Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
[No title]
^MAKFASI.—EPPB'S COCOA.—GRATEFUL AND COMFORT- **&>—The vtry agreeable character of this preparation has ^Jlered it w general favourite. The Civil Service Gazette ^Barkis The singular success which Mr. Epps attain- r»by his homoeopathic preparation of cocoa has never surpassed by any experimentalist. By a thorough j^owrietjge of the natural laws -which govern the oper- of digestion and nutrition, and by a careful appli- ytoo of tin* fine properties of well-selected cocoa, Mr. has provided our breakfast tables with a delicately ponied beverage which may save us many heavy rotors' h! lis." Made simply with boiling water or milk. by t- .c Trade only in J lb., J lb., and 1 lb. tin-lined £ labelled—JAMES EPPS & Co. Homoeopathic Chern- ov London.
YMFUDIAETH.
YMFUDIAETH. GAIR NEU DDAU AT "UN AM WYBOD," .Syr,—Darllenais eich ymofyniadau ar "Ym- Jjjdiaeth yn y GWLADGARWR am y nawfed 0} mis hwn, ae yn gymaint ac na chymerodd sylw o honynt hyd yma, nis gallaf lai na gymeryd y cyfleusdra hwn i geisio eu liatsb. Eich gofyniad cyntaf ydyw, pa un y w y '°rdd rataf i fyned i'r America. Nis gwn iawn pa beth a feddyliwch, sef pa un ai ^feirio yr ydych at bris y cludiad, yet-) at y ftiybr goreu o fyned yno. Gymeraf yn gan- *taol mai y diweddftf. Rhaid addef fod, fel Mywedwch, "oruchwylwyr yn y wlad," a E** dynion yn ymddiried ynddyntond ol fy marn ostyngedig i, dyna un o'r ybrau mwyaf annoeth ac y gall neb a jjTddo wedi bwriadu ymfudo, ei gymeryd, sef blaendal i'r goruchwyliwr hyny. Ni ddYIllunem ar un cyfrif ddweyd gair isel na tvael am y cyfryw, ond ar yr un pryd, fe ^ein sylw reswm. Da a doeth y gofyn- >%h Pwy sydd yn Liverpool yn eu der- ail?" sef derbyn y rhai fyddo wedi talu Kendal yn y wlad.' Rhaid ateb neb yn y JWbedin, neu yn llawer iawn rhy ami pa fodd ^ag. Yr ydwyf yn llygaid-dyst o'r tribini *«ð rhai a wnaethant hyn iddo. Gofynaf, fath oedd eu sefyllfa ar fwrdd y llestr yr ^dynt yn ymfudo ynddi ?" Dyma yn fyr Woedd. Yr oeddynt yn nghanol dyeithriaid, ^nid^n unig dyeithriaid, ond Gwyddelod ^dyeithriaid, ac o wahanol genhedloedd an- ^aidd ereill, pa rai nad oeddynt yn fwy ij^as i fod mewn cymdeithas mwy na theirw Yr oedd ein cydymdeimlad a'r cyf- yn fawr. Ie, pwy sydd i ofalu am dan- *^tyn Liverpool? Y mae cael goruchwyl- i ofalu am yr ymfudwyr yn Liverpool, gwirionedd yn haner myned i'r Amer- os nad yn dri chwarter. Y mae caol ^ywnn i ofalu am danynt yma yn anhebgorol ^enrheidiol iddynt, a chan hyny, dylent ^Wilio am y cyfryw. Ond cyn y gellir Jel hynyi berffeithrwydd, y mae yn rhaid pidio talu yn mlaen yn y wlad, onide, yn ami, gadewir hwynt i weithioeu flfordd fel y mynont, ac fel y gwelont yn oreu— i'r