Y Gwladgarwr

Eisteddfod Sciwen. Cynaliwyd hon 5m y Drill Hall, sef neuo,dd ffoed eang, dydd Sadwrn, Ohwefror y Llywvdd, arweinydd, ac ysgrifenydd, lvir. Lewis Jones beirnÍEtd, Hywel Cynon. Wele yn canlyn weitiirediadau y dydd .— Adrodd Y ffordd i dd'od yn ddyn goreu, David Davies, Melincrythan. Dauawd, BWTH fy, nhadgoreu, Mr Williams a Miss Thomas, y ddau o Briton gynulleidfaol, Rhyl ymgoisioac pc^ fL Rof corau Horeb a Tabernacl (Sciwen), Briton Ferry, a Phontardawe goreu, cor y Tabernacl. Chwareu ar Y g«re^ bachgenyn bychan o Gastellnedd. a ■ii Cogo»i&iiu i Gymru;" rhanwyd y wobr rhwng B. Davies (Llew Bach), feciwen; a \V. Morgan (Alawydd Glan Tawe), Glan. Canu Y fwyalchen goreu, Miss Thomas, Briton Ferry. Canu "Y bachgen clewr;" goreu, B. Davies (Llew Bach). Enillwyd y wobr am :ganu "Badgan y Thames" gan barti o gor Tabernacl, Sciwen. Prif gystadleuaeth y dydd ydoedd "Then round a80ut the starry throne" (gwobr, 8p.): pump o gorau yn cystadlu, sef Briton Ferry, dan arweiniad T. Thomas Tabernacle, Sciwen, dan arweiniad Gwilym Richards, Clydach; Pontardawe, dan arweiniad C. Davies (Alaw Meudwy); Horeb, Sciwen, dan arweiniad Morgan Dal- lovd a cUtstellnedd,' dan arweiniad J. Ar- nold rhanwyd y wobr rhwng.corau laber- nacle (Sciwen) a Chastellnedd. Arwisgwya eu harwainwyr galluog, Mri. J. Arnold a G. Richards, & chydau ysbleuydd yn nghano. banllefau cymeradwyol. Terfynodd yr eis- teddfod tua haner awr wedi unaraaeg. ileali- wn fod mwyafrif o'r corau yn bwriadu cys- tadlu ar "Clyw, 0 Dduw, fy lle am eto, dydd Gwener y Groglith, yn Nghastellnead. -Nid liivntw.

Nodiadau Ymylon y Fiordd. MR. GOL. ,-Mae yu" rhyfedd fel y cyf- newidir hen ystraeon gan ddynion sydd yn meddwl yn fawr ohonynt eu hunain. ^d yw chwedl Y gath a'r ysgyfarnog yn ddim ond darlleniad cyfnewidiedig o'r hen chwedl am y bachgen a'r bytheuad yn myned heibio i Bryn-menyn ac wrth wneyd, yn galw yii nht yr hen heliwr bydenwog—Tomos Shon. Mae llawer chwedl ddifyrus ar gof a chadw yn Morganwg am ddigrifwch yr hen bobl; a phe cyflawnid troion eyffelyb yn ein dyddiau ni, byddai yn fater eyfraith mewn eiliad ond yn y dyddiau gynt, heddwch a chymyd- ogaeth dda oedd yn llywodraethu pob cwmwd a glyn, a phawb o'r bron yn cyd-yfed awelon iachus cariad a brawdgarwch, ac ni fyddai yr haul byth yn machlud ar ddigofaint neb. Gorchwyl anhawdd ydyw gwisgo hen gymer- iad Cymreig mewn gwisg dramorol, am fod yr hen gymeriadau yn meddu ar neillduolion arbenig, fel ag y byddai yn hawddweh gwneyd milwr o garthwr ffosydd na gwneyd Gwyddel i ymddangos fel cymeriad Cymreig, am fod gan y naill fel y Hall eu nodweddion cenedl- aethol. Mae gan y Cymry eu eu gwir