Y Gwyliedydd

§o§ Cronfa Cofgolofn y diweddar Barcb. J. P. Hoberts- p s. c. Cydina-byddwyd 0 "r blaen 141 2 11 Laiillipettér 0 10 6 IJandtysisul 0 5 0 Cilgvvyn 0 8 3 JB142 6 8 O. EVANS, Ysg.

So2 'Alew-n erthygl fadtlh- a dyddorol j-n y Go- leuiad," yn yr hon, mewn a.tebiad i Dhebydd, yr e,glura Dr Oynddiylan Jones ranau o'i'lyfr .ar Gysondeb y Ffydd," eeir y paragraph •oa-nlynol:—" Yn ei atodi-ad i Holwyddoreg Plope, dywed y Pardh TJ Prd-tdbard fc,l hyn: 'Gwe,l,j'r fod eryrn walbaniaeth rhwng Gras Rihlagfynedol yn ol y syniad Armdnatdd o hanD, a'r hyn a e-lwdr yn, Ras Cyffredin-ol gan y duiwinydddon Calfimaidid. Ntid yw yr oliaf aimgen na dyImlwlad cyffred-iinol yr Ys- ibryid, cyffredd.n i bawb, a gwahaniaetihir et yn fawr odddwrth y Gras Effeithdol, yr hwn yn y cyfamiod pryn-edagol a sicrhedr i bawb d'r Mialb fel ei etif-edddae'tth- Ychwanega Dr Oynddyllan Jiones;—" Miae Mr P;r,itah:a.rd yn gywir y Gras Rthiagfynegiadol, y Gras Cyff- reddinol neu Ataliol, a'r Gras E'ffed-tihdol ne,u Ataldol neu AnwrthwynebOl. Y cyntaf yw y term Wesleyad-dd y ddau oliaf yw y term- au Oalfinaradd. O'r ddau gwell genyf fi y >term Gras Cyffreddnol, am ei fod yn gadarn- haol, ac felly yn fwy cynwyafawr na'r Hall."

Telephone No. 7653 Central. J. Barlow Davies, ESTATE A3ENT & SURVEYOR, 41, NORTH JOHN STREET, LIVERPOOL. o EFFICIENT AND ECONOMICAL MANAGEMENT OF REAL ESTATE. VALUATIONS FOR PURCHASE, SALE, MORTGAGE OR PROBATE

POiRTlHIAllAIDiO'G. Ciyfarfod Tenlynol y Band of Hope.—Am lliedwar o'r gilcch prjndoaiwn ddyidid M'erciher diweddaf, yr oredd Zvliiss Alary Lloyd -t -\I,:r W Roberts yn .rlhanu ariain a llogau Clwb y Band of Hope. Ar ol hyny cyiranogodd y pl.ant a'r rhai oedd wedi bod yn giofadu am danynt o de a bara britih a. phob danitedthion eraill oedd wedii eu paiotod yn y modod gore'u ym, bosibil, a'.u r:hoddi iddynt trwy garedig- r-wydid ac hae-l-doni mawr Mrs a Aldss Hughes- ton Roberts, Tremadoc. Oynor-thwywyd hwiy wrtlh y byr-dd-au gan Airs E Jones, Airs Laura Roberts, Airs Evan Aliorgan, Airs D.avdd Ro- berts, Airs Robert Evans, Aldss Mary Lloyd, -Aldss E E Wlilliaims, Miss Ada M Jones, Aliisis M A Jones, Miiss T E WiiiMiiams, Alias L A Roberts, MJiss M W Williams, Alias Gwen- doline,' Jones, a Miss Edith AI Jionie.s. Yr oedd golwig fo!ddhau,s la.,win ar y plant yn imiwynlhau y wiledd i-aigoirol oedd ar .eM cyfer, fa plhiawb o honiynt y-n ca,-iirr.;ol.A;-n, 7 o'r iglodh yn yr h'wy.r, dan lywiyddiaetih y Parch E Jones, cynhialiiwyd cyfarfod er 'rhoddd cyfle i'r plant cMatgian ,ale adirodd vr hyn oeddiynt wedi ei ddysgu yn ysfod y tymo-r. Gan fod y .niifer y plian-t gyime.rodd ran yn y ciyfarfod .mor luos-og, ymatali'wn rbag eniv/i neb, and r yn uindg ddw-eyd fod p:aw)b o honynit wedi gwineyd eu g,wiaith yn ilhyfleidldol o ddia, ac yr o-edd y gw.randawdad astud a',r gymerad- wyae-tih oeddynt yn ei gael gain y gyniulleidSa. yn danigos yn egil.ur eu bod yin giwertihifaiwrcgi ac yn .nnwynhau yn fawlr eu hadroddiadau, &c. Miae aloid mawr yn ddiyledus i Air W J Wli'lliams a'r brodyr a'r clhiwiorydd sydd yn ei gynorthiwj-o aim eu tnaffartih a'.u lla-furus -ga.niad ym .addysgu y plant mor r,a,goirol yn eu gwahanol wersi. Ar y terfyn diolch,wyd iddtynt oil, ac i l^Irs Hugihes'tcin, Roberts am ei cihareddgir-wiydd haeldonus yn rhoddd y wliedd. Dioldbwyd* hefyd i Air William- Morris ac i Mr Price Owen, Pwllheli, aim yr "oranges" a'r "sweats."—H. a W.