America neu beidio; ac y mae talu y dull hwn, yn eu gosod mewn sefyllfa ag v^aent yn bur debyg o gael eu gorfodi i ychwaneg am ymborth a llety yn ystod wosiad yma cyn hwylio i ffordd. Os ydych, syT, wedi bwriadu ymfudo, j^ghorem chwi yn y modd mwyaf didwyll *oddi eich holl ymddibyniaeth ar recom- r^dation y cyhoedd. Gwrandawer pa beth j ^fywedir gan y cyhoedd. Y mae yn rhaid ddadgan fy anfoddlonrwydd o weled o enwan gweinidogion wrth gynffon ^oell i hysbysiad mewn perthynas i ymfudo, newyddiaduron. Byddwn yn un o'r os nad y diweddaf, i amcanu at ddaro^t- ^8'iyr un o'n gweinidogion Cymreig ond wir a hyny, yr ydwyf yn mawr ofni, a 11 yn credu, y bydd y pulpud Oymreig cyn l^flawer o amser eto wedi ei iwyr werthu Y ipa^ T ptilpud yn Ueomddigon v fJylch i'r pregethwr droi ynddo—^gadewer r^ach i'r masnachwr. Pawb ei datws ei ydyw y goreu gyda phob peth.. Qredwn enw ami i weinidog parchus a chyfrifol, w^wiogodi lawr yn y dull hwn, pryd na JWai ddiift am alluoedd a chymhwysdeiau 011 hyny i gyflawni eu dyledswyddau. £ \beth ydyw hyn ond prawf o ddynion yn Borchymyn nefolaidd hwnw o eiddo jj^d^og," Meindied pawb ei ftwaes ei hu«." U^ftaf «to, cyfii^red pawb .sydd yn bwT- jMifadd, ^MmtfrnrnMHon y cyhoedd. ^P^fwch bob dim, ft delMch yr hyn sydd ydoedd cyngor_yx_. Apostol Paiil, ac y bhZ 7?gor yn 1111 hwn. ac yna ni raid ft ymradwyx Wca^4ffwain i'r y Us' weai disgyn cyn Q;úh cael lodgings cysurus, a Ue i gogyddio ei fwyd ei hun yn rhad gyda'r goruchwylwyr sydd yma, ond nis gallaf ddweyd pa faint yw pris y llety. Os ydyw "Un am wy bod" yn bwriadu ymfudo, goddefed i mi recommendio i'w sylw y gwladgarwr twymgalon Cymro Gwyllt," Union Street, o'r dref-hon, fel un a laawa i fyny eich holl angenrlieidiau mewn perthynas i ymfudo. Y mae ei fod gyda'r gwaith hwn er's cymaint o flynyddoedd, yn brawf amlwg o hyn, heb son am dystiolaethau y rhai a aethant ymaith trwyddo, pa rai sydd yn glod i'w enw. Y mae y ffaith ei fod wedi booliio mwy o Gymry na'r un goruchwyliwr Cymreig arall yma, yn llefaru yn uchel o'i blaid fel un a ofala am y teitb wyr yn y modd ac y dylai wneud hyny. Fe gyferfydd a hwynt ar y Landing Stage, neu yn y Railway Station, ac aiff a hwynt oddiyno i'r ty y mae yn aros. Y mae yn talu sylw neillduol hefyd i luggage y rhai fyddo tan ei ofal. Cant bob caredigrwydd ganddo yn ystod eu harosiad gydag ef. Cymer hwynt ar fwrdd y Hong mewn gair, ni bydd dim yn eisiau na bfdd i'r Cymro ei gyflawni. Y mae y ffaith yma erbyn hyn yn ddiareb yn mysg y Cymry. Rhag ofn cyme-ryd gormod o'cli gofid, (prin y mae yn ddiameu,) mi a derfynaf ar hyn, gan addaw ateb pob cwestiwn a allaf o eiddo Un am wybod," trwy gyfrwng y GWLADGARWR. Ydwyf syr, yr eiddoch yn gywir, Liverpool, Hydref 16eg. MERSEY.
