Y Gwladgarwr

AT J. H. P. A VERITAS. MR. GOL.Dywed J. H. P. "na churodd ef fechgynos erioed am ddarn haner coron, ac nad ymgeisiodd erioed am y fath beth." Wel wel Ni ddanfonwyd yr englyn i mewn o gwbl er mwyn y wobr. Hen englyn ydyw wedi.bod yn fuddugol o'r blaen, ao a ddanfonwyd i mewn i bwrpas neillduol." Lol potas i gyd. Er mwyn peth y danfon- wyd ef? Pa "bwrpas neillduol" oedd mewn golwg ? Ai meddwl nad oedd arian gan y pwyllgor i dalu ? Yn wir, fechgyn, dylech fod yn falch iawn am fod y fath ddyn yn gofalu am danoch, rhag ofn i chwi fyned yn fethdalwyr. Methodd ef ddweyd llawer y tro diweddaf, oherwydd cryndod ei law, yn cael ei effeithio gan ei gydwybod gnoedig. Yr ydym yn barod i deimlo gydag ef, ond nis gallwn gydymdeimlo wedi'r cyfan. Mae Veritas, druan ohono, yn teimlo i'r byw wrth weled ei feistr yn cael ei lorio mor ofnadwy. Meistr yn wir !—ie, ar Geltic Rhydychain Pa le magwyd y fath Sais mor swci ? Nid yn Rhydychain, nid yw yr "Oxford hood yn ei ffitio. Nid oes eisieu holi am dano, gellir cael gafael arno yn fwy ami nag yn ei gartref yn eistedd ar aswy y J. H. P. mewn ystafell ddirgel fechan yn ————, tra ei wraig yn chwilio am dano o fan i fan. Sylwch ar ei fawrhydi yn dweyd Af yn ddirect at yr englyn y mae yn ei gondemnio 'Cariad, yn wir, yw coron-y Duwdod Nid yw yn trafod coranau. Ai Beiblau Mahomet feddylia wrth coranau ? Ond fel hyna y dysgodd ef yn Oxford i ysgrifenu coronau. "Wel," meddai, at y pwnc. Ai nid eoron yw'r peth gwerthfawrocaf ar y ddaear ? Ai nid oes moroedd o waed wedi eu tywallt o bryd i bryd er mwyn meddianu coron ? Felly, coron yw'r penaf beth a feddir ar y ddaear." Rhyfedd mor werthfawr ydyw coron ar y ddaear yn awr !—yn yr englyn, yn y Duwdod, ac yn y nef oedd yn werth- fawr. Dywed yr englyn mai Hedd a rhod y ddaear hon ydyw. O! y fath gysondeb. Sonia am norbsense. Dyma fe, yn wir, yn ei ddillad goreu. "Hedd a rhad!" "Moroedd o waed wedi eu tywallt er mwyn cyrhaedd coron," a chylymu y goron hono wrth gar- iad Duw cariad yw." Beth rhyfedd na fuasai yn coron yw Dedwydd gan nefolion!" Mae yr hen englyn clytog yn ymddangos yn ei ddiwyg o hyd. Dedwydd gan nefolion ydoedd yn y gystadleuaeth, a phob tro yr ymddangosodd ond yn y GWLADGARWR di- weddaf. Gan (arddodiad) ac nid can y nef- olion oedd yn yr englyn," ond felly y mae yn awr. Dylasai fod felly yn gynt. Syl- wch eto :-Dyna i chwi 'dedwydd,' hedd,' rhad,' a golud' yn golygu yr un peth. Wel, os golygant yr un peth, nid wyf yn deall Cymraeg," meddai. Sylwch ynte :— "Dedwydd" (happy, bliuful, lucky, blessed). Bendith "Hedd" (tranquility, tawelwch). Bendith Rhad (blessing). Bendith Golud (riches, wealth, cyfoeth). Ben- dith Cariad, yn wir, yw coron-y Duwdod, Bendith i'r nefolion; Bendith a benditit y ddaear hon, A bendith pena 'r galon. Wel, dyna englyn doniol; ac y mae hwna wedi bod yn fuddugol o'r blaen Gwyddom iddo fod yn anfuddugol rhagor nag unwaith, ac oni ddywedwyd yn ddigon uchel, y pryd hwnw, wrth yr awdwr ?