ST. PAUL'S, BANGOR. The Young Leaguers' Ulnion. "os FiawDth, Allawrth 20fed, cyn'haldwyd cyfarfod blynyddol cange-n Hbreb: a Sit Paul's yn ys- golidjy St Paulas, er hyrwyddo a ohynorthwyo ychyddg ar y gwa,i-tih da wneir gan y sefydliad ardlder-chog, Cartref y .Pil.ant Amddifad. Trefnwi37d y oyfarfod yn y ffur.f o Limte- ligbt Lecture," yn desgrdfio Work and Play in the Children's Home and onllY a Gipsy." Cymer.wyd y gadair gan y Alaer (Air W Bayne), a gafalwyd am y lantern gan, Air Howard Lewiis. Darlleruwyd y darn, "Only a Gipsy," gan Allies Ambrose Jone.s, a thra- dldodwjld anerclhiad- de'Sgnifiadol ar "Work and Play in the Children's Home gan Air Lakd-n,. C)ymierwiyd rhan hefyd gan Alisses EMen Parry, Enid- Lewis, Katie Hughes, Amy Owen, Nellii-e Pj.itchard, L Lloyd Jones, a M.ri Maldwyn Eivians, a John Owenis. C:tw- soOm gyfarfod da ac elw .sylweddol. Gwnaelh y cyfeillion eu rhan er llwyddiant y cyfarfod, yn neillduol felly Mrs W Lloyd Jones. Y Band of Hope,-Prydna;wn Alercher, AHawrth 2Sain, rhoddwyd te i'r oil o:'r pla:.t, ac yn yr hwyr cynhaliwyd cyfarfod- amryw- •iaethol, dan- arwelinia.d Mr Henry Williams, Bangor. Gwnaeth y plant eu rhan yn ar- ddeirchog, yn dangos yn eglur oil gofal a llafur eu hathriawOn. D,osib,arth D-arllen Tymor 1905-6.—Mae y dosbarth hwn v petih ag yr oedd yr ysgol a'r eglwys YI1 te-imilo angen am dano. Cawscrn y fradnt o .gael ein parchus wednidog, y Parch Owen Evans, yn athraw. Profiad pob un o honOm ydyw: ,ma,i da ydoedd, a bod chwilio yr YsgrythyraiU, o dan arweiniad atbr.aw mor alluog, wedi creu awydd i fyfyrio, a'n cvnor- thwyo i ddatgan ein barn yn rnwydd. I gorond y cy,f,an cawsom anerchdad gan yr .athraw ar Hunan-Ddiiwylldant." Yr oedd yr ys.talfeN yn llawn, a dyrmunwyd ar ddi- •wedd y cyfarfod ar i'r anerchiad- amserol ac addysgiadol gael yrndda-ngos yn y wasg. Y mae y dosbartih yn oynwy.s 44 o aelodau, a'r miaes dan sylw ydoedd y ddwy bennod gyn- t-af o Lyfr yr Aotau. Darllenwyd pa-purau yn ystod y tymor gan yr aelodau canlynol •.— Miiss Louie Eardey ar Ferched Llyfr yr Actau"; M'ias Loude Ll Jones ar Ddaear- yddiaeth Llyfr yr Actau M,r W R Clayton a-r Luc Air Jiam.es Griiffths ar Pedr Mr A Ll Jones ar Ac-tios a diben ysgrifen- iad Llyfr yr Actau a chian Mr J H Evans ar "Droedigaerh Saul." ,Dygwyd y tymor i derfyndad nos lau, Mawrth- 29adn, trwy gydgyfranogd o swper, ac ar ol gwneyd cyf- dawnder a'r dante-itihion, oafiwyd cyfarfod di- fiyrus. Alae yn sder genyim fod d'r dosbartih hwn ddyfodol disgflaer y tymor nesaf.— J.J. Ll.

CAE!R.SALE!M, TO(N PEN T RE. Nid oes fawr o h.anes yr e-glwiys hon w'edi ymddangos ar goloin,au Y Gwyliisdydd yn ddiweddar, ond yr ydym yn bur effro gyda phob rhan b waith yr Argilwydd. Y Sab- boith cyntaf yn Ebriill y cynhaliwyd ein cy- farfod chwarterol mewn cysyllitiiad a'r Ysgol Sul. Mr David Jones, arolygwr yr ysgol, oedd yn llywyddu yr oil o'.r cyfaTfodydd. (Efe heltyd yw anweinydd y gan yn yr eglwys hon er's: amiryw .lfyn.yddau bellach.) Yn y boreu, holwyd yr ysigol gan Mr Lewis Tho- mas, yn y drydeldd benlliod o Ail Epistol Pedr, Yr oedd yn holi yn dda ac i'r pwr- plas, a'r atebdon yn bur foddhaol ar y cyfan. Yr oedd. yn. dda. grenry;m weled cymaint o ddynion, ieuainc. yn ateb. Yn y pirydnawn, cafwyd cyfarfod y plant a'r bobi ieuainc. Holwyd y hOlhl ieuainc gan Mr Richard Lewis yn y drydedd bennod ar ddeg o'r "AHw-edd." Holwyd y plant gan Air Thomas Lewis yn Hanes Iesu Grist o'r Alaes Lla.fur. Ad roddodd amryw o'r plant ddarnau oedd j-n dal cys-yllti-ad a'r Ys- gol Sul. Yn. yr hwyr, cyfarfod areithio ac adrodcl a ehanu a gafwyd. Dec'hreuwvd y cyfarfod gan un o blant y Diwygi-ad, sef Air Morgan Richards, yn hynod effeithiol. Tru-eni fod y brawd hw-n wedi cudclio ei aal-ent mor hir. Wedi .hyny cafwyd can gan D Jones araeth gan David Sw.ancott, -testyn. "Tragw,yddol- deb"—araeth dda a sylwieddoil can gan bar-ti D Janes; adroddiad gan Evan Lewis Morgan uraawd gan Lizzie Davies araeth gan y brawd ieuanc, John R Alason-, ar Yr -\v d, Ysgol Sabbo-thol; miawd gan ei frawcl, Freddie Alason.; dadl gan Evan Lewis a R T Oiwen, ar "y Cr-efy-ddol .a'r Amg-ar-efydd- 01 "-dadr] yn llawn- o wiirionedd trwyddi; ac unawd gan Oiw-en Owen. Terfvnwyd 3" cyfiarfod trw3* weddi gan David Jones.- Aelod o'r Ysgol.

