great Free Trade-hall, and all of them would make the most enthusiastic workers in the cause. The country is roused over the ecclesiastical question in a manner the bishops have no idea of. They think it is some of the work of 'that fool Kensit,' and that it will die out of its own accord. But there is no doubt that the people are stirred to the deepest depths by this movement." "And on what platform do you propose to stand in entering the contest in East Manches- ter?" "Let me repeat," replied Mr. Kensit, "that I shall win. If I enter the contest, I shall do so just on the ecclesiastical question alone. Per- haps, I shall vote on social questions, but on any party political matters I shall distinctly hold aloof, and remain strictly neutral. Even on Disestablishment, of which I am not in favour, I should not vote. It would not be fair. In East Manchester I should receive the support of men of both parties, who feel strongly on the subject of Ritualism, and my aim would be to just peg away at this subject to the exclusion of all others-jnst as Plirnsoll did on the coffin ships and Sir Wilfrid Lawson in the temperance movement. Of course, I quite expect to be called the fool of the ^Couse, but I am past caring for namss."
COLO FN Y CYMRY. .
News
Cite
Share
COLO FN Y CYMRY. GAX "IDIUSWYN." Y DYFODOL YX NRYCH Y GORPHENOL. Elawer o ddyfalu sydd o barth dyfodol Cymru; llawer gwell fuasai i bawb wneud eu dyledswydd yn y presenol; yna, fe fuasai'r dyiodol yn sicr o ofalu drosto ei huu ond dyna'r ffaith, ac y mae'r damcan- iaethau mor luosog a nifer y rhai a draeth- ant eu lien ar y cwestiwn. Nid oes genedl dan haul, ac eithrio, dichon, yr Iuddewon, a hanes rhyfeddach na Chymru, ac nid oes genedl yn bodoli heddyw ar yr un llineilau a hi; ond y mae y ffeithiau sy'n cyfrif am hyny yn ddigcn eglur. Ni raid petruso am y dyfodol os cymerwn wers o'r gorphenol; os gweithredwn yn ol yr hyn a ddywed hanp.s a nhrofiad wrthym. Wedi i Gymru goili ei hannibyniaeth ac nad oedd mwyach yn allu gwladol, gallesid meddwl na fuasai son am dani yn nxhen cenedlaeth neu ddwy. Yn lie hyny, mewn canrifoedd, y mae cenedl y Cymry mor fyw ag erioed, a heddyw vn fwy felly nap- mewn un cyfnod yn ei hanes. Y tri nodwedd amlycaf yn ei chymeriad sy'n cyfrif am hyny—ei hym- lyniad wrth ei hiaith ei hawydd am addysg, a'i brwdfrydedd crefyddol. Yn mhob cyfnod yn ei hanes wedi ei llwvr gysylltu a LIoegr, y mae pob diwygiad neu adfywiad cenedlaethol wedi cael ei fodol- aeth yn un o'r pethau hyn. Diwvgiadau mawr v gwaeddai Owen Glyndwr am danynt oeddynt—adfer yr Arch- esgobaeth i Gymru a sefydlu dwy Brifysgol—un yn y De a'r llall yn y Gogledd; ac er mai methiant fu cad- gyrchoedd y Cymro gwladgarol hwnw, fe fuont yn effeithiol i greu ysbrydiaeth yn y genedl mewn cyfnod tywyll a digalon yn ei kanes. Cyhoeddiad y Beibl yn Gymraeg a'i ledaeniad yn mysg y werin oedd y nesaf, ac fe esgorodd hyny ar chwyldroad yn meddwl a chyflwr Cymru. Yna, fe gafwyd dynion fel Stephen Hughes a Gruifydd Jones o Landdowror a Madam Beavan i ledaenu llyfrau yn iaith y werin ac i gychwyn ysgolion i'w dysgu i ddarllen yn ddiweddaf oil, sefydlwyd yr Ysgol Sab- bathol a'r Feibl Gymdeithas; ac agorodd y genedl ei llvgaid a daeth i sylweddoli fod trysorau dihvsbydd o fewn ei chyrhaedd yn myd y meddwl. Canlynwyd hyny drachefn gan ddiwygiadau crefyddol nerthol a ilan- wyd y pulpud a'r talentau dysgleiriaf; ac yr oedd hyn oil .yn effeithio i ddadblygu galluoedd gbreu ein cenedl. Wedi hyny fe dorodd gwawr y diwygiad addysgol: cafwyd ysgolion gwell a eholegau i addysgu athrawon cymhwysach; ac yn ddiweddaf oil, ni gawsom Golegau Cenedlaethol a Phrifysgol Gymreig. Dyna'r nerthoedd sydd wedi bod ar waith i ddwyn oddiam- gvlch y deffroad cenedlaethol ydym yn weled y blynycldoedd hyn; a chofier, trvry y Gymraeg y gwnaed y cwbl—yr ymd la.