Y Gwladgarwr

b-A a Rhiwwedd.—Nid yw y pedair llinell or- phenol agos cystal a'r gweddill Gadewir 7 penill diweddaf allan. Cymeradwy. ^Mfhgan am blantfy Chwaer.—Ehaid i chwi feistroli orgraff, a chymeryd mwy o ofal o'ch ffigyrau. Ar ail am ar ael, gweli am ST^ely, eirog am eurog. • Peth ofer yw rhoi "eynyd 8, tbrag'wyddoldeb" ar ol "an- fawoldeb." Studio sydd fastarddair hyll yr olwg arno. Cawsom gryn drafferth i daclu y farddashon i'r wasg. Ymddengys t detholiad gyda chyfnewidiadau. Ðwthyn Anwylaf.—Cymeradwy.- Gallech or- phan rhai o'ch penillion yn well pe cymer- ech fWy 0 hwyll a gofal. Wyrdodau Cwynfanus. —Ehaid i chwi ys- grifetu yn fwy eglur: Mewn drrcswch mai o hyd, yD lie "dyryswch mae." Yr ydych yn ffwella. Ceisiwch eto. aeV Cymry rtuv n fri—Gvell rhoi "Cymru' yn llinell o]a £ y gydgan" yn He "Cymry:' haul yn tywyru bydd Cymru mewn bri. Cymeradwy. znglyn i Gwilym P. James.—Englynion da a. Jljthyr doxiiol Cymeradwy. lUn i Edmund.-Gan nas gellweh fforddio ocd Post Card, gwell i chwi fyn d a'r hat round i'r beirdd am dipyn o gasgliad. Nid oes cvEgharcdd yn y llinell gyntaf nar olaf. Ceisiwch eto, ond rid ar y newydd- Whan gwael a elwir Post Cards. €'w hiaith o hyd ynfyw.—Cymeradwy."

CYMRU. 'JJ oesau yn ol, gwelwyd Gwalia fwyn gu "tewn ymdrcli am gadw ei thiroedd a'i ;ê. rhyddid, T, vd d a 'roedd y gelyn a'i lu "ti fErwydro difrodedd ar feddiant a bywyd r^y ddichell a brad llofruddiwyd ein cad, n1"* eto ni lwyddwyd i lwyr ddifa'n gwlad; ddewrder ein tadau gwladgarol y sydd ^bloedoio'n y bryniau fed Gwalia yn rhydd. tel teorwynig yn gaeth, mor hiraethus a pbrudd, h, inawylo wna Gwalia ar ol ei anwyliaid, ^y y difrod a ddaeth yr y'mwelwodd ei T grudd, A^lawenydd a drowyd yn alar amddifaid; er dyoddef mor fawr, er dued yr awr, §Pli°dd y cymyl, fe dorodd y wavr, erchog wroinaid, dyrchtfia- eu clod, Pery teimladau gwladgarol mewn bod. MOBFYLIK

O! BYDD YN FFYDDLON, JOHN. Alaw,—"Wyres Fach Nud Pew." Yn Hihlith dyeithriai 1 eiddig wyf, A llengoedd Midiog lu, A'm henaid claf dan lawer clwyf Ar f6r tymhestlog du; Ond er holl rym gelyniaetb lem, Daw ambell adgof Hon A lona'm hysbryd, a loewa 'nhrem, O! bydd yn ffyddlon, John. Dywedodd mam wrth agosbau I'r afon ddofn fawr, "Mae llinyn byr fy mywyd bran Yn cael rhyddhad yn awr;" Ymddyrcbaf r wan, luddedig lef, Ymcbwyddai sercb ei bron Ni ga-wn gyfu.rfod yn y net, 0! bydd yn ffyddL n, John." J MOEFYEU TOLSIG. .f-

¡¡AE'N HIAITH 0 HYD YN FYW. 01 'r hen Gymraeg lân, loew, laith anwyl mam a nhad, Na foed it' byth i farw, Ond bj w byth tra bo'n gwlad; Boed bendith wen y nefoedd Ar ben y Cymro gwiw, Am gadw 'i iaith trwy'r oesoedd, Mae'n hiaith o hyd yn fyw. ^OGAN,—Boed bondith wen y nefoedd Ar ben y Cymro gwiw Am gadw 'i iaith trwy'r oesoedd; Mae'n iaith o hyd yn fyw. Os gwir yw'r hen ddihareb, Mae'r hen Gymraeg a fu Ar ddechveu taith dynoldeb Gan Adda'n Eden gn; Pan yn mwyntmu ei ty wyd (J; f