CLYDACH VALE. Tabernacl.—Cynihialiwyd swper o d-e a choffi, fel arfer, yn y capel uchod dydd LIun, Eibrill 2dl. Yr oedd yr hin yn ffafriol iawn, ac 3-,mga,sg-lo.dd 11awer yn nghyd at eu gilydd a fwynbau eu hunain uwchben y dantieithion paro;toedig. Giwasanaethwyd gan Airs Ann Evans, E Jones, A Griffiths, C J Griffiths, J Evans, M Evans, M Roberts, S Roberts, M A Alorgans, E Jones (2), C Williams, B Williamis, M a E Roberts, M Davies, M Will- iams, S E Roberts, E G Parry, T Evans, Wim Alorgans, Edward a J Roberts, LI Hdggins, Evan Roberts, Ed Evans, a T Griffiths. Y llyw)r.dd am y no.s'on oedd Air N Roberts, yr hwn hefyd oedd llywydd y pwyllgor gogyf-er a threfnu a diarparu at y wledd, a'r is-tywydd oedd Mr R 0 Jones, a Air D Griffiths yn ysgrifenydd-, y rbai a wna-ethant eu rhan yn .rhagbrol. Yr oedd yr hen gyfaill Rd Jone-s (gynt o Ogl'edd Cymru) yn gweithio yn ar- dderclhog ia-wn, er calo-nog-i pobl ieu:ainc yr egLwys. Clywais fod y dynion a'r merchec1 i'e-uainc wedi 3rmirod ati o dddfrif y tro yinna, am mai dyma y swper cyntaf iddyn.t gael yn y fes,tri newydd. Llawenydd mawr i ni oedd gwe-led Arolygwr y giylc'hdadth, y Parch John Humphreys, Tr-eorei, yn te-imllo y fath d'diyddordeb .mewn eglwys wan fel ag .sydd yn Cty-dach. Gweisoim heofyd Mrs Roberts, priDod Robertus," a llu o'.i chyfeillion vr ibireseno-1. Drwg iawn o-edd genym glywed fOld y Parch A C Pearc-e, I'enygraig, a'i gyd- llafurwr, y Parch R .Roberts, Ystrad lllion- dda, yn methu bod yn br-esen'o-l oherwydd afiechyd. Erin dymuniad, yw, os yr Ar- glwydd a'i myn, i'r ddau gael adferiad buan. 'Gobed-thiwn y ceir asm syhved-doi i drysorfa yr a.dgyweirdad.—Ymwe-lydd.

YSTUMTUiEiN. Y Gjmdeitihas Did.i,v'}'lhadbl:-Yr ydym yn parhau i gael cyfarfodydd dyddorol ac adeil- adol yn nglyn a'r GYlmd.ei.tlhls hon. Mawrth 17eg, ar ol y.m:dratfüdaet'h fa.n.\vl a,r y wers, caiW'som bapur ar y Parch John Evan.s (Eglwysibadh) gan y brawd- ieuanc, Air Davild Howells; ac hefjid, nos S-adwirn, Alawr'tih 24ain, cawsom bapu.r gan Air John Alason ar "Weddi"; a Alawrth 3lain, ar y merthyr diweddaf, "John P'enri," gan Air J R Jones. Ar ol Gael ychyddg drafodaeth ar y papurau rhagorol hyn, a diolclh i'r brodyr am eu g-wasanaeth, terfynjwg'd tri o gyfarfodydd rhagarol. Y mae genyms,ail gref i gredu v bydd i'r Gymdeithas hon adael argraff ddcfn ar yr ael.odau.-Ap Tuen.

SALEM, CYLCHDIA.ITH TREGARTH. iDiark-th.—Nos Fercher, Mawrth 2Sa.in, caw- s'om ein. breintio a darlith ragorol iawn gan y Parch J R Ellis, Bethesda, ar y ciymeriad dyddorol, Peter Alackenzde." Y cadeirydd ap'W\\nitieddg ydoedd Air Davies, cyfreithiwr, Bethesda, ond methodd a bod 3m bresenol oherwydd afiechyd, ond gofalodd yn garedig am gyflwjyno rhodd cledlwng at yr achos. Cymerwyd ei le fel cadeirvdd gan Air J Daviies, Sdloam-, yr 'bwn a wnaeth ed waith yn ddeheudg, ac yr ydjlm yn ddiolchgar iddo am fod .mor gar-edig a llerawd y bwlch, Caf- wyd elw da a cfoynulliad lluosog—1-lon'd y cape". Gweii-tihiodd eyfeinion y lie yn dda .P gyda'r xnuddad.D.E.J.

