Y Gwladgarwr

GWRTHHYEEL YN MHLITH Y MORMONIAID. ^ddiwrth y newyddion diweddaraf o dir- l°8aeth y Llyn Halen, cawn fod y gwrth- tyfel sydd yn mhlith y merched Mormonaidd erbyn amlwreigaeth yn cynyddu. Y yn ymddangos fod y mcrched Mormon- nad ydynt eto wedi "caclerefydd," yn gwrthwynebol i amlwreigaeth. Byddai Well ganddynt wario awr yn nghwmni ^feadur o'r un tueddiadau a hwythau, na "IVyddyn yn nghwmni y saint, yn enwedig os bydd y blacnaf yn ieuanc, yn dal ei ben yn uchel, a chyda'r cwbl o edrychiad da. Y mae y cyfryw i'w cael ar rai prydiau yn mhlith y Cenedloedd, ond nid un amser yn mblith v Mortnoniaid. Y maent yn dyfod i adnabyddiaeth a'r cenedloedd drwy eu brodyr, cyfeillion, yn y tabernacl, neu y chwareudy, a hyny yn y modd dirgelaf. Daeth mab ieuanc fel hyn yn gyfeillgar a Nabby, un o ferched Brigham, ac mewn ychydig amser addfedodd y cyfeillgarweh i wir"gariad. Trefnwyd yr ymuniad, gosod- wyd ceff'ylau yma ac acw ar hyd y ffordd yr oeddid yn meddwl dianc, hyd yr Umtah; ac er's ychydig amser yn ol, ar awr hwyr y nos, pan yr oedd y strydoedd wedi eu di- boblogi, a'r tywyllwch wedi gordoi y lie, gwelid yr anturiaethwr a'i gerbyd yn cyf- eirio i South Temple Street, heibio y Royal Grounds, y rhai oeddynt wedi eu cauad yn gynar y noson hono o herwydd rhywbeth; yn myned heiblo Temple Block, ac yn fwy gorllewinol fyth. Ar hyn daeth pedwar neu bump o heddgeidwaid allan o gymydog- aeth y Temple Office ac a ganlynasant y buggy. Yr adeg hon cymerodd trwst Ie, a chlywyd ysgrech ddystaw, wedi yr hyn y gwelwyd y Royal Carriage yn cyflymu trwy yr Eagle-gate. Cymerodd y cariad- fab ei gerbyd yn ol tua'r ystabl, a bu yn aros dros ychydig ddyddiau o amgyich y ddinas, ac wedi hyny aeth tua San Francisco. Caf- odd Nabby ei chloi i fyny yn y King's Castle, a dyna yr oil. Y mae yn ymddangos fod Nabby i'gyfarfod a'i chariad (John Smith) yn agos i dy ei thad, ac wedi myned yn ddiogel i'r buggy, yr oeddynt i ehedeg ymaith ar adenydd cariad i diriogaeth rhyddid. Modd bynag, yr oedd yn amlwg fod y ddau wedi cael eu gwylio, ac fel yr oedd y ferch ar esgyn i gerbyd ei chariad, ymaflwyd ynddi gan yr heddgeidwaid a gosodwyd hi yn ngherbyd Brigham, yr hwn oedd ganddynt wrth law, ond gadawsant y cariadfab, o herwydd rhywbeth nad ellir cyfrif am dano, ifyned yn nghylch eu helynt.

