Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
NODION AMERICANAIDD.
NODION AMERICANAIDD. GAN J. J. DAVIES (IEUAN DDU). PROVO CITY, UTAH, Hydref 22»in, 1881. MR. GOL. Y mae amryw fisoedd bellach er pan anfonais fy llith diweddaf i'r GWLAD- GARWR. Bwriedais anfon yn gynt, ond rhwyatrwyd fi gan bryaurdeb gorchwylion. Bum yn ddiwyd iawn yn ddiweddar yn casglu ystadegau crefyddol ac adciysgol y First Ward, Provo, er eu hanfon i'r Anrhyd- eddus Arthur L. Thomas, Ysgrifenydd Utah o dan Lywodraeth yr Unol Dalaethau. Y mae y Census Department yn Washington wedi penodi y Cymro rhagorol hwn yn ornchwyl- iwr neillduol dros y Diriogaeth Formonaidd, a gallaf eich aicrhau fod Mr. Thomas yn cyf- lawni ei wahano] swyddau er boddhad cyff- redinol y Sant vn ogystal ar luddew, a'r cenedl-ddyn hefyd. Gwelais y boneddwr hwn yn ddiweddar, pan y bu ar ymweliad a Provo. Ymddengya yn ddyn ieuanc yn mlodau ei ddyddiau, ac yn foneddwr yn ngwir ystyr y gair. Y mae Utah wedi bod yn an- ffodus drwy y blynyddoedd yn ei swyddogion gwladol a beoodid gan y Llywodraeth Werin- ol, gan eu bod yn gyffredin yn elynion di- gofus i'r bobl a gam-lywodraethent mor gywilyddas ond y mae Thomas Emery, y diweddar lvwodraethwr, a Emerson, barnwr y rhanbarth cyntaf, yn eithri&dau anrhyd- eddns. Bu y Barnwr Emerson yn cartrefu yn Provo hyd y flwyddyn ddiweddaf, pryd y symudodd i ddinas Ogden ond pery o hyd yn farnwr y rhanbarth, tra mae lluaws o'r swyddogion Utaidd Gwrth-Formonaidd wedi colli eulsafleoedd swyddogol, a rhai ohonynt yn grwydriaid diymgeledd. COFTTS gan y darllenydd fy mod wedi cyf- eirio yn flaenorol at y cais i ddi-seddu George Q. Cannon, y cenadydd Mormonaidd o Utah i'r Gydgynghorfa. Nid yw y mater wedi ei derfynu eto, ond y mae Cannon yn debyg o gadw ei Ie, gan fod Ysgrifenydd Ty y Cyn- rychiolwyr, yn Washington, wedi gosod ei enw ar gofres y Ty, a bydd yn rhaid i'w gyd- ymgeisydd, Campbell, brofi ei hawl i'r sedd cyn y bydd i Cannon golli ei eisteddle. Bu yr "Anti-Mormon Ring" ar ei goreu yn ceisio perswadio yr ysgrifenydd i gadw ei enw allan oddiar y lechres, ond methasant. Ar 01 cydgyfarfyddiad y Gydgynghorfa yn Rhag- fyr y penderfynir y mater. Nid oes sail gan Campbell i ddysgwyl gallu enill y sedd tra na el chafodd ond un rhan o dri-ar-ddeg o'r pleid- I leisiau a gafodd Cannon ar ddydd yr etholi^d. YR wythnos gyntaf o'r mis hwn, cynaliwyd Arddangosfa Amaethyddol a Chelfyddydol Utah yn ninas Salt Lake, a bu yno filoedd o bobl o bob rhan o'r diriogaeth yn syllu ar y cywrain-bethaa. Rhoddid miloedd o ddoleri yn wobrau am y goraf o bob math o anifeil- iaid, o'r haid wenyn oreu hyd y march mwyaf golygus a phorthianus. Cynygid hefyd wobrau da am y gwlaneni cartrefol goreu, ac am bob math o gynyrchion garddwrol a ffermwrol, o'r dosbarth cyntaf, ail, a thryd- ydd. Yr oedd y gystadleuaeth yn dda a lluosogiawn, a gwobrwywyd y buddugwyr yn llawen, yn unol a'r rheolau gosodedig. Yr hyn a dynodd sylw mawr yno oedd yr ar- ddangosiad o fabanod. Dygwyd 76 o fabanod i'r gystadleuaeth, ac enillwyd y wobr o ugain doler gan Alice Evans, yr ail wobr gan Alice Paul, a'r trydydd buddugol oedd Alice Grant. Rhoddid y gwobrau am degwch a llunieidd-dra corfforol. Gallwn feddwl wrth yr enw mai merch i Gymro enillodd y brif wobr. Y mae arddangosfeydd babanod yn bethau cyffredin yn America. Y mae Mr. Barnum wedi ymenwogi fel arddangosydd Americanaidd o'r fath. Bu un o'r