O dan fendithion Duw, Ac Eden wen yn hyfryd, Yn wynfyd iddo i fyw. Boed bendith wen y nefoedd, &c. Fe gofir am Llewelyn, "Llyw ola'n Ynys Wen," Pan ddaeth i gwrdd a i elyn A'i goron ar ei ben I v' Os syrthio wnaeth ein gwron i ,v, O binacl bri ei hedd, 1 Roes y Gymraeg aur goron Gwladgarwch ar ei fedd. Boed bendith wen y nefoedd, &c. Os marw wnaeth ein trylen Caledfryn fawr ei oes, Nid marw wnaeth ei awen Mewn gwfag Gymraeg a roes; Ac er ei fod yn gorwedd Yn mynwent y Groes Wen,. t Roes y Gymraeg wir fawredd Anfarwol ar ei ben. Boed bendith wen y nefoedd, &c. A dyma fardd godidog, t f Atifarw^l eto bydd, v' Sef Eben wnaeth i Glynog J •' Lawenu'n moreu "i ddydd; O! Eben Fardd anwylaf, O! Eben Fardd a'th fri, Mewn gwisg Gymraeg ganfyddaf Uwchben dy feddrod di. Boed bendith wen y nefoedd, Ac. Bu llawer un yn gwaeddi Cyn hyn am ladd ein haeg, Ond Ah! maent wedi 'u claddu, Tra byw mae'r hen Gymraeg; 0! 'r hen Gymraeg lin, loew, Iaith anwyl mam a nhad, Na foed it' byth i farw, Ond byw byth tra bo'n gwlad. Boed bendith y nefoedd Ar ben y Cymro gwiw i Am gadw 'i iaith trwy'r oesoedd. Mae'n hiaith o hyd yn fyw. Aberdar. GWILYM NEDD.

DATJ ENGLYN A gyfansoddwyd er's tua blwyddyn yn ol i Gwilym Prosser James, baban y Parch. Thomas James, Llanelli. Tegwch nef sy'n cal trefu-yn helaeth Ar Gwilym anwylgu; Mwy diddan baban ni bu, Yn swynydd. i'w gusanu. Hir oesed Cwilym Prossor—yn eirian Mewn cysuron lawer, A thyfed dan nodded Ncir Yn landeg ei ffrwytblonder. Hendre. T. AB GEORGE.

ENGLYN I'R GA.TJA.F. A'i oerwynt rhew a'; eira.heb ludded Bob blwyddyn daw'r gaua'; Y ddaear o n wyd iau'r ha' Idd ei hpsgyru ddiosga-. CLLGWFFNOO.

DP. HU TBR'S Bprcial Lr-c'ura to young men en health. it-i restoration and huppy mirriaga*, vthen to mary, witb advice to tho-e who contemplate marriage, pointing out crrtain by pediment v. h ch r ndir marriage life urhaipy. and dir." tion of their speedy removal, shruH bo read by all who value streugth, and ma-wood, and wisb. t- a;t,i, an hapry old age. Po t fr°e-on receipt of two stamps. kcidyeas SocretaTy. lu ti ute of Anatomy,. Birmingham. 487 1) A- V & SOF1 Watchmakers, Jewellers, <k Silversmith% 3, NEW STKKICT, BATH, A.rii A.'I 5„ Ciaildhall Square, CarmaTtben "^7 ATCKiiS 'to sat- sill clasnes of parchivao?*. '\¡Ii ATClli?8 of the best. English and Foreign make •^YATCHES» Gold Leveri'< from £ 1° 10s- ^Fward«- "\S/ATCHES, Siiver Levers, at Hi 43., £ 1 5s.. up to »» £ 10 10s. WATCHfi Gold Genevas at 44 4' R,5 5 up to v" f.10 10s. "^Y'ATCHitS, Silver Geneva;, at £ 1 10j £ 2 2d., 93 3q. -^y A KSANT f 1>"0 °0I)"s"are "only"k>-pt in Stock. CLOCKS of every description. JEWELLERY, n&w designo constantly added. SIL YEa GOODS in ¡,¡-eat variety. IgLECTllO PL iTE of the best d-^criplloa. .M- SPECTACLES to ..nit hv.ry tight. j^EPAl&S executed in the best manner. CLUBR supplied. QRDTTRS accompiiniiid by Ca h forwarded ^^to any A, F R ? E D MAN'S. A LAllGE as^orrnpnt of MEN'S CLOTH- iV 1NG to be sold »t 20 per cent, cheaper than any house in the Tuwu. A large Stock of Blankets, good Fancy Shawls, Stuifa, &c., to be sold a bargain. The utmost monoy advanced on all goods, Bedding, and Furniture. Money to any amount lent upon Plate, atchea, &c. Private Entrance. .i Note the address,— Next door to the Brecon Bank, A HERDARE. 