Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
GOMER JONES:
GOMER JONES: NEU, YR YMGYRCH CARWRIAETHOL, GAN MR. TOM EVANS (WEDROS.) rJêN. XII. "UN boreu tesog o Wr wyn, pan oedd yr haulwen. yn gwenu, y ddaear yn adfywio ar ol y gauaf ystormus, a'r adar yn telori odd! rhwcg y cangau, gwelwn Gomer Jones Z, yn ymaflyd yn yr ysgrif-bin, ac yn ysgrifenu yr hyn a ganlyn :— tify anwyl Miss Hughes, Yn gymaint ac i chwi fod mor Jiycaws a'm gwahodd i ddyfod i'r Plas i dreulio prydnawn, yr ydwyf yn dymuno eich hysbysu y byddaf yna cyn dau pryd- nawn heddyw.—Yr eiddoch yn gywir, GOMER JONES." O'r fath gymysg deimladau a lanwai fynwes Gomer tra yn ysgrifenu y nodyn uchod; 0 na allwn, meddai, gael cipolwg ar y dyfodol, a gweled yno gyfeillgarwch Gwendolen a minau wedi ymdoddi i ryw- beth parach ac anwylach. Rhoddodd y llythyr i'r gwas bach i fyned ag ef i'r Plas- llwyd. Pan gafodd Gwendolen ef, a'i ddarllen, gallesid gweled gwrid yn ymdaenu dros ei gwynebpryd, a churodd ei cnalon yn gyf- lymach ac nis gallwn hysbysu pa un ynte Gwendolen a'i Gomer Jones ydoedd y mwyaf pryderus o barth i'r hyn oedd yn myned i gymeryd lie y prydnawn hwn. Ceisia Gwendolen reoli ei theimladau, a llwydda i wneyd hyny i raddau, yn fwy felly na Gomer er hyny, sylwodd Mary y forwyn fod rhywbeth allan o Ie, a theimlai gymaint dros ei meistres ieuanc, fel y darfu iddi ofyn a oedd wedi cael newydd annghysurus yn y nodyn ddygodd gwas Brynllefrith iddi ? 0, IJEtC oes dim," meddai Gwendolen. Rhaid i ni frysio orphen y gwaith, bydd Gomer Jones yn dyfod yma y prydnawn. Mae yn dda genyf glywed ei fod yn gwella, 'does dim gwell bachgen nag ef yn y sir." A gwn am lawer o ferched y byddai yn dda ganddynt gael cynvg arno," ebai Mary, a thaflodd ei llygaid yn lladradaidd ar Gwendolen, yr hon a wrandawai ar sraeth Mary gyda mynwes derfysglyd. Ar ol ciniaw, gwelid Gomer Jones yn wynebu ar y Plasllwyd gyda cherddediad cyflym a boneddigaidd, a'i feddwl yn canol- bwyntio ar y prydnawn ag oedd yn myned i dreulio gyda Gwendolen, a phenderfynai roddi ei achos o'i blaen, a dychrynai rhag y drjehfeddwl y byddai iddi ei wrthod. Felly, gyda chalon bron llesmeirio, rhwng ofn a gobaitb, cyrhaeddodd darws y Plus, a phwy ddaeth i'w agor ond Gwendolen. Ysgydwasant ddwylaw, ac yf ydym. yn meddwl i Gomer ddelio dipyn yn galed a llaw Gwendolen; beth bynag, ymdaenodd gwrid dros ei gruddiau hardd, nes gwneyd y rhai hyny yn harddach nag yr oeddynt mewn gwirionedd. Edrychai yn hynod brydferth yr adeg hon,'heb yr un addurn celfyddydol o gwmpas ei pherson gwisgai mewn dress blaen o wincey cartref, gyda choler wen fecban am ei gwddf, a'i gwallt du wedi ei drefnu yn dlws yn ol y ffasiwn. Wedi arwain Gomer i gadair yn y parlwr, dywedodd Gwendolen, "Mae yn ddrwg genyf fod fy nhad oddicartref." Ceisiodd Gomer ffugio fod yn ddrwg ganddo yntau hefyd. Nid oes dim i wneyd," meddai, "gellwch chwi wneyd y diffyg yna i fyny yn rhwydd." 41 Mae'n atnheus genyf," atebai Gwen- dolen, gyda gwen." "Nid oes .eisieu i chwi arneu hyna," ebai Gomer, y mae cael bod yn eich cwmni chwi yn ddigon i wneyd dyn yn hollol hapus a chartrefol, Mae eich hyfryd wen yn abl liadd Y Hinder dan y fron." "Peidiwch cellwair, ac arfer gormod- iaith, fel yna, Gomer Jones," ac er mwyn osgoi ychwaneg o ymddiddan yn y cyfeiriad hwn, gofynai Gwendolen a garai ef gael ton ar y berdoneg, i'r hyn y cydsyniodd ac aeth hithau at y gorchwyl, a chwareuodd iddo yr hen alaw Y Gwenith Gwyn," a dilynai yr offeryn gyda'i llais peraidd, nes peri i Gomer lwyr annghofio ei hun, a phob peth ond Gwendolen. Wedi iddi orphen, canodd yntau yr un don. Meddai ar lais tenor campus, a phan yn myned dros y geiriau hyny, Pa un a'i mi, ai arall Gwen, Sy'n anwyl gan dy galon," -syllai yn myw llygaid Gwendolen, a cheisiai ddarllen ei dynged ynddynt. Gyda hyn, hysbysodd Mary y forwyn fod y tegell wedi berwi, ac aetb Gwendolen i'r gegin i barotoi te, gan adael Gomer i syn- fyfyrioar yr hyn oedd wedi pasio. Ni