cymeriadau hynotaf yn yr Eglwys Formonaidd farw ar y 3ydd cyfisol. Efe oedd Orson Pratt, un o'r deuddeg apostol, a'r aelod henaf yn yr eglwys hono. Yr oedd wedi cyrhaedd blynyddoedd yr addewid, ac wedi bod yn llafurus yn ei ddydd o blaid y ffydd a roddwyd unwaith i'r saint." Yr oedd yn hanesydd da, ac yn un o brif athronwyr yr oes, fel y prawf ei ysgrifeniadau lluosog. Yr oedd wedi graddio yn y prif-ysgolion Americanaidd, ac yn cael ei ystyried yn feistr mewn mathematics. Cafodd ei gladdu yn Nghladdfa Salt Lake ar y 6ed o Hydref, a chafodd gladdedigaeth tywysog. Arddangos- wyd arwyddion galar trwy yr holl ddinasoedd Mormonaidd, a chauwyd yr holl weithfeydd cyhoeddus ar yr achlysur. Os caf hamdden, tebyg y cyfeiriaf eto at ei ysgrifeniadau i athronyddol. Y MAE y cynauaf yn Utah wedi cael ei gywain i'r ysguborau, ac wedi profi yn dor- eithiog-y gorea a gafwyd erioed o fewn y diriogaeth hon. Nid yn unig y mae y cyn- auaf yn dda, ond y mae digon o waith yma i ddyn ac anifail, gan fod rheilffyrdd yn cael eu gwneyd i bob cyfeiriad, fel y bydd Utah yn faan yn un rhwydwaith mawr o reilffyrdd. Y mae prisiaa ymborth, tanwydd, a dillad wedi gostwng, tra mae huriaa y gweithwyr wedi codi, fel na raid i'r gweithiwr a chwen- ycho weithio fod yn dlawd ei fwrdd na llwm ei wisg. Gwir fod rhai yn dychwelyd o Utah, yn ogystal a rhanau ereill o America, gan roddi anair i'r wlad ond rhaid fod y cyfryw yn rhy ddiog i weithio, neu yn rhy lwfr a hiraethus i allu byw o olwg y bwthyn lie eu magwyd. MARWOLAETH a chladdedigaeth yr Arlyw- ydd Garfield oedd pwnc y dydd yma yn ddi- weddar. Cadwodd pobl Utah ddydd cladded- igaeth yr Arlywydd yn ddydd o wyl galarus, gan wisgo pob lie cyhoeddus gydag arwydd- ion priodol o'r amgylchiad pruddglwyfus. Darfu i rai o newyddiaduron enllibus y Talaethau gyhoeddi fod y Mormoniaid yn Ilawenhau ar yr achlysur, tra yr oedd pre- gethau angladdol coffadwriaethol parchus yn cael eu traddodi braidd o bob pwlpud o fewn y diriogaeth. Nid oes neb a faidd gefnogi gweithred waedlyd y cudd-lofrudd Guiteau ond meibion y fall. Y mae pobl America yn uchel waeddi am grogi y bradwr fel crogi ci. Eto, ofnir y bydd iddo ddianc dienyddiad 1 cyhoeddus, oherwydd llacrwydd yn nghyf- raith Rhanbarth Columbia, lie y cyflawnwyd y gyflafan ond os byth y dianc heb ddy- oddef llymder eithaf y gyfraith wladol, can wired a'm geni, ni bydd iddo osgoi dialedd eyfiawn y Lynch law. Y mae miloedd o wroniaid Columbia wedi ymdyngedu y bydd- ant yn ddialwyr y gwaed. Gwae i Guiteau y diwrnod y gollyngir ef y tuallan i furiau y carchar. Myn einioes Pharaoh, caiff ddwyn ei benyd am ei anfadwaith DIAU fod Garfield yn gymeriad dysglaer, ac yn ddyn wedi ymddringo i urddas a gallu trwy ddiwydrwydd a dyfalbarhad, a'i fod yn gwir haeddu talu y parch mawr presenol i'w goffadwriaeth. Y mae y Wasg a llais y wlad yn unol yn eu molawd i Garfield, tra y mae rhai ohonynt yn barod i boeri llysnafedd ar gymeriad ei olynydd, gynt yr Is-arlywydd Arthur. Darllenais sylwadau enllibus ar ei gymeriad yn un o newyddiaduron Cymru, pa rai a awgryment fod Arthur a llaw yrr y gyfl-afan. Credwyf fod Arthur yn llawn mor alluog, a llawn mor ddysglaer a dilychwyn ei gymeriad, a Garfield. Darfu i Arthur ddangos doethineb a phwyll mawr yn ystod yr adeg yr oedd Garfield yn glaf-glwyfedig. Yr oedd ei holl ymddygiad yn ystod yr ar- gyfwng pwysig hwn yn llefaru cyfrolau drcj ei ddieuogrwydd, ac yn