[No title]
PELENI IIOLMTAT.-Rheol Bywyd — Y prescnol yw y cyfle mwyaf cymhwys i sylwi ar y pegynau ac mui.' techyd pawb yn goiphwys avnj ot. Mae yn rhaid can allan o'r cyfansoddiad yr bollanmh .,¡redd ar eu ymddmvusiad cyntaf. Mae gwisgnedd. n'bwvdydd yr hwn « dvvtiiir yn dda yn y cyfansoddiad dynoi, yn rlmjm 0 fryfoethogi y gwaed a'i "elfonau meithriuol. Mae rbiin >recJdau y cyf newidiad graddol a weithir ganBeleni T'uredirf Hot oway yn ateb yn sywir i'r angcnnieidiao hyn, ac maent yn cryfhau y giau ac yn adfer cy!ch«'d;ad ? srvawl i'w le yn arefnus a rheolaidd. Mae y reieni rh&goroi hyn yn cadw rhaúau natariol y coffT mowu fath g) !r,ct¡¡Jelld, fel y maent yn atal poen yny pen o bob math, y heil, twymynau, y clefyd rhydd, (diarhoea,) a phob anhwriderau eytfelyb.
DEWI HARAN A GWANFARDD.
DEWI HARAN A GWANFARDD. Mr Gol.Ni frdd i mi gymeryd un sylw pellach o Gwanfar id a'i lythyron, hyd nes y delo allan dan ei euw priodol. Peth digon hawdd yw arliwys pob llysnafedd ar gymer- iadau drwy y wasg dan gysgod ffugenw. Gwaufardd, dy anig wynfyd Yw bel crach fel bawach byd. DEWI HARA.N.
AP RHYS A CAP AUR.
AP RHYS A CAP AUR. Mr. Gol.Y mae Ap Rhys wedi brochi yn ofnadwy am i mi ddweyd mai Llanfairmuallt ydyw nyth bradwyr y Tywysog Llywelyn, a dywed mai yn mhentref Aberedw, yn sir Faesyfed, y bradychwyd ef. "Ond," meddai, "a chaniatau mai yn Llanfairmuallt y cyflawn- wyd yr anfadwaith, nis gall dim fod yn fwy annheg ac afresymol na danod peth fel hyn i'r trigolion oblegyd, fel y gwyddys, y mae llawer o weithredoedd wedi eu cyfiawni gan ein tadau yn yr oesoedd tywyll a aeth heibio, nad yw yn hawdd cael genym yn bresenol eu harddel. Y mae llawer peth yn fwy aunheg ac af- resymol na danodiad o beth felly. Gwnaeth Crist yr un fath a'r Ysgrifenyddioa a'r Phariseaid. Darllened Ap Rhys yr hanes, caiff weled fod cyd-darawiad hapus rhwng y naill a'r llall. Cydwelwyf ag ef yn nghylch y darn olaf o'r difyniad; oblegyd nid yn rhwydd y gellir cael neb i gyfaddef rhyw weithred- oedd felly, ond ceisiant eu celu, ac yn y di- wedd eu gwadu. Clywais ambell un sydd yn dra hoff o'r genedl Seisnig, yn dyweyd na fu y fath beth a "brad y cyllill hirion." Ond y mae chwedl yn ein plith ni y Cymry, sydd yn profi yn amlwg fod y dywediad hwnw yn wir. Pan gyflawna rhywun na fydd yn uchel yn meddwl ei gydnabod, rhyw ddrygioni, dywed ambell un, "Yr oeddwn i yn meddwl fod rhyw ddrwg o dan ei lawes." Beth ydyw y ddiareb hon, Die Shon Dafydd- iaid, onid yr un a'r gyllell hir o dan lawes y Sais ? Y mae yn naturiol i Ap Rhys i ganmol tref ei enedigaeth, er hyny, bydded hysbys iddo fod Idwal yn ddigon