Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

16 articles on this Page

r Tà CONTRIBUTORS.

A NEW YEAR'S WISH FOR THE…

LITERARY NOTICES.

WHAT'S IN A NAME i-

[No title]

- NCDIADAU CYMREIG, -,-C

News
Cite
Share

NCDIADAU CYMREIG, -C Gan MOEISN I DIANGFA HYNOD RHAG TEIGRES. j Y mae yr hanea 1 oynbyrfus canlynoi newydd ymddangos yn y Graphic, r.flwyddiadur dar- luniadol enwog a gyhoeddir yn Llun- J dain Yr oeddwn wedi bod allan un diwr- j nod yn saethu giaobod gyda fy nghyfaill, John (yGrady, ar hyd y gwastadedd cors- i iog, rhwng myii- ii vddjedd y Patch- agheri, India. Wedi i ni ddybenu am y dydd dechreuasom ein taith tua ohartref. Y r oeddwn yn teimlo yn wanaidd y dyddiau hyny, a theimlwn ar y pryd yn fiinedig. Teim-1 lwn yn drwm ar fy nhraed, Wedi i ni gyr- haedd llaneroh gysgodol awgrvmais am i ni eistedd i orphwys ac aros 1 edmygu yr olygfa ar y wlad brvdferth o'n blaen. Boddlonodd John aros am chwarter awr, ond rhybuddiodd fi rhag syrthio i gysgn, oblegid byddai yn beryglusi ni gael fever. 'Os wyt, ebe John, am weled y svllwg (scenery) ardderchocaf yn y byd, tyred yn mhellach yn mlaen.' T ua j 200 o latheni yn mhellach yr oedd nant yn syrthio dros y creigiau. O'r man hwnw yr oedd y wlad yn agored o'n blaen am ddeagain milldir—gwlad yn cynwys gelltydd mawrion o goeii, creigiau daneddog, a dyffrynoedd ffrwytblon, ac yn vmestyn mor belled ar mor. Yr oedd y diwrnod yn un glovw, ond yn boeth, ac yr oedd pelydrau llethrog han) y prjdnawn yn goleuo y coedwigoedd, gan ddaiigos .eu 11 1wiau amryliw gogoneddus. Yn union ar ein cyfer yr oedd enfys ar- It dderchog, a'I cholofnan yn sefyll yn y cwmwl 1 tarth a godai o ddisgynfa y nant dros y oreig- iau, yr hyn oedd tua thriugain troedfedd o ddyfnder. Yn ddisymwth oanfyddwn o'n blaen ar lechwedd, tua ohan' Hath yn mhellacb, deigres fawr yn gorwedd ar ei hoobr dde, a'i phawen chwith am ei llygaid, i'w ohysgodi rhag pelydrau yr haul. Yr oedd y llechwedd lie y cysgai y creadur mawr tua deg troedfedd ar hugain yn is na'r gwastadedd y safem arno. Enoiliasom yn ol gynted ag y gallem, a llongyferchais John yn ddystaw bach oher- wydd yr yspail werthfawr oedd yn ein haros. Cynygiais lenwi ein drylliau a pheleni, yna myned yn llechwraidd uwchben y fan lie y gorweddai y bwystfil ofnadwy, ac oddiyno tanio arno. Byddem mor agos iddo fel y byddem yn sicr oÏ la-dd mewn amrantiad. I'm mawr syndod, ni foddlonai John I'm [ cynigiad. Ceiswn ei ddarbwvllo ei fod yn ddyledswydd lladd creaur mor beryglus, ao felly yn y blaen. Y'm machgen anwyl i," sisialai John yr wyf yn cyduno a thi, ao, ar amgylchiadau cyffredin, ni phetruawn ddim yn oghylch y mater." Ni a osodwn ergydion yn ein drylliau, ni a ymlusgwn, feI yr wyt yn awgrymu, yn agos at y creadur. Ond 09, ar ol i ni gyrhaedd yn agos iddo, y gwnaf amneidio a'm peD, tania ond 09 ysgydwaf fy mhen, paid a gwneud i hyny." \Vedi i ni lenwi ein drylliau, a gweled fod ein cylliil yn crogi yn