dangos ei fod yn teimlo ing i ddyfnderoedd ei enaid oherwydd syrthiad yr Arlywydd trwy law y carn- lofrudd. Na ato Duw," meddai ef, i mi ddyfod i'r llywyddiaeth o dan y fath am- gylchiadau." Cafodd Arthur ei dyngu i mewn yn Arlywydd yr Unol Dalaethau yn ol y dull arferol, ac yn hollol ddiwrthwynebiad. Nid oedd yr un swyddog yn meddu digon o haerllugrwydd i warafun iddo yr anrhydedd a berthynai iddo yn ol urddas hanfodol y swydd gyntefig, canys yn unol a threfniant doeth v gyfraith, yr Is-arlywydd fydd yn meddu yr hawl o gael ei benodi i'r arlywydd- iaeth pan farwo yr Arlywydd presenol cyn gorphen ei dymor etholiadol o bedair blyn- edd. Bygythia rhai Arthur, os y beiddia newid Gweinyddiaeth Garfield, neu ddllyn gwladlywiaeth wahanol i'r eiddo ef. Onid oes gan Arthur yr un hawl i benodi ei Wein- yddiaeth, a dewis y swyddogion angenrheid- iol, ag oedd gan ei rag-fiaenoriaid 1 A chan mai efe fydd yn atebol i'r wlad am y llwybr a gymera, ac am y wladlywiaeth a ddilyna, felly dylai Arthur yn bendifaddeu gael meddu yr un hawlfreintiau a Garfield a'r cyn- arlywyddion ereill. Rhodder chwareu teg i'r brawd, a thebyg y try allan yn swyddog penigamp — llawn cystal, os nad gwell, na Garfield. Cyfarfyddodd Senedd y Gydgynghorfa ddechreu y mis hwn, er ethol swyddogion neillduol, a chadarnhau penodiadau swydd- ogol Arthur. Gan fod y Senedd yn dechreu tymor newydd, rhaid oedd iddi ethol Llyw- ydd Seneddol, a chan fod yr aelodau Gwer- inol a Democrataidd yn gyfartal mewn nifer, yr oedd yn anhawdd gwneyd hyny heb gael cymhorth un neu ddau o'r aelodau annibynol. Penodwyd Bayard (Democrat) yn llywydd rhagddarbodol (pro ten.) am un diwrnod, ond y dydd canlynol, wele y Gwerinwyr yn ethol David Davies (aelod annibynol) yn Llywydd y Senedd. Dyna bluen arall yn nghapan y Cymro.—Tynaf at y terfyn trwy wneyd rhai NODION PERSONOL. Yn ddiweddar, ymwelodd Joseph Thomas (brawd-yn-nghyfraith William Rees, teiliwr, Alltwen) ft mi, a chawsom ymgom felas. Tebyg ei fod wedi ymfudo o'r Talaethau i Utah oddeutu dwy flynedd yn ol, ac yn awr yn gwneyd ei drigfa yn Lehi, tref oddeutu ugain milltir o Provo. Y mae efe wedi cy- meryd gwraig o Gymraes, ac yn gwneyd yn dda. Bachgen sobr a diwyd yw Joseph.— Blin oedd genyf glywed am farwolaeth David Jenkins (brawd Hen Domoa). Bachgen caredig, brawdol, a gwyneb-agorpd oedd efe. Bellach, dyna John Lake a David Jenkins, dau gyfaill anwyl, wedi myned i ffordd yr holl ddaear. Heddwch i'w llwch.Diolch i John Morgan, Ed ward-street, Pontardawe, am ei lythyr cynwysfawr. Yr oedd ei gy- nwysiad yn felus i mi, fel y dyliau mel. "Melus, moes eto." Bydd ateb buan i ganlyn.-Nid yw James Hinkin (Telorfab), Alltwen, wedi annghofio ei hen gyfaill Ieuan Ddu. Diolch, frawd, am Gwalia. Atdalaf dy garedigrwydd.-Cofion caredig at yr Allt- weniaid, ac yn eu plith Glanllechau, Hen Domos, Tawenfryn, Rees Gibbs, Robert Roberts, Ap Llewelyn, David Davies (pickler), Lewis Lewis, Glyndylun, John Rees, a lluaws ereill. Yr wyf wedi meddwl llawer am yr hen frawd caredig, David Davies, ysgolfeistr, gynt o Rhos Cilypebyll. Mil o gofion caredig at fy hen athraw, a myrdd o fendithion ar ei ben yn ei hen ddyddiau. Blin oedd genyf iddo golli ei briod garedig.- Cefais lythyr oddiwrth Catherine Lake (merch fy chwaer), o Dreforis. Da oedd genyf glywed ei bod mewn gwasanaeth gyda'r fath deulu caredig, ac yn teimlo yn galonog. Caiff glywed oddiwrthyf yn fuan eto.