-U blygodd Cvinru i'r safle y mae ynddi heddyw; i gael ei chvdnabod yn un o genedloedd mwyaf llengarol y byd gwar- eiddiedig, ac yn meddu ar lenyddiaeth fyw a phur. -0: BETH OEDD A BETH YW EI RHAG- OLYGON? Wrth feddwl am y rhagolygon oedd o flaen Cymru yn nechreu y ganrif hon, y mae'n syndod fod neb vn pryderu 'am ei dyfodol, pan mae y galluoedd a'i dygodd allan o bob perygl yn llawer cryfach genym ni. Yn lie dim ond Ysgol Sul ac un yma ac acw vn medru darllen, y mae sefvdl- iadau a-ddysgawl o bob natur yn britho'r wlad, ac anaml y ceir person heb fod yn ailuog i ddarllen ac ysgrifenu; y mae'r deadelloedd bychain a vmgynullent i addoli mewn hen ysguboriau wedi tvfu yn gyfundebau cryfion a threfnus, gydag addoldai heirdd- ion a chyfleus yn mhob tref a phentref a chwmwd: yn lie bod yn rhyw fyrtwydd yn y pant, y mae ein llenyddiaeth wedi mynd yn bren mawr a'i ganghenau yn ymledu i bob cyfeiriad ac yn dwyn pob rhyw iIrwyth; ac yn He cael edrych arnom yn amheus, y mae ein cenedlaetholdeb a'n hia,ith yn cael eu cydnabod hyd yn nod gan Senedd Prydaan Fawr. Goruchafiaeth sydd wedi ein canlyn bob cam o'r ganrif hon yn neillduol; ac os ydym wedi llwyddo o dan y fath amgylchiadau a cnyda'r fath oiferynau gweinion, beth sydd nad allwn ei wneud gvda'n manteision a'n breintiau presenol ? Dim nid yw'n ormod pro- ffwydo v bydd Cymru yn y dyfodol yn llywodraetliu ei liywodraethwyr trwy gy- nyrchu y meddylwyr blaenaf a'r gwdadwein- wyr ci-alfaf a'r areithwyr mwyaf hyawdl; ond rhaid iddi gadw ei hiaith a'i hawch addysgol a'i brwdfrydedd crefyddol. Y mae Cymru ar ddiwedd v ganrif yn wahanol iawn i'r hyn vdoedd ar ei dechreu ond hi chafwyd un cymhorth oddiallan i weithio hyny oddiamgylch—y tri hyn yn Haw Rhagluniaeth wnaeth y cyfan. Ond y mae y fuddugoliaeth heb ei llwyr enill; y mae tir eto i'w feddiannu; a rhaid i Gymru roddi ei holl ymadferthoedd ar waith; ac ond iddi ymarfogi a'r tri arf nerthol hyn, does yr un gallu ar wvneb y ddaear a'i gorchfyga. Nid y Saeson bellach sydd ar ei ffordd, yn hytrach ei phJant ei hunan y rhaid iddi eu hofni; nid y Llvwodraeth, weithian, sy'n gwneud cam a'i phlant yn yr ysgolion dyddiol, ond byrddau ysgol cib- ddall: nid estroniaid sy'n anwybyddu ei Uenyddiaeth a'i sefydliadau, ond ei chyf- eillion proffesedig a'r rhai sydd wedi ym- gyfoethogi arni a dod i sefyllfaoedd enill- fawr trwv eu cvsylltiaadu a hi; mewn gair, does dim allanol ar ei ffordd i gy- meryd mantais ar ei chyfleusderan newvdd- ion a gwneud mwy o gynydd nag erioed— o fewn yn unig y mae'r rhwystrau bellach. Yn awr, y mae'n aros y tri hyn—iaith, addysg, a chrefydd ac os gwna arweinwyr v genedl chwareu teg a hwynt, v mae dy- fodol dysalaer yn ei haros. Bydd vr hen iaith yn cael ei chydnabod yn ein llysoedd barnol ac yn gyffredinol yn ein cyfundrefn addysgol ac yn cael ei dvsgu yn Xgholeaau Prifysgolion "v Deyrnas Gyfunol: edrvchir ar raddau Prifysgol Cymru yn pvdradd as. eiddo unrhTW Brifysgol vn y byd bvdd ei chrefydd—ei Hysgol Sul a'i pbu'pud-. yn fwy o ddylanwad nag erioed; ceir ar- lunwyr mor ami yn ein mysg a beirdd: byddwn mor enwog yn y celfau cain ag ydym yn awr fel cerddorion; ceir Cymry mor ailuog i arwain bvddin neu Dy v CyfFredin ag i arwain Eisteddfod; a byddwn