drefnus wrth ein hochrau ac yn barod, os byddai angen i'w dernyddio, dvnesasom ar hyd ffordd gwmpasog tuagat y lie y cysgai y teiger ei htln bryd- j nawnol. Cyrhaeddasom ymyl y llsthr, a chanfyddem y bwystfil dychrynllyd yn union islaw i ni. Codais fy ilryll gan, ar yr un pryd, sylwi ar John. Petrusodd John am eiliad, ac yna ysgyd- wodd ei ben. Teimlwn yn siomedig iawn,' ond, wrth gwrs, ni phetrusais yn nghy Ich i cadw fv arldf'wid. Llithrasom yn ol mor ddystaw ag y medrera i lan y nant. Wedi i ni gyrhaedd yno, dywedodd John, Mi a ddyvvedaf yn awr wrthyt paham yr, arbedais fywyd y teigres- caiiya dyna yw hi." Y mae hi a minau wedi cyfarfod a'n gilydd o'r blaen, a'r tro hwnw hi a arbedodd fy! mywyd, pan oeddwn yn hollol wrth ei thru- garedd. Tua ihair wythnos yn ol," ebe John, "yr oeddwn wedi bod ar daith o bedsir milldir ar y Koprapali Ghaut. Digwyddodd fy merlyn fod yn gloff, a phenderfynais gerdded yn ol a blaen. A m ddeg or gloch y boreu cych- wynais i'r daith heb arf o un math yn unig fforddyn fy Haw. Y mae heol newydd wedi ei gwneyd 1 fryniau y Koprapali I; baot, ae y mae yn ym- ddolenu drvvy ochrau y llethrau crcigiog. yn lie yr hen heol ag oeddyn myned troa ben y brynia 1 a enwyd. Yr oeddwn yn dychwelyd ar hyd yr heol hon, wedi ei uaddu drwy y creigiau, pan, j'm dychryn ofnadwy, yn ddisymwth yn nhro yr heol, yr oeddwn wyneb-yn-wyneb a theig- res fawr yn dyfod i lawr ar hyd yr he-ol Ni wnaf geisio dsrlunio fy neimladau a'r braw mawr a deimlais ar y pryd. Ymddangosai y deigres mor synedig a minau bob blewyn, ac am tua mynyd o amser -yinddangosai i mi mcgis awr—safasom gan syllu y naill ar y 11:\11! "Isid oedd ond ttia deg llath o ffordd rhyngom an gilydd, ac nid yw deg llath ond Ham i deiger. "Dysgwyliwn bob eiliad i'rcreadur ofnadwy i ymgrymu i neidio arnaf, a meddyliais am lamu tros y wal ar fy Haw dde i'r dyfnder tudraw iddi. Ond yr oedd y dyfnder yn 200 o droedfeddi, a phenderfynais ymddiried i drugaredd y bwystfil yn hytraoh na neidio tros y roUf. Safai y teigress ar yr heol, gan ysgwyd ei chynffon yn ol a blaen yn chwim. Dechreiais ryfeddu wrth ymddygiad y bwystfil, a cheisio dycbymygu pa beth a fwriadai ei wneyd. Yr oedd yn mewian ao yn ysgwyd ei chynffon o hyd. Yr oeddwn wedi clywed am ddylanwad y llygad dynol ar greduriaid rheibus; ao ar darawiad, penderfynais geisio mesmereiso y creadur peryglas. Agorais fy llygaid led y pen ao edrychwn ami fel pe yn bwriadu ei llyncu yn gyfan yn yn y fan. Ni wnaeth hyn ond aohosi iddi ysgwyd ei chynffon yn fwy bywiog nag o'r blaen, a gadewais y mesmeriso gynted 11 byth ag y gallwn. Yn nesaf treiais ddull dyn yn synn a rhyfeddu. Codais aeliau fy llygaid, fel un yn rhyfeddu oherwydd ei "cheek" hi yn wneyd y fath beth a rhwystro dyn ar ei daith ar hyd ffordd fawr y frenhines; ond yr unig sylw a wnaeth oedd dyneau oam yn y blaen. Dylanwadodd fy llygaid y teigres i'w gvru i gyfeiriad anysgwyliadwy; ond medd- yliais, efallai, y