[No title]
JOHN HUGHES, Ysw.,—Cymro rhagorol-fydd Maer L'erpwl y flwyddyn nesaf. ENAINT A PHELENI HOLLOWAY.—Ychydig iawn o bersonau sydd mor ffafriedig gan amgylchiadan fel ag i'w galluogl i basio yn anniweidiedig y trialon tost o dymor garw. Gyda phen-ddyferiad- au (catarrhs), pesychiadau, ac anwydwstydd (influenzas) sydd yn ddigonedd yn mhobmaa, fe ddylai fod yn gyffredinol wybyddus fod Enaint Holloway, ar ol ei rwbio yn ddiwyd ar y ddwyfron, yn rhoddi ataliad ar ymossdiadau gwaethaf y doluriau hyn, ac yn gwella, mewn modd sicr, glefydau mwy sobr a pheryglus y gwddf a'r ysgyfaint. Rhaid i wirionedd yr haeriad hwn aros yn ddiamheuedig yn ngwyneb miloedd o dystion byw annghyhuddiadwy, y rhai yn bersonol sydd wedi daillio y buddiantau mwyaf posibl oddiwrth y driniaeth hon pan oedd eu dyoddef- iadau presenol yn frawychus, a'u rhagolygon dyf@dol yn rhai mwyaf digalonus. Mae'r ddwy feddyg'Diaeth yn gweithredu yn rhyfeddol dda gyda'tl giJydd,
Adolygiad y Wasg.
Adolygiad y Wasg. ALMANAC Y CYMRY, sef Blwyddiadur o Wybod- aeth Gyffredinol wedi ei ddethol a'i drefnu yn ofalus am 1882, yn cynwys daroganau FRANCIS MOORE am y tywydd. Gwelir hysbysiad am yr Almanac rhagorol hwn mewn colofn arall, ac y mae yn bleser genym alw sylw ein darllenwyr ato, ac yr ydym, yn ddibetrus, yn ei gymeradwyo fel, nid un o'r goreuon, ond yr Almanac Cymreig goreu a gy- hoeddwyd hyd yma. Cynwysa gofnodion budd- iol, a gwerth eu cadw mewn cof am 1881, sef marwolaeth Iarll Beaconsfield; marwolaeth Thomas Carlyle bradlofruddiaeth Ymerawdwr Rwsia; Y Testament Newydd Diwygiedig; Saethiad a Marwolaeth Arlywydd America. Cynwysa hefyd boblogaeth Cymru yn 1881 darnau o bregethau Williams, Castellnewydd- Emlyn, a Dafydd Evans, Ffynonhenry; Prif- weinidogion Prydain am y 150 mlynedd diweddaf; Penaduriaid Ewrop; can ddigrif i'r Hen Gount;" Oen Daflen a Lloi Daflen (bydd y rhai hyn o wasanaeth neillduol i amaethwyr) Cyf- arwyddiadau Etholiadol; Ffeithiau meddygol gwerth eu gwybod Treth yr Incwm oddiar 1842, yn nghyd 5, calendar cyflawn, a'r oil a mwy o faterion nag a geir mewn un Almanac Cymreig sydd mewn bodolaeth. Yn goron ar y cyfan, cynwysa yr Almanac hwn Rangan i leisiau gwr- ywaidd, sef Yr Un Hen 'Stori," wedi ei ysgrif- enu yn arbenig i'r cyhoeddiad hwn gan Dr. Parry. Dyma linell newydd yn Almanaciau Cymru, a Lloegr, o ran hyny. Yr ydym, gyda'r hyder mwyaf, yn cymeradwyo Almanac y Cymry i bob Cymro o Fon i Fynwy, a Chymry America a Phatagonia. Ei bris ydyw Ie.
Prawf Lefroy y Llofrudd.
