Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
13 articles on this Page
Tanchwa mewn Glofa ger Aberdar.
Tanchwa mewn Glofa ger Aberdar. Boreu dydd Mawrth, Gorphenaf 17eg, yn nghylch haner awr wedi pump o'r gloch, cymerodd tanchwale yn Mhwll Glo y Tunnel, perthynol i weithfeydd glo a haiarn Cwmni Abernant. Cafodd Eleazer Jones, J ohnEvans, a James Berryman eu Ilosgi, yr ail yn lied <ddrwg. Nid oes hysbysrwydd hyd yn hyn pa beth a achosodd daniad y nwy. Ychydig wythnosau yn ol cymerodd tanchwa gyffelyb yn y pwll hwn o'r blaen, yr hyn a ddengya y clylasicl kymeryd gofal mwy am ei natur danllyd bu un farw yn herwydd y danchwa hono. Yn y wythien chwech y cymerodd y 4aniad hwn Ie-a hyny pan yr oedd y gweith- wyr yn myned i lawr i'r pwll. Yr oedd y tri a losgwyd wedi blaenu ychydig ar y lleill, oac felly hwy gawsant deimlo prif nerth y daniad. Yr oedd tyrfa arall o'r glowyr newydd ddisgyn, ac wrth odrau y pwll, pan y daeth rhuthr anferth o lwch glo am eu penau nes eu gwneyd can ddued a'r glo ei iiun. Yr oedd rhai gweithwyr ereill heb gyrhaedcl yno, a gwelent golofn o fwg yn ymsaethu i'r awyr. Barn y cyfarwydd ydyw mai cwymp fu yn achos i'r nwy ddod allan Vi loches.
Nodion o America.
Nodion o America. Cyflawnwyd llofruddiaeth erchyll yn Gore, pentref bychan yn Ohio, rhwng siroedd Hocking a Perry, rhyw ddwy filltxr o New Straitsville. Hen wr, o'r enw John Weldon, oedd y cyntaf a laddwvd. Tybid nad oedd .neb yn y ty gydag ef, ond yr oedd un Mrs. McClurg a'i merch, Nancy, a lladdwyd hwythau. Bernir mai anfad-ddyn o'r enw Terry, er mwyn cael arian yr hen wr, a wnaeth yr ysgelerwaith. Y mae yn y ddalfa, ,ac y mae wedi haner cyfaddef fod ganddo law yn y llofruddiaeth, ond ceisia roi y bai ..ar un arall, yr hwn a dybir sydd yn ddieuog. Y mae y peth wedi cynhyrfu y wlad, a cha yr awdurdodau waith atal y lynch law. Ymddengys fod y Mollie Maguires, er cwaethaf y gyfraith a'r crogbren, yn pender- jynu adnewyddu a pharhau eu hystrywiau, aef llofruddio eu cymydogion. Y mae brys- ebiaeth i'r New York Herald yn hysbysu fod un Wm. O'Connor, ger White Haven, a .J ohn Grady wedi cael eu llofruddio ganddynt, iac fod James McDermott a Michael U'Brien, y rhai oeddynt yn dystion yn erbyn amryw •o'r Mollie Maguires a ddienyddwyd yr wyth- nos ddiweddaf, wedi eu colli yn sydyn a rhyfedd iawn.