mor alluoe fel cerfwyr a phob matli o beirianwaith ag un genedl ;?r«II. Y mae y tri hyn hefyd wadi eu trosglwyddo i ni vn eu purdeb a'u nerth; ac ond edrvch i'r dyfodol trwy y tri gallu nerthol hyn-y galluoedd cryfaf yn y byd a'r rhai i'w orchfygu a chymeryd meddiant o hono—fe geir gweled cyflwr Cymru yn vr oesau a ddel. Os esgeulusir y naill neu v llall, fe syrth ein rrw}ad anwyl vn ol i dclinod0cl:I ac ni bydd ganddi un hawl i gael edrvA ami fel cenedl ar ei phen ei hun. Elianl i'r tri fod gyda'u cilydd i gydweithio er dvrchafiad a llwyddiant a dedwyddsveh Cymru. -0: SWN BRWYDRO. Na, nid yw Cymru eto wedi cael ei hawl- iau cyfreithlon, lawer o honynt, fel y t>rofa,V cidadl fu yn Nbv y Cyffredin nos Lun. Er na chafwyd addpwid bendant am ddim, y mae v ffaith fod ganddi enau yno a bod y Ty urddasol h^nw yn gwrando arni ynddi ei hun i genedl fel v ni yn fuddugol- iaeth, ac yn argoel yr estynir i ni ein hawlfreintiau cyn pen nemawr amser. Dygwyd achos Cymru gerbron gan Mr. Herbert Lewis, Mr. Alfred Thomas, Mr. Lloyd-George, ac eraill. Cwynent nad oedd un crybwylliad wedi cael ei wneud at Gymru yn Araeth v Frenhines, tra yr oedd y wind yn dvsgwyl am i eyniter o bynciau gael eu penderfynu, megys gwaddoli v Brifysgol yn briodol. Amgueddfa a Phrif- dref, gwell porthladdoedd a diogelwch i'n nvsgotwvr, hawl i benderfynu mesurau lleol, rheoleiddiad tir y Goron, yn nghydag amrvw o gwestiynau gwleidyddol. Er i'r Ysgrifenvdd Cartrefol ddweyd vn blaen y byddai raid i'r Cymrv fvnd at blaid arall. yn dal svniadau gwahanol i'r Llywodraeth bresenol. am sydymdeimlad yn nglyn a Dadgysvlltiad a Mesur Tir a' Thrwyddedu Tafarndai, nid oedd heb ddangos ei ^dym- deim'ad yn y cyfeiriadau eraill, a dywed- odd fod yn rhaid mynd ati Ganghellydd y
Advertising
Advertising
Cite
Share
_„,„„ 11 11-1 A PHENOMENAL SUCCESS LADIES! YOU CAN NOW CLEAN YOUR GRATES AND STOVES J IN HALF THK TIM.Hi ] WITH HALF THE LABOUR { AND SECURE 'DOUBLE THE EFf £ C j BY XT^INir 1 j or Sir IENAMELINE STOVE THE P NO DUST. fiCTfelBMMBHfcF NO OPOrBt ji Makes an OLD STOVE as BRIGHT as NEW in a MINUTE. ENAMELINE when applied is ———————————— ) Î BRILLIANT, and that is the effect you want when using a STOVE POLISH. It has now become a I t, HOUSEHOLD WORD, because it is I ABSOLUTELY THE BEST. REMEMBER Every Tin is Guaranteed. I IN PASTE AND BLOCK OF ALL DEALERS. I Manufactured by J. L PHESCOTT and Company..
--.----"THE LITTLE MINISTER.."
News
Cite
Share
"THE LITTLE MINISTER. AT THE THEATRE ROYAL, CARDIFF. Messrs. Harrison and Maude's Company, from the Haymarket, with Mr. J. M. Barrie's famous romantic comedy (under the direction of Mr. Alfred Conrtei.ay), will pay a return visit to the Theatre Royal, Cardiff, next week. The principal characters in the cast arc por- trayed by Miss Grace Lane, as "Lady Babbie" (so well known at the Duke of York's, Terry's, Daly's, and Strand Theatres, Lon- don); Mr. J. Cooke Bpresford, a'i "Ths Rev. Gavin Dishart" ("The Little Minister"); Mr. John Nesbitt, as "Thomas Whamcnd" (the chief elder of the kirk); and Mr. Henry Kitts, as "Snecky Hobart." This is one of the most expensive companies touring the provinces. The scenery is an exact copy of that used at the Haymarket. The wheel and loom in Act 2 are the original ones from Thrums. The inci- dental music was specially written by Sir Alexander Mackenzie, and the company has been specially selected and rehearsed by Mr. Cyril Maude, under the immediate direction and supervision of the well-known theatrical manager, Mr. Alfred Courtenay.