— Cau dy ben nes doi 'n henach-i weled Mor wael yw dy sothach Yn dy gryd cuddia dy grach, Dy ofer sorod afiaeh." Ni a gawn glywed rhagor oddiwrth Veritas, fel y dywedodd. Wel, Hwre eto, Veritas,-am dymor; Bom dwyma 'th gawl diflas Iolyn wyt, a ffyddlawn was I daranwr y deyrnas. B. MR. GOL., Teimlaf yn ddiolchgar am gongl o'ch gofod unwaith eto, er cael man- tais i sylwi ar ysgrifau J. H. P. a Veritas. Sylwaf i ddechreu ar ysgrif J. H. P. Beiddiaf ddweyd fod holl rediad sylw H. P. yn ei lythyr am Ion. lOfedj pan yn son am Elis Wyn fel un a fu yn ysgolfeistr, yn dangos yn amlwg mai ei amcan wrth wneyd hyny ydyw awgrymu annghymhwys- der Elis Wyn i lanw y gadair feirniadol. Nis gall ymadroddion o'r un natur a'r eiddo ef parthed y gwr parchedig lai na gosod yr argraff ar feddwl pob un a'u darlleno, mai dyna ei brif ymgais wrth eu hysgrifenu. Sut bynag, y mae yn dda genym nad oedd J. H. P. am i neb feddwl hyny, fel yr arddengys ei lythyr diweddaf. Addefaf yn rhwydd nad ydyw fod gan Nicanor ymddiried mawr yn Cynfaen, fel bardd a beirniad," yn un rhes- wm dros i J. H. P. ymddiried ynddo fel y cyfryw ac nid am hynyna yr ydwyf yn ei feio," ond am anelu at gymeriad dyn ag yr addefa trwy awgrym eglur na wyr ond y nesaf peth i ddim am dano. Dymunaf yr ail waith i wrthddweyd J. H. P. trwy sylwi- fod galwad ami unrhyw ddyn i feirniadu yn ein Heisteddfodau uwchraddol yn brawf di- ymwad fod gan y oyfryw gymhwysder i'r gorchwyl. Prif lenorion a beiidd ein gwlad, yn wyr Hen a lleyg, ydynt y rhai a ffurfiant bwyllgorau yr Eisteddfodau hyn. A ydyw yn debyg na wyddant pwy aydd deilwng o'u hymddiriedaeth! Amod pob dyrchafiad cenedlaethol ydyw eymhwysderau neillduol yn y dyrchafedig. Dyrchafiad cenedlaethol ydyw bod yn feirniaid ein Histeddfodau uwchraddol, a dylem edrych ar y eyfryw wyr fel rhai teilwng o'r anrhydedd a roddir arnynt, yr hyn, mewn gwirionedd, sydd yn ffrwyth barn addfed goreu-gwyr Gwalia. Ofnaf fod llawer o wir yn yr hyn a ddywed J. H. P., pan y sonia mai nid yr ystyr- t 4w laethau o gymhwysderau beirniadol y dyn sydd yn wastad yn oruchaf yn meddwl pob pwyllgor." Er hyny, nid ydyw yn iawn rhag- farnu neb cyn gwybod dim am eu cymhwys- derau a chan mai gosodeg benodol ydyw, gellir ei throi yri gyfartal fanteisiol o blaid yr ochr wrthgyferbyniol. Sylwn yn nesaf ar .Y lith VERITAS. Amlwg ydyw fod "sawr glasurol" ar yr enw hwn-rhy glasurol gant o weithiau i'r sawl a'i defnyddia, h.y., os priodol barnu dyn oddiwrth ei