nodweddion, A llawer iawn o ddifyr hen hanesion I Am Gymry fu; a Chymry sydd, yr awr hon, Ar lafar gwlad-eawn fyrdd o ddoeth cliwedteuon. Mae ffraethebion Cymreig yn cynwys cymaint o arabedd a'r eiddo unrhyw genedl, a cheir cymaint o ddifyrwch ynddynt a wna i'r pruddglwyfus i chwerthin yn iach a chalonog. Mae Cycnreigyddion Utica, cydrhyngddynt a'r Ap P. A. Mon, ac Aneurin Fardd, yn ymddwyn dipyn yn galed tuag at y cystadleu- wyr eisteddfodol ar y testynau a gyfrifwyd yn annheilwng yn y glorian feirniadol. Gan na roddwyd gwobr am yr awdl a'r gan i'r, Wyl Gan'mlwyddol, mae gan yr ymgeiswyr hawl, yn ol braint yr orsedd, i ofyn am feirn- iadaeth fel tal am y drafferth o gyfansoddi. Y mae yn amlwg fod cwrs o humbugoliaeth eisteddfodol yn perthyn i'n cefndryd Americ- anaidd. Cadw y wobr am y bryddest ar Daniel trwy ddichell, o dan yr esgus fod dau Azariah yn y gystadleuaeth, pan nad oedd y cyfan ond twyll, er cadw y ceinau gwyrddion rhag dyfod ohonynt i'r hen wlad Os nad all y pwyllgorau, yn yr Amerig, dalu y gwobrwyon, paham y cyhoeddant destynau er twyllo y werin Gymreig yn y wlad hon ? Hoffwn weled rhywun yn cynyg gwobr am duchangerdd ddesgrifiadol o'r eisteddfodau Cymreig yn America, a gosod yr Hybarch Gurnos Jones yn feirniad, gan iddo ef fod yn fuddugol un tro mewn eisteddfod yno ond hyd yma, heb gael y wobr i gyd. Dymunol fyddai i'r Drych godi y nodiadau uchod fel barn gyffredin y werin lenyddol yn y wlad hon am ymddygiadau pwyllgorau Cymreig- yddol y Gorllewin. Os bydd rhywun am enill gwobr yn America ar gan rydd, rhaid iddo gofio am wneyd ar y don "Yankee Doodle;" yna, fe fydd yn sicr o enill, pe byddai y gan yn werth dim, anyJiow." Y syndod diweddaraf sydd wedi dyfod o flaen y cyhoedd ydyw, fod dyn a gedwir ar draul y glowyr yn codi llaw a llais yn erbyn cael Darllenfa yn Aberdar. Ai tybed fod ar y cyfryw ofn i'r dosbarth gweithiol ddyfod yn rhy hyddysg yn helyntion y byd masnachol, fel ag i beryglu heddwch a bywyd esmwyth y cyfryw sydd yn aelodau ar y Bwrdd Cymodol yn Ngliaerdydd. Mae gwir angen am agor llygaid y lluaws ar lawer o bethau, fel y gall- ont weled symudiadau dirgelaidd a chyhoedd- us y byd i mewn ac allan, fel na fyddo iddynt gael eu llygad-dynu gan fympwy dychymygol i roddi ymddiried mewn cyfundraethau nad ydynt yn un daioni yn amgen na gwastralx ar arian ac amser. Nid yw yn gymaint ryfedd- od fod dynion fel yr Ynad Heddwch, R. H. Rhys, yn taro yn erbyn y symudiad, oblegyd yn y byd hwnw mae efe wedi bodoli a byw er dydd ei enedigaeth. Mae yn ofynol wrth doraeth lied dda o ras ataliol i gadw dyn rhag ymollwng i lirewyllu y dosbarth hwn yn eithafol, 'a chymhwyso atynt y