Advertising
Advertising
Cite
Share
"THE LADY'S COMPANIONis a fitting companion for wives and daughters. It con- tains a complete High-class St-ory; the Practical Articles on Dressmaking, Home Decorations, Toilet, and Answers on all subjects important to ladies, make it a useful and interesting bock. Price Id.; by post, 2d.—R. CART. WRIGHT, S, Johnson's-court, Fleet-street, London. Lcl39o V
MR, MACLEAN IX IS1},P,
News
Cite
Share
MR, MACLEAN IX IS1},P, CORDIAL WELCOME AT B A We learn from the "Times of /1 a few days after his arrival at BotH" t' J. M. Maclean was a welcome visitof jJ brilliant ceremony of opening the new 13 hall in that city, at which there was a J sentative gathering of European and merchants, bankers, tradesmen, and of the city. The event was presided 0 4 Mr. Shapurjee Burjorjee Bharuch^u# in his opening address made most fl* jf references to Mr. Maclean. He said' A alia:—We thank you, Mr. Maclean. J| kindly responding to our invitation We welcome you as our old, valued, ( citizen, whose lovo for this city ba. strengthened with age and has not diO with distance. (Cheers.) Wo recognise 9 our candid, sometimes severe, but ai^^J critic. Wlisn my countrymen feel, as feel, as I have always felt, that your the people of this conntry is only a de?1^/ than your regard for your own coa0^tJ f and that you have criticised their at failings as severely as our own, and ta have decried as often their cant and h:fPill' as you have decried ours, even to the P? ff breaking party allegiance, then the Sa' K your speeches and writings will have Sot^jfr only the solid, the true, and the noble for us to scan over. It is now twent since you have left us. You were in t'r 10 during the exciting times of the share e sometimes sharing our hopes and BOlI\ hurling prophecies of the ruin ahead, generation of Englishmen and natives ^f, up since, which to-day surrounds you, i^jji, will put the present company under a fr gratitude to you if you will give some 0 fir reminiscences of those days and coDJPar0 with what you see to-day. to ^1 The member for Cardiff, responding tI a enthusiastic call of the meeting, arose i f| loud cheers, and, having briefly exPreS thanks for the welcome accorded s.> f| felt, and many of his friends felt, thatft somewhat of a rash experiment for blIU back to Bombay after so many was told that his memory remained the minds of the people of Bombay, thought that it w?.?, perhaps, best jov_ should remain so. Coming back v a time, it was very mucli lil-- anticipatJ. 11,,6- verdict of posterity, and none of exactly what would be said of WIl5\r to j was dead and gone. He was hap?" nd that what faults he had committed failings he had were forgotten in BotfJ tjj the little services he was able to re»de 0{ tj> town remained fresh in the people of the city. Certainly, that 00 was tasting the very unusual pleasure £ ji., ing what would be said of him after yex&le gone. He could only remark that the had been to him in the highest degre rous and satisfactory. Wliatever fortim went tlirousyh in the times of the share »)• they were long forgotten; he left the c^j, i ob. a new generation had even then tro existence, and all the sorrows and Of, of the past were wiped out. He sa^ right hand that day. flourishing as f and prosperous as ever, his old friei1 T'remohund Eoirchund—(cheers)—about he remembered writine in the London tator" of Sentember. 1865, a long- leading t describino- the rise and fall of Bombay- I. verv grcnt pnrt which Mr. Premchund connection therewith. Mr. Premchui1^ the1"? full of enertry and vigour as he (Mr. Maclean) did not think that » dwell upon tho.=e days any more. .ugf^ saw round that hall what a grand tm it was of all business men. and wh? knew what progress the trade of the ifi. made nnd how flourishing it wis. he F think they found any very great despondency at the present, moment. hear.) When he left England he was t0. ho was sroing to a city which used to JLj as Bombay the Beautiful, but which 6e«( present a city of desolation; but he I, J}, no such sign since he came to Bomb ay- found the streets full of people and with noble and exceedingly handsome c One of these buildings, which had j'1? completed, satisfied the eye by its the exquisite pronortions of its archu.^j j# more than any other building that fji Bombay—he meant the offices of the nnd C. I. Railway Company. (Applause-' tbesr> new buildings were proofs of tbe of pnterprise ini of the wealth that e:<hJø'" in Bombay. If there were times of trO 0 nnd. no doubt, they had such time,let lione that it was a mere passing cloud$ was now dissinating, and Bombay future would be as healthy as in the v ) find would again fairly maintain title of llrbs Prima in Indis—'c —which he himself had the to srive to the town. CLond Speaking of trade and currency. Mr. said they were the links that bound the ft0. society together and .ioined the nations 0$$ earth in one commonwealth, and unless were flourishing nothing could succeed ^g > whole commonwealth. Trade depended large extent on good government, and government in its turn depended upon s. o' finance, and sound finance was the bas' administration. It was said that pt suffered a great deal because they had rt of stability of exchange, and some | considerable knowledge of finance, to NirlioTdis, had been speaking since he came to _jf)le to'.d him that it was the be-t thing to keep the rupee at Is. 4d. He was told it was a sign of returning prosperity to that stability had been maintained for time past. The Commission which jj<>' appointed to inquire into this matter reported, and would not report for to come. It was on the motion of Mr. and seconded by himself in the House of mons last year, that the Commission pointed, and it would ill become him to ¡t11 Do pate what their decision would be: bu might point out that it was an obvious that if exchange had risen at the moment, it was only due to the large bcr ings that took place in India last year- ^\i doubt the ideal thing to have in Jndia 1 bo a gold standard, if it could be obtained in the actual circumstances 0 0$ country. His own belief, and he was repeating what he said in ths House 01,6 t<> mons, was that the best course would be to gradually open the mints again e? the c oinage of silver, and "hangg find its own level and fjJ it? right, value in proportion to gold, lC{J He thanked them finally for giving a reception as he had had that that he was sometimes spoken of in the fCtl papers as if he were as venerable a as Noah himself. (Laughter.) Let him r -po,J them that when he left Bombay he an old Indian official who had served his pji Ho had only lived really a small part 0 life in India, and he went home when lie was in the prime of life because he bio secured a sufficient independence to a foothold in England, where he kue could still do some g'ood work in publIC in private. -A-
[No title]
News
Cite
Share
■ A young married woman named sfa living at Elmstead, in Essex, on Tuesda-^ t fire to herself in her room, and jtff-. her injuries a few hours later. Thell J!e returned a verdict of "Suicide whilst insane- mother, who has been quite dumb for 23 Jgec"' as a result rf tins shock recovered her »Rjr_ and can now talk quite clearly and fluen Don't Delay. If you suffer from loss tite tr sleeplessness, take Gwilym ~if tP Quinine Bitters. It is the best remedy <pjjJ* age. Bottles, 2s. 9d. and 4i. 6d. Avoio tions.