gynyrchion. Yn bendifaddeu, nid wyf yn cofio darllen ysgrif mor ddi- bwynt, ddifeddwl, ddiystyr, ac mor ddidrefn erioed. Yn nghyfangorff ei ysgrif cm-nghlas- urol, ni sylwa ond ar ryw un fath o bwynt a dim gafael aroo. Os y teimla fod angen i amddiffyn J. H. P., paham na wna efe hyny fel dyn, ac nid fel ffolog. Nid ymgais at fod yn arabaidd, trwy ddefnyddio geiriau ffol a diystyr, et codi crechwen ar y sawl a'u dar- lleno, ydyw ymresymu, ac nid wrth geisio gwawdio yr argyhoeddir neb. Edrycher ar gynllun ei ysgrif. Dechreua trwy wawdio Nicanor a Cynfaen, yna a at ysgrif B., a chyn terfynu daw yn ol drachefn at Nicanor a Cynfaen. Y fath gymysgedd! Paham nad orphenasai un penawd cyn ymaflyd mewn un arall? 0 holl bethau y byd, y mae fel "giarar ben twr o geirch." Rhyw un golofn o'r GWLADGARWR a lanwa ei ysgrif, ae yn yr un golofn yna y mae dros bedwar ugain o eiriau Saesonaeg Ac er dangos ei fod yn Lladinwr, defnyddia y frawddeg "inter nos," a sonia am rhyw "lapsus toribendi." Carwn yn fawr pe cawn ganddo gytieithiad o'r gair toribendi." Beth ydyw ei amcan wrth ddefnyddio y fath lu o eiriau estronol mewn ysgrif mor fer, nis gallaf ddyfalu. Pan y cyhoeddodd Lycurgus, Brenin Sparta, ei gyfreithiau, mynai i'r bobl gredu ei fod wedi ei ysbrydoli gan Apollo. Gwelir ar unwaith beth oedd ei amcan. Ai tybed fod Veritas yn meddwl chwareu yr un trie a darllenwyr y GWLADGARWR ? Defnyddio geiriau estronol er ceisio gosod argraff ar feddwl ei ddarllen- wyr mai oracl sydd yn ysgrifenu, ydyw ei amcan, debygwn. Cymered bwyll. Nid ydyw ef, fel y casglaf oddiwrth ei lythyr, wedi dysgu y gwahaniaeth rhwng gair a brawddeg eto. Bum bron a bod yn rhy "Newfoundlandaidd" i wneyd sylw o'r "corgi (cur)," fel y geilw ei hun ond gan fod eithriad i bob rheol, ar ol adfeddwl beth oedd oraf, penderfynais i ddilyn yr eithriad am dro, doed a ddel. Ie, siwr, Newfound- land dog a pwt o ddoetor." Dymunaf ei hysbysu na pherthynaf o fewn y nawfed ach iddo ef nac i un o'i hil, pa un bynag ai fel corgi," nen ynte fel cwae, yr ystyriwn ef, oblegyd amlwg yw ei fod y naill a'r llall. Dywed yn eglur mai "cw" ydyw, a thua terfyn ei lith sonia am barotoi pills-felly dyna gwac dan ein dwylaw. 0 ganlyniad, y mae yn eithaf priodol a chyfreithiol i alw Veritas yn gorgi cwacyddol, ar ei dir ei hun. Yn wir, fe fuasai yn gywilydd genym honi unrhyw gysylltiad ft phrifysgol mewn ysgrif mor ddilun ac annghelfydd ac 0 gwarchod ni, myn yr ysgolor i ni gredu iddo gael yr Oxford hood. Do, siwr ac fe gafodd "V er- dant Green y Cambridge hood gynt, ond Verdant Green oedd ef o hyd. Am beth y cafodd Veritas hi, wys ? Ai am ysgrifenu erthyglau Glasurol fel yr un dan sylw Beth waeth i Nicanor-fe gafodd Veritas Oxford