Seren Cymru

CYMMANFA GANU BEDYDDWYR BRO MORGANWG. Cynnaliwyd y gymmanfa uchod eleni yn nghapel eang a hardd Salem, Barry Dock, ar y dydd cyntaf o Mehefin. Cawsom gymmanfa rhagorol, rhagorai mewn rhai agweddau ar y cymmanfa- oedd blaenorol. Canwyd amryw donau da a defnyddiol iawn, a llawn o duedd addolgar, megis Builth gan D Jenkins Capel y Ddol gan J D Jones; Henryd gan J A Lloyd; Rhyd y Groes gan Proff T D Edwards Whitford gan J A Lloyd) Nicora gan y Parch J B Dykes; Holly gan George Tews St. Catherine gan J G Walton St. Stephanos gan y Parch H Baker Sawley gan J Walsh; Dresden gan J A Schultze; Pen yr Yrfa' (Anad); Rutherford Psalmydd Lausanne Hollingside. gan y Parch J B Dykes Whitburn gan H Barker Tangnef- edd gan J Jackson. Yr arweinydd eleni ydoedd y boneddwr gwir alluog Proff T D Edwards, Ysw., A.R.C.M., Organydd Salem, Porth, hyd y Sul olaf o Fai diweddaf, ac Organydd dyfodol Brynhyfryd, Treharris. Rboddodd Mr Edwards foddlonrwydd i bawb. Mae ynddo gydgvfarfydd- iad cyfoethog o rinweddau hanfodol mewn arweinydd cerddorol llwyddiannus, o allu boneddigeiddrwydd, caredigrwydd, a mwyneidd- dra. Mae ynddo y gallu gwerthfawr hwnw i allu dyfod i ymyl y cantorion heb golli ei lywodraeth arnynt. Llamai eiu calon ynom wrth wrando arno yn pwysleisio yr Hen hen hanes am Iesu a'i farwol glwyf' mor effeithiol wrth ieuenctyd y corau. Erys ei ddylanwad yn hir ar y rhai a'i clywsant. Dymuniad gonestaf ein calon ydyw am iddo gael oes hir iawn i wasanaethu ei Dduw, ei enwad, a'i genedl, Yr anthemau ganwyd ydynt, 10 Dduw, rho i'm Dy Hedd' (Proff J T Edwards), a 'Worthy is the Lamb.' Anthem lawn o feddylgarwch yw 40 Dduw, rho i'm Dy Hedd,' yn cymmeryd i fyny feddwl dwfndreiddiol y geiriau yn llwyr iawn gan ei drosglwyddo yn effeithiol i'r dorf. Ofnem mai prdfi yn ormod o faich i nerth y gymmanfa y buasai Worthy is the Lamb'; ond pan ddaeth dydd yr wyl, ac ilr llwythau ddod yn nghyd a llanw galleries eang a. chyfleus Salem fel nad oedd modfedd o le gwâg, ac i'r frawddeg gyntaf ddod dros wefusau y cantorion (am yr hon y rhybuddiodd Mr Edwards y cantorion gan ddyweyd, cofiwch am y frawddeg gyntaf i'w rhoddi yn llawn ac yn gref, os gadawir hon allan fyddai yr un peth a gadael enaid yr anthem allan). Ond pan ddaeth hon fel llef taran gref, gwelsom wynebpryd yr arweinydd yn goleuo gan lawenydd a'r dorf yn sylwgarwch drwyddi. Wedi canu yr anthem drwyddi yn hynod o effeithiol, tbrodd yr arweinydd allan mewn canmoliaeth i'r cantorion. Halleluiah, ardderchdg, meddai. A dywedodd y bobl Amen. Teg yw dywedyd i Orchestra Salem, yn cael eu cynnorthwyo gan gerddorion gwych o Holton Road, a Miss S B Thomas, Barry Dock, wrth yr organ, a Miss J Griffiths, Llancarfon, wrth y berdoneg, wneyd eu rhan yn ardderchog; buasai yn anmhosibl myned drwy waith y dydd mor llwyddiannus ooi bai am eu gwasanaeth hwy. Cymmerwyd rhanau arweiniol yn y cyfarfodydd gan y Parchn J Pandy John a W J Matthews, &c. Llywyddwyd y gwahanol gyfarfodydd gan Mr E T Hopkins, Cowbridge; Parch Owen Jones, Cowbridge; a Mr David Howells, Cwm, Barry. Siaradwyd gan y Parch M Isaac, Cadox- toa W J Mathews Parch Owen Davies, Llan- wit Major; Mr John Lloyd, Barry. Teimla. eglwysi y gymmanfa yn wir ddiolchgar i'r gwahanol arweinyddion corawl yn y cylch am eu ffyddlondeb diflin gyda'r gymmanfa ac i'r ysg- rifenyddion am eu ffyddlondeb mawr. Mae Mr E T Hopkins, Cowbridge, wedi bod yn y swydd oddiar cychwyniad y gymmanfa, ac y mae Mr D J Martin, Barry Dock, yn ffyddlon gynnortq., wywr y blynyddoedd diweddaf yma.