COLO FN Y CYMRY. .
News
Cite
Share
Trysorlvs yn nglvn a chael gwaddol i sef- ydlu Amgueddfa. Yr oedd y pleidleisiau hefyd vn profi fod Cymru yn cvflym on ill serch Ty y Cyffredin, ac nid digalon yw ddarfod i 144 bleidleisio dros gynygiad Mr. Herbert Lewis, tra nad oedd ond 194 yn erbyn. a buasai y rhif o blaid yn llawer Huosocach pe gadewsid v materion gwleid- yddol allan. Y mae tegweh a chyfiawnder a gwirionedd yn sicr o orchfygu dyna'n unig mae Cymru yn ofyn; ac y mae'n siwr o'u cael, yn hwyr neu hwyracn. -:0: RHESTR 0 LYFRAU CYMREIG LLYFRGELL CAERDYDD. Pe na buasai and ar gyfrif ei Llyfr^ell Gymreig, y mae Caerdydd yn haeddu cael ei choroni yn Brif-dref Cymru. Nid oes gan yr un dref y fath lyfrgell o ran rhif na gwerth rhifant filoedd yn wir, cynwysa bob llvfr bron sydd wedi ei argraffu yn ein hiaith—bychan a mawr—a'r rhai Seis- nig yn dal cysylltiad mewn unrhyw fodd a Chymru. Y mae y rhestr wedi ei gwneud yn y modd mwyaf cvfleus gan y prif- Iyfrgellydd, Mr. John Ballinger, vn cael ei gynorthwvo gan Mr. James Ifa-no Jones ac y mae'n eithaf hawdd cael hyd i un- rhyw lyfr. Y mae'n anmhosibl gorbrisio gwerth llyfrgell o'r fath i'r efrydydd a'r hanesydd a gellir dweyd fod v Cvmro yn Nghserdvdd yn cael cystal. os nid gwell, chwareu teg yn v cyfeiriad hwn. Y mae'r pwvllgor wedi bod wrihi er's tua deng mlynedd vn casglu. a phrynwyd dsu gasgl- iad, set llyfrgell Rees o Lanymddvfri a'r rhan ^inreio' o lawysgrifau Syr Thomas Phillips. Y mae Mr. William Scott, Hazelwood, Caerdydd, hefyd wedi rhoddi benthyg ci gasgliad o lyfrau Cymreig i'r Lyfrgell. fel, trwy'r cyfan, v mae hwn yr un goreu sydd ar gael. Dylem fod yn falch o'r fath gofgolofn ardderchog o'h cenedlaetholdeb a'n diwvdrwydd a'n gallu- oedd llenyddol. Cynwvsa y gyfrol bump cant a haner o dudalenau. wedi ei argraffu a'i rwymo yn ddestlus, a gellir ei chael oddiwrth y prif lyfrgellydd, Caerdydd, am haner coron. -0: POBL LERPWL A'R AWDL. Cymry rhagorol, ar y cyfan, vw Cymry Lerpwl; ond v mae'n ofnus eu bod hwy- thau ar lanau y Mersev yn cvfinn goili rhai o'u nodweddion a'u cariad at farcldon- iaeth Gymreitr yn ei ddiwvg fwyaf henafol a phoblogaidd. Hyd yma, beth bynag, yn v mesurau caethion y mae y darnau mwyaf ardderehog o'n barddoniaeth nid wyf yn cvmeryd i fewn ein hemynau ac vn «di- ddadl, ac eithrio v rhai hyny. darnau o awdlau a chywyddau ac englynion sydd wedi eu hargraffu ddvfnaf ar gof v genedl; a dvna. y/edi'r cwbl sv'n profi beth yw barddoniaeth genedlaethol. Ond v mae pwyllgor llenvddol Eisteddfod Lerpwl, ar ol dau eisteddiad o ddadlu brwd, wedi pen- derfynu "fod y Gadair i'w rhoddi am y dernyn coreu o farddoniaeth ar unrhvw fesivr." Beth yw'r ysfa sydd ar rai pobl i vmyrvd fel hyn a'r Eisteddfod er mwvn henafiiaeth yn unig fe ddylid bod yn lied bwyllog cyn gwneud cvfnewidiad py/ysig fel hyn; end vn neillduol felly pnn y mae'r awdl yn mwv iiol dal ei thir. Os cadarn-I heir hvnv gan y Pwyllgor Gweithiol, ac os goddefir vr afreoleidd-dra gan yr Orsedd, fe ddylid estyn yr un rhvddid i vmgeiswyr nm y Goron. Y mae'r anrhvdedd hon—y Goron—wedi ei hychwanegu er's amser bellnch at yr Eisteddfod er boddloni y pryddestwvr a'u pleidwyr; ond yn awr, wele yr un dosbarth yn mynd i