481 GOOD BILLS DISCOUNTED. N0 2696 AGENTS SELL VyL JOHNSON, JOESSON and HX Co/s PUR E TEA, SECURED IN TINFOIL PACKETS. It is free from all mineral colour, or other adulteration—and therefore wholesome and ilivigorafing-of err pat strength and delicious navour—coBseqnectly very economical Qualities from 2/- to 4/- per lb. So'd by authorized Agents (Otiemiitf, L'Onfec- tioners, &o ) thrmiy limit the MetropoliR and in nearly every Town and Village in the Kingdom, LOCAL AGENTS:— Aber-lare Evan-, Chemiat, 14 Commfrcial at Thomas Ohcmiit, 70 Mill street. Aberaman, M-M, Chemist, Post Office. aber arn, W, rkman, Post Office. Abe sychan, Brain, SUr p Office. Blaenafon, Rees, St-tic;n,,r, Po t Office. owlaii. Rtes Chtmlat,; Emmanu 1 Confectioner, Ebbw Vale, Jonef, Chemist, Victoria Road. Hirwaun, Sims Chemist. Merthyr, Lew s. Chemist, George Town; Whilrt, Ch-mist, 128. High Striet. Morriston, B,ven. Post, Office Poatluttyn, Davieo, Tea Dssler, Post Office. Pont pri'd, Dav'es, Chemist Pontypool, Kdwa d tiooer Rhymny. Dixon, Chemivt. TafTs Well, Williams hemi t. Tredegar, Jenkins, Chemist. Tro dinhiw, Knox, Cht-mi t. 510 MONEY. MONEY to lend upon Freehold and Lease- hold Security. Apply to Messrs. Rwser and Phillips, Solici- tors, Aberdsre. 437 MONEY. M ONEY—Various auma to lend on Lease- 'i hold Security. j A pplgr to Mr W. Beddoe, Solicitor, Aberd&re I L. 408 A.BEiK#3srETia:"5r,B a A& BLAST liB DI8TE»?>E PILLS. CRBaiSTBBEDJ PROPRIETOR,— W. GEORGE, Chemist, 1, Oxford St, SWANSEA. AOENTS,—Aberdare.—Mr. W. J. Thorn.*9, Chemist; Swansea,—Mr. J. Davids, High St Mr. Rees, Chemist, High St.; Dowlm,—Mr. Hancock, Chomis Neath, Mr. Raymaa, Chemist; Hirwain,—Mr. George. MEDBYQINIAETH I 8AWR DOCTOR DW'R.—Sefydledii* foi- 166., L'POITSS%'B AM,WW. MOBQAN'S I If E U R 0 T O I C PI I* IJ S. THSSE Pills arc prepared from the R^cfoe JL of a very eminent Surgaon, are perfectly free from all Mercurial preparations, Gamboge Croton Oil, or any of the poisonous drastic drug. which are so commonly used in the proparatioi: of Pills. The Neuro-Tonic Pills contain the extracts of some of the choicest tonic herbs For ladies and gentlemen of the most deKcatt constitution and subject to nervonaness, they are recommended. with every confidence. The never-failing effects of Morgan's Neuro Tonic Pills in curing the following disorders- have secured to them a, celebrity unequalled bt any medicine of past or present times, viz:- Ague, Debility, Nervous Headache, Tic Dot:. reux, Neuralgia, Gout. Sciatica, Rheumatism. Toothache, and all disorders arising from a weak or low state of the nervous system. Sold in boxes, Is. Ild, or 2s. 9d. each; hy post, Is. 4d. and 3s. Mav be had direct froB) the proprietor.