fflangell o fan reffynau. lechyd i galonau cefnogwyr y symudiad, a llwyddo wnelont. ydyw dymun- iadau pob dyngarwr ac hoffwr gwybodaeth. Mae pob peth a gynygir a fyddo yn debyg o wnevd lies i'r werin yn sicr o gael gwrlnwyn- ebiadau. ond y mae yn chwithig gweled neb o rengJ,{¡ y gwoithv/yr yn ton i mewn gyda, r blaid wrthwynebol i bob rhinwedd a daioni. Mae yn ymddangos fod rhai o frawdoliaeth yr R.A.M. yn debyg o gael teimloffiangell reffynawg eich gohebydd Llundeinig. Nid yw teitlau ffugiol y wlad hon namyn gwell na graddau cwacyddol Americanaidd, a beta ydyw y meddianwyr ohonynt gwell, gan nad ydynt wedi eu henill trwy deilyngdod mewn arholiadau a gydnabyddir yn safon yn mhrif athrofeydd y gwledydd. Mae bai mawr yn gorphwys ar bwyllgorau cyngherddau ac eis- teddfodau y wlad am gyflogi y Bams ffugiol i wasanaethu fel beirmaid a cliantorion yn y gwyliau cerddorol. Mae ychydig nifer yn yr Athrofa Freiniol ag sydd yn anrhydedd 1 r wlad a'r genedl, a dylem fod yn falch ohenynt, tra mae ereill nad oes ynddynt ddim ond haerllugrwydd a phreswynebeiddiwch. Mae talent yn haeddianol o bob cefnogaeth, ond ein gwared a gaffom rhag bod a Haw i gy- northwyo ffuantwr, am nad yw y cyfryw yn amgen na dryglam ar y wlad a'r genedl. Hwtier hwynt tuhwnt o n tir, I gyrau y Gorllewindir, Ac na foed neb i adnabod Fod Cyinjo o'u bath mewn bod Gyrer i bant bob ffug gantwr Dros y don ar draws v dwr, 1 Fel na f'o dim ond doniau da Mwy i'w gweled yn Ngwalia. Dyna rigwm, a gwnaerl y darllenydd a fjno ag ef, ac addawaf i chwi eto ychwaneg ar y testyn hwn, os byddant yn dderbyniol o ddwylaw HILN WADPOTWR.

LLITII YR ESTRON. MR. GOL.—Yn y GWLAJDGARWR cyn y di- weddaf, rnae cyfaill a eilw ei hun Brochwel Ysgythrog yn fy meio am gofnodi peth yr ail°waith. Mae'r cyfaill wedi gweled rhyw- beth na welodd neb arall o'r lie hwn. Holed Brochwel" ef ei hun eto, feallai mai breuddwydio a wnaeth. Gobeithio nad oes dim yn fy llith yn peri iddo anesmwytho a chynddeiriogi, oblegyd felly maè'r llewod yn myned pan y cant eu haflonyddu. Pa beth mae'r cantorion, y sonia ef am danynt, wedi wneuthur iddo 1 Clywais fod chwilio mawr am yr Estron," efallai ei fod yn credu fy mod yn eu plith, a thrwy hyny ymosod arnynt un ac oil. Na, 'rwyf fi fel yntau yn meddu ar ormod a "hunanoldeb" i fyned i gardota. Carwn pe bae'r eyfaill yn gadael y dieuog yn llonydd, a pheidio rhoddi enw gweinidog yr efengyl yn ei lith cenfigenllyd. Pa le mae'r llawer o newyddion dyddorol oedd ef yn son am danynt 1 Methodd a chael dim ond un o'r diwedd. Yr oeddem yn disgwyl cael hanes yr anrhegu mawr fu yma; ond, fel y dywedodd yntau, "rhag bod neb yn syrthio i ddinodedd," rhoddaf