hawlio y Gadair hefyd. -:0: 'CEXIXEX GWYL DEWI." Gwn y bydd yn dda. gan bob Cymro lien- gar ddeall pin bod yn mynd i gael "Ceninen Gwyl Dewi" eleni eto, diolch i vmdrechion diflino v llafurus a'r gwladgarwr "Eif oi- ydd." Bydd rhai o brif feddylwyr v genedl vn traethu eu lien ynddo ar amryw on henwogion vmadawedig. megys Goleufryn, J. Evans (Eglwysbach), Myfyr Emlyn, rr Archddianon Griffiths, Dcwi Sant. Math- etes, Michael D. Jones, T. Gee. Mvnyddog, Herber, Isaac Jones (Uwchrif). D. S. Davies, loan Emlyn, Thomas Aubrey, Dewi Arfan, S.R.. Owen Gethin Jones. Pryse Cwmllynrell, Rhisiart Ddu o Wynedd, Elis Wyn o Wyrfai, Owen Jones, B.A., Dan Isaac Davies, Roger Williams, Apostol Rhvddid, &c. Yn mhlith yr vsgrifenwyr ar yr enwogion hyn ceir y fath lenorion a Deon Howell (LlawddenV Lleurwg. Glan- vstwvth. Evan Davies (Trefriw). Waldo, Gwynedd. Llyfrbryf. T. Marchant Williams. B.A., W. Jones. A.S., Llew LJwyfo, R. Williams. F.R.H.S., Anthropos, Berw, Tecwvn, Hugh Jonc (Harddfrvn). Hvwel i Cernyw, D. James Druisyn, Gwvlfn. Llew Tegid, Elfyn T. J. Humphreys, Henry Hugbes, Ben Davies, Gwili, A'avon. y Dr. Pan Jones, D. Silyn Evans, &c. Ni ehy- nvgiwyd erioed o'r blaen i Gymru fath swn o lenyddiaeth mor ddyrchaefdic ac uchelryw. gan nifer o awduron nenaf ein cenedl am can lleied o bris a swlit. -:0:- GWYL DEWI YN NHY DDEWI. Dathlir Gwyl Dewi vn mysg y Cymry mewn llawer dull a mocld; ac v mae'n dda genyf fod y Deon Howell yn mynd i wneud hyny mewn ffurf ag nas gallasai yr hen Sant ei hunan lai na'i gymeradwyo-mewn cynal Cvmanfa yn Eglwys Gadeiriol Ty Ddewi, gan ddechreu nos Fav/rth a thrwy dydd Mercher. Bydd dwy bregeth Gym- raeg—un nos Fawrth a'r llall nos Fercher gweinyddir y Cymun am"wytb v boreu yn Gymraeg, a chynelir gwasanaeth Seisnig am unarrtdeg. Hynod o nodweddiadol o'r Deon yw'r anerchiad canlynol "At ddinas- yddion Ty Ddewi," wedi ei arwyddo gan D. Howell, Deon, a. D. Lewis, ficer Ty Ddewi: — Anwyl Gyfeiilion,—Welo ni eto, trwy dru- saredd Duw, yn cael y fraint o edrych yn mlaen at Gylchwyl yr hen Ddewi Sant, a geiwir arnom i ymbaratoi i'w chadw jyda liawenydd a gorfoledd calon. Hyd ddechreu y ganrif ddiweddaf. arferid cadw Gwyl Ddewi gyda. chryn lawer o rwysg trwy Gymru. a L:oegr, a gwledydd eraill; a byddai ardal Ty Ddewi ar ei goreu yn yinroddi i gadw coltadwriaeth barchus o fywyd a buchedd y Sant a fu un- waith fel llusern yn llosgi yn y lie. Ni wneid dim gwaith ar ddydd yr wyl; rheddid elusenau i dlodion a phobl oedranus; ymddarigosai pawb yn eu gwisgoedd Sabbathol; a byddai yr holl gymydogaeth fel un gwr yn cydnabod gras Duw yn esiampl y dyn ddarfu osod enwog- rwydd anfarwol Dj,i. Efallai fod elfen ofe.r- goelus i raddau vn hen arferion yr amser hyny. ond yr oedd yr amcan yn dda. ac nid gweddus i ni, yn "yr oes oieu hon," daflu ceryg at ein cyndeidiau oeddynt am fawrhau Duw vn v ffordd oreu ag y gwyddent hwy am dani. Nid oes amheuacth nad ocdd Dewi yn un o ddynion mwyaf a goraf yr oes y bu efe fyw ynddi. Dywcd Geralit Gymro am dano f?l hyn :Yn ei amserau ef yn Nghymru blodeu- odd Eglwys Dduw yn rhagorol, ac addfedodd a'yd T. llawer o ffrwyth yn fennyddiol. Adeilad- wvd mvnachlogydd yn mhob man: vmgynull- odd llawer o