YSTALYFIiRA. "neserau C3lfreithlon ac Anghyfreithlon" 3ldoedd tesityn, darlith. werthfaw-r ac. amserol a draddodwyd }-n nghapel y Wesleyaid vn v lie uchod nos Ferciher, y 4ydd cyfisol, gan y Parch Hugh Hughes. Llywj-dd-wyd gan Mr Dalies, .mianager." rDaeth cynulldad gwych j 'II yn ngihyd o wrandaw^r astud a deallgar, a sdaradbfdd Air Hughes yn rymus fel arfer.— I' Gomer,

AMlLlWC.Il.—C'iynh -ali-wyd Cyfarfod Ciiwai. tej-ol y gylclhd-aiith yn v lie uchod, Ebrill 4ydd, dan lywyddiaeth y Parch E Mo.styn Jones. IDtenbyniwyd cy,franiadau yr eglwj'si yn llawn, (t'g eith.rio- Seion. a L'lanifair, a hyderwa y foyderwn y b}'d(d i did v nit giwiblhau, yn ol e-u feairfer, cyn y oyfarfod nesaf. ,AIae yn galon- genymi weled sefyllfa y gvldhdaith mewn ystad mOT fodcShiaol, ag ystyried .mor wasg- 'edrig fu y -misoadd diweddaf mewn perith-ynas a gweitbwyr ein tref, Rhdfa yr ae,lod,ati yn 224, cynydd: O 7 er y chwiarter blaenorol. JMia-e ein parchus arolygwr yn gwei-thdo- yn (galed er's pan y maea,r y tir, ac yr ydym. yin Igweled ol ei lafur ddfidno mewn Rawer o ag- Weddau yn l-lwyddian-u.s dros ben. Y mafi Wedd addlaw airos aim. flwyddyn a.ra.H i'n gwa- .saniaetibu fel qylchdaitih. Edn. gweddd ydyw i r Argliwydd- fenddtbio ei lafur yn ystod oe.i arosiad yn ein phth. P iRiHlYL.—Cynh aid wyd ein Cyfarfod Chwar- terol yn fesitri Brunswick, Ebriill 5ed. Agor- \Vyld y cyfarfod driwy fawl a gweddd. Yr bedid yn bresenol y Parcbn W 0 Evans a J Alr.i Robect Jones a J R Hughes, gor- ii'dhrwyiliwyr y .gylc'h'daith, yn nghyda chyn- Q'Yeh,ic-la,. th dda o bob lie. DiarMemwyd a "chiacia.rnibawvd y cofnoddon. Y cyfrif ar- uanol yn 1,1awn o bob lie, Er hyny, y miae, ydhiyidiLg ddyled yn aros ar y gylchdaith. Gofidus i'r cvfarfod oedd de.all fod yc'hydig J'e-ihad yn nghyirif yr aelodau am y flwyddyn. iBu hyn dan ystyriaeth ddifrdfol. Llawer, er hyny. o destynau diolch am lawer o am- tygiadau roddodd yr Arglwydd o'i wena-u. 9>a:lwyd sylw at y casjg.liad blvnyddol-ei fod did'od i law erbvn Cyfarfod Talastlhol Mai. 'Giwiasgwyid ar i Offrwim Dioicn am y Diwyg- lad gad ei wneyld yn yr adeg mwyaf cyfleus yr egl-wysi. D&au, ondbae anhawsderau anorifad, y biu:a,sai eisoes wedi ei wneyd. ■^•rllienaviyd a gwnaed sylw:acia.u ar sched- ule" y caipsl'au. Credid mai maniais fawr i gyHad yr eglwysd fyd'diad miwy o ff-yddlondeb yn anysg ein p:ohl i dalu aiiri yr edsted-dleoedd. Wedi darlleniad sclhedute" yr Ysgolion SSabboitihol, cwynid f.od dipyn o afl'sr.wch yn, Illig'warÏth rhai yn gw-neyid y'cyfrif. Gofiync'd fvny o O'fal t.r,a yn gwneyd byn yn y dy- Cysur i bawb oedd deal! fod cynydd yn r'haif yr" ysigotonion..Diaxllenwyd y "sche- dule" ddirweistiol, a cbafwyd j'midididdam a,r rai pietTnau yn niglyn a'r rhan hon o'r gwait'h, oadd yn galw am vstyrdaeth. Cjialvvyd sylw at dy y gweirtiidog yn Mihirestatyn. Ar y tniat,er hwn cafiwiyd ymddiddan bwyllog, ond perJderfyinol i yirrigysitadlu a'r ddyled. Yr oedd ,vr ac'hos hwn yn d'od i wasign yn drfwtm ar .gvllid y .g.ylch<th. Hiyderir yn fawr y llwyddifr i gardo allian yn ymiarferol y cyn- lilun sydd aT drocd. Os gwneir hynjy, sicr- ihtedr v "granit" a'r "loan" sydd xnewKi addewid. Ueiheir, drwy hyny, y pryder sydd a.r fex3dyH.au v rftaa sydd dan y cyfriif- oldkeb. Rlhoddw'vd cefnogae't'h i gvfeillion. iRhuldidllan i fvned yn mliaen yn galonog i ad'eiladiu capel newiyidd. Rh-agolygon- am YiC'h'\Ylan.eg o d.i.r at was-anine-th y "trustees" TOewn a.d.dew.id. Bjvddai cael gwell capel y:n gaffiaeldad .m.a.wr i'r acibos yn y lie. Add- ^wodd sjm.ryw hebflaw y gweinddogion fvnled i'r Ovfiarfod