Kid ydym yn dal ein hunain yn gyfrifol am syniadau ein gohebwyr.

G AIR AT ALECWYN, AWDWR YR YSGRIF- AU AR SOSIALAETH YN "SEREN CYMRU." Anwyl Syr.-Teimlaf awydd i ddiolch i chwi am yr ysgrifau dyddorol ac addysgiadol ar y pwnc uchod. Yr ydych wedi rhoddi goleu a hyfforddiant i lawer o ddarllenwyr y SEREN ar fater y safent mewn angen am wybodaeth hehethach a cbywirach arno. Gwnaethoch hyny mewn modd eglur a chydag ysbryd teg a didramgwvdd. Mae hyn i'w ganmol yn enwedig pan ddeallwn eich bod mewn safle sydcl yn gwneyd mynegiad croyw a dadganiad ffafriol i'r mudiad hwn yn anhawdd. Wel, diolch Gymrawd. Carwn wneyd cais atoch. Dyma fe,- A yw yn tosibl cael yr ysgrifau allan yn llyfryn tair neu chwech cheiniog? Credaf y byddai yn dda gan lawer ei gael yn y ffordd hono. Gwnaech wasaDaeth gwerthfawr, a cbred- af na chaech eich colledu yn arianol. Mantais i'r wlad fyddai cael rhagor o wybodaeth ar y mater pwysig hwn, ac nis gellir dyweyd fod Cymry uniaith wedi cael eu cyflenwi a llenydd- iaeth y pwnc hyd hyn. Ni wnai ddrwg i wrth- wynebwyr y mudiad i wybod ychwareg am dano ychwaitb. Ond dyca. Pe yn gwybod ni wrthwynebent. Gair o awgrymiad. Casglaf nad arferasoch gymmaint gofal gyda'r ysgrif olaf. 0 leiaf felly yr ymddengys i mi. Mewn perthynas a Lloyd George a Churchill cyd- olygaf fod llawer o'u delfrydau yn Sosialaidd, ac y mae gan Sosialwyr obaith cryf am danynt. Etc nis gellir hyd hyn eu galw yn Sosialiaid hyd J n oed os ychwanegir yr ansoddair cym- medrol. Am Burns, anhawdd gwybod beth i'w ddyweyd. Hwyrach mai gwell ei adael gyda dyweyd iddo ar y dechreu fod yn Sosialydd. Parthed Blatchford a Grayson credaf y gwnewch gamgymmeriad yma eto, ac mai y ffaith yw fod Grayson yn aelod o'r blaid Anibynol Lafur, tra nas gellir proli fod Blatchford yn aelod o unrhyw blaid. Ond os mai barnu ysbryd y dynion a wnaethoch, yna cydnabyddaf na wnaethoch gamgymmeriad mor fawr wrth eu 'dosbarthu. Ac eithrio yr ychydig ddiofalwch hyn credaf fod ysgrifau Alecwyn yn rhagorol, ac y byddent o wasanaeth mawr i Gymru pe y sylweddolir fy anogaeth iddo. Terfynaf trwy ddiolch i AJecwyn am danynt, a hefyd eu hysbysu fy nymuniad o gael darllen llawer o'i len yn y dyfodol agos eto. Blaenclydacb. OWEN JONES.