hood! Wel, do ac wrth ei henill, dichon iddo sefyll o fewn cylch anrhydeddus (1) yr "infm classem (maddeued y darllenydd i ni am ddefnyddio y Lladin yma), yr hyn a gasglwn oddiwrth ei ysgrif "nonsensical." Yn awr sylwn ar Ei Ddaliadau. — Beth a feddylia wrth ddweyd fod awdl Elias yn ddifaeddu mewn meddwl a thlysni barddonol ?" Y mae genym gymaint parch a neb i Dewi Wyn. Dyn mawr yw Dewi. Dylai ei wlad fod yn falch ohono fel bardd uwchlaw y eyffredin. Ond rhaid i ni gael awdurdod uwch nag eiddo Veritas i brofi yr hyn a ddywed parthed yr awdl. Gallwn fod yn sicr ei bod yn dda iawn, fel holl gynyrehion yr awdwr. Ond y mae yn ormod o beth genym dderbyn tystiol- aeth unrhyw Oxford hoodian dichwaeth fel beirniadaeth derfynol ar gynyrch barddonol nad oes ganddo ef allu eymhwys i'w farnu. Ie, difaeddu" yn wir Prawf yn nghyntaf, Veritas. A phaham nad all yr awdl fudd- ugol fod yn "nefolaidd iawn?" Truenus iawn ydyw cyflwr fy ngwlad, os ydyw ei meib- ion mor ddi-athrylith, fel nad oes o'i mewn obaith i guro hyd y nod ei goreugwtr. Ei unig Bwynt.-Yr unig bwynt teilwng o'r enw yn ei ysgrif yn fy erbyn ydyw yr un a ddyry yn nghylch nifer cyfansoddiadau Cynfaen. Dywed fel hyn:—"Ond beth bynag, methodd y g$r dysgedig (crwt o am- ddiffynydd yw hwn eto) enwi mwy na thri o orchestweithiau y bardd cyrhaeddfawr." Gair wrth fyned heibio-—" Crwt o amddiffyn- ydd" oedd Dafydd gynt pan y concrodd Goliath. Tra amlwg ydyw fod Veritas yn un o'r rhai sydd yn barnu gwerth cyfansoddiad wrth ei swmp, ac nid wrth. ei ansawdd. G*yr, neu o leiaf dylai wybod, mai un bryddest a anfarwolodd Milton, Goethe, ac awdwr Elusengarwch." Ond a feiddia neb amheu gallu Miltwn i feirniadu, neu un o'r ddau arall ? Anwybodaeth neu ragfarn, ac feallai mai y naill a'r llall, fuasai y fath beth. Enwasom dri cyfansoddiad o waith Cynfaen, am y rheswm y credwn fod hyny yn ddigon i'n pwrpas ar y pryd. Gallwn nodi llawer yn ychwaneg os bydd angen. Y mddengys hefyd fod Veritas fel am, gol- eddu y dybiaeth taw bod yn fnddugol mown Eisteddfod, ac enill cadair, ydyw yr unig I amod ar ba un y sicrheir mawredd llenyddol a barddol. Gellir profi yn wahanol, os bydd angen. Gyda golwg ar yr hyn a ddywed Veritas am J. H. P., fel g^r o safle yn y byd llenyddol, dymunaf ei hysbyau y gwnaf feddwl am J. H. P. yn union fel y cefais ef yn ei ysgrif a'i ymddygiad. Os ydyw yn *r o safle llenyddol, yr ydwyf yn falch o'r fath ddyn ond, wrth gwrs, ni chynwysa hyny fod yna unrhyw berygl i Nicanor ddychrynu yn ¡ yr olwg arno, hyd y nod pe yn gymaint arall ag ydyw. Cofied Veritas yr hen ddi- areb :—" Trech metel na maint." Hyn am y tro hwn. Os bydd galw, y mae ychwaneg o 'daranfyllt wrth law.—Yr eiddoch yn gywir, Glan-y-Mersey. NICANOR.