gwybodus o hanes ei wlad a'i genedl, i brofi mai yn ei dref anwyl ef y preswyliai bradwyr y Tywysog Llywelyn, ac y mae yn rhyfedd genyf, os na welodd sylw o'r fath cyn hyn ar wyneb y GWLADWR. Fe wnaed sylw cyffelyb gan un sydd, hyd y gwn i, yn fyw ac iach yn awr, a phaham na buasai yn codi gwrthddadl y pryd hwnw? Hefyd, oni wp: ApRhysamytysyddwedi ei adeiladu, fel y dywedir yno, ar y fan y claddwyd ein holaf Dywysog ? Ac oni wyr am y cleddyf a gafwyd yn afon Muallt, os wyf yn cofio yn iawn, ag y tybir mai cleddyf Llywelyn ydoedd ? Holed Ap Rhys ei gymydogion, a oes gwirionedd fod dau dra- ddodiad o'r fath hyn yn eu plith ai peidio. Y mae y sylw a wnaethum ar grefyddwyr Llanfairmuallt, wedi ei gael o enau gwr a fu yno, ac sydd er ys blynyddau bellach wedi myned i ffordd yr holl ddaear." Nid fy mhwnc i oedd dweyd beth yw crefydd bur. Cymeryd y mater i fyny wnaethum o lythyr Cap Aur, yr hwn, wrth sylwi fod achosion crefyddol Cymreig yn diflantt mewn rhanau o'r Dywysogaeth, a ddywedodd y buasai yn dadleudros grefydd bur hyd farw. Os ydyw am gael gwybod beth ydyw crefydd bur, gofyned i'w frawd Cap Aur, gan mai efe a esgoroddar y cyfryw. Fe gaiff Cap wneud sylwadau o'r fath os caiff rhywun. Ond mor belled ag yr wyf fi yn deall, nid yw y GWLADGARWK wedi ei wEeud i drafod mater- Ion o'r fath am hyny, rhaid i Ap Rhys fy nghymeryd yn esgusodol am beidio egluro fy meddwl. vYn ne6hren ei lith, dywed Ap Rhys, fel pe buaswn i wedi dweyd yn amgen, nmi am- can iaith ydyw gosod â1;1ap. y meddwl. Dyna ynMlaury^eilunu^mj^fii^yjreifeis iyn amgen Ap Rhys 1 iSTi daywedais fod dim yn y Gymraeg yn ein gwneud ni yn well na chenedloedd ereill; ond credwyf ei bod yn gystal iaith ag unrhyw iaith arall, a'n bod ninau fel cenedl yn gystal ag unrhyw genedl arall. Yr hyn oeddwn i yn ymgyrhaedd ato oedd, fod crefydd wedi colli ei pburdeb yn mhlith y rhai hyny sydd wedi ac yn diystyru eu hiaith a'u cenedl. Yn mhellach, nid yw fod y Saesonaeg yn cael ei siarad gan driugain a phump o filiynau o bersonau, yn un rheswm ei bod yn feddianoi ar hanfodion iaith. Yr unig reswm a ellir yn deg ei roddi dros boblogrwydd y Saesoneg, ydyw y dylanwad sydd gan y Saeson ar v byd. Bu y Groeg a'r Lladin yn llawer mwy poblogaidd yn eu dyddiau hwy, nag y w y Saes- oneg yn awr. Y' mae y rhai hyny wedi myned i lawr, ac fe a y Saesoneg i lawr ar eu hoi pan gyll y Saeson eu dylanwad. Hefyd, peidied Ap Rbvs a thvbio fod y Gymraeg i wywo a marw," oblegyd fod Cap Aur yn dweyd mai marw a wúD, hi. Na, na y mae yr argoelion yn rhy bria o lawer i mi gredu rhywlol felly. Y mae y Gymraeg 3 n boblogaidd iawn eto. Y mas