Tallaet'hol. Gofynwyd, gydlaig Unifinydedd. i'r didau weinidog addaw gwasan- ■aeth'u y giykhdisdth y' flwydd.vn dd^ifoclol, a cfoafwyd cydsyndad gan. y ddau. Mae eu giwiasanaetih vn hynod gvimeradwy. Yr A.r- Sfl'Wiyndd Tor fyddo' vn blaid iddyn.t. C a Ewivd cyifia.rfod Aagorol." Pa^bi vn ta,lu sylw i'r gwait-h oedd ger fciron. Terfyn.wyd drwy "Weddi d:a.'0r gan at Arolvgwr. Yim.nedlldu- "W^d wed'ivn am,wiDanaid o de syda u gil- .ydd. M-eistre^d E P Roberts a J Wilfems yn gareda.? ia.wn a Efvdsvn&as.ant i wemi arn- b,T, i',r rhai y diolchiwyd yn gynes iawn.— 'Mftnifor. ASH/DO X-IX-M AKER11K!. L). — Cynlh-al- iwiyd y Cyfarfod Chwarterol yn Ashtan, dydd Siadwrn. Yn y gadadr yr oedd C'adeirydd y ff>alaeth, y Parch Edward Humphreys. Yr oedd yn bresenol hefyd y Parch T Glyn Ro-, tbertis "a.i gydil'afurwr, y Parch E J Parry, y didau orudhwylivvr, M.r Edmund Evans a Mr irob Roberts, a chynirychiolwyr o'r holl eg- Iwygii. Yn y prydnavvn cafwyd yimdddddan ar sefvlilfa y T.ruisrt! yn ygyldhdaith. Mae poIb un o'r eglwysi yn foddhaol ond Gol- borne a St Helens. Mae sefyllfa y ddwij' egilwys yiima yn dorcaloiius i'r eitihaf, yn talu Uogau m.awr er's biy.nyddoedd, wedi methu d'od i fynjy a'r amiodau i gael y loan a'r "grant." ;Penider £ yinwyd i wneyd cais at Bwyllig'or y Cape.li ar ei rhan. Yn nghyfar. fod yr bwyr, darUeIliwyd coinodion y cyfar- fud blaenorol, a chadiarnhavvyd hwynit. Y raae rhif yr aelodau yn 197, ar brawf 5'6;, plan.t 109. Rlhoddwyd g-wahoddiad' unfrydol i'r Parch T Glyn Roberts i aros gyda ni a.m. ftwydidyn arall^a chyd.syniodd, er hoddhad i ■bawb. Pa'Sii-wyd fed s)lmud er adeiladu ty •i'r giweinidog ac fod apelao at BwyUgOir v G'e.nh.ad.a.eth i apwynitio gwei nidcg ieu..aoc i Ij&igh. Diar:llenwi}rd adrodddad am sefyllfa yr Ysgol Sul a Ddrwest. Yr oedd teimlad •c.ryf niad oedd ein pobl yn mynychu yr Ysgol Sul m'or ffiyddilon ag y buont, ac fod y SWeiridlogdon i wr.eiyd cyifeiriad at y miater. OaSodd y Dirysiorifia Dddoltibiadol sylw, a „Cbafwyd" adJdewddion, a thalodd er.adll eu liaddewid. Cynrydbdol'wyr i'r Gyfajfod Tal. iaeitfhol, v cld.au oruchwyiiwr, a Mir H Rob- erts a'Mr W H Huches—Yr Hen Wr. •LTjAN EAliRlCAEiR.T:. i in t: ■ — Cy nhali wyd y Qyfarfod Chwarterol pinydnavvn Mercher, Miawrtih. 28ain, dan lywydldii.'aeth y Parch W iR Roberts, ac yr oedd yn bresenol y Parchn E A.rhtur M'o.miis a Isaac' Evans ("lay age.n.t"), Mri Tho-mas Jones a W R Roberts, 'goruc'bwylwiyr; a chynnychiolaeth o'r gwa- ^anol -sglwysi, ag eitihrio' rhyw ddau .neu diri. ^eic'hrauwv'd gan Mr J Evans. Galwyd sylw y cy.faiifoid at frlynydd i'r Parch W R R.ob- ots, se:f y Parch W John Jones, Fnint. Yn y oyfarfod blaenorol pasiwyd i anfon at Mr Jones i roddd gvvaHoddiacl iddo i dd'od i J"asar..aeth'U y .gylchdaith. yn y flwyddyn 1908. •Qafwyd atebiiiad boddhaol, ac yna pasiwyd Yn rheola.idd. Dierbyndwyd y oyfrifon a'r tfl.11:aÓau c'r gwahanol leoedid ag edthrio. un ddan. Mae rhif yr aelodau yn rhvw- e' yn deib|vg i'r chwarter o'r blaen. Caf- y!mldddddia<n m-aith ar rai pethau, a go- ■'thia.f v bydld yn deff.roi yno.m awydd c.rvf 1 I'oddi i'r Arigliwydd yn ol fel y mae yn ein Ihyylddo. Eel y mae yn hys'bys i ddarllen- wyr Y Gwylikdvdd, mae oyJchd-adth Ldanifadr wedi cael mesur hellaeth o.'r Y.sbryd Glan yn yat'od y Diiwyigiad, ac y mae. y.n dda ge-nyf diidweyid fod y dyilaiiivviad yn aros hyd heddyw ime'vvm r'ha,i eg'lwysd, diolch lawer am hyny. ■Miae cyfa.riflodydd gwedddo yn cael eu oynal yn barhau'S, a'r bobl ieuainc ddaetsh at Lesu Grrislt fliwyddyni a lianer yn ol yn dal yn niyddlon ac yn tystio eu bod wedi