fi yr hanes. Daeth boneddigesau'r Heol Fach i'r penderfyniad o roddi anrheg i gyfaill ag sydd yn hoff iawn am dano, a'r anrheg oedd penny whistle, yr hon a gynwynwyd gan Miss Clywais fod y eyfaill yn falch iawn o'r anrheg. Y maent yn bwriadu cyffwyno un eto iddo, sef cod ledr, fel y gall uno'l' ddwy anrheg yn nghyd er gwneuthur bagpipe, ac yna bydd y cyfaill yn myned o fan i fan i gardota. Hefyd, bydd yn derbyn engagements fel solo singer a bagpipe player mewn cyngherddau, &c. Mae'r canu yn flodeuog iawn yma yn awr, os canu hefyd; mae rhywbeth gan y bechgyn yma yn y gwaith na chlywais i erioed y fath beth, y maent yn gwaeddu dyro i mi ffa" a hyny byth a hefyd^: rhyfedd iawn na fuasent yn galw am bys ambell dro. Rhaid i mi dynu at y terfyn yn awr, gan obeithio na fydd i neb glwyfo wrth ddarllen fy llith, yn enwedig y LI d onide, ni fyddaf end megys gwybedyn yn eu crafangau. Cewch dipyn o hanes y V -l-t-es genyf y tro nesaf, os bydd y llinellau uchod yn dderbyniol.—Yr eiddoch, ESTRON O'R YSTRAD. MR. GOL.Yn y GWLADGARWRam Chwef. 23ain, ymddangosodd ysgrif gan un a eilw ei hun "Brochwel Ysgythrog. Mae yn y lie cyntaf yn cwyno fod hanes cyfarfod adrodd- iadol wedi dygwydd ymddangos yr ail waith yn eich newyddiadur diau fod hyny yn angenrheidiol, a phe buasai heb ymddangos unwaith ni fuasai yn un colled i'r wlad. Ond nid dyna yr oil, ewyna fod pethau pwysig a dyddorol ereill yn cael eu hesgeuluso, ac yn myned heibio heb sylw. Cymerodd arno ei hun i roddi banes neillduol o ddyddorol, sef hanes cantorion o'r lie uchod a fu yn cadw gwylnos i ganu yr hen flwyddyn allan a ehroesawu yr un newydd i mewn. Mae hefyd yn cofnodi eu bod wedi canu yn dda o dan effeithiau "ysbrydoedd" (spirits) mewn gwestdy, ac mai yn y Gyfeillach grefyddol y nos Saboth hyny y buont yn parotoi eu gwaith. Os cymerodd y fath bethau le, pa ddyddordeb sydd o'u cyhoeddi ar led gwlad. Gwelir yma mai nid o ysbryd cariad at y cantorion y mae y "Brochwel Ysgythrog" hwn wedi anfon ei drwyth allan ysbryd cenflgen sydd dan wraidd yr oil, onite buasai yn eu cynghori gartref am eu diffygion cuddia gariad luaws o bechodau. Y mae Brochwel Ysgythrog" wedi addaw enwau y personaufu yncadw yr wylnos fyth-gofiadwy hon. Felly, dymunem arno eu henwi un ac oil, fel y caifo yr eglwys weinyddu atynt yn unol a'u tros- eddau, am fod yr ysgrif eisoes wedi creu teimladau digofus ond cofied y "Brochwel Ysgythrog" hwn ddyfod allan o dan ei enw prioclol, fel dyn gonest, ac nid llechu dan gysgod ffugenw, oni fydd iddo fod yn un a'i addewid. Ni fydd ei holl ymdrech ond ofer, ac ystyrir ef yn anwireadus holiol. Oyniann a hyna yn bresenol.—Yr eiddoch; MIN Y MYNYDD.