miloadd lawer yn ei siarad ar gyfandir mawr America heb- law nyni ein hunain, ac ni fydd i ni ei rhocldi i fyny ai gais Cap Aur, er ei holl resymau (?) Gellid meddwl wrth lythyr Ap Rhys, nad yw trefn Rhagluniaeth yn caniataa i'r hyn sydd dda i wywo a marw. Bu achos y Duw byw yn llawer tebygach i farw nag yw y Gy- mraeg yn bresenol; onid do, Ap Rhys ? Os na wyddost frawd, edrych yn ol tua chaeth- iwed Babilonaidd. Dyna yr enghraifft olaf a gawn o grefydd mewn iselder a chei weled yn union fod yr hyn a ddywedwyf yn agos a bod yn wir ond er ei bod yn wan ac yn y pant, yr oedd yn bur," chwedl Cap Aur ac nid rhywbeth yn gweithio wrth scwar a chwmpas fel eiddo y Saeson. Y cynghor goraf a allaf ei roddi i ti wrth derfynu hyn o lythyr ydyw, paid byth ag achwyn dy fod yn cael dy insulti,) wrth ddy- weyd y gwir wrthyt, ac am danat. Nid oeddwn yn bwriadu dolurio teimladau neb— dweyd y gwir oedd fy unig amcan. Cofion cynes at Morgan Olwg Fforchog. Gwelodd hwn fy iaith isel i, ond methodd a gweled eiddo Cap Aur. IDWAL.
CAP AUR A'R IAITII GYMRAEG.
CAP AUR A'R IAITII GYMRAEG. Yr ydym yn darllen. llithi&u Cap Aur, a'n meddwl ni am daao yw, gan nad faint o gam- syniadau y mae yn wneud, yr ydym yn sicr o un peth, beth bynag; a hyny yw, yr enw anghymwys y mae yn gymeryd arno ei hun, set "Cap Aur." Dylasai, gyda mwy o briod- oldeb, gyfenwi ei hun yn Cap Draenog. Nid ydym yn canfod dim tebygolrwydd ynddo i'r metel gwerthfawr hwnw, oddieithr yn ei liw, efallai,-nid aur yw pobpeth melyn.
'I'AT BWYLLGOR EISTEDDFOD…
AT BWYLLGOR EISTEDDFOD JERU- SALEM, TON, YSTRAD RHONDDA. Foneddigion,-Carwn i chwi hysbysu, trwy gyfrwng y GWLADGARWR, a ydyw yr oil o'r Bass Solo, "The Trumpet shall Sound," i'w ganu ddydd yr Eisteddfod, gan y dywedir yn ngwaelod y ddalen yn y Messiah fod yr ail ran fynychaf yn cael ei gadael allan (omitted) pan y cenir y solo yn gyhoeddus. Atebiad i'r uchod a foddlona lawer heblaw UN AM WYBOD.
[No title]
VERDICT, NOVEMBER 11TH.—" The inquest on the body of Albert Edward Johns, the child of R. Johns, tailor, of 7 Morley Street, Plymouth, who was burnt to death the previous day, was held yesterday at the Cambridge Ina, before J. Edmonds, Esq., coroner. It was shewn that the deceased, in the absence of its mother, must have lit some matches which were on the table, ani thus set fire to the room. The jury, by their foreman, Mr. Rolestone, in returning a verdict of' Accidental Death,' recomended the use of Bryant and May's Special Safety Matches, which light only by friction on the box in which they are con- tained. In this the coroner concurred."
LLYGADBYLAF A DEWI WYN.