PEIODWYD — Hydref 211, yn Eglwys Llangiwc, Mr. John Williams, llhydyfro, ag Eliza, merch John James, Ysw., Goetregarth. Hir oes, ie; dwy oes i'r ddan Nef wedi'n i'w heneidiau," Byth na ddeued blin ofidiau, Geii won groesau ar eu taith Na foed diwedd eu blynyddau 'N arwach nag yw dechreu'u taith Haul dewyno ar eu llwybrau, Hwyr a boreu yn mhob parth, Daw yn nodded i deuluoedd, Rhydyfro a Goetregarth. Stockton. I- Hydref Jaf, gan y Parch, R. Williams, Rector' Mr. W. Jenkins, o India., gynt o Benderyn, a Mrs. Gwenllian Jenkins, Llwyn Onn, Cwmtaf Fawr. Yr oedd yn bresenol Mr. Giles a'i briod, Mr. Davies a'i briod, Mam y gwr ieuanc, a Thad y wraig ieu- anc Mr. Davies Crown, Merthyr, Mr. Gabe, Lord Raglan, Mr. Evan Williams, Malt Mill, Merthyr. Yn y prydnawn cwmniaeth llawen, ac ymhlith pethau eraill,1 cyfansoddodd Mr. Watkin Davies, tad Mrs. Jenkins, y trybanau canlynol 0 Gweni, bydd yn hawddgar Bob amser i dy gydmar, A chofio r amod yn y llan Nid llusgo'n an'wyllysgar. Pob parch a llwyddiant perffaith I'r ferch a'r mab-yn nghyfraith, Gael rhodio'n Hon ar hyd y llawr,, Nes delo awr marwolaeth. Pob llwyddiant a llawenydd, Heb boenau iddynt beunydd, A phob hawddgarch ddydd a nos Er treulio eu hoes yn ddedwydd. W. DAVIES.

BU EARW,— Hydref 13, Mrs. Rachel Jenkins, Grey's Place, Llwydcotd, yn 64 mlwydd oed. Dydd Gwener canlynol hebryngwydei rhan oedd farwol i fynwent Eglwys* St. FfaganB, Trecynon, at ei anwyl fab. Gadawodd fachgen, a p'nerfchynasau i alaru eu colled, Hydref 12, yn Parkhet dfy, plwyf Llandybie, yn 70 mlwydd oed, M-s. Mary Morgans, priod Mr. Morgan Morgans, diacoa parchus iawn yn Cross Inn, Capel yr Annibynwyr.

Oes y byll i'r Iaith Gymraeg." EISTEDDFOD UNDEBOL YSTRAD-DYFODWG, AGYNELIR DYDD GWYL SANT, Mawrth y laf, 1870. Awdl ar "Unigrwydd," ddim dros 100 llinelL Gwobr, Cadair WeUt gwerth £4. » Ymddengys y gweddill o'r testynau yn fuan. BOROUGH OF MERTHYR TYDFIL. Notice is hereby given THAT HENRY ALLEN, ESQ., Banister-at-law, JAMES WILLIAM BOWEN, ESQ., Barrister- at-law, and GEORGE BILSBORROW HUGHES, ESQ., Barrister-at-law, the Barristers appointed, to REVISE THE LISTS OF VOTERS in the Election of Two Members of Parliament, for the Borough of Merthyr-Tydfil, will, or some or one of them will, hold a Court for the pur- pose of Revising such Lists at the VESTRY ROOM, MERTHYR-TYDFIL, On MONDAY, the 25th day of OCTOBER, Instant, at Ten o'clock in the Forenoon, to revise the Lists of the Parishes of MERTHYR-TYDFIL & VAYNOR, AND AT THE TEMPERANCE HALL, ABERDARE, On TUESDAY, the 26th day of OCTOBER, Instant, at Ten o'clock in the Forenoon, to revise the Lists of the Parishes of ABERDARE & LLANWONNO, At which Courts the respective Overseers of the Poor are to attend, and produce the Lists of Voters, and all Rates made for the relief of the Poor of their respective Parishes, between the 5th day of January, and the