NODIADAU 0 L'ERPWL. CYMRY America wedi cael eu siomi yn fawr yn absenoldeb Llew Llw\ fo adeg cynaliad Eistedd- fod Gymreigyddol Utica dydd Calan. Idae y Llew yn haeddu cydymdeimlad, gan iddo fethu myned gan waeledd iechyd, yr hyn a ddaeth arno yn annysgwyliadwy. Cofied y cyfeillion Americanaidd nad eiddo gwr ei ffordd, a bod creadur o ddyn yn ddarostyngedig i amgylch- iadau y byd a'r bywyd presenol. TESTYNAU Eisteddfod Treffynnon heb ym- ddangos yn gyflawn hyd eto ond tebyg ydyw y ceir hwynt allan rhywbryd cyn adeg cynaliad yr wyl. Y perygl ydyw i'r Eisteddfod yn Nghymru gael ei Uethu yn nhý ei charedigion. Gellir tybio hefyd fod amlder y cylch-wyliau trwy Dde a Gogledd yn fwy o niwed nac o les, yn ol y trefniadau presenol. Mae lie i ofni y bydd Treffynon a Chonwy yn milwrio yn erbyn eu gilydd, a thybia Ilawer mai camsyniad dy- bryd ydyw cynal dwy Eisteddfod mor agos i'w gilydd, mewn dwy dref gymydogaethol. Gormod o bwdin a daga gi, a thebyg i hyny ydyw cynaliad y cylchwyliau Eistecldfodol. Nid yw Cymru ond talaeth fechan, a gellid, gyda tbrefn, gadw un wyl flynyddol rhwng De a Gogledd, a thrwy hyny lwyddo i wneyd daioni mewn ystyr lenyddol, a chyhoeddi y cyfan- soddiadau buddugol mewn cylchgrawn chwar- terol, a defnyddio y cynyrch arianol ar set'ydl- iadau teilwng, megys y Brifysgol yn Aberys- twyth, a phethau ereill teilwng o gefnogaeth yn y wlad. Mae digon o adnoddau cartrefol at hyn, fel nad oes achos ceisio cynorthwy estron- iaid. Mae y cyflenwad o gerddorion yn 11awn ddigon at wasanaeth yr Eisteddfod, heb fyned i'r draul o gyflogi y bechgyn a'r boneddigesau tri neu bedwar can' punt am ychydig ddyddiau. Dylai cynildeb rhesymol fod yn un o brif arwyddeiriau yr Eisteddfod. Y TYWYDD caled yn dal o hyd, yr hyn a brawf fod daroganiaeth ein cyfaill American. aidd uwchlaw pob amheuaeth. Dynoda ystorm- ydd a chorwyntoedd ddyddiau ac wythoosau yn mlaenllaw, a dywedir ei fod yn tra rhagori ar ei hen athraw, y Llyngesydd Fitzroy. Sylwai un hen frawd hir-ben yn y dref hon ar bwno y tywydd, a, dywedai :—" Pan oedd Awdwr natur ei hun yn gofalu am drefn a dosbarth ar y tywydd yr oedd pethau yn weddol rhesymol; ond wedi myned o'r Ianci i drefnu y tywydd, nid oes dim ond rhew, eira, ac ystormydd geirwon, i'w cael o hyd." Gwna y daroganau lawer o les, am fod perchenogion a llywyddion ager a hwyl-longau yn rhagofalu yr holl a allant rhag dinystrio bywydau a meddianau. Mae gan y boneddwr filoedd o edmygwyr yn Mhrydain, oblegyd cywirdeb gwirioneddol yr hyn a gy- hoeddir ganddo. CAMSYNIAD ydyw dweyd fod agerlongau yn gwneyd y mordeithiau, o borthladd i borthladd, yn yr amser a ddynodir ar y papyrau. Y cyfrif cywir sydd yn cael ei gymeryd ydyw, amser y daith o ben tir Iwerddon hyd y pen tir cyntaf yn yr Amerig. Lied ychydig ydyw nifer y llongau a wnaeth y fordaith mewn llai na naw diwrnod o Afon L'erpwl i'r Afon Hudson, rhwng dinas Jersey ac Efrog Newydd. Mae gan bob creadur o ddyn hawl i feddwl fel y myno ond nid oes gan neb hawl i gamarwain y cyhoedd trwy siarad ac ysgrifenu pethau nad yw yn gwybod ond y peth nesaf i ddim am danynt. Cawn ambeli un yn siarad ag ysgrif- enu