LLYGADBYLAF A DEWI WYN. Mr. Golygydd,-Clywais lawer gwaith y chwedl ddamegol hono am lyffant yn ym- chwyddo er ceisio ymddangos yn gyffelyb i darw, ac yn ei ymgais at hyny, yn hollti; ond ni welais eglurhad gwell o'r ddameg erioed na'r hyn a ymddangosodd yn y Feltten ddi- weddaf, pryd y darfu i'r bodyn bychan, hunanol, a eilw ei hun Llygadgraffach, yn ei orymchwyddiad, hollti yn ddau, ac i gynwys- iad llysnafeiddllyd a chwerw ei gylla orlawn ymdywallt allan. Yn y bangfa hon hefyd, gwnaeth ymgais (fel y dywedir y gwna rhyw- ogaeth neillduol o lyffaint) i daflu cynwys ei gylla ar draws pawb a phob peth perthynol i'r GWLADGARwR-yn dderbynwyr, gohebwyr, golygwyr, cyhoeddwr, argraffwyr, ie, heb gymaint a gwneud eithriad o'i gyfaill-diawl y swyddfa—a hyny yn unig, fel y tybiwyf,am nad ydynt yn chwythu yn unfrydolyn nghorn arian Y Dysteb. Yn y GWLADGARWR am Awst yr 28ain, darfu i mi wrthwynebu ychydig o haeriadau ac ensyniadau celwyddog Llygadgraffach, ac ni wnaeth gymaint ag ymgais at fy ngwrth- brofi, ac nis gall fy ngwrthbrofi ychwaith, er cymaint ydyw ei allu a'i gyfoeth ieithyddol; ac o herwydd nas gall, fel ag i gadw i fyny y pwff tragwyddol a berthyn iddo, y mae yn troi at ei hen arferiad fawlyd o geisio taflu llwch (y felin) i lygaid y cyhoedd, gan gredn y dalla efe hwynt a hwnw ond ofnwyf eu bod wedi dyfod ya. rhy gynefin a'i lwch, ae y gallant Weled trwyddo yn gystal ag yntau erbyn hyn. Ond yr unig beth sydd yn ddrwg genyf ydyw fod neb yn cael ei feio ar gam; ac yn wir, ni fuasai achos am hyny pe buasai Llygad- graffach yn derbyn y cynygiad yn fy llythyr cynjtafj, » dyfod allan dan ei enw priodol; ond gw-ellganddo ef, yn ol ei arfer, fod fel rbyw: Harry Clifton ar dudalenau y Fellten, iLÐkymw- iaoou-ambell dro yn olygydd pwysig, a thro arall yn ohebydd achlysuroL Gan ei fod yn methu gwrthbrofi fy ngosod- iadau, y mae yn ei lid a'i gynddaredd yn pen- derfrnu ymddial i ddechreu ar ysgrifenydd hanesion tramor y GWLADGARWR, druan, o 'herwydd, y mae yn debyg, i hwnw roddi. benthygy Pryddestau ar Eden i'r Wil o'r Felin yna ond didch yn fawr i'r cyfaill hwnw, gan nad pwy ydyw, am dnangos i'r wlad, trwy ei ddyfyniadau, y gwahaniaeth rhwng llwch aur a blawd llil a'r gwahaniaeth mawr sydd rhwng hufen barddoniaeth bur a glasdwr prydyddiaeth baledaidd. Nis gwn nemawr am allu casglydd a chyf- ieithydd hanesion y GWLADGARWR, ac nid oes a fyno hyny ddim a'.r pwnc ychwaith; ond gwn nad yw yn anhawdd iddo fod cystal a chyfieithydd hanesion y Fellten ac fel prawf o hyny, dyfysat frawddeg o hanes y Gyf- lafan erchyll yn Ffrainc," yr hwn a ym- ddangosodd yn y Fellten am y cyntaf o'r mis presertol. Er m'wyn gwneud pob chwareuteg a'r dyfyniad, dyfynaf frawddeg gyfan—o ddi- weddnod i ddiweddnod, a dyma hi:—" Dy- wedir fod y cyrlf yn hollol dwym pan gan- fyddwyd hwy, oddiwrth yr hyn y tybir fod y llofruddiaeth wedi ei grilawni tua 3 ar gloch boreu y dydd Llun caniynol." Brawdd«-g fen- digedig, onida ? Er ys ychydig