NEW SOUTH WALES. MR. GoL.;—Cyfeiriwydychydig ofyniadau ataf gan Mr. R. T. Williams, Treherbert, yn eich rhifyn am y Oiled cynfiaol o berthynas i'r wlad uchod. Drwg genyf iddynt ddianc yn ddiatebiad cyhyd. Y ddau ofyniad cyntaf ydynt y rhai eanlynol :— "1. Pa ran o'r wlad yr ydych chwi yn gyiiieradwyo iddynt sefydlu ynddi ? "2. Pa leoedd yw y rhai goreu sydd yno i weithwyr ( Ateb. 1. Gan na fum yn y wlad, ms geiiir disgwyl i mi wybod dim am dani ond trwy hanes. Y mae yn fy meddiant lyfrau gleision a anfonwyd i mi gan Lywodraeth Prydain, yn rhoddi hanes 11awn, yn fwnawl ac amaeth- yddol, o'r wlad; a gall Mr. Williams, neu rywun arall fyddo yn dewis, gael eu gweled a'u darllen, dim. ond galw yn fy swyddfa. Yn y llyfrau hyny, yr wyf yn cael fod yr aur yn ardaloedd Forbes, Grenfell, Young, Wagga Wagga (o Dichbornaidd goffadwriaeth), Braidwood, Bathurst, Ophir, Wellington, a Mudge. Prif faes y glo yw ardaloedd Sydney, Jervis Bay, Newcastle, Richmond, Bowenfels, Penrith, Barramatta, Woldongong, Greta, aMurrurundi. Eich trydydd gofyniad yw, Pa beoh ydyw sefyllfa y gwoithfeydd a masnach yno yn ystod y misoedd diweddaf hyn 1" Caiff yr Agent-General dan Lywodraeth Prydain ateb y cwestiwn yna. Dyma ddy- fyniad o lythyr a dderbyniais- oddiwrtho y mis cyn y diweddaf :—"I am directed by the Agent-General to acknowledge the receipt of your letter dated the 9th inst., and to inform you that there is not much demand for miners at present, those employed are only working half time all other labour much needed." Yn ol yr uchod, gwelir fed galw mawr yno am bob dosbarth o weithwyr ond y mwnwyr. Gof. 4. Pa. mor gysurus ydyw ar deulu- oedd a phersonau sengi yno yn bresenol i Nid wyf yn gweled, Mr. Williams, fod y ewestiwn yna yn berthynasol i mi o gwbl, oblegyd gwyddoch chwi yn gystal a minau fod cysur teuluol a phersonol yn dibynu i fesur helaeth ar y teuluoedd a'r personau eu hunain. Gwn gymaint a hyn, i mi fod yn siarad ag amryw bersonau yn ddiweddar fuont yn y wlad, a rhoddent ganmoliaeth ddirfawr iddi. Ddoe ddiweddaf eto, galwodd gwraig yn fy swyddfa, yr hon fu yno am flynyddau, ac y mae yn benderfynol o fyned allan eto ddechreu yr haf a'i phedwar plentyn gyda hi—un yn 19, llall yn 16, Hall yn 14, a'r llall yn 12 oed. Anffodion teuluaidd barodd iddi dd'od oddiyno, ac y mae y ffaith ei bod yn dychwelyd yno eto yn siarad digon. Gwyr Mr. W. mai y fare am fyned allan y llynedd i berson unigol mewn oed oedd 5p. 10s., ond eleni y mae wedi gostwng i 2p. Llong yn hwylio bob dau fis y llynedd, ond bob mis eleni. Ai tybed y byddai y Llyw- cdraeth yn gwneyd y gostyngiadau hyn, ac yn trefnu cyfleusderau deublyg i fyned yno, oni b'ai fod galw am lafurwyr yno ? Y mae y peth yn anomaly, ac mor annhebygol a dim ellir feddwl am dano. Wrth gwrs, nid oes genyf fi ddim ond ymddibynu ar reports y Llywodraeth, a gwyddom oil fod ei reports hi yn wir am Patagonia dro yn ol, sef talaeth na pherthynai iddi a 'does bosibl nacl yw yn dweyd y gwir am ei threiedigaeth ei hun, lie mae ei swyddogion ei hun yn gweini. Beth feddyliwch chwi? Y mae Mr. W. yn addaw gair eto ar ol yr atebiad hwn. Wel, ni fyddwn yn disgwyl am dano.—Yr eiddoch, Aberdar. BRYTHONFRYN. [Methwyd cael JJe i'r uchod yn ein rhifyn diwedd- af.