Prawf Lefroy y Llofrudd. Y DDEDFRYD. Terfynodd y prawf uchod prydnawn dydd Mawrth, yr 8fed cyfisol, yr hwn sydd wedi creu y fath ddyddordeb trwy y deyrnas yn gyffredinol. Y 'mae gohebydd galluog yn desgrifio yr olygfa fel hyn Am ddeg o'r gloch, yr oedd y llys yn llawn, er nad oedd y gweithrediadau i dde- chreu cyn 11. Bu yno nifer o foneddigesau -rhai yn darllen nofelau, a rhai yn gwau hosanau tra y llenwid y neuadd, o'r rhan arall, gan ddynion, bechgyn, a merched. Ychydig fynydau cyn 11, daeth y rheithwyr i fewn, a chymerasant eu lleoedd. Dilynwyd hwynt bron yn union gan yr Arglwydd Brif Farnwr. Danfonwyd am Lefroy, a daeth i mewn, gan araf gerdded i'w fan arferol. Yn laswyn ei wedd, rhodiodd yn ddiysgog, a moes-ymgrymodd i'r holl lys. Eisteddodd i lawr, plethodd ei freichiau, a chyfeiriodd ei lygaid at y mur, ychydig uwchlaw y Barnwr. Yn y sefyllfa hono y ba yn ddigyffro am oriau, ac edrychai fel pe yn anwybodol o'r hyn oedd yn pasio. Yr oedd araeth y Barnwr yn unig yn ddigon i'w gyffroi ond na, eis- teddodd yn dawel—yn berffaith ddifraw, mewn ymddangosiad—ac yn safnrythu yn ami oherwydd annyddordeb yr hyn a drinid. Yr oedd y cyfreithwyr oil yn llygadgraffa ar ei Arglwyddiaeth yn traddodi ei araeth tal- wyd y sylw manylaf gan yr ymwelwyr oedd- ynt yn bresenol; tra na chollwyd yr un sill gan y rheithwyr—Lefroy oedd yr unig un a edrychai fel pe nad oedd pob gair yn dal cysylltiad agos a'i fywyd. Dechreuodd ei Arglwyddiaeth trwy ragymadroddi yn rhagor- ol ar yr egwyddorion a ddylent eu rheoleiddio pan yn gwneyd ymholiadau o'r fath hyn; a phrif nodweddiad ei araeth oedd yr ysbryd teg a phwyllog a redai drwyddi. Oldremiodd ar fywyd Mr. Gold; ac yna, darluniodd gymeriad Lefroy, ei dlodi, helynt y revolver, a'i ymdrafodion a'r pawnbroker, gan derfynu mewn geiriau grymus, trwy ddesgrifio yr ymladdfa yn y rheilffordd-gerbyd. Cariodd ei araeth yr holl reithwyr gydag ef, ac yr oedd y dyddordeb dyfnaf yn cael ei deimlo. Ond y carcharor ? Safnrythu oedd efe tra y traddodid y brawddegau cryfaf, ac ni wnaeth ymgais i guddio ei deimlad blinedig, canys safnrythai yn ngwydd y llys synedig. Amser lunch a ddaeth o'r diwedd, a chredwyf fod Lefroy yn wir ddiolchgar am hyny. Yn mhen chwarter awr, dychwelodd y Barnwr, ac ail-ymgymerodd a symio i fyny y prawf. Gosododd o fiaen y rheithwyr y pwysigrwydd o dystiolaeth heb dystion byw, a diweddodd trwy eu hanog i benderfynu yn unol a'u cyd- wybodau a'u llwon. I I Yr. oedd yr amser yn awr yn bum' mynyd ar ugain i dri, ac aeth y rheithwyr allan i ystyried eu barn. Credid, ar y cyntaf, y buasai y rheithwyr yn hir yn nghyflawniad eu dyledswyddau, ac y buasai y Barnwr yn gadael y llys am ysbaid. Ond na, eisteddodd i lawr, gan syllu yn dawel ar nenfwd y Ilys ac mewn cadair arall, eisteddai y carcharor, gan edrych yn eithaf ddibryder ar y coed- waith addurnedig oedd ar ochr yr oriel. Yn awr, am y tro cyntaf yn ystod y prawf, dechreuodd y gwr ieuanc ddangos arwyddion o anesmwythder-yr oedd ei fywyd yn y glorian, a phwy a wyddai ar ba ochr y disgynai ei ffawd 1 Cododd ei law i'w mous- tache a'i drafod yn grynedig. Syflodd yn ei gadair, a dangosodd fod ei bryder bron yn anoddefadwy. Cyfododd, ac ymestynodd dros y railings i ymgomio a'i gyfreithiwr, fel pe i'w adgofio am un peth arall a ellid ei draethu yn ei ffafr. Eisteddodd i lawr eto, a thrwy nerth ei ewyllys, ymdawelodd unwaith yn ychwaneg. Plethodd ei freichiau, a dod- odd ei naill glun dros y llall. Yr unig beth a ddatguddiai ei deimlad oedd pesychiad byr a chaled. Beth