amser yn ol hefyd, dywedai Rabbi mawr y blawd wrth rai o'i ddvsgyblioa eiddil, oddieithr iddynt ddi- I wygio y buasai yn rhaid eu troi yn ol i ysgol rhagbarotoawl y GWLADGARWR, gan nad oedd- ynt yn deilwng o goleg y Fellten, ac er mwyn dangos safon uehel v coleg hwnw, dyfynaf yr englyn canlynol o'r rhifyn diweddaf o'r Fellten:— "Gwâl i ddyn yw y gwely-igysgu '\7*' Dan gysgod ei leai; Gorphwysfa i goiff fvddi O bob pla yn nghanol plu," Dyna safon y coleg, ond yn unig fod rhaid cofio mewn rhyw ddull am Y DYSTEB ?n nghanol ffwlbri dibwynt a chelwyddog y baldorddwr-Llygadgraffach, dywed wrthym ei fod wedi clywed y naill beth a'r llall. Pe buasai hyny yn perthyn i'r pwnc, buasai yn dda genyf roddi rhestr o bethau yr ydwyf finau wedi eu clywed; ac er na pherthynant, er bod yn debyg i ddyn mawr, a rhoddi prawf nad yw yr oil i'w clywed hyd yn nod yn y felin, rhoddaf finau i'r cyhoedd ychydig o fflecs. Yr ydwyf wedi clywed fod rhai o frawdoliaeth y glic wedi ceisio ail gyflogi y Dr. i draddodi y ddarlith yn Nghwm y Rhondda, ar ran y dysteb o gwrs, gan obeithio y ca efe ryw ddau neu dri i'w wrandaw y tro nesaf. Clywais fod lluaws o'n beirdd wedi bod yn Aberdar yn diolch i Mr Llwyd am ei ofal yn dewis dyn CYDWYBODOL fel canlynydd i'r diweddar hybarch Caledfryn-dyn nad yw yn agored i fits and starts, ac un a'i safon yn uwch am deilyngdod cynyrchion barddonol na bod yr awdwr yn dystebwr da, ac yn cadw Ilyfr cardotz,. Clywais mai y dull goreu o ddigon i gael tysteb genedlaethol ydyw cyflogi darlithwyr, cadw cyngherddau, balls, a pic- nics, a bod epay glic wedi bygwth tynu croen y llanc a feidd- iodd ddvwedyd gair yn erbyn y fath bethau, a'i wneuthur, medda yr epa, yn dd 1 ar unwaith. Clywais hefyd fod Dewi Wyn wedi ordero itau goffr haiarn mawr er cadw yn ddyogel yr WYTH PUNT sydd wedi eu cardota iddo, ar enw o dysteb genedlaethol, gan awenyddion congl Y Bardd yn y Fellten, ac ereill. Ond beth dal i mi fyned yn mlaen mor ddibwynt; nid wyf ond lolian wrth geisio dylyn lolyn. Ond eto onid yw yn drugaredd na ddis- gynodd y llwyth lol gorbwysig yna ar fy nghefn. lilipwtaidd i ? Y mae baldordd dibwynt yn drwm yn mhob agwedd arno ond pan y mae yn cael ei claflu mor ddidrugaredd, a hyny gyda'r fath egni pwysleisiol, pwy ond cewri a all sefyll. Yn awr, fy nghyd.lilipwtiaid, a Tom Thumbs y greadigaeth, cymerwch wers oddi wrthyffi. Os nad ydych yn gymaint o faint a'r cawr IOLO, na freuddwydiwch fyth am wingo yn erbyn dim a ddywed nac a wna teulu cawraidd y mellt yna, ac yn enwedig yr hyn a wna ac a ddywed yr archfelltenwr o'r Fro. Yr ydwyf £ yn nghanol yr ystorm, a'r mellt yn gwae o'm cwmpas yn mhob cyfeiriad, ac oni buasai fy mod wedi cael gafael ar am- ddiffynfa wladgarol, buasai wedi darfod am danaf. Yr ydwyf yn ostyngedig iawn, ar amnaid y Rabbi, yn ymgymeryd a'r enw newydd, ac yn addaw, os caf fy mywyd ganddo y tro hwn, na fydd i mi yngan gair (?) byth (?) yn erbyn ei ewyllys amerodrol a gormesol. LLYGADBYLASV
L'ERPWL.