Ymosodiad anweddus honedig…
Ymosodiad anweddus honedig ger Abertawe. Dydd Iau, cyhuddwyd George Thomas, labrwr, o ymosod yn anweddus ar Margaret Sims, 18 ml. oed, o Port Tennant. Dywedai yr erlynes ei bod yn myned ar neees dros ei mham, Sadwrn wythnos cyn Ixvnv, pan gyfarfu a'r carcharor. Rhedodd *r Ii hoi a goddiweddodd hi ger y Port Tennant Inn, taflodd hi i lawr, a chyflawn- odd yr ymosodiad yr achwynid o'i herwydd. Taflodd lwch i'w llygaid, ac ataliai hi i waeddi trwy osod ei law ar ei genau. David Griiffths a ddywedai iddo weled yr -erlynes a'r carcharor ger y Port Tennant Inn ar y dydd uchod. Yr oedd y carcharor yn .cerdded ymaith ac oddeutu 10 Hath oddiwrth y ferch, yr hon oedd yn gorwedd a'i dillad yn annrhefnus. Ni welodd ef ddim allan o le ar ei llygaid. Tystiodd y meddyg, Dr. Edward Evans, iddo archwilio y ferch, ac nas gallai ddweyd fod dim o'r fath wedi cymeryd lie ond gan •yr honid fod y trosedd wedi ei wneyd amryw ddyddiau cyn iddo weled y ferch, nis gallai ddweyd pa un a fu cysylltiad anweddus. Dywedai y fainc fod y ferch yn anffodus o feddwl gwan, ac nas gellid profi y trosedd ac efallai ei bod i raddau wedi cydsynio, ond yr oedd ei thystiolaeth yn llawn o annhebyg- oliaethau. Nid oedd wiw anfon yr achos i'r rheithwyr. Wedi cael ei geryddu yn llym rhyddhawyd y carcharor ond dywedodd yr ynad, efallai y ceir cwyn yn ei erbyn eto, a ;gofidiai nad oedd y gyfraith yn caniatau iddo ei gosbi.
Gweithwyr Abernant a Plymouth.
Gweithwyr Abernant a Plymouth. Derbyniwyd y symiau canlynol er cyuorth- wyo gweithwyr Abernant, Plymouth, &c. :— £ s. c. <Gor. 6,1877, Brithair a Cwrndu 7 0 0 9, Llantwit Black Vein j 8 b « Ferndale 19 10 11 Rhondda Merthyr,T'herbert 14 10 5 « Tynybedw, Treorci 16 3 0 • 12, Rose Lantwit 10 0 0 ■+( '• Tynewydd Level. 3 0 U 16, Dinas, Pontypridd 30 o 0 Dinas Level 4 15 b Cjfanswm ^07 13 4 EDWARD WILLIAMS, Trys., Bute Arms, Aberdar. JOSEPH PRICE, Ysg., 63, Bute-street, Aberdar.
[No title]
Fel dadganwr y byddem yn arfer siarad am Apmadoc, ondyn bresenol gwnawn nodiad am dano fel cyfansoddwr. Dyma y gan gyntaf a welsom eriod o'i waith ar ein bwrdd yn awr. Ei henw ydyw The Mother to her Sleeping Child." Yr ydym wedi eu chanu drosodd -amryw weithiau, ac nis gallwn lai na'i hoffi yn fawr, a chredwn y ca dderbyniad mawr gan .ein cerddorion Cymreig. Cyfansoddiad tyner a theimladol ydyw rhywbeth o'r un dosbarth a "Dying Child" Pencerdd Parry, ac yn oynwys llawer o symudiadau newyddion a ■dymnnol.—Y Drych.
Y RHYFEL DWYREINIOL.
Y RHYFEL DWYREINIOL. YMHERAWDWR RWSIA. Ei Fawrhycli Ymerodrol Alexander II, genedig Ebrill 17, 1818, sydd fab hynaf y diweddar Ymeradwr Nicholas I. Aeth i'r gwasanaeth milwrol yn 1831, ac yn 1835 gwnaed ef yn Filwriad Catrawd Dan-belenol. Yn 1840, priododd y Dywysoges Marie, merch y diweddar Ucliel Ddug o Hesse Darmstadt. Es- gynodd i'r orsedd ar farwolaeth. ei dad, coronwyd ei yn Moscow yn 1856, gyda seremoni a rliwysgfawredd mawr, a dygodd oddiamgylch lwyr ddiddymiad caethwasanaeth yn Rwsia. Y mae iddo bump o blant yn fyw. Ei unig ferch yr U chel Dduges Marie. a briododd a'i Uchelder Brenhinol, y Tywysog Alfred Dug Edinburgh yn 1874. Y mae gan yr Ymeradwr y clod ei fod yn meddu tueddfryd hynaws ac elusengar.