d'erbyn y pie-.tlh. na alliasai y byid ei rodd,i iddynt. De'all- af ,fod ayniydd siyilweddol yn y cyfraniadau at y Genih.adaetlb DraimGyI. Casfw.yd y.mgOm ai yr Offrwim Diolch. Gwnaeth rha,i eg-lwys,i ail ymdrecih tuag ati. Daeth ty mewydd i'r g'weinddog da,n sylw, ac y mae pwyligor wedd ei nteilldu.o at y gwaith. Gcifyiiwyd i'r Plariclh W R Roberts, i aros yroa ei ail flwy- ddiyn. Ciydsyniodid rruewrni modd siriol. Go- ly djynwyd i'.r Parch. E Arthrur Mtorris aros ei dryidedd- flwyddiyn, a darfu ynt:au g,ydsI)'ni'o a'r oadis. Gioifymvyd i'r gorudhwjyiwyr a oeddiynt yn bwriadu nnyai'cl i'r Qvfarfod Tial- aethol, ac atebwyd yn gadar.nhaol. Yn indffyg un o bomynt i fyned, piasdvvyd yn un- ifnydcxl fod Mr Isaac Evians. ("lay agent") i iflyned yno, ac yn ydhwa.negpl dewdiswyd Mr G G.raffitihs, Mieifod. Cafwyd. sylw ar y Gy- irmanifia Granlu sydd i'w dhynal vn Miedfod yn I'Mlelhefiin, bnd. gohMiwyd y mater hiyd y qv- fanfiod ysgol uinfclebol svdd i'w gyinal yn Moriah. Sdaradwyd yn gareddg ar v rhai a bunasant yn yr Iesu yn ystod v dbwiartlcr ddwtedldaf. Da oedd gan y oyfarfod fod ein. ipoibll yn gry.f ac yn rhoddd tystiola&th fod icirefydd yn talu yn v byd hwn ac yn rhoddd igiallu i garnu yin afon angau. Pasd'odd y cy.fa.rfo.d eu cydyimdeiimliad a'r gwahanol deuluoiedd yn eu galar a',u trailed. Tenfyn- v/iyd v cyifarfod tirwiv weddi gan ein parchus weimidosr. y,n.a ymiwahianwyd i fwynbau cwpanadd o de gydia chyfiewlliion caredig Llan- fair.—.J. Evlans. HiAiNTjEY.—Ciynihaliwyd y Cyfarfod Clh.war- "terol ddydd Sadiwirn, M^wrth Slain, pryd yr &edd yn bresenol Gadedrydd y Dailaetlh- yn r:hd)nw&dd ed swiyidd. Da genym ei weled yn edrych mor dd,a. Oafwiyd yrnddiddan maitb ar y Dryfionfa Sddolcbiadol. Teimlai y ey- feirfod fod yn anhawdd i.a wn gwneyd ond yclbiyddig, gan fod y gylClhdaitrh yn gw'neyd' imiwiy ar gyfiarfialedd yx aelodau na'r un giyldh- daditih anall yn iXlg'hiyimiru i gyfarfod a'i go.fjyTi- 'ion ei hun; ond pendenfynwiyd myn-ed i ga.siglu ar uniwadth, gan fod yr ariaji yn myn- ed at y Genhadastih Gartrefcl, o. drysorfa pia un y nwie'r giylclhdaiflh, vn derbvn cynortlbwy iblyniyfddol. z!l Siaradwyd heflyd ar y casgldad llietillduol at y Genlhladaeth vin India y Go-r- illewin. Lliaweinydd gan y Cadeir,y-dd a'r iqvfairfod oedd deall fod yr Ysgol Sul a'r moddion wythnosol mio.r lwiyd-ddanus a ben- d.itihdol. D.a glemym hysbys-u fod ein gwednd. dog wedi derlbyn y gwalhodddad i aro.s gyd'a nd y drydedd flwyddyn. Sirioldeb mawr i'r cyfarfod oedd edn bod yn gallu ciyfarfod a',n IbioiM ofymio:n, er fod hyny yn golygu llafur a.c jimdirec'h maiw.r. Cahvvd fod rhif yr laelo'dau rlhvwiheth vn d'&byg i'r llivnedd.— Goh. MANCHESTER.—Oynbaliiwyd y. Cyfarfod Chwiarterol yn nghafp-el Dewd Sant, dydd Sadiwrn, Ebrdil Vifed, dian lywyddiiaeth y Parch T 0' Jones (Tryfan). Penderifyn.wyd gwneyd ca.sglliad nei'liUdiuol tuag at y Gen'had- aeth Dramor. Addawodd y ddau awyddog fyned i'r Oyfarfod Tallaethol, ac et'holvvyd Mr W Riowliandts yn gyinrychdolydd y gyldhdaitih i'r un oyfclrfoid he^yd ôtlhoTwyd Clapt Wiilll- iamis yn gyn/rydbdolydd i'.r Gyma.nfa. lithol- wyd gohebwyr dros yr eglwy.sd i'r GwYHED- ydd Deiwii Slant, Mr R Wdlliamis; Gore Sitreet, Mir J E Elflds; Mianley Parle, Mr John Evtans; Oipein!s'tia.w, Mfr D J Owen; Leeds, Mr J R Wliilliiaims; E,doles, M.r W Evans. Darltenwyd y.stladegau yr Ysgolion SuI gan Mr R R Wdllia.mis. Penderfyn.wyd •fod piwyllgor yr Ysgoldon Siul a phwyllgor y 'Gymanfa Ganu yn cia-e-I eu hunt). Cawso.m gan yr Airolygwr fod ndfer yr aelodau yn y gylchdlaitih yn 409, ac yn Leeds 