AT Y PARCH, W. P. WILLIAMS, D D. Barchus Frawd,-Mewn tref boblog yn Ngogledd Oymru lie y mae y Bedyddwyr yn y lleiafrif fel enwad, y mae gwr a gwraig ieuanc parchus yn cadw ty tafarn, ac yn Iletya ymwel- wyr. Nid oes gan y dref ddim yn erbyn eu cymmeriadau. Y maent yn hynod o barchus gan bawb ac yn cadw disgyblaeth dda ar y ty, ond yn unig eu bod yn cadw ty tafarn. Mae y teulu parcbus byn yn dyfod i wrando ac yn aros yn y gyfeillach gyda ni fel eglwys o Fedyddwyr. Ond nid ydynt wedi eu bedyddio eto a byddaf yn dra diolchgar i chwi os byddwch gystal ag ateb y gofyniadau hyn trwy y SEREN. 1. A oes genym reol fel Bedyddwyr i wrthod unrhyw 'berson sydd yn gwerthu diodydd meddwol. 2. Pe buasai y gweinidog yn bedyddio ac yn oymhell unrhyw un i blygu i'r ordinhad, a oes genym hawl i wrthod unrhyw berson fydd yn dyfod yn mlaen ar y pryd os bydd yn rhoddi proffes gyhoeddus geibron y byd ei fod yn credu yn Mab Duw. Byddaf ddiolchgar am oleuni ar yr uchod. Yr eiddoch yn bur, NORTHMAN. Ateb:— 1. Gwyddomamraieglwyai wedi mabwysiadu rheol yn cau allan fasnachwyr mewn diodydd meddwol o aelodaeth, ac y mae argoelion y dyddiau hyn fod tuedd at fabwysiadu y rheol yn fwy cyffredinol. 2. Golyga y rban gyntaf o'r gofyniad hwn ryw fath o ystryw i osgoi yr hyn y teimlir petrusder yn ei gylch. Ni all fod dim allan o le i weinidog gymheil pobl i blygu i'r ordinhad, na chwaith i'w bedyddio ar broffes o ffydd, ond os gwneir hyn er byrwyddo y ffordd i rai anghymhwys i aelodaeth ddyfod i mewn i'r eglwys oni olyga ffordd gyfrwys o ddyfod dros anhawsder ? Daeth rhai fel hyn i fedydd loan a'r hyn a bawliai efe ganddynt oedd, 'Dygwch gan hyny ffrwythau addas i edifeirwch.'—GOL.

Y PARCH. J. D. ROBERTS, JOHNSTOWN, PA. Mr Gol.Y mae y brawd da uchod wedi glanio yn ei wlad enedigol, ac yn bwriadu treulio tua deufis yma. Y mae ei Suliau wedi eu llenwi oll. Da iawn oedd genym ei weled ar Iwyfan Cymmanfa Skewen, ac yn dechreu yr oedfa hwyrol mor doddedig ac effeithiol. Hyderwn y bendithir ei ymweliad a'n heglwysi, ac y ca yntau adgyfnerthiad corfforol acysprydol cyn y dychwela i Johnstown. Y mae y nodyti canlynol yn siirad drosto ei hun. Skewen. T. MORGAN. CYMMANFA BEDYDDWVR CYMREIG OHIO A GORLLEWINBARTH PENNSYLVANIA, U.S.A. At Eglwysi Bedyddiedig Cymru. Wedi deall fod yn mwriad ein hanwyl frawd y Parch J. D. Roberts, Johnstown, Pa,, i ymweled a gwlad ei enedigaeth yr haf hwn, pasiwyd mewn modd unfrydol yn Nghynnadledd ein Cymmanfa Sadwrn, Mai 8fed, Ein bod yn ei gyflwyno i sylw yr enwad yn Nghymru fel un or brodyr mwyaf cymmeradwy a feddwn yn y Talaethau Unedig. Y mae ei yrfa weinidogaethol wedi bod yn un hynod Iwyddianus. Edmygwn ei gymmer- iad disglaer a'i bregethau cryf ac efengylaidd. Ni phetruswn addaw drwyddo wleddoedd breision i'r rhai ag'nt y fraint o'i wrando yn cyhoeddi yr hen hen hanes.' Derbyniwch ef yn llawen fel brawd anwyl a gwas da i Iesu Grist. Y mae efe bob amser yn garedig i frodyr yr hen wlad pan ar ymweliad âg America. Dymunwn iddo daith lwyddianus a dychweliad diogeli fynwes ei deulu a phobl ei ofal yn ngwlad machlud haul. Efe ydyw Is-Iywydd ein Cymmanfa y flwyddyn hon. Dros y Gymmanfa, J. T. LLOYD, Ysgrifenydd. DAVID REES, Llywydd. Youngstown, Ohio, U.D.A., Mai 14eg, 1909.