am yr edrychwyr oeddynt yn y llys-a oeddynt hwy yn dangos cydym- deimlad a'r carcharor anffodas ? Nid arwydd- ion cydymdeimlad & chydgreadur yn sefyll ar ben pellaf gagendor ei dynged' (dyna ddesgrifiad Syr Henry James o Lefroy) oedd bwyta sandwiches, siarad, chwerthin, darllen newyddiaduron, llygadrythu ar y carcharor, neu ddirnadu yr amser y cymer y rheithwyr i benderfynu ar eu barn. Yn sydyn, er syn- dod pawb, clywid trwst tucefn y drws trwy ba un yr aeth y rheithwyr allan. Y maent wedi penderfynuu,' oedd y si a redai trwy y llys, pan y galwodd y clerc enwau y rheith- wyr drosodd. Trowyd pob llygad ar y car- charor, yr hwn oedd yn eistedd i lawr fel arfer, ac unwaith yn rhagor, clywyd y clerc yn gofyn, 'Beth a ddywedwch-Euog, neu Di-euog ?' Cododd blaenor y rheithwyr i fyny, a'i wyneb yn goch gan deimlad ac fel yr oedd rhai o'i gymdeithion ar dori i lawr yn y fath gyfwng difrifol, atebodd, 'Euog.' Cyfododd Lefroy o fysg y gwyliaduron oedd- ynt o'i amgylch, a neshaodd at y railings. Gwisgodd y Barnwr ei gapan du—dystaw- rwydd y bedd yn bodoli-y carcharor yn aros i glywed ei dynged-eto, yno y safai, yn welw ei wedd, ond, yn ol pob ymddangosiad, yn esmwyth ac hunan-feddianol. Cydiodd yn y railings am enyd, er sicrhau ei hun ar ei draed yna, plethodd ei freichiau ar ei fron, trodd ei lygaid at y Barnwr, a gwrandawodd Dedfryd y llys ywelch cymeryd yn ol i'r man o ba le y daethoch, ac oddiyno i'r dien- yddle priodol, ac yno gael eich crogi wrth eich gwddf hyd nes y byddwch chwi yn farw. Duw drugarhao wrth eich enaid.' Pan orphenodd y Barnwr lefaru, cydiodd y carcharor yn y cledrgae yr ail waith, a gyda'r Haw arall yn estynedig yn nghyfeiriad y rheithwyr, llefarodd mewn llais cadarn, ac mewn dull chwarendy-yddol, Rhyw ddydd, pan yn rhy ddiweddar, deuwch i wybod eich bod wedi fy llofruddio Enyd arall, diflan- odd dan ofal caeth ei wyliaduron. Pan ddynesodd tri o'r gloch, yr oedd y llys yn haner gwag, ac ychydig yn ddiwedd- arach, ymadawodd yr ymwelwyr yn eu special trains; tra y cymerwyd Lefroy yn ei gad- wynau i Garchar Lewes i farw." -="
Eisteddfod Aiban Elfed, Aberdar,…
Eisteddfod Aiban Elfed, Aberdar, Hydref Slain, 1881. DEIRNIADAETH Y CYFANSODDIADAU GAN BRYTHONFRYN. Epithalamium to J. G. Elliot, Esq., C.E., Aberaman. Two compositions only have been received, the first of which I shall notice is that signed by Tommy Tit.-This production abounds with orthographical and rhythmical errors. For the sake of this aspiring candidate, I shall note a few of his blunders. He spells" win- ning" with one n; treasure, "tresure;" brilliant with one l; bount instead of bound and dutyfal instead of dutiful. In the second verse, he has the word" troth" rhyming three times, which is not sanctioned either in Welsh or English poetry. The third verse contains granduer instead of grandeur. Man- sion he spells thus --manchion; loving, love- ing, and he has other inaccuracies which he will find marked on his copy. These errors cannot be tolerated for one moment in the present advanced state of literature, and I would fain advise Tommy to resort at once to his English grammars and dictionaries, if he has any. Oupid.