byddwn yn fwy llwyddianus y tro neBaf, felly gan gryohio fy nhalcen, oymerais arnaf olwg ohwerw iawn, gan fwriaducylfeo i'w hnohelderynymherodrol nad oedd yn beth diogel iddi ddyfod yn nes." Daeth yn awr ddan gam yn De! Enoiliais innau ddau gam yn ol, nes i mi ddyfod yn erbyn y wal uwoh y geulan ddy- chrynllyd. Yr oedd yn amlwg nad oeddwn wedi oyffwrdd a, thant tynerwch yn nghalon y bwystfil mawr, melyn, a UineTlau duon ar I draws ei oolrau a'i wyneb. Penderfynais yn awr dreio y dull oyfam- E: l£- odol, a chan grynoi fy ngwefusau yn nghyd, chwerthinais yn garuaidd ar ei mawrhydi gan ymddrechu cyfleu fy synodod oberwydd ei phryferthweh, ei hynawsedd, a'i thynerweh aniano). Ond achosodd hyn iddi ddynesu dri cham yn nes eto. Gan fy mod yn barod yn erbyn y wal, nis gailaswn fyned yn mhellach heb fyned drosti. Ni ddaeth i'm meddwl y buasvvn yn dianc, a dechreuas deimlo yn ddiofn, ac yn ddibris. Dechreiiais ddycbymygu a meddwl am lawer o bethau. Pa un a fyddwn yn fwyd tyner pa un a ymddielid am fy einioes a pha un a fyddai fv ngbymydogion ag hiraeth arnynt ar fy ol. Yroedd yn ddrw genyf na buaswll wedi gwneyd fy evvyllys a choiiwn am lu o fiti betbau ag y caraswn eu trefnu oyn oael fy mwyta. Yr oedd un peth yn amlwg-nid oedd y deigres yn digwydd bod ar y pryd mewn nwydau cynddeiriog. Ond cofiwn na fyddai ei bod yn y sefyllfa hono o ran anianawd yn un rhwystr iddi fy mwyta, canys rhaid yw i deigres, fel dynion, fivyta i fyw. d yn Eisteddodd y deigres yn awr fel y gwelir catIJ yn gwneyd ar ei fforch. Yr oedd pethau yn yrnddangos fel yn arwyddc nad oedd hi yn bwriadu fy mwyta yn union. Achosodd y grediniaeth hon i mi dcinilo yn bynod iawn. Nid oeddyn ddiohon- adwy i natar allu dal yn hir o dan y fath ddychryn ag yr oeddwn i o dan ei ddylanwad. Yr oeddwn yn dechreu colli fy synwyrau. Teimlwn yn ysgafn a digrif, a chwerthinais allan yn uchel. Tynais allan o un o logellau fy siaoad faoh sypyn yn cynwys snuff. Gosodais biush â'm dau fys ger fy ffroeuau a thynais y llwch Americanaidd i fyny i'm trwyn. Ni wnes disian, neu, yn ol iaith Morganwg, "daro entro." Yr oedd fy nhrwyn yn rhy gyfar- wydd a'r llwch i byny. Ond, y tad anwyl, cododd y teigres oddiar ei heistedd pan welodd fi. yn oymeryd snuff, gan awgrymu nad oedd yn oamatau y fath wagedd, a daeth yn mlaen, gan lefaru megya taranau pellenig, AeLhum yn grynedig, a svrthiodd yr holl o'r sypyii snuff ar hyd fy nghrys. Am, o leiaf, fyuyd o amser taerasom ar ein gilydd, ac yna daeth y bwystfil gam yn y blaen. Gofynais i mi fy hun, yn iaith Fanny Squeers, Is this the Aend ? ao ar yr un pryd dysgwyliwn gael fy mriwio yn yfflon, Er hyny, nis gallaswn yraatal rhag cellwair yn ddigrif. Ymddangosai y diwedd yn agos, oanya deuai y teigres yn nes, gan o hyd gadw ei llygaid arnaf. Ond, i'm syndod, ymddangosai yn myned heibio i mi. Yr oeddwn bron allan o'm synwyrau, a phan, gyda throediad mawr- eddog, y daeth heibio i mi, codais fy Haw, a chan