Advertising
CERDDORIAETH GAN MRS. WATTS HUGHES. Yn awr yn barod, Gwasanaeth Gerddorol Gymraeg, (SERVICE OF SONG), Sef hanes bywyd Paul yr Apostol, detholedig o'r YBgrytbyr Sanctaidd. PRIS cCHWE' CHEINIOG. Iw gael yn yr Hen Nodicmt a'r Touic Sol-fa, DEUAWD (DUETT) Nant y Mynydd (Mountain Brooklet) GEIBIAU CYMRAEG A SAESNEG. Pris Haner Goron. r10 chael am haner pris. CAN (SONG) DYCHWELIAD YR HEN FILWR, (THE VETERAN'S RETURN), Pris Dau Swllt. CAN, Y Fenyw Fach a'r Beibl Mawrt Pris 2s., i',w chael am haner pris. I'w gael am baner pris gan Mri. Weekes & Co., 16, Hanover Street, Llundain; a Mr. Edward Cartwright, Printer, Dowlais. 1565
Music Hall, Abertawe
Music Hall, Abertawe BYDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD GADEIRIOL yn y lie uchod, DYDD NADOLIG, 1877. Y PRIF DDARNAC CERDDOROL. 1. I'r c6r heb fod dan 150 mewn rhif, a gano yn oreu, 0 great is the depth" (Mendelssohn); gwobr, 35p., a chad air hardd i'r arweinydd. 2. I'r c6r o'r un gynulleidfa, heb fod dan 60 mewn rhif, a gano yn oreu, Yn ddyfal chwyliais am fy Nuw" (D. Jenkins, Trecastell); gwobr, 10p., a baton hardd i'r arweinydd. 3. I'r braes bawl a ihwareuo yn oreu, "Lift up your heads," o'r Mesiah; gwobr, 5p. Beirniaid: EDWARD LAWRENCE, Ysw. (Cerddor Tydfil), a MR. JOHN THOMAS, Llanwrtyd. Bydd yr holl fanylion i'w cael ar y programme, gan yr ysgrifenydd am y pi is arferol. J. LEWIS, Ysg., Davies Street, 1584 Landore, Swansea.
Libanus, Treforis *
Libanus, Treforis CYNELIR. EISTEDDFOD GERDDOROL yn y lie uchod, DYDD NADOLIG nesaf. Beirniad:—Eos MORLAIS. Y mdclengys y manylion yn fuan. J. H. GRIFFITHS, YSG. (Pro Tern). Mehefin 16eg, 1877. 1580
Eisteddfod Fawreddog Llanwrtyd.
Eisteddfod Fawreddog Llanwrtyd. Dydd LLUN, AWST 6, 1877. Rhoddir gwobrwyon mewn Cerddoriaeth, Caniad aeth, Rhyddiaeth, Barddoniaeth, &c. Prif destyn Corawl" Then round about the starry thronegwobr, 20p.. a baton hardd i'r arweinydd. BEIRNIAID Traethawd—D. DAVIES, YSW., Troedybryn. Llandilo. Barddoniaeth, tin'.—-Parch. J. R. Kn.eBY JONI S. Cerddoriacth Eos DAR, a MK. J CLEDAN WILLIAMS. Arweinydd—KILSBY-. Programmes yn a,wr yn barod, i'w cael oddiwrtL yr Ysgrifenydd am y pris arferol. — Mr. D. MATHIAS, 2, Irvon Terrace, 1527 Llanwrtyd Wells. Mae'r brif wobr gerddorol wedi ei chodi.i 20p.
