Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

8 articles on this Page

.Gair o L'erpwl.

News
Cite
Share

Gair o L'erpwl. PRUDD-DER a digalondid sydd yn nodweddu pob cwr o Brydain, a miloedd yn dyoddef eisieu bara nid yn unig yn y wlad ond yn y trefydd a'r dinasoedd mawrion. Nid prinder gwenith a phethau angenrheidiol ereill ydyw yr achos o'r caledi mawr, ond yn hytrach prinder arian i bwrcasu y cyfryw angenrheid- iau, pa rai sydd yn ofynol er cadw iechyd yn y corff a bywyd yn y gwaed. Fel y dywedais o'r blsen fwy nag unwaith, mae ystordai L'erpwl yn unig yn cynwys digon o ddefnydd cynaliaeth i'r werin am flynyddau i ddyfod, ond fod y cyfryw gyflenwad yn perthyn yn gyfangwbl i'r Upper Ten-y bobl hyny sydd yn feddianol ar gyfoeth a moethau. Mae y werin bobl yn dibynu yn hollol ar lafur y corff, er enill cyflog a phan na cheir lie i lafurio, bydded hyny ar wyneb y tir, neu o dan wadnan y mynyddoedd ac yn nghrombil y ddaear, nid oes cyflog i'w ddysgwyl, a'r canlyniad o hyny yw fod y tlawd yn gorfod dyoddef arteithiau nad oes neb ond y dyoddef- ydd ei hun yn gwybod dim am y dirdyniadau. Wn i ddhl), ar fy ngair, beth sydd i'w feddwl am weithwyr Prydain o dan y cyfyngder presenol, pan nas gallwn ganfod cymaint a llewyrch seren fechan o adfywiad yn y cylch masnachol. Pob peth i'w ganfod fel pe wedi ei daro gan y parlys mud, ac fel yn gorwedd fel creadur wedi cael ei orweithio, a phob gobaith wedi darfod am byth. Cofus genyf glywed dyn unwaith yn dweyd na fuasai yn un pwys 1 r werm weled y melmau Jhaiarn yn cael eu cau, a'r glofeydd yn sefyll am byth. Mae dymuniadau y creadur anystyriol hwnw -wedi cael eu sylweddoK erbyn heddyw, a'r gweithwyr yn teimlo pwys y canlyniadau gyda galar, tra yn adgbfio am a fu. Ofer dysgwyl cymaint o archebion tramor yn y dyfodol, am fod gwledydd y Cyfandir yn dibynu llawer ar eu hadnoddau cartrefol, fel na raid iddynt ddyfod mor ami i'r farchnad yn y wlad hon. Yn amser llwyddiant, fe redwyd pethau mor uchel yn ein marchnad- oedd Prydeinig, a dychrynwyd y tramoriaid nes agor eu llygaid, a gwneyd iddynt edrych gartref am gyflenwadau, er y gall y cyfryw fod yn llawer llai ei werth na'r hyn allasent bwrcasu yn ein porthladdoedd ni. Beth bynag am ddefnydd a gwerth adnoddau tra- mor mewn cyferbyniad i adnoddau y wlad hon, mae yn ddigon amlwg i'r hwn a fyno weled fod masnachwyr tramor wedi dychrynu gan yr uchelbris a ofynid iddynt fel nad ydynt yn awr yn dyfod i'r farchnad i gynyg pris 0 gwbl. Pwy sydd i'w feio am hyn? Wel, rhaid gadael hyna i'r darllenydd i'w ateb, wedi y caffo amser i synfyfyrio ar y pwnc. Mae y melldithion a'r rhegfeydd an- ystyriol a bentyrid ar fy mhen i ac ereill am feiddio dweyd ac ysgrifenu dim ar fasnach j byd wedi disgyn yn ol erbyu heddyw a'r dosbarth meddylgar o weithwyr fy n^wlad yn gweled fod yr hyn