am agerlongau a masnachaeth ar For y Werydd, nadydyntyn gwybod y gwahaniaeth rhwng herwlong a chwch pysgota. Y ffordd oreu i'r darllenydd ydyw cymeryd pob peth at ei werth yn y farchnad, a bydd yn sicr o gael allan mai isel a chyffredin ydyw nwyddau ail. law. Ni fuaswn yn gwneyd sylw o hyn o gwbl, oni buasai cyfaill o Gymro sydd yn dal swydd gyfrifol o dan gwmpeini enwog sydd yn rhedeg agerlongau i'r Gorllewin. Os gwel y gwr a wnaeth y camsyniad y sylw hwn, bydded iddo ofalu yn y dyfodol i ysgrifenu arbethan o fewn cylch ei wybodaeth, rhag i'r byd feddwl ei fod yn alluog i wadu a gwerthu y gwir am rhyw- beth llai na dysglaid o gawl coch ysgyfarnog. Digon gwir nad efe ydyw y cyntaf i golli y ffordd yn y niwl, ac os efe ydyw yr olaf, goren oil; ni allwn obeithio fod dyddiau gwell i wawrio, a phlant i ddysgu gwybodaeth. DIOLCH am lythyr cyfrinachol W. Hopkin. Yr unig ffordd i gael sylw y Llywodraeth ydyw trwy gael rhai o'r aelod&u a gynrychiolant y iwrdeisdref i gyflwyno deiseb wedi ei llawnodi gan bob glowr a phawb ereill a deimlant roddi cefnogaeth i'r tanddaearolion er cael gwell di- ogeliad ar fywydau. Ynfydrwydd i neb geisio dweyd fod awyriad y glofeydd yn rheolaidd a difai, oblegyd fod y ffeithiau cysylltiedig a'r ffrwydriadau mynych a gymerant le yn gwrth- brofi hyny. Esgusawd Arolygwyr y Llywodr. aeth ydyw fod ganddynt ormod o waith, ond nid yw y fath esgusawd yn ddigon i i orbwysoyrhafog a wneir ar fywydau rhwng mynyddoedd Cymru. Mae pob dyn sydct yn feddianol ar wybodaeth ymarferol yn gwybod fod awyriad yglcfeydd, fel rheol gyffredin, yn hollol anmherffaith. Hen arferiad swyddogion y Llywodraeth ydyw anfon gair i swyddfa y gwaith fel rhybudd o u dyfod- iad ar adeg neillduol, yr hyn a rydd gyfle i gymhwyso llawer cam a threfnu llawer o an. nibendod. Myner is-arolygwyr cyflogedig, a'r cyfryw i ysgrifenu cyfrif o'i ymchwiliadau i'r Wasg yn bythefnosol, fel y byddo i bawb wybod sefyUfa awyriad y mwngloddiau, a hyny heb gochl a dichell. Os na wneir hyn gobaith gwan fydd byth am ddiwygiad mewn ffordd o amddi- ffyniad i fywydau ein glowyr. Mewn rheith- chwiliadau ar ol tryohinebau arswydol mae y gwirionedd yn oael ei gelu a'i ddarnguddio, am fod dwrn haiarnaidd y gormeswr mor drwm ar y gweithiwr. 1 charer yr haiarn tra byddo yn booth. Mae y dosbarth gweithiol yn allu pwysig yn y Llyw- odraeth, fel y gallant hawlio gwrandawiad, a chael amddiffyniad hyd y nod yn senedd y wlad. Os ydyw y gweithwyr ar y llawr yn bresenola oea rhaid iddynt fod yn dawel a chymeryd eu darnio o dan draed gorthrymwyr ? Na rhaid, meddai pob calon wladgar; na, meddai y mil- oedd Ueisiau o dan wadnau y mynyddoedd a chrombil y ddaear. Coder y waedd, yna fe geir gwrandawiad. Y r eiddoch, CYMRO GWYLLT.