-GOL.] MR. GOL., Dymunaf arnoch adael i'r llinellau a ganlyn i ymddangos ar un o dudal- enau eich GWLADGARWR yr wythnos nesaf, gan hyderu y byddant o les i'r rhai sydd yn bwriadu ymfudo tuag yno cyn y cychwynant. Er's tua thair wythnos yn ol, gyrais yehydig ofyniadau at Biythonfryn mewn perthynas i sefyllfa y trigolion, yn nghyd a masnach y He uchod. Credafryn gydwybodol mai ei ddy- ledswydd oedd gwneyd sylw ohonynt, gyda gwneyd sylwadau cywir a gwirioneddol ar y lie. Os yw y lie yn werth iddo chwythu yn ei gorn er galw dynion i fyned allan yno, paham lai nad yw yn werth iddo ef, ac ereill o'r agents yma sydd ar hyd ein gwlad, i roddi desgrifiad o sefyllfa pethau yno. Ond dyna, efallai ei fod ef yn rhy brysur gydag anelu trwyn ei fagnel mwyaf tua chyfeiriad Cin- cinnati" at y pwyligor eisteddfodol hwnw, neu ynte nid yw yn dewis gwneyd sylw o'r lie, am fod tlodi ac angen yn gordoi y boblog- aeth yna. Meddyliais wrth ddanfon y gofyniadau at Brythoafryn, y buasai yn gwneyd sylwadau byr ar y lie, fel na fuasai angen i mi na neb arall ysgrifenu dim o gwbl ar ei ol. Ond gait ei fod yn dewis bod yn ddystaw, ceisiaf wneyd yr hyn a ddymunwyd arnaf gan gyfeillion oddiyno, sef rhoddi braslun o hanes y lie, a hyny yn benaf trwy ddyfynu rhanau o'r llythyron a dderbyniais oddiwrthynt. Dechreuaf gyda'r llinellau yma, Rhodd- af yn awr i chwi fraslun o hanes y gweith- feydd, fel y gallo pawb farnu a fydd yn ddoeth iddynt ddyfod allan yma Y mae y district wedi ei orlanw y mae yma yn bresenol gymaint ddwywaith o bobl ag sydd yn abl i gael bywioliaeth gysurus. Dyna r gwaith a elwir New Lambton, dim ond dau ddiwrnod a haner weithiwyd yno y pythefnos diweddaf. Pedwar diwrnod weithiwyd yn War at a. Gweithiwyd saith diwrnod yn Old Lambton, ond y mae'r gwaith hwn wedi ei orlanw tyrant ydyw y meistr hwn pe byddai yn cael ei ffordd, ond y ma,e undeb y meistn a'r o-weithwyr yn ei gadw i lawr; nid yw hwn yn perthyn i'r undeb, felly mae yn gorlanw ei waith a gweithwyr trwy gadw agos gymaint arall ag sydd angen arno, er mwyn eu cael i weithio am brisoedd digon isel. Tri diwrnod y gweitlnodd gwaith v Co-operative, a rhyw- beth yn debyg o waith griodd Greta ac Anvil Creek. Gweithiodd y Minnau yn well na'r un ohonynt, for a ivonder; ond y Borhol yn bur slack. Dyna fi wedi euwi y cwbl o r gweithfeydd, gan roddi crynodeb o'u hamser o-waith yn ystod y pythefnos diweddaf, goreu y medrat.. tj.it Yn awr, fe wel pawb nad oes ond tio^cli a all ddilyn y fath farweidd-dra ac arafwch mewn masnach a hynyna. Ac fel prawf o wirionedd hyn, dyfynaf a ganlyn o lythyr a dderbyniais er's tua mis yn ol Y mae yn diotach yma lawer nag yn y wlad yna y mae yma deuluoedd wedi bod yn treio byw ar fran a Polard, ond y mae Pullock wedi deffroi i gynorthwyo, ac yr wyf yn danfon papyrau i chwi gael barnu trosoch eich hunain, yn y rhai y cewch weled hanes y Now Lampton Relief Fund," ac fel mae y wlad wedi codi i'w cynorthwyo. Yr oedd yno ugeiniau os nad canoedd yn dyoddef eisieu, a dim lie ganddynt i nesu draw, oblegyd fod y gweith- iau vn orlawn o weithwyr, a dim llawer o fasnach mewn glo yn cael ei wneyd. uy- nghorwch bawb i beidio dyfod i wlad yr eisieu. Nid ydwyf yn rhoddi llyw rhy ddwfn ar amgylchiadau, oblegyd mae yn dlawd druenus yma pe gallai canoedd yma dd'od i'r hen wlad, hwy a ddeuent. Y Miacnt yn melldithio yr agents am ddanfon dynion I yma i lewygu o eisieu. Yr wyf yxi dymuno bod yn rhydd oddiwrth waed pawb a ofyncr gynghor genyf gan hyny, fy nghynghor i bawb yw, aroswch gartref." Yn awr, ddarllenydd, dyna ddyfyniad a dda,u lythyr cyfaill ag sydd yno er's tua phymtheg mlynedd ac yn awr, wrth derfynu hyn o linellau, dymuna.f ddweyd nad wyf am -at¡11 neb rhag myned yno, ond bydded i bob un farnu drosto ei hun. Ac os bydd Mr. Gol. yn caniatau, rhuddaf ddyfyniad o un arall a dderbyniais er's tua pythefnos yn ol, yn nghyd ag ychydig o hanes y relief fwnds yr wythnos nesaf. Felly, rhag eich blino a meithder y tro hwn, terfynaf, yn gywir, Treherbert. REES T. WILLIAMS.