Advertising
THE A Aberdare Harmonium and Cheffion- ier Organ Works. ESTABLISHED 1868. rn 0 ilisilll I B. H. PHILLIPS, Harmonium Manufacturer and Inventor of the Ghejffionier Organ. [ HARMONIUMS from 3 guineas to 80 guineas. ::1- Cheffionier Organs from 10 guineas. Har- moniums bv Alexandre and all the best Makers at Maker's prices. Harmoniums. Pianos, aud Cheffionier Organs on the Three Years System. Harmoniums supplied to Chapels and Churches on very easy terms. All kind of Harmoniums and Pianos tuned and rrpaired. < List of prices and testimonials free on applica- tion. NOTE THE ADDRESS,— .6 & 7, GADLYS ROAD, 1392 ABERDARE. Alewood's Effervescing SALINE APERIENT. i V 1141 "ALEWOOD'S SALINE APEE- X IENT y feddyginiaeth. oreu at Ddolur yn y Pen, Poen yn yr Ystumog, Gwrthwyneb y Cylla, Poethder a Tharddiad ar y Cnawd, In- flamation yn y Gwaed, Poen yn y Cefn, Piles, Gravel, Dropsy, Poenau mawrion gan Ataliadau Natur, a llawer o Anhwylderau ereill yn glyn a'r corff a'r gwaed. Nid oes angen ond rhoddi un tre:al, cyn y bydd iddo gymeradwyo ei hun. Ar werth gany Perchenog, E. ALEWOOD, Dispensing Chemist, Castle Square, SWANSEA. Pris Is. ltc. a 2s. 9c. yr un. Nurse Phillip's Family APERIENT PILLS. YMAE y PILLS hyn yn adnabyddus i'r Cyhoedd er's 35 mlynedd, ac yn yr amser hwnw y mae canoedd yn Nghymru a Lloegr wedi derbyu llesad neillduol oddiwrthynt. Y maent yn neillduol o dda at Gk'L.ydau Benyw- aidd, megys Ataliadau Natnr, Heinvau, Gwendid y Nerves, Cryd, Chwys 9>er, Gwitiiwyneb y Cylla, a llawer o Anhwylderau ereill. Y maent yn symud i ffwrdd bob rhwystrau ac afiechyd yn nglyn a'r cyfansoddiad, ac yn cyf- lawni yr hyn sydd yn angen rheidiol er sicrhau iechyd. Y maent yn arbed cymeryd un math o foddion arall at ryddhau y cortf, yn enwedig Castor Oil. Ar werth gan y Perchenog,- E. ALEWOOD, Dispensing Chemist, .Castle Square, SWANSEA. Mewn Blychau 7|c., Is. ljc., a 2s. 9c. yr un. 1586 Cas gwr na charo y wlad a'i maco." Yr unig Gwmpemi Yswiriol sefydledig yn Nghymru. Dymuna cyfarwyddwyr y PROVINCIAL < LIFE INSURANCE COMPANY ALW sylw eu cydwladwyr yn Nghymru at y sefydliad hwn i'w cefnogaeth Sefydlwyd y Cwmpeini bum irilyneddjar hugain yn ol yn Ngwrecsam. Mae y FUNDS a'r CAPITAL yn sicrhau y dy ogelwch penaf i Fywyd-Yswirwyr. ANSODDAU (FUNDS) MEWN LLAW (Sef arian wedi eu rhoddi o'r neilldu o flwyddyn i flwyddyn o gyllid y Cwmpeini) £ 228,235. TALWYD mewn gofynion o dan Fywyd-Yswir- TFL" AVINII tHWARTER MILIWN 0 BUNAU, O'r hyn y mae CAN' MIL 0 BUNAU Wedi eu talu yn NGHYMRU YN UNIG, I FWY NA 400 0 WEDDWON AC EREILL. Telir Yswiriantau o fewn mis ar ol derbyn y prawfiadau angenrheidiol o farwolaeth yr Yswir- iedig. GOSTYNGIAD YN Y GOST 0 YSWIRIO. GWELER Taflenau newyddicn y Cwmpeini, pa rai ddangosant fod y gost o yswirio i berson- au o dan oddeutu 40ain oed wedi ei gostwng. ellir cael Copi o Bitirui SSmt y Cwmpeini ac o Adroddiad Griffith Davies, Ysw., (Actuary y Law Life Assurance Society, Llundain, o'i ym- chwiliad manwl diweddar i sefyllfa y Cwmpeini (yn dangos fod elw