a ysgrifenwyd yn y gor- phenol yn wirionedd mor anhawdd ei ddy- chwelyd a phe ceisient daflu yr Wyddfa i For y Werydd. Rhaid cael cyfundrefn i wella sefyllfa y werin yn gyffredinol ac nid cymdeithas i lesoli yr ychydig, oblegyd os .Y cyfundeb bydded y cyfryw ar sylfaen eang a mawreddog, fel y byddo i bawb gael teimlo lies a bendith y cyfryw mewn ffurf weithred- ol. Nid yw y Small. Joint Companies a'r Limited Societies bychain yn dda i ddim ond 1 ryw ychydig o gynhyrfwyr ystrywgar, ffalst, a dichellddrwg, nad adwaenant rinwedd. Os wyf wedi deall rhywbeth am y byd a'i bethau, credwyf y dylai hyrwyddwyr ein symudiadau cyhoeddus a'n sefydliadau cym- deithasol fod yn ddynion o ymddiried ac yn gallu teimlo cymaint dros eu cyd-ddyn a throstynt eu hanain. Mae digon o engreifftiau wrth law i brofi ein gosodiad mai rhyw ych- ydig sydd wedi elwa oddiwrth lawer o symud- iadau a gychwynwyd yn Nghymru o dan yr enw o fod i amddiffyn hawliau y dosbarth gweithiol, ond nid atebasant y dyben sylfaen- ol o ddyrchafu y gweithwyr ond trodd yr olwyn, a darostyngwyd y cyfryw yn is nag y buont o fewn cof neb sy'n fyw. Odid na fydd rhywrai yn camesbonio fy sylwadau, ond cred- wyf nad oes un dyn o feddwl clir a diragfarn a wna hyny, am fod cydgordiad fy nodiadau ag amgylchladau yr amser aeth heibio mor amlwg a goleuni canol dydd. Ewyned a fyno, a minau ymfoddlonaf ar y dybiaeth fy mod wedi gwneyd fy nyledswydd fel gohebydd y GWLADGAKWII er dechreuad y rhyferthwy, a thrwy gyfuod y chwyldroad masnachol a'r cyfnewidiad mawr pan trodd pethau i fyned i lawr ar y goriwaered. Ysgrifena Gohebydd yn un o bapyrau Seisnig L'erpwl ar y caledi presenol yn Nghymru, a dywed y dylid gwneyd apeliad uniongyrchol at y Llywodraeth am gynorthwy i'r sawl sydd yn dyoddef cyn yr elo yn rhy bell, rhag i'r newyn droi allan yn haint, a hwnw i ysgubo y trigolion i'r bedd yn an- amserol. Deiseber yn gyntaf at yr Aeladau Seneddol, a cheisier ganddynt ddwyn y mater i sylw y Senedd, a hyny heb golli dim amser. Gwelaf fod un o'r aelodau dros y fwrdeisdref yn eich plith yn rhoddi cyfrif o'i wasanaeth yn Sant Stephan. Mae genych gyfle i wasgu ar ei wynt, a chael ganddo i godi ei law a'i lais dros y sawl sydd yn dyoddef. Gwrthododd wneyd llawer o beth- au, ond weithian dyma achos teilwng a phwysig, gwir haeddianol o sylw pob dyn sydd a gronyn o ddynoliaeth yn ei galon. Os gwrthoda, fe ddylid cofio am dano adeg yr etholiad nesaf. Mae y cyfyngder yn fawr wrth bob tebyg, a than y cyfryw amgylchiadau y mae angen cynorthwy. Dysgwyliaf weled fod rhai ohonoch yn codi y mater i'r gwynt trwy alw cyfarfod cyhoeddus i ymdrin a'r mater cyn yr elo pethau yn rhy bell.—Yr fiiddoch, CYMKO GWYLLT. J

Cyfarfod y Glowyr yn Aberdar.

t Y Seithfed Adsain.

Family Notices

[No title]

Advertising

Darllenwch, .Ystyriwch, .a…

BLAENAFON.