ddywedyd "Gee up, old lady," tarewais hi ar ran ol ei chefn Yr eiliad nesaf, tarawodd fi nes oeddwn yn anwybodol. Pan ddychwelais i ymwybyddiaeth, cefais fy hun yn crogi uwchben y llynclyn tudraw i'r wal, a'r deigres yn fy nal gerfydd fy Hodrau. Yr oeddwn wedi oael fy nharaw yn erbyn y wal gyda'r fath nerth nes oedd rhan o honi wedi ohwalu. Dau cant o droedfeddi oddi- tanaf canfyddwn y dwfr yn golchi dros y ceryg. Hyd yn nod yn awr, teimlwn yn gellweirus oherwydd y seSyllfa bynod ag yr oeddwn ynddi. Tynodd y creadur rheibus ti yn ol i'r heol gerfydd eisteddle fy nhrowsis, a gwnai, ar yr un pryd, ruoyn ofnadwy. Yr oeddwn a'm gwyneb i waered, and trodd fi ar ar fy nghefn un o'i phawenau. Yr oeddwn bob amrantiad yn dysgwyl ei theimlo yn plauu ei danedd yn fy ngnawd. Gorweddwn megys yn farw. Agorodd yn awr ei safn, a gapodd yn gysglyd. Pan welais ei safn yn agored medd- yliais na fyddai fy mhen yn ei safn ond megys cneuen Efrengig mewn pen gwr. Pan oedd y pethau hyn yn rhedeg drwy fy meddwl teimlwn ei hanadl ar fy ngwyneb ao yr oedd ei arogl yn gryf iawn. Aroglodd fy ngwallt, fy ngruddiau, fy ngenau; a diweddodd drwy roddi i mi gusan, os gellit- cydmarullyfiad a. thafod mor arw a nutmeg grater i gusan. Deallais yn awr fod y llyliad wedi achoai i fy ngwaed lifo o'm gwyneb a meddyliais ei bod yn all over am fod arogl gwaed yn cynddeiriogi y creadui-iaid hyn. Cauais fy llygaid, gan ofidio am y ffolineb a wnaethnm with ei tbaraw. Unwaith eto teimlwn ei hanadl ar fy ngwyneb. Ymddangosai fel yn methu a phenderfynu yn mha fan arnaf yr oedd dechreu bwyta. Ynddisymwyth peidiodd ar (i gwynto," a'r eiliad nelaf, Pwsstsh ebe y teigres, nes oedd yr ogtVtydd yn adseinio. Yr oeddyswn megys agerbeiriant yn gollwng ymaith yr ager. "Pwsstsh!" ebe hi eilwaith yn ddyohryn- Ili-d iawn. Eisteddodd i lawr yn awr, ac &-i phawen rhwbiai ei thrwyn, a chwythai allan yn ffyrnig. Pws-itsh Pwsstsh Pwastsh I ebe ei mawrhydi. Wrth fy arogli cyn dechreu fy mwyta yr oedd wedi gosod ei thrwyn ar hyd y snuff a gollais o'mjlaw ar hyd fy ngrys, &o. Cododd yn awr, a chan droi cil ei llygad arnaf. aeth ymaith, ond safai to edryohai y n ol yn aivr ae y ii y man. Pan aeth hi o'r golwg yn nhro yr heol neidias ar fy nhraed, a rbedais ymaith fel un a'r diafol ar ei ol. Ni aroshais nes cyrhaedd bungalow fy lighyfaill- Pan oedd John yn adrodd yr helynt gyn- hyrfus uchod yr oedd y deigres o hyd yn ein golwg yn cysgu ar y lechwi-n fawr, Yna orochiloeddiodd mwnci du nes dibuno y goed- gwig. Dibunodd y deigres hefyd. Cododd ei phen mawreddog, llamodd ar ei thraed, a neidiodd ar ei phen o'r gohvg yn y goedwig fawr. Lladdwyd hi drwy ei saethu yohydig o amser wed'yn gan frodorion, a chawsant haner cant o rupees am eu gwaith. Prynais ei chroen ganddynt am ddeg rupee.

WIFE INSURANCE MONEY.

LADY SMOKERS.

COURT PATCHES.

Advertising

SgiMBWftWaaMWMMMUJMWf. Til…

NOTES.

QUERIES.

!REPLIES.

FREE SALE AND EXCHANGE COLUMN.…

WANTED