o tl3,600 wedi ei wneyd yn y pum' mlynedd blaenorol); yn nghyd a chopi o'r Handbook yn rhoddi hysbysiaeth cyflawn am y Taflenau newyddion, &c., &c. Anfoner at yr Ysgrifenydd. PRIF SWYDDFA:-GWRECSAM. CANGHENAU CAERDYDD A LLUNDAIN. CADEIRYDD Y BWRDD THOMAS BARNES, YSWAIN, y Quinta, Sir Ddinbych, a Farnworth, Lancashire. (Cadeitydd y Lancashire & Yorkshire Railway Company, &c., &c). JOHN FRANCIS, Ysgrifenydd, WREXHAM. MAE EISIEU GORUCHWYLWYR mewn amryw fanau yn Nghymru, dynion o yni, dylanw- ad, a chymeriad da. Ymofyner a'r Brif Swyddfa yn Ngwrecsam, am y telerau. 1551 t GORPHWYSGAN (REQUIEM): I CYFANSODDWYD er Coffadwriaeth anwyl am y diweddar BARCHEDIG JOHN RO- BERTS (IEUAN GWYLLT), gan ALAW DDU. Digon syml i gorau cynulleidfaol. Pris 4c. I'w chael oddiwrth yr Awdwr yn yr Hen Nodiant neu y Tonic Sol-fa. 3s. 6c. y dwsin i g6rau. Yr elw arferol i Lyfrwerthwyr. 1566 | D LuDyar Werth. DYMUNA JABEZ PERKGRINE hysbysu fod ganddo Ddau Dt ar werth yn Gough Road, Y stalyfera. Am fanylion p'lach, ymofyner a—MR. JABEZ PEREGRINE, Derwent Tin Plate Works, Work- J ington, Cumberland. 1588 <
ILLiNELL Y "WHITE STAR" 0
LLiNELL Y "WHITE STAR" 0 UNITED STATES MAIK STEAMERS. 0 Liverpool i ».<■ New V^ork, RHYB JDD.—Cymer Ager/uiu/mi y LlineU y Lane Routes wrth fyned a liyr.hmJgd, y rhai- es qymcradwyiv gan yr Is-gadben llaury. GERMANIC Dvd 1 Iau, Gor. 19. ADRIATIC DyddL-u, Awst BRITANNIC Dydd Iau, Awst 9. 0 NEW YNRK. ADRIATIC Dvdd Sadwrn, Meh. 30. GERMANIC.Dydd Sadwrn, Gor 14. Y mae yr Agerlongau hyn yn lleihau y daith i'r amser byraf ag sydd ddichonadwy, gan roddi y cysuron mwyaf ag sydd ddichonadwy i deitb- wyr ar y mftr. Cyfartaledd y fordaith, 83- diwrnod yn yr 114 a 9-1 diwrnod yn y Gauaf. 2 Y mae pob Hong wedi ei gwneyd yn saith a raniadau dwfr-brawf. Y mae y Saloon, Ladies' Boudoir, State Hooray a'r Smoking Rooms yn nghanolbarth y llestr, ac wedi eu dodrefnu a'u gosod i fyny yn y modd mwyaf cyfleus achostfawr, cynwysedig o Pianos, Libraries, Electric Bells, Bath-rooms, Barbertt Shop, &c. Saloon Passage, 15, 18, a 21 Guineas Return Tickets i'w cael am brisiau llai. Y mae cyjleusderau y Steerage o'r radd uehaf9 yr ystafeUoedd yn neillduol o helaeth, wedi ell goleuo, awyru, a'u cynesu yn ddu a chaijf tetth- wyr o'r dosbarth yma fod eu cysuron wedi ett hastudio ynfanwl. Digonedd o Augenrheidiau coginiawl Cysuron Meddygol yn rhad. Gweinyddesau yn y Steerage i weini ar y Gwragedd a'r Plant. Steerage Fares am brisiau llai. Drafts ar New York i'w oael yn rhad. Am hysbysleni a manylion pellaoh, ymofyner IS-AIAY, IMRIÉ, & Co, 10, Water-sTr- IJiverpnol; 34, LeadenhaH Street, London, E.C. j .484
Advertising