—S. T. MORGAN, Chemist, HzLIj Street, Llanelly, • Carmarthenshire, and an re- spectable Chemists and Patent Mcdiciue Ven- dors.. TKRTI3SONIA S.S. The fallowing arq » few from the mshy the Propr' -ior b, in his p'-isexsion,— Mr. 3t«phen Evaia eticatow P,mtyb"r"m, LIaTtfUy. Sir.—-I sm h&^py to h.form jou that our Neuro TeB!cPilshs.v«ho"n c'g" at service to my daughter. Previous tak?rg your Pills, she had heen liidnpf 1 three Fewro » itb NeirHraand Goieral Debility; during th&i tinii- be tried tiae firit-ciia a cloetot,, bat tir t no re- f: afsoi taking outs box of your Pills, s ns was able to attend h»r h(lllseb;>'d dnil-s Pletse to send bei anoH-er box ) am. (Iou "Ir y nrs truty, Xt. R T. Morp».n, Llanelly. sTf.PHEN EVANS, C&pt"ia Jamta Motley, "Cat h Me," of Sout:;& -);:ton. D.X'Sh,Ha.vlng blHJ1 f-ufferfr.g fiom Tic Dol »• reux »nd Ferrous HLea^as))« for vears, fvod h»ri»3 lnwiii tried sevt ial doc>or» in vartous vl»ce«, I am Mcs. hppir M, tntovai you that 1 huve b-ea cois plet ly cuied b Ukiu« yoar PiUs, a box uf nhich I always keep by me. I am, dear s r, yo-Bts t^l?. Mr. R T. Morgan, lanfilly. JMES MORLEY. WHOLESALE AGENTS LONDON,—Messrs. Jno Sanger & Son; Bristol,—Messrs. Fenis & Co.; Liverpool,—Messrs. Evans & Son. 247 The South Wales Atlantic Steam Ship I Company. YMFTJDIAJmTjHL I A.M.EUI0A.. OGYMRU I AMERICA yn ddirect hAt fyned trwy Liverpool. Am bob hysbvsrwydd, ymofyner a [DR. PRICE, neu E. G. PRICE, 262 Emigration Ojfices, AEEBDABH. The Use of The GI enfield §tarcli Always Secures The Delight of the Laundress, The Admiration of the Beholder, Led, 92 And the Comfort of the Wearer. MBHTHffi TYftFil* UWrOISr GT.OKGB GRIFFITHS JOJNES, of 23, C»non-atTeet, Aberdare, is app<^>nta-i REGISTRAR of MARRIAGES, vice Mr. D B. GRIFFITHS, resigned. Dated this 5th day of Jnne, 1873. FRANK JAMES, 477 Superintendent Regtatrat. Cymdeithas Adeiladu Fuddiaool Beur- haol Pontypridd, Llantrisant, a Chwm Rhpudda. Rwyddfa,—Post Office Chambers, Pontypridd. AAA YN barod i'w rhoddi allan a* dai neu diroedd rhydd-ddal- iadol, rhwym-ddaliadol, neu nawdd-ddaliadol (copyhold.) Gellir ad-dalu y swm a fenthycir, gyda llõg, yn fin symiau, misol neu chwarterol, wedi ei estyn dros unrhyw nifer o flynyddan o 5 i 15; a gall nnrhyw fentnyciwr ymryddhau oddiwrth y gymdeithas unrhyw amser trwy ad- dalu yr hyn sydd yn ngweddill o'r swm a fen- thyciwyd, yn nghyda'r llog hyd y dydd yr ad- delir yr arian. Cynelir cyfarfodydd tanysgrifiadol ar y Llum cyntaf yn mhob mis, yn y Post Office, Treorci, am 1.30; yn y Pentre am 5 p.m.; yn Swyddfa y Gymdeithas, Pontypridd, am 7.30 p.m.; ac yn y New Inn, Llantrisant, y dydd Mawrth ca.nlynol, am 5 yn y prydnawn. Am unrhyw hysbvsrwydd pellach ymofynel a'r Parch. Wm. JoDes, Pentie, Ystrad; Mr. J. M. Evans, Surveyor, Treoxtey; Mr. Thomas Morgan, L3wjrnpia; Mr. Griffith T. Davies, Trcoikey; Mr. John Morgan, "Llantrisant, gorudh'wylwyr; reu a'r ysgr'fenydd, Mr. H. S. Davies. 