GrOHEBXAETH 0 L'SEPWL. NODIADAU AMRYWIOL. Nid oes dim o ddyddordeb neiiiduol wedi ei wneyd gan seneddwyr y wlad yr wythnos a aeth heibio—dim mwy na'r hyn a ellir ei ddynodi, gyda phriodoldeb, yn curo parwyd- ydd. Ni cheir yn y cylchoedd uchelaf nemawr ddim gordrwst a brwd dadleuon, fel y buasern yn disgwyl cydrhwng y gwahanol bleidiau. Dim, yn benderfynol, wedi ei wneyd ar y pwnc Dwyreimol yn aiugen na ehorddi yn yr un man. Llawer o chwerthin, yn mhlith y miloedd, oedd ar laniad yr asynod gwynion, y rhai a drawsgludwyd yn yr agerlong Sidon, o wlad y Twre i Arglwydd Salisbury. Myit rhai amheu y gosodiad fod y boneddwr wedi talu am danynt, ond fod y Sultan wedi eu cyflwyno fel anrheg i'r cenadwr Prydeinig. Odid na cheir llawer o ddifyrwch yn y dyfodol ar benau yr asynod gwynion. Ai tybed fod y Twre yn tybio nad oeddyn Mhrydain ddigon. o asynod heb achos allforio ychwaneg ? -Er y dichon nad oedd y nifer yn llawer o rai gwynion, ond sicr ydyw fod yma luaws o rai brithion a lliw dipyn yn dywyllach. Y farn gyffredin ydyw fod dyfodiad yr asynod gwyn- ion i Loegr yn arwyddo fod diwygiadau gwleidyddol i gymeryd lie yn ein gwlad, a bod dyddiau gwell i wawrio ar y werin yn. fuan ac os feUy, y mae I we i ni weled. ychwaneg o asynod gwymon yn cael eu. trawsgludo i'r wlad, os oes rhywbeth a wnelo y pedwar carnolion a diwygiadau. Peth doniol iawn fydd gweled Yr hybarch flaenor Ben Yn chwilio cylchoedd abred Ar gefn yr asen Ven, Er llunio diwygiadau A gwella cwrs y byd, Gan ddwyn pob rhagorfreintiau I'n cyrhaedd oil i gyd. Hwyrach y cawn air oddiwrth eich gohebydd o Lundain wedi y cyrhaeddo yr asynod i gynteddau Sant Stephan. Mae gohebwyr rhai o'r papyrau Seisnig, braidd, yn cellwair pan yn ysgrifenu am y newydd- ddyfodiad i'r wlad. Gadawaf y mater, yn awr, er mwyn symud yn mlaen at bethau ereill, rhag dig- wydd i mi fyned yn asyn fy hunan wrth son am asynod gwynion. Mae yr etholiad yn Launceston yn tynu sylw cyffredinol, am fod y cynaelod wedi ym- ddiswyddo er mwya ei gyfaill, y Cyfreithiwr Cyffredinol. Geihv un gohebydd Llundeinig Syr Harding Giffard "The Wandering Jew of Parliamentary Candidates," a'i fod, o'r diwedd, wedi rhwyfo ei gweh i ddyogelwch yn hafan dawel dinod iaunceston, lie y gall orphwys ar y rhwyfau am ychydig. Pan yn ysgrifio hyn o linellau, nid oes un wybodaeth benderfynol wedi dyfod i law am ganlyniadau yr etholiad—pa un ai Giffard ynte