Y MAE CYMDEITHAS ADEILADU MERTHYR A DOWLAIS YN BAROD i roddi Benthyg, ar Mortgage^ X ar y Rhybudd byraf, Symiau o £100 i £ 10,000, i'w talu yn ol yn Gyfranau Misol neu Chwarterol. Y mae i Fenthycwyr yn y gymdeithas hon fanteision arbenig na cheir mewn cymdtithaaaB ereill. neu gan bersonau unigol Telir y treuKao cyfreithiol gan y gymdeithas, a dyogelir annibyn- iaeth y benthycydd, cyhyd ag y parheir i dalu yr ad-daliadau addawedig, gan y Cofrestrydd dim Gyfraith y Cymdeithasau Cyfeillgar. Cedwir y dirgelwch manylaf. Dymuna y Cyfarwydclwyr hysbysu eu bod yn barod i dderbyn symiau o arian fel arian benthyg ar y telerau canlynol o elw :— £ 4 y cant i'w gaIW ar ddau fis; IVAJ y cant ar bedwar mis; a £5 y cant ar chwe' mis. Am hysbysrwydd pellach, ymofyner a Mr. B. ROBERTS, yn Swyddfa y Grymdeithas, 34, Victoria- street, Merthyr. 1587 Eisteddfod Demlyddol Dosbarth Rhondda. CYNELIR yr EISTEDDFOD uchod eleni ym LLWYNYPIA, AWST 27ain. Prif Destynau. Clyw, 0 Dduw, fy llefain," i gor heb fod dam 60 mewn nifer; gwobr, 8p., a chadair i'r Ar- weinydd. Hallelujah Chorus (Handel), i brass band heb fod dan 10 mewn nifer; gwobr, 3p. Yr Ymrwymiad," i gor o blant heb fod dail 30 mewn mfer (i'w chael gan I. Jones, Argraffydd, Treherbert); gwobr, Ip. 10s. Traethawd, Y Teulu a Dirwest gwobr, ISfL- Am y 60ain llinell oreu ar Hunan-aberth gwobr, 15s. Beirniaid. Gerddorol.—Mr. J. THOMAS, Llanwrtyd. Rhydddiaethol a Barddonol.—Mr. H. J. WBr LIAMS (Plenydd), Pwllheli. Arweinydd.—Parch. M. MORGAN, Aberdar. Programmes, am y pris arferol, oddiwrth SAMUEL FOSTER, Williamstown, 1568 Penygraig, Pontypridd. "Goreu arf a darf derfysg, I wr fo doeth yw arf dysg." Wythfed Eisteddfod Flynyddol Carmel, Treherbert. BYDDED HYSBYS y cynelir yr eisteddfod -D hon yn y NEUADD GYHOEDUUS, DYDD MA WRTH; (Nadolig), RHAGFYR 25AIN, 1877, pryd y gwobrwvir yr ymgeiswyr buddugol mewn rhyddiaeth, bardd- oniaeth, celfyddydwaith, areithyddiaeth, a chan- iadaeth. Llywydd-PARCH. D. THOMAS, TONYPANDY. BEIRNIAID: Y Rhyddiaeth a'r Farddoniaeth- Y Parch. R. WILLIAMS (Hwfa Mon), 10, Claylands Road, South Lambeth, Llundain. Y Gelfyddyd-Mr. C. JENKINS, Timber Merchant, Treherbert. Y Ganiadaeth-Mr. D. Jenkins, U.C.W., Aber- ystwyth, yn nghyd a Mr. T D. WILLIAMS (EOS Dyffryn), R.A.M., Llundain. Accompanist—Miss BELL MORGAN. Treherbert. PRIF DESTYNAU. —Tractliod,au. 1. "Y Cymry dderchafasant eu hunain dattt anfanteision yn ystod y Ddeunawfed Ganrif;" gwobr, lOp. 2. Priodas;" gwobr, 2p. 2s. Barddoniaeth. 3. Awdl, "YNefoedd;" gwobr, lOp., a, Chad. Dderi*, gwerth Tri gini. 4. Y geiriau goreu i gyfansoddi Cantata at was- anaeth Corau Plant, (yr awdwr i ddewis ei destyn); gwobr, 3p. 3s. 5. Hir a Thoddaid i "Lusern yKxlowr;" gwobr,, 10s. Ge. 6. Englyn unodl union i'r' 'Gwenithyn," (cyfyng- edig i rai na enillasant 10s. am englyn o'r blaen); gwobr, 5s. Celfyddyd. 7. Aiay *G a.da.ir oreu o'' Dderi Cymru;" gwobr, 3p. 3s. AMODAu.-1. Atelir y wobr oni fydd teilyngdod a chedwir pris tocyn blaensedd o wobr y budd- ugol, os bydd yn absenol o'r eisteddfod. 2. Y cyfansoddiadau buddugol yn eiddo'r pwyllgor. 3. Y cyfansoddiadau i fod yn llaw y Beirniaid ar neu cyn Tachwedd laf, 1877, gyda ffugenwau yn unig, ac wedi talu eu cludiad. Bydcl programmes, yn cynwys y gweddill O'F testynau a phob manylion pellach, yn barod erbyn y dydd cyntaf o Awst nesaf.—Dr«> yjnvyllgor, REES T. WILLIAMS, Y sgrifenydfl, 1493 Abertonllwyd How, Treherbert^