gvnulleidfaoedd o'r ffyddloniaid o wahanol urddan i goffau gyda dyhewyd difrifddwys aberth Crist. Ond i bawb o hon- ynt yr oedd DewJ fel pe bai wedi, ei osod uchelfan, yn ddrïch ac yn batrwn buchedd. a?, haddysgodd hwy trwy eiriau, ac a'u nyltqrddodd hwynt trwy esiampl. Fel pre- gethwr yr oedd o'r galluocaf trwy ei hyawdl- ead, ond yn fwy felly trwy ei weithredoedd. Yr, oedd efe yn athraw i'w wrandawvr,. yn gvlarwyddyd i'r crefyddwyr, yn oleuni i'r tlodion, yn gynorthwy i'r amddifaid, yn ym- geledd i r gweddwon, yn dad i'r rhai di-dad, yn rheol i'r mynachod, ac yn llwybr i'r lleygion, gan wneuthur ei hun yn bobpeth i bawb, fel y gallai ddwyn pawb at Dduw." A chaniatau fod vn yr hanes hwn fesur o organmoliaeth, ie erys digon o rinweddau ar ol i gyfansoddi cymeriad dysglaer, duwiol, dyngarol,, a thra defllyddioJ-y fath ag y byddai yn dda i'r ffcreu o lionom ei efelychu. Dyma yw ein hamcan yn nghadwraeth y Gylchwyl-nid anrhydeddu y dyn yn unig, ond, a hyny yn bonaf, gogoneddu gras Duw yn ymarweddiad un a anwyd, a fagwyd, a fu fyw, a fu farw, ac a rr.addv.-yd yn y fan lie y syrtliiodd eich ccel- bren chwi a ninau. Goddefwch i ni, ynte, eich gwahodd i srydymgynull yn yr hen Fe.m-Egiwys ar Gylchwyl Nawdd-Sant cenedl y Cymry; a bydded i bob arldolwr ddyfod gyda thaer ddys- gwyliad am gjrfarfod a Duw yn ei Air a'i ordin- hadau. Golygfa a wna hraidd i angylion les- meirio yw "tyrfa yn cadw gwyl"—eneidiau yn ymloni ar win paradwys—edifeirweh a ffydd fel dwy aden eryr yn codi credinwyr yn mhell uwch law twrw a berw y byd. "A phawh o'r brodyr yno'n un, I-Ieb neb yn tynu'n groes; Yn moli'r Duwdod yn y dyn, A eliofio'i angeu ioes." -:0: ARHOLIADAU GORSEDD Y BEIRDD. Fel y mae'n hysbys bellach, y mae Cym- deithas vr Orsedd wedi trefnu i arholiadau vr Orsedd am urddau gael eu cynal mewn gwahanol fanau canolog yn siroedd Cymru a rhai o brif drefi Lloegr. tua thri mis cyn yr adeg v cynelir yr Eisteddfod Genedl- aethol. A ganlyn yw pynciau'r arholiad am y flwvddyn hon — URDD BAEDD: Awdl Gadeiriol "Berw" ar y "Frenhines Victoria" (gwel y "Geninen Eistedd- fodol," Awst, 1898); Pryddest Gadeiriol Ben Davies ar "Tuhwnt i'r Lien" (pris 6ch.i'w chael oddiwrth Mr. E. Vincent Evans, 27, Alwyne-road, Canonbury, Llunden); "Yr Ysgol J^arddol" (Dafydd Morganwg), pris Is. 6ch.— i w chael oddiwrth yr awdwr, Morganwg House, Llantwit-street, Caerdydd; a chydnabyddiaeth a gweithiau Btifddonol Dewi Wyn o Eifion ac AUui. f — UltDD OFYDD: "Gramadeg Cymraeg" Dswi Mon. Gweledig'aethau v Bardd Cwsg," a Llyfr Cyntaf Hanes Cymru" (Is. 3c.) ac "Ail Ty%" lr?nes Cymru" (Is. 6cH.). gun y Proffeswr V tiloyd, M.A. (Pel y gwelir, dewisir llyfrau i arholi ynddynt sydd yn mhell o fod yn ddrudfawr ac anhawdd en cael). LBDD DETIWYDD: Rhaid i .vmgeiswyr fynd dnvy ;irho!iad Bardd neu Ofydd. LliDDAU CERDDOROL: Urdd Cerdd-Ofydd: I' A^5er; 2' Oyweirnodau; 3, Cordiau Cyffredin; 4, Llfenau Cyng'nanedd; 5, Hanes Cerddorion Cymreig. TJrdd Cerddor: 1, Egluro Cordiau; 2. Cynghaneddu Alaw Fer; 3, Gwrthbwvnt Syml; 4, Hanes Cerddorion a Gweithiau Cerdd- orol. Urdd Pencerdd: 1. Egluro Cordiau; 2, Cynghaneddu Alaw Fer; 3, Gwrthbwyut Syml: 4, Gwrthbwynt Dwbl; 5. Aateb Testyn Ehed- gan; 6, Ilanesiaeth Gerddorol; 