56. Y eyf- r/ifon amatol gan y cinaufi.t steward" yn Ped foddhiaol. iPenderfyn'wyd gofyn i'r Parch T O1 Jones aros gyda ni yr ail flwyddyn, ac fe gyidisyndodd.. litefyd ein bod )"n g wall odd y Parch John Mlaeltor Hlughesi i dd'od yma yn Awst nesaf, yn olynydd i',r Parch f W Diavies. Ac yn n:ihellaoh fod cyifedlldon iJeeds yn gofyn am wr ieuanc, fel .oenlhadwir, ac miad Mr TôgJ.a Davdes fydd hwinw, ac fod y giwa'h.oddfiiad hWin heb y ".pledge"' arferol. Yr oedld un brawd o Leedis yn bresenol, sef. Mr J R "Williaimis. Daef'h Mr George Jones, o Bdiadiford, i'.r cvflarfod, ac fe ymddengys fod y brawd udhoB wedi cydhwyu adhos Cymredg yn. nihref faiwr Bradford, ac fod y rbagolygon yn rhad piur a-dcllawol a.m achos Ö Ö .J ilwiydlddanuis yn y lie hwtnw. Yrnddengys fod yno, ndfer .fawr o Gyimajy yn byw yn iBiradfoaid. Mae Mr G Jo nes wedi sdcrhlau ysfiafell, ac wedi cynal gwasauaeth, ac miae cynuilldadau tra adidavvol wedi ymigyrauill. Lliwydddamt iddo, meddwn, yin gwineutihur gwaith- da fel Da.rldenwyd adroddiad v capelau ,gan Mir J Roberts, ac hefyd un Ddrwest gan Mr E Thomas. Yr oedd yna gyinryicbdO'laeth dda. vn bresenol. Ymdden.g. ys fod v Drysorfa DSiolc'h am y D.iwygiad wedd d'od i fyny ytn lied dda, amrvw o'r cyfeindt)n Wedd qyiinan.u vn dda. Terfynwyd trwy weddi gan v Parch T 0 Tones. Caw- soim. de rhagorol o-an oiyf pill ion Dewi Slant, rlhwng y ddau gyfarfod.—J. E. Lister. -z' TREDiEGAR. —Cynihali wyd y Cyfarfod Chwarterol yn Nihredegar aios Fawrth, Ebrill Sydd, o dan ly.wyddiaeth y Parch P Jones (B), arolygiwr y gylohdaitih. Wedd canu emiyn, o.ff.nymwyd gweddd effeifhiol gan y Parch J H Wlilldiams, Bargoed. Wedi cael cyBarchiad gan y Oadeirydd, aettopwyd ar uinwadtih at waitlh prdodol y cyfarfod. Dar- •lleniwo-d cofinodioiii y cyfarfod blaenorol, a. chaiw.sia.Tj.t eu cadarnlhiau. Daeth y cyfrdf.on arianol i fyny yn grynOi, ond y mae yn ddrwg geinym fynegi fod ldeihad yn rhdf y,r aelodau ar y flwyddyn. Addawodd y gorucbwylwyr, Mr W Mdddlletlon, Tredegar, a Mr J Edwards, Rhyimrai, fvined i',r Ciyfarfod Talaefthol i'r po.rth.; ond os niethan.t, etlholiwyd Mr T Dra- viies, Alexandra Terrace, Rhyimini,, a Mr J Clayton, Tredegar, i fymed yno yn eu lie. Eitlholwiyd Mr 0 Daviies, Pomt'lottyin, i gyn- .rychdoli y Gyfarfod. Clhiwarterol. Hefyd, Mri E. Bo wen ac E Jlones, Bargocld, i gyn- .ryidhioli y Genbadaet/h.; Mr W Davie s, Rihymmi, i fyned y,no yn rhinwiedd ei swydcl fel ysgrifenydd- y Pregetbwyr Cynorthwyol. Rthoddwyd gwahodddad caloinog ac unfrydol i'r Pardb P Jones (B) i alrosam y drydedd ftwiyddyn, ac addawodd yntau wneyd. Aim. lygodd y Parch Isaac Evan.s ei benderifyndud i yimadiael yn Awst nesaf, a bydd yn ddrwg gan l'awer glyiwed' 'hyn. Miae y Parch J H Wlilldanns wedi addaw myned' a.t y Saeson i New Trediegar y flwylddiyn..nesaf, a'r Parch D E'gwys' Jones, Pcintr'tuydygroeis, wedi oi wahodd i gyimeryd ei lie i',r Bargoed. Pie-n- derfyniwyid gydag unfrydedd uno Silrhowy gyda cfhyldhdai-th y Brynmiawr yn y Gynhad- ledd nesaf. Y rtheswim mawir dros hYlll ydyw y gelldr ei w'edtlhdo lawer iawn yn. fwy efieith.- dol. Gialiwyd sylw ac ystyriaetb at y priod- oldeb o wineyd oaisigldad da. at y dddrwasgfa y-n I-ndia y Gbirllewiiin. IDiarllienwyd rhybudd o. Rhytrnmd y .cynygdr yn y cyfarfod nfeslaf, yr fhwin a giynlhelir yn. Mlhomtlottyn. i syimiud yr Arolygiwr o Tredegar i Rihyimind. Gofj-owvd y cwe.stdwin beth, a allw.n ei wneuitibur er gwella'ir achos; mawr yn y gyi.dhdfaith and gan, fod yr aimser w'edi mj^.ned, a rhai o'r brodyr i ddyclbweilyd ,glyda' r train, golhd.ri.wivd fhyny. Terfynwyd trwy wierldii gan yr Arol- ygiwr.