Drink- water sydd wedi cael y fuddugoliaeth. Mae y naill fel y llall yn awyddus am yr anrhyd- edd, oblegyd y mae y ddau wedi bod ar y maes etholiadol cyn y tro hwn. Cewch air eto ar y pwnc cyn yr eloch i'r wasg. Mae y wlad yn ystyried Mr. MacdonaldL Eel cynrychiolydd y dosbarth gweithiol yn Senedd Prydain, ond y mae yn amheus genym a ydyw yr hyn a or^nodd i'r t sgrifenydd Car- trefol ar bwno carchariad y glowr hwnw, dro yn ol, yn adiewyrchu unrhyw urddas arno yn y swydd hono. Carcharwyd y dyn am dri mis gyda llafur caled am ladrata eiddo ei gyd- weithiw. Cafwyd y dyn yn euog, ar ol prawf vnai^l a diduedd, o newid y cyfrif- ddarn ar feni glo ei gyd weithwyr. Beth bynag oedd moddwl yr Aelod Seneddol ar y mater pan yn gofyn y fath ofyniad, ma.e yn ddigon amI vrg ei fod allan o le yn hollol yn cymeryd y fath bwnc mewn Haw, oblegyd swyddogaeth y Llys Gwladol ydyw cosbi am ddrygioni, ac nid wyf yn meddwl y gallesid llunio lladrad gwaeth l1n,'r un dan sylw. Gweithiwr yn cvnllwyn i ladrata llafur ei gymydog sydd yn un o'r gwelthredoedd mwyaf dirmygus ac iselwael, a phe cawsai v trosedd- wr chwech mis o garchar gyda llainr, ni buasai yn fymryn gormod i gyfateb natur y trosedd. Os nacl oedd gan yr Aelod parchus rywbeth gwell a mwy pwysig i'w ddwyn o flaen y senedd, buasai yn fil >gweli iddo dewi a bod yn dawel. Dysgwyliwa bethau gwell oddiwrbh y dynion hyny sydd yn hawlio yr anrliydedd o fod yn gynrychiolwyr y dosbarth gweithiol yn s me chI y deyrnas. Caiff pethau o'r fath sylw mwy prydlawn ya y dyfodol; ond eto, nid yw yn rhy ddiweddar i wneyd sylw ar weitheed fel yr uchod, sydd yn an- nheilwng o'r wlad a'r genedl. Melus iawn i mi fuasai bod yn alluog i gylioeddi i'r darllenydd ryw newydd da a dymunol, ond nid oes i'w weIeel ddim cymaint aVnledr llaw o lewyrch goleuni yn ymddangos ar gylch masnach a'r unig obaith sydd yn aros ydyw, y sylweddolir yr hen ddiareb Po dywyllaf y nos agosaf i gyd ydyw toriad gwawr." Yn ol y deall ba.ch sydd genyf am y byd a'i helyntion, mae ynwyf yr hyder llwyraf fod yr olwyn ar droi mae wedi troi yn ddigon gwir yn y eyfeiriad gwrthwynebol, fel nas gall y dydd fod yn mhsll pan gawn y mwynhad o weied yr oJ;wyn yn troi yn y cyfeiriad priodol er adne"vyddu gwen y gweith- iwr, a bywiocau y calonau llesg sydd wedi bod yn curo megys rhwng bywyd a marwol- aeth. Fe ddichon i'r gortlirwm a'r caledi sydd wedi cael ei ddyoddef o fewn y blynydd-