last day of July in the present year, and also all Docu- ments, Papers and Writings in their possess- ion, custody, or power, touching any matter necessary for revising the said Lists, or they will become liable to a penalty not exceeding £5. JOHN MORGAN, Town Clerk of the said Borough. Merthyr-Tydfil, October 9th, 1869. CYMRU A CBERBSQPJAETH. TEMPERANCE HALL, TREDEGAR. B YDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD Gerddorol ac Adroddiadol yn y lie uchod a.r y 15fed o Dachwedd nesaf, pryd y gwobr- wyir ar y testynau canlynol £ f s. c. 1. I'r cor, ddim dan 100 o rif, a gano yn oreu uWorthy is the Lamb ar "Amen Chorus,1' o'r Messiah. 27 0 0 2. I'r parti, ddim dan 20 o rif, a gano ya oreu "Y Dderwen Lydan Glwys," allan o FÚcsÎg y Miloedd, rbif 18. 6 0 0 3. I'r cor o'r un gynulleidfa, u a fu yn fuddugol o'r blaen, ddim dan 25 o rif, a gano yn oreu "U Bt! Gorwynt." allan o'r Gyfres. 2 0 0 Beirniad y GerddoriaethMR. JOHN THOMAS, Blaenanerch. BYDD CYNGERDD FAWREDDOG yn yr hwyr. Bydd y gystadleuaeth gorawl yn y cyfarfod dau o'r gloch. Rbaid i'r Corau ar y tri thestyn cyntaf anfon en henwau i'r Ysgrifenydd erbyn y 23ain o Hydref, a'r gweddill o'r testynau erbyn yr 8fed o Dachwedd. Rhaid i'r cyfansodd- iadau ar y Don, me-mr y 9fed, C. S. R, i fod yn llaw yr Ysgrifenydd erbyn yr 16 o Hydref, a'r enwau priodol dan sel. Cedwir pris tocyn os na fydd y buddugwr yn bresenol. Ysgrifenydd, Mr Thomas Jones Price (Alawydd y Dyffryn,) Wine-st., Pontlotyn, nr. Rhymney, Mon. Y Cyfarfodydd am 10J, 2, a 6 o'r gloch. Y Gyngeidd am 7. THE UTMOST MONEY ADVANCED ON PLATE, WATCHES, AND ALL SORT OF WEARING APPAREL. A LARGE quantity of Mens' and Womens' Second-hand Clothing always on Sale. A large assortment of Watches and Wedding Rings always on Sale, cheap. Sums to any amount from £ 10 to £ 50 lent at a moment's notice, on good security, by special agreement. All Sort of Goods and Plate bought for Cash. —A Private Office attached. D. S. Bydd drws neillduol yn agored am 2- o'r gloeh bob prydnawn dydd Sadwrn. ( Obseive the Address :— I ABRAHAM FREEDMAN, PAWNBROKER, No. 11, Canon Street, (Next door to the Brecon Old Bank) ABERDARE. mapiau. DYMUNA William Williams, Llyfrweith- wr, &e., Tonypandy, hysbysu ei fod yn Oruchwyliwr i werthu Mapiau o bob math, dros a W. Bacou a'i GJm., pa rai ydynt y jhataf a goraf. Newydd ei gyhoeddi: wtdi ei argraffu yn ddesthis ar bapyr da, mewn Wan, 6c.; meivn Rochet, Is.. DYDDIADUR Y METHODISTIAID CALFINAIDD AM 1870. YN cynwys Dyddiadur, Almanac, Sabbothau 1871-72, Cofion Methodistaidd, Diffygion, Prisiau Stampiau, Profiad Ewyllysiau, YLlythyr- Swyddfa, Trefn Gweinyddiad Pricdasaa yn y Capelau, Y Tenlu Brenhinol, Y Weinyddiaeth bresenol, a'u Cyflogau, Aelodau Seneddol Cymru, Taflen o'r Pleidleisiau, Prif Weinidogion Prydain o 1754 hyd yn awr, Anghydffutfwyr yn y Senedd breeenol, Arglwydd-Raglawiaid