L'ERPWL. Dydd Llun, Hydref 18. Y mae yn ymddangos fod yr awdurdodan gwladol yn penderfynu gosod terfynargynull- ladau Gamblers, sef y cyfryw hyny ac sydd yn cefnogi,rhedegfeydd,ceffylau, a phethau ereiU cyffelyb. Nid oes dim llai nag wyth o'r tylwyth mewn dalfa a digon tebyg y daw'r prawf i derfyniad tua dydd Mercher. Dyma un o'r prif achosion fod dynion ieuainc mewn sefyllfaoedd o ymddiried, yn ymgolli gan ym- ollwng i gymeryd yr hyn naclywynperthynidd- ynt Mynychuy Betting Rooms sydd wedi dyfetha llawer llanc, oblegid unwaith y dechreua dyn- ion ieuainc fyned i'r fath leoedd, un o fil na fydd ei dditvedd yn waeth na'i ddechreuad. Fel engraifft o ddrygioni y Betting Houses, wele enghraifft neu ddwy. Yr wythnoa ddi- weddaf, cafodd dyn ieuanc o'r euw Charles George, ei ddwyn o flaen y faine farnol, o dan y cyhuddiad o ladrata gwerth dau gant o btinaa o gemau perthynol i'w feistradoedd 'Md. Mickson & Williams, gemyddion pwysig yn Lord Street. Yn adeg y prawf, cafwyd aBan iddo gael ei arwain i'r trobwll gan ryw fast betting mem; a'r canlyniad fu iddo gael ei nun yn nwylaw yrawdurdodau gwladol, colli a
BEIRNIADAETH EISTEDDFOD IFORAIDD…
..Alan Bryn Dwysir.—Engly^ion gwychion !&*a eto ond buasent yn well, yn ol fy marn J. pe newidid llinell olaf yr englyn blaenaf, am J1ad. yw camwg yn air da (os gair hefyd) i gyfleu Y meddylddrych a fwriadwch iddo, sef cyn- *ychioli y gair Morganwg. Gallwch. newid tyn yn hawdd, a thrwy hyny wella llawer ar yr englynion. Ysgolor (2).—Yr hwn sy'n dechreu fel «yn:— Yegol Farddol i esgyn." Alae genyeh englyn da iawn i ddechreu, a da faasai genyf pe gallesid dweyd yr un peth am yr ail; ond fel y gwyddoch, nid yw yr ail toor ystwyth a llithrig a'r blaenaf, ac nid ydych. wedi gallu cyfleu eich meddwl ynddo Ryda y fath rwyddineb. Pe buasai eglura yn e dechreua yn diweddu ail linell yr ail 6Qglyn, buasai yn well yn fy marn i. *n awr, dyma fi wedi myned dros eich cyf- ftsoddiadau yn bur fanwl, ac yn ol fy marn i, ? pedwar cyfansoddiad goraf yw eiddo Yr jSttWoj? Fro Gwalia, Ysgolor 1, Alun Bryn ^Wysir,- ac Ysgolor 2. Mae yr englynion hyn 1n dds, ac yn lied gyfartal, ond barnwyf fod y fantol yn troi o ychydig o blaid Ysgolor yr .t. (rw barhau.)