7. Offeryniaetli —cwestiynau ar srylch a defnyddiad yr offer- ynau. (Gellir gweithio y papyr yn y Sol-ffa r:eu'r Hen Xodiant). Gall yr ymgeiswyr fan- teisio ùrwy fyfyrio rhai o'r llyfrau canlynol: — Llawlyfr Elfenau Cerddoriaetli," gan Pencerdd Gwynedd, pris 2s. 6ch., i'w gael oddiwrth vr awdwr; "Y "Wyddor Gerddorol," gan John Curwen, yn Gymraeg, pris 3s. 6ch.; "Text Book of Harmony." gan Geo. Oaltlev Mas. Bac., Cantab., nris 3s.; "Text Book of Counterpoint," 2s.; "Student's Musical History," la.; "Manual of Orchestration," 2s.—y pump olaf i'w cael gan John Curwen and Sons. 8 and 9, Warwick- lane, London, E.C.; "Bywgraffiaeth Cerddorion (Vmreig." gan M. O. Jones. A.C., Treherbert; "instrumentation," 2s. (E. Prout). j'w gael gan Novelio, Ewer, and Co., London. Gellir ateb y gofymadau vn Gvmraeg neu yn Saesneg. ARHOLWYR.-Urdd Bardd: Berw, Cadfan a Phedrog. Urdd Ofydd: Y Proffeswr Anwvl. M.A. (lorwerth Anwyl), Ceulanvdd, a Gwynedd. Urddau Cerddorol: Mr. J. T. Rees, Mus. Bac. Bow Street: a Mr. W. J. Williams (Gwilym Alaw). G. ac L., T.S.C.. Caernarfon. Bvdd Cofiadur yr Orsedd. "Eiuonvdd." Cacrnarfon. vn barod i roddi pob hysbys- rwydd ychwanego1: —— o :—— Y PARCH. D. S. DAVIES A'R PRIF- ATHRAW M. D. JONES. Yn yr ysgrif ar v "Parch. D. S. Davies" vn v "Geninen" am Ionaivr, ceir v darlun- iad canlvnol o gariad y ddau wr uchod at eu gwlad gan Dr Pan Jones — Daethum i gydnabyddiaeth ag ef yn 1870, pan ar ymweliad a'r Talaethau yn nghwmni y Prifathraw, y Parch. M. D. Jones. Prill. yr oeddym wedi g'.anio yn ngwlad y Gorliewin nad oedd y Prifathraw eisieu mynd i weled mab "Davies Mynydd bach." er fod dros 500 o filldiroadd rhyngom ag Youngstown. Siar- adai vn barhaus am dano, gan godi ei ddwrn a'i daflu yn miaen, fel y byddai yn arfer pan yn siarad ar ryw bwnc difrifol: ac ni chafwyd aros na gorphwvs nes cyrhaedd vno Nid vn fuan yr anghoftaf y cyfarfYddiad. Yr oedd rhai o honom o gylch y Bala vn arfer edrvch arnom em hunain yn wladfawyr lied flaenllaw, a byddem yn arfer siarad ar y pwnc, ac yn anog v bobl i ymfudo yn drefnus; ond cvn pen awr wedi cvraedd Youngftown, gwelem nad oedd neb o honom ni o gylch y Bala wedi bod erioed am dro yn nghysegr saneteiddiolaf y Wladfa. Dyna He yr oedd M. D. Jones yn ystofi, a D. S. D. yn gwau yn gyflvmach nag un wenol welodd Job erioed, a hyny mor rwydr! a didaro a phryf copyn: a chyn i ni gau ein liamrantau yr oedd 30.COO o hool yn byw yn ddedwydd yn v Wladfa; ac nid oedd un an- hawsder i r naill fod yn arlywydd a'r llall yn brif wemidog. Y rheswm dros ein cadw ni yn nghvntedd cenehdioedd y Wladfa, mi a d.vbiwn, oedd. v bvddem ni yn gweled bwganod ac au- hawsderau. Bu ein hvmweliod ag Youngstown vn fath o ysbrvdiaeth i'r Prifathraw: daeth i edrvch ar y WIadfa, yn fwy o symudiad cref- yddol na gwiadol. Clywais ef lawer gwaith. ganol nos, pin dybiai fy mod yn cysgu, vn gweddio yn daer am lwyddiant yr anturiaetli ac yn gofyn "i'r bachgen gael nerth i weithio allan v cynllluniau er lies v genedl ac er gogon- iant Duw." Edrychai y ddau ar v symudiad mor Ddwyfol a'r mynedind o'r Aipht. Ed- Tychai D. S. D. ar y Prifathraw fel Moses, a'r Prifathraw ar D. S. D. fel Joshua, yr hwn oedd i arwain y bobl i Ganaan.