419 Sqnar-?. CYFARWYHWyB Mr, w. r>ykf! Tr rr, r c.ial Sqaarc; Mr. 'V. M<^rrls, Com»ur'rHs»l vr w. Iiloyl, Canon-street; Mr. J. Mo- Ewen, S^tio-? street*, Mr. David Devi's. Oavma- strpVt; Mr. RT"b¥ "i Jeues. O^ft >n-«tr^t;: Mr. •J. hr .T'j.-rrs (}1o' 'tor_s1¡JC'ct; Mr. Ley Rot: B'x'l'N; Mr. B. Kvars. 'wrr, Vnh; Mr. ,I. t-u Hughes, <71HtAn-st»reet.; Mr J. Hammot. Wort* Mr. E. David., >i'gh-8treo$r Mr. I>. <). Bayrr, ;>I dy-plaC' Mr. H, A. W«lls,te;<d, '• 'liftofl- at metMr, Th«ophUns Willivms, A^«"aro»r l\i t. John Rees; Cwmbooh.^ CYFRBJTITWYR: — Meiatri Ivcsser a Ihillips, CAnoa-ftreot.. SURVEYOR :—Mi. Evw'& 'FFITHA.. Hfgb-strw* Y'3;?'-iflff'vdd Mr n. R Vidal, Oadly«-ro*«l. -f '_Icl BASKPRS Wjik'.ns & Co., Abø;030r.. AMCANIGN Y GYMDEITHAS. > Rhoddi m&uUw nvydd, dyogel,- enillga* í uors^naa i rood;, uiiais ar Jog. I r ddi b' rthy); i'r s fs tods a at vr .wc anion ca-Dlyi««l:—7 brymt freehold neu leasehdd property; i godi gyw< irio ad<aladaa i d&lu J m. ith mortgages; í gdi a. r'an at iastach r.eu a too an ion ereiU diwy mortgago it,edd'f»ut. Er dr.rnaT.aeth i bersotiaa nea deslr.oedd ar gyfer afiechyd M henaint. Er pret.ti:iio a hyohwyn plasit wrn-wa masrach. Er sicrhaa rhar!>I\1 priodasol, &o. Wrth d 1 lu 138. 4;. yn j*ol am ddf'Y mJyn- edd, ruiu 7s. 6c ■jiii 15 mbm«dd, da byuir, ar ddiwedd yr (OnseT hwuv, £100 a'i share 0 elw y Qyuitletihas. Cfcir yr lioll faviyli \n yob e rp] yr Yfgrifenydd Deibynir aeiodau bob sirs Luna. Iau, (I haner awr wndl 6 i 8 yn yr hwyr, Yl1 yr Aberdare Rta$ing Room. Y Cyfarfod Tany.vjrifiadol cyntaf i w gym-1 prydnawn dydd Llun, G01l'her¿'1f l.!¡"g. 4W¡ Yn y Trag G 7, 8, 9, 1'00 A L A W 0 N r B d BL: 1.IN oynwya coiddorj&oth Ikii a ut-ftycid, 1; (T. Sol-fif..), ar «iriau 1\1:ij08, 11, Difyrol, Gwladgarol, Dirwestol, a Chrefydiiol, gan E, YUTYD WILLIAMS, Dolgellau, golygydd Can* -von y Buol. Danronir gwerih is. uú nchod ya Klidranl. Ont-n; i'w hanion at L. Printer, Llanerchymedd, neu at y golygydd, 234 0 ¥D WE; NEU, YMDRSOLCFl 0 L IF (i W VLLA. PRIS SWLLT. Caerdydd: JONES a'i FEIBION, St. Mnry Street. 509 Cloth HgH, 8, Comrnarcml-cstroe* Abordaro,& Cloth B all, 3tou.ntt inasJV IT! E be> t;inf rni li cus'omts th i h'< ha' wry LI. la g« stc of ftE -DV M •■T>K CL'B< «ok an < Colo'-xod CI b Coa s, i-,n Tou II »u.5 V .suto ujAtch, V«-t ole-ktn ..u'i o. r :u ov 1';01. cn, orfe Jack ts a..a Ttouoojr-, Shi t, D a* u. B CloilH' i ii ize » <i j lif V ''H ind cf t i! ire done- C'' s p-"t. i on the ¡¡.ho t"-<t tiotiw N B. r!ivig Fa>y DfcMBf, .,pron« 0 Skit i^g and. iui li to V. ai it FJ&nii il maaufo ■< u at Ab-r" A Newcastle Emlyn, Carm-ithenshi o. (21