-He strikes another key at once, and lets us. know in his opening verse that he is of a somewhat different stamp to Tommy in diction and accuracy of language. Certain- ly the idea embodied in his first two verses is by no means new, still, it is happily worded :— There is a voice upon the air, And when it breathes so sweet, O how we dream of future days When cherished hearts will meet; It sounds in halls of mirth and glee Whom Pleasure calls her own, It sounds within the forest glades,- "Tis sad to be alone.' And Nature, that majestic queen, Has taught the lesson too, The little brook and rivulet, In murmuring tones they woo They ripple down the mountain side, And daily nearer run, Till they unite one smiling morn, And henceforth are as one." I cannot refrain from again quoting another verse :— She blossomed in a happy home, 'Neath beauty's silver dew, While virtue graced her path of life With her immortal hue And Hymen's altar ne'er beheld A more befitting brow To wear the orange-blossom wreath Than she who wears it now." Though I would have rejoiced to see a keener competition, still, I am constrained to award the prize to Cupid, who is fully worthy of the honour. Pedwur Penill o glod i W. Thomas, Ysw., Brynawel, Aberdar. Na, nid Tivrn o'r Nant.-Nid yw y penill- ion hyn yn ehedeg yn uchel, er eu bod yn cynwys llawer o syniadau cymeradwy ac edmygus o'r gwrthddrych. Ond gwel ar y copi amryw wallau orgraffol wedi eu nodi. Merfyn Frych.-Radd yn well, ond nid yw ar fesur canadwy iawn. Hyd y llinellau yw 11 a 9, a'r cydgan 12 ac 11. Llawer o daraw- iadau hapus, ond y mae ar ol y tro hwn. Rhingarwr.-ll a 12 yw penillion y bardd hwn. Perthyn i'r penillion hyn lawer o briodoldeb a theilyngdod ond teimlir eu bod yn ddiffygiol mewn tarawiadau llithrig a hedegog. Robert Burns.-Cana efe yn fwy llyfndeg a rhwydd na'r un a nodwyd ar y testyn hwn ond y mae ganddo, yn ei ail linell, phar yn lie pharch," ac er y gwn mai diofalwch o'i eiddo yw hyny, angenrhaid sylwi arno, gan mai cystadleuaeth ydyw hon. Swn Plant.-Proffesa yr awdwr hwn ganu ar yr alaw, Merch Megan," ond y niae wedi hollol gamgymeryd hyd y llinellau. Yn lie 12 ac llau, y mae ganddo 11 a lOau, oddigerth mewn un llinell. Efallai y bydd yn fuddiol iddo ef ac ereill wybod beth ydyw y gwahan- iaeth sydd rhwng "Llwyn Onn a Merch Megan." Dymafe. Y mae y pumed sill bob amser yn Merch Megan yn air unsill, tra y mae y pumed sill yn "Llwyn Onn" yn perthyn i air lluaws-sill. Cofied y beirdd am hyn, ac yna, byddant ar dir diogel. Lletvelyn Breun. —Canwr gwych iawn ond nid yn gwbl rydd oddiwrth wallau. Rhaid eu cymeryd hwy i ystyriaeth, pan y mae tyrfa ar y maes. Nid oes angen h yn ngwlad, ac y mae defnyddio y gair cottage mewn pedwar penill yn annyoddefol. Ni ddylai efe ddef- nyddio hefyd h yn "rhinweddau," lie y ceir hi. Y mae yn eglur, er hyny, nad yw bardd- oni yn beth dveithr iddo. Howard.—Pedwar peuill sydd ganddo ef ar y mesur 7 a 6, neu y 9fed, ac y maent yn rai da iawn. Er hyny, oblegyd byrdra y mesur hwn, ac ereill wedi cymeryd mantais ar fesurau lawer yn fwy cwmpasog, nis gall enill y dorch y tro hwn. 0 Gwyliedydd.—Dyma bedwar penill rhagorol iawn ar y mesur, Ti wyddoat beth ddywed fy nghalon." Yn wir, y mae efe yn canu yn ardderchog, ac ni fuaswn yn petruso rhoddi y wobr iddo, oni b'ai fod ei gyflawnach i mewn, a hwnw ar fesur mwy canadwy. Os gwel pwyllgor yr Eisteddfod, neu rywun arall a ddygwyddo fod yn bresenol, ei ffordd yn glir i roddi ail wobr, y mae Givyliedydd yn ei gwir deilyngu. Galileo.-Dewisodd ef yr hen fesur gwladol a chenedlgarol, "Difyrwch Gwýr Harlech," a hwnw yn ddwbl, yn ol arfer Talhaiarn. Y mae yn feistr ar y mesur ac ar iaith, a rhaid ei gyhoeddi yn fuddugol yn yr ymdrechfa galed hon. Deil y penillion hyn eu darllen drosodd a throsodd. I Galileo y dyfernir y wobr. (Fw barhau.)
Gnfidiau Llywodraeth Twrci.