—Gloih. iBiEAiLJMlAIRtliS.—Cynhalii wyd y Gyfarfod Chwarterol yn Men.ai Birddge, EihriU 3ydd., dan arolygiiaetlh y Parch Ishma.el Evans. Yn bresienol yr oedd gweinddogioin y gyldhdaitih, y Parcfh.n R W Jones, Llangefni, ac E Wihit- fling-ton Jones, Mtenai Bridge, a chy-nrychiol- aetlh dda o',r gwahanol eghvysi. Dedhreu- wlyid y cyfiarfiod ym, y ffordd arferol, a tihrwy i Mri James Oiwen a 11holmas Pritohard ein harwaiin..mewn g-wiedd,i. Darllenodid Air vlblhiairn s "Sfchiedule Trust" y gylchdiadth, y:n diangos fod gwe.r/tb yr eiddo dros £ 6,000, heb fod yn a.ros. o ddyled- and £ 600. D'angosai yr adroddiadau blynyddol, yr Ysgol Sul, Ddr- west, &c., fod y gylicthdaith yn g'wisgo gwedd ffafrdol iawin,. Ar'h.o'l.wyd Mr D M Griffiths (fel yim^geasyd-d aim y weinidoga-e-th, a phias- iwyd yn unifi-tydol ein bod yn. ei gymeradwyo i'r Oyfarfod Talaethol. Addysg ymgtedswyr am. Cülelg Bangor gwa-sgodd yr Arolyg'wr yn gry.f, ac ajpeDiodd yn da,er fod i'.r mudiad teilwng hwn gael sylw a chefnogaeth yn ein, tplith, a plhe.nodwyd y Parcih- R W Janes i ga-sglu y tainyisgrifi'adau. Dym'Una.i Air E Thomas fod pob lie i y,mgymery,d a tho;n,au v Gymanfa. Gyffireddnol, ac. fod Cymanfa Ganu is,irol rhwng cyllchdeithiau Claergybi, Amlwch, a Bea.uimards i gael ei dh-ynal. Buan y delo'r dymiund-ad i ban.. Y,n ystod y chwarter isiciihaodd y goru'dhwylwyr wiasanaeth y Parc'h Joihn Kelly, Prestatyn, i Beaumards vn 1907; a'r Parch R Jones, B.A., Bwlchgwyn, i La.n- gefind yn 1906, ac a.dida.wo-dd v P'arcih'n I slh- mae-1 Rviaais ac R W Jones eu giwasanaeth am flwyddyn airall, a'r Piarch. E Vl Jones, os na ■welai'ir Synod ei ffordd yn glir gael tv iddo. Bydd y clyifailfo,d, nesaf yn Llangoed, a'r un canilynol yn Mteniad Bridgie. Rhodd-orid Air a Airs Eva)n Tlhomas, yn umol a'u haelfrvd- edid a'u careddgrwydd, de rhagor-ol i'r cyn- rydhiiolwyr yn y Vestriv Room," a diolcih- wyd yn gynes ac yn ddoniol a,m dain-o., ac i'r dbwiiorydd a'u" gwasanaethant wrth y bwird/d.—GloihelbydJd. CO.EDiPiOlEiTIH.—iCynhialiiwiyd: y Cyfarfod Clhwarterol yn Reh-obotih, Coedpoetih, dydd ,Miereh.er, Elbrill 4ydd.. Ciaed cyn.u.Llmd gwe. ddol yin. nglhyifarllod y priy-dnawin. Der,byn- iwyd y giwiaBanol gyfrdfon yn y cyfarfod hwn, ,a chae-d fod cynydd sylwieddiol mewn rihal o honynit, yn enwedi-g felly yn yr adr,an ddi-r- wrestoJ, Y mae fcuia 200 o gyinydd yn yatod y flwyddyn hon. Claniatawyd i gyfeillion Bwtdhgwyn. brYillu drarn. o di.r a heliaetlhu y fynwent, a dhyfedlilion- Salem, CVlain'rafon, bnyiniu y tir giyinygiwyd iddynt. Biu cwes-ti'wn yr Ofirwim.' Diioilch dan syliw .am aimser malitlh. Gofiiddai y oyfarfod' ,na buiasai we,di ei wneyd ,er's talm, a phienodwyd y Sul oyntaf yn Altai fel y mwyai qyfleus i'.w wneyd. Etholwyd Allri R Rogers, 'Bwlchigwyn, a T Oha-rltes, Biryimibo, i gyinnychiioli y gytdhdaith yn y Cyfarfod Tailaatihol. Rlhoddwyd gwahodd- iad umfrydol i'r piedwar gwednddog airii flwy- ddrYln arall, a cihafwyld: addewdd" gancidynit. lenderfyiniwyd g,wialhio,d,d y Parch W Alorris Jiones, B.A., i d/rdgian.u Y11 Miwilcihigiwyn yn 1908. Ciaed ymdrdindaetlh fy.wiog am; gyflwr ysibrydol yr achos, .niou yn "fwiy cywdr, efallad, caed S.edat i adrodid profiiad- perso.nol. Ac un dda iaivin ydoedid. Oawsoim air gan yr hen dad, Thomas "Wlililliams, Cyimimau, ac er e,i hemiai-nt- dei.1 yn inaiidd' o hyd y-n y gwaith-. Claed cyfarfod da yn mthob modd. iRibwm? y ddaru gyfa.rfod, .miwynlbawyd cwpanadd o de, a barotowyd ga:n chiwiiorydd daredig Rehob- Oith:. Diolchiwyd yn gymes .iddynt am eu -careidiiignwydd,.—Goh.