Siroedd Cymru, Ystadegau Crefydd yn Mhrydain, yn cynwys yr holl enwadau crefyddol; IlheBtr o Weinidogion, Pregethwyr, Capelau y Methodiatiaid Caliinaidd, &c., Cylch Cyfarfodydd Misol ac Ysgrifenyddion, &c., y Siroedd, Y Cymdeithasfaoedd-eu trefn a'u Swyddogion, &c., Y Gymanfa Gyffredinol a'i Swyddwyr, &c., Y Cyradeithasaa Cenhadol, &c., Athrofeydd, &c., Athrawon, Efrydwyr, Swyddwyr, Arholwyr, &c., Trysorfa y Pregethwyr, Ordein- iadau y De a'r Gogledd, Crynodeb o Gyfrifon y flwyddyn, Marwolaethau Pregethwyr FFEIRIAU. Ceir ynddo 136 o dudalenau, yn nghyda phapyr gwyn wedi ei lmellu yn y rhai 6o. a'r rhai Is., yr hyn a'i gwna y cjflawnaf a'r rhataf a gyhoeddwyd eto yn ein hiaith. Anfoner pob archebion at P. J. WALTERS, Mill Street, Aberdare, neu i Swyddfa Y GWKADGAKWB. Yr elw arferol i Lyfrwerthwyr. Yn awr yn Barod, Pris Swllt mewn amlen, neu ddeunaw ceiniog mewn lliain hardd, Wm "ySCJOI, FABSJJBOJL; GAN DAFYDD MORGANWG, MERTHYE. Pob archebion i'w hanfon i'r A wdwr, neu i Swyddfa'r GWLADGARWB, Aberdar, T EJYIPERANOE HALL, ABEtmAM. BYDDED HYSBYS Y CYNELIR Gwyl Gerddorol Undebol Ay'r-ripuyN .L]B-ounALIEL, YN Y NEUADD UCHOD, DYDD NADOLIG, RHAGFYR 25, 1869. 1. I'r Cor o'r un gynulleidfa, ddim dan 40 mewn rhif, a gano yn oreu yr Hallelujah Chorus," o'r Engedi, i'w gael gan Novello & Co., gwobr £20. 2. I'r Cor o'r un gynulleidfa, ddim dan 30 mewn rhif, a gano yn oreu O Gymru Anwylaf," gan J. Thomas, Blaenanerch, o'z Cerddor Cymreig, gwobr £ 5. (Cyfyngedig i gor na. enillodd iclo o wobr o'r blaen.) ESIBSIAI): MB. J. THOMIS, Blaenunerch. Y programme yn awr yn barod, ac i'w coel gan yr Ysgrifenydd,— THOS. HOWELLS, (Hywel Cynon), Ysg., Printer, Aberaman. EISTEDDFOD GLYNNEDD. CYNELIR EISTEDDFOD yn Ysgoldy Brytanaidd Glynnedd, ar ddydd Na- dolig, Rhagfyr 25ain, 1869, pryd y gwobrwyir am y testynau canlynol:- aS s. c. 1 I'r Cor nid dan 30, o'r un gynull- eidfa, a gano yn oreu y Gwanwyn," gan Gwilym Gwent 5 5 0 2 I'r Cor nid dan 30, o'r un gynull- eidfa, a gano yn oreu y Ganig, "Y Gwlithyn," gan Alaw Ddu 1 1) 0 3 Pryddest ar "Rhagorlaeth British Schools," ddim dan 100 llinell 1 0 0 Ceir clywed eto pwy fydd y beirniaid, &c. Gellir cael Programme o'r holl destynau a'r adroddiadau. am geiniog, trwy y Post dwy stamp, ond anfon at yr Ysgrifenydd,— MR. D. ROWLANDS, Tailor & Duaper, Glyn Neath, Neath. EISTEDDFOD CASTELLNEDD CYNELIR EISTEDDFOD GERDDOROL ac AD- RODDIADOL yn N euadd y dref uchod, Dydd Nadolig, 1869. I'r Cor o'r un gynulleidfa, ddim dan 35 mewn rhif, a gano yn oieu Dyddiau Dyn sydd fel Glbo- welltyn," gan Gwilym Gwent, o'r Ctrddor Cy- mreig. GYobr, X10. I'r Cor o'r un gynulieidfa a gano yn oreu Mai," gan J. Thomas, Blaenanerch, o'r Cerddor Cymfcig. Gwobr, £ 3. Programme yn cynwya y testynau, adroddiadau, t a'r manylion i'w gael ar dderbyniad dau Stamp Ceiniog, gan yr ysgrifenydd, H. MORGAN, Flannel Manufacturer, Neath. LUl