Gnfidiau Llywodraeth Twrci. Mae y newyddion sydd yn ein cyrhaedd o wahanol fanau yn ein harwain i'r casgliad fod dyddiau yr Ymerodraeth Dyrcaidd wedi eu rhifo. Mae y Sultan anffodus yn cael ei am- gylchynu gan anhawsderau newyddion ar bob liaw-yn boliticaidd a milwrol, yn ogystal ag arianol. Ond mae'n debyg mai y rhwystr mwyaf ydyw agwedd galluog ei ddeiliaid ef ei hun, pa rai sydd wedi codi mewn gwrthryfel yn erbyn ei Lywodraeth. Mae y Porte ei hun wedi datgan ei anallu i ymwneyd a Bulgaria, yr hwn sydd yn ddidaro yn nghylch bod yn or-barchus tuag at y rhai sydd yn ei gorthrymu, ac hefyd a ymddygasant tuag at y deiliaid mewn modd creulawn. Nid yw Llywodraeth Bulgaria am gydnabod sefydliad goruchwylwyr Tyrcaidd o fewn ei thiriogaeth, ac y mae hyn yn rhwym o greu anesmwythyd yn meddyliau y rhai sydd mewn angen am amddiffyniad y Porte mewn ystyr fasnachol. Os trown ein gwyneb tua'r deheu, mae an- foddogrwydd deiliaid y Porte yn Macedonia wedi cymeryd arwedd anffafriol, ac mewn mwy nag un ystyr mae yn dangos anallu awdurdodau yr Ymerodraeth Ottomanaidd hyd yn nod i gyflawni dyledswyddau cyntaf llywodraeth. Un peth ydyw ymddangosiad minteioedd o garnladron, ac y mae y Llyw- odraeth yn analluog i ddarparu nifer digonol o heddgeidwaid i amddiffyn y trigolion parchusaf yn y lie ac yn ol pob golwg, mai y swyddogion ddylai weinyddu cyfiawnder wedi ymgyngrheirio gyda'r lladron hyny fel y gellir dweyd nad oes neb ohonynt yn deilwng o ymddiriedaeth. Ond nid yw yr helbulon y mae y Porte ynddynt yn diweddu gyda'r pethau a nodwyd. Dywedir o Gaercystenyn fod cynhwrf wedi dechreu yn y prif le a fedd y Sultan yn Asia, -fod y Grand Shereef, o Mecca, wedi gwrth- ryfela yn erbyn ei deyrn a datgan ei hun yn benaeth, ac wedi ymddiried i Midhat Pasha y cyfarwyddiadau o ddwyn y gweithrediadau cartrefol yn mlaen. Faint bynag o bwys ellir roddi ar yr adroddiad hwn, y mae yn eithaf amlwg fod nifer o'r Arabiaid o amgylch Mecca mewn gwrthryfel, ac nad oes amheu- aeth nad yw y gorchymyn wedi ei roddi i gymeryd y Grand Shereef i'r ddalfa, ac i ad- gyfnerthu yr amddiffynfeydd Tyrcaidd. Os oes rhywbeth arall yn angenrheidiol i lenwi cwpan gofidiaa y Sultan hyd yr ymyl, mae yn ddiamheu mai gwrthryfel yn Arabia ydyw hyny, oblegyd dyma gryd Mahometaniaeth, lie mae ei hawliau yn cael eu hameu fwyaf. Druan o'r Sultan yn ei drybini.
[No title]
THE Laundress to the Prince of Wales, in a letter to the manufacturers of RECKITT'S PARIS BLUE, says it is the best she ever used. It can be obtained from all Grocers, Oilmen, &c. 2183 (f) WANTED, in every town and village in South Wales and Monmouthshire, an energetic canvas- ser, man or woman, to sell the Hon. Wirt Sikes's new and most attractive book, "Rambles and Studies in Old South Wales." For particulars, address :—W. Bruce Lovie, Docks, Cardiff. 2578 DR. DE JONGH'S LIGHT-BROWN COD LIVER OIL. -ITS UNEQUALLED EFFICACY IN CONSUMPTION AND WASTING DISEASES. -Dr. Hardwicke, Coron- er for Central Middlesex, writes !-—" I have great pleasure in adding my testimony to the already well recognized virtues of Dr. de Jongh's Light- Brown Cod Liver Oil, having prescribed it many years, and being satisfied that it is a pure Oil, very palatable, and more easily digested than the Pale Oils. It possesses medicinal properties which also render it more efficacious than other kinds of fatty Oils. In the class of Tubercular Diseases, including Consumption, so prevalent in our great centres of population, the use of Dr. de Jongh's Light-Brown Cod Liver Oil is attended with manifold advantages and I know no thera- peutic agent which, in connection with judicious sanitary measures, is better calculated to stay the ravages of these great consuming plagues of the- British Islands. The Iodine, Bromine, and Phosphorus in Dr. de Jongh's Light-Brown Cod Liyer Oil are undoubtedly efficacious, and being naturally combined with the most easily asimilatea fatty substances, make it act both as food and medicine for many invalids who take it periodical- ly with great benefit to health." Dr. de Jongh's Light Brown Cod Liver Oil is sold only in cap- suled imperial half-pints, 2s. 6d. pints, 4s. 9d. quarts, 9s with his stamp and signature and the signature of his sole consignees on the capsule and the label under wrapper, by all chemists. Sole Consignees, Ansar, Harford and Co., 77, Strand, London.