■— HIE! "Tra m&r, tra Brython." Sion, Capel y Wesleyaid, Ystalyfei^a. OYNELIR EISTEDDFOD FLYNYDDQL yn y lie nehod, NADOLIQ L879. Ceir cyfifes o'r testynau, ynnghyd ag hj sbysrwydd am y uiad &c.. mewn amser priodol. WILLIAM DAVIES, 2030 Brick Row. Hen Siloh, Glandwr, Abertawe. CYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod k-,) dydd Sadwbn, Ebrill 12fed, 1879, pryd y »wobrwyir yr ypigeiawyr buddugol mewn canu ^c adrodd. Bewrmad,—Mr. J. WATKIITS, Morriston. i JPEIF DESTTOAD | I'r cdr, heb fojd dan 40 o rif, a gano yn Oreu "Datod mae ihwyroau caethiwed" (J. Thomaa); erwobr, 6p. a chadair i'r arweinydd. I'r cdr o blant (o dan 14eg oed), a gano yn oretl "Mark the merry elves" (Mtmcal Times); gwobr' lp. a chopi o Blodwerb i'r arweinydd. Programmes yn cynwja yr holl fanylion i'w am y pris arferol am yr Ysgrifenydd :— WILLIAM WILLIAMS, 25, Rising Sun, Landore, 2940 Swansea. EM MANUEL," J Oratorio Newydd < GAN DR JOSEPH PARRY. Y geiriau allan o "Emmanuel" HIRAETHOG, a'r Cyfieithiad gan Proff. ROWLANDS, Brecon. Yn yr Ben Nvdiant, 6s.; Tonic Sol ffa, 3s. I'w ddwyn allan yn Rhanau Misol (chwech rhan). Yr enwau -ar flaendâl am y Rhan I i i mewn erbyn diwedd lor awr, er dw} n y Rhan I allan ar ddiwedd Chwef or. Gofynii blaendâl I bob Rhan yn fisol. Taer ddymuna yr Awdwr am ymdrech y cdrau, er dwyn allan yr ymdrech, hwn o'i eiddo i'w gwasanaethu. "BLODWEN" i Yn y TONIC yn BAROD-2s.; Hen Nod. iant, 58. YR HOLL GYDGANAU, &c, AR WAHAN. CHORAL MARCH 1 SOPRANO, ALTO, TENOR, a BASS. Cyflwynedig drwy gauiatad i Arglwydd Penrhyn. Y ddwy nodiant a'r ddwy iaith aryr un Copi, 4c. NOSGAN (SERENADE) NEWYDD I Ddau Denor a Dau Fass. Cyflwynedig drwy ganiatad i Arglwydd Aberdar. Y ddwy nodiant a'r ddwy iaith ar yr un Uopi, 4c. Llyfr Antheman a S*1m. donau Cynulleidfaol. YGYFRAN Gyntaf yn cynwys DETHOL- Y IAD o GERDDORIAETH, a geiriau wedi eu trefnu yn ofalus, i gyfateb pob rhan o wasan- aeth y Cysegr. OYDYMAITH i LYPRAU TONAU Y gwahanol Enwadau Gan WILLIAM THOMAS REES (ALAW DDU). Ar- graffiad cyfiawn yn Nodiant y Toiuc Sol-ffa va barod. PR1S SWLLT. Argraffiad cytatebol y* yr Hen Nodiant yn cael ei barotoi ac i ddilyn yr un presenol can gynted ag y byddo modd. TELER- AU -Danfoner pob archebion i'r Golvgvdd, Mr. W. T. Rees (Alaw Ddu), 4, John Street Llanelly. Rhoddir y seithfed copi yn rhydd i'r sawl a ddaJl- '%w fono dal am chwech copi. Rh )ddir gostyngiad o dair ceiniog yn y swllt i gynulleidfaoedd a chOrau am archeb a th;11 am werth lp. ac uchod. Rhoddir yr elw goreu i Lyfrwerthwyr. —Blaendal. Mewn Papyr o'r Plyg Priodol, CAN yn D. Minor "Y Blewyn Brith;" 1 I Soprano neu Denor Yn hardd, yn y ddau nodiant, a chyda geiriau Cymreig a Seisnig, Is., net. CATALOGUE o gyfansoddiadau ereill di- weddaryr Awdwr yn yr Yagol Gerddorol, cyhoedd- iad misol. Pris ceiniog At wasanaeth cerddor- ion Cymreig. 2042 W. WILLIAMS, 29, C.STLE-ST, SWANSEA, Watchmaker, Jeweller, Optician, &c., FOR GUINEA GOLD WEDDING RINGS For NINE AND EIGHTEEN CARAT KEEPERS For SOLID GOLD AND SILVER JEWELLERY' For JET JEWELLERY OF EVERY DESCRIPTION For A GOOD SPECTACLE, OP EX A GLASS OR TELESCOPE For GOOD SPOONS AND FORKS, ANH ELECTRO PLATE FOR A GOOD ENGLISH PATENT LETER FOR GENEVA & AMERICAN WATCHSB FOR CLOCKS OF EVERY DESCRIPTION All kinda of repairs executed on the preipisaa or any part of the Town and country. VERY MODERATE CHARGES. Gymry, dewch at y Cymro. 2016 GELLIR CAEL pOB MATH 0 A RGRAFFWAITBl WEDI ET WNEYD AM BRISOBDD BHBSYHOr., AO AR T RHYBUDD LLBLAF, YN SWYDDFA'R Q WLADGAR TV# 4