bu yn hir cyn dod yn ol eilwaith gyda tray fawr, a llestri te, &c., arni. u Symudwch eich cadair at y bwrdd, os gwelwch yn dda," ebai Gwendolen, gyda gwen a barodd i galon Gomer iamti. "Helpwch eich hun a siwgr, a gwnewch eich hun mor hapus ag y mae modd," ebai eilwaith. "Siwgr, yn wir," meddai ynteu, "mae eich presenoldeb chwi yn ddigon i felusi pob peth." "Peidiweh cellwair, Jones, gadewch i'r siarad teg yna hyd ryw amser gwell." ? Siarad teg, yn wir; pe buaaai iaith ddealladwy gan y galon yma sydd yn curo dan fy mron, byddai yn rhoddi ei sel i'r ymadrodd yna," meddai Gomer, yn ddifrifol. "Mae'r adeg wedi dyfod, Gwendolen, i mi roddi tafod i'm teimladau, ac i gael gwybod fy nghynged; a hyny oddiar eich gwefusau chwi." Gwridodd Gwendolen, a gostyngodd ei phen yn wylaidd o'i flaen, Adeg ryfedd oedd hon i Gomer; teimlai fod yr amser wedi dyfod, i'w holl-obeithion wyyyo neu ynte i ymagor mewn Gwanwyn adnewyddol. Ac yn awr, gadewch i mi ofyn i chwi, (maddeuwch fy hyfdra, os wyf yn ceisio gormod,) ameieh Haw a'ch calon; nid oes dim cellwair yn hyn yna o gwbl. Ac 0 Gwendolen anwyl, atebwch fl. Y mae yn eich meddiant y gallu i'm gwneyd, cyn pen ychydig o fynudai, yn un o'r creaduriaid dedwyddaf tu yma i drigle yr hedd dragy- wyddol, neu ynte yr annedwyddaf yr ochr hon i'r gagendor." Peidiwch siarad mor garlamus, Gomer." WeI, y nefoedd a faddeuo i mi, Gwen- dolen, os felly yr ydwyf yn gwneyd, a maddeuwch chwithau i mi hefyd, ac yr wyf' yn sicr y bydd i chwi, os cofiwch y cynyrf- ydd mawr a'r gwreiddiol achos o'r cyfan. Ac 0 yn awr, Gwendolen, gadewch i ryw air bach lithro dros y gwefusau cwrelaidd yna a wnaiff Gomer yn llawen ac yn iach." Gomer Jones," ebai Gwendolen eil- waith, gan wrido, "yr ydych yn fy adnabod er's blynyddoedd, paham na fuasech yn amlygu eich teimlad yn gynt ? Nid ag us y mae dal hen adac, agwenodd yn swynol arno. "Ond yfwch de, (yr oedd Gomer wedi rhoddi hyn heibio er's meityn,) ac yna hwyrach y deuweh yn veil." IS a, na, Gwendolen, nid oes digon o de o fewn canisters siopawl y greadigaeth i'.m gwneyd yn well, rhaid cael rhywbeth heb de i ddwyn hyny oddiamgylch-rhywbeth arall, rhywbeth arall a wnaiff Gomer yn llawen a dedwydd, a gwynfydedig ac iach ac 0 yr wyf laweroedd o weithiau wedi bwriadu amlygu fy nheimladau i chwi cyn heddyw, ond yr oeddwn bob amser yn teimlo yn rhi yswil i wneyd hyny. Yr oeddwn wedi meddwl gwneyd cyn mvned yn ol i Caerfyrddin, ond rywfodd llithrodd yr amser heibio heb i mi wneyd hyny; ae, a dweyd y gwir i chwi, yr oedd yn well genyf, mewn rhyw ystyr, ddychwelyd yn y eyflwr hwnw, waeth yr oeddwn yn ofni na wnaech ddim ond fy nirmygu pe buaswn yn hysbysu fy holl gyfrinion i chwi; ie, yr oedd yn well genyf fyned yn ol i wledda ar y meddwl swynol y cawn eilwaith, yn mhen chwe' mis, weled eich gwyneb hawddgar, a my- negu i chwi bob iota o'm eyffes ffydd. Felly, ffwrdd yr aetbum, ac yn Caerfyrddin y bum am y chwe' mis hwn. Yr ydoedd i mi fel rhyw chwarter tragwyddoldeb-yn pwndro efo'r llyfrau yn yr hen ysgoldy llwyd, a hyny heb fy nghalon. Ah! yr oedd hono yn gaeth yn meddiant rhywun oedd bell! Ond, Gwendolen anwyl, dy- wedwch ryw air a wasanaetha fel llusern i daflu goleuni ar y caddug anferth hwn-y tywyllwch Aiphtaidd sydd yn fy ngordoi." "Wel wir," ebai Gwendolen, gan chwerthin, yr ydwyf bron a chredu y gwnaech bregethwr campus; yr ydych yn hynod hyawdl." "Pregethwr neu beidio," ebai Gomer eilwaith, a'i ruddiaufel yrhos; "'nawr, 'nawr." "Wei wir, yr ydych yn siaradwr da," ebai Gwendolen eilwaith, yn gellweirus. 'N awr, Gwendolen, dim jokes, rhoddwch atebiad i mi." "I Wel, Gomer, yr ydych mewn sefyllfa hytrach yn gritical o ran iechyd; byddai yn drueni dweyd dim a wna eich gyru yn waeth." "Gwaeth neu beidio, dywedwch y gwir Gwendolen." "Wel, i gaelllonydd genych Gomer, yr wyf yn addaw anfon gwybodaeth i chwi yfory, mewn cysylltiad a'r cwestiwn Bydd 'nawr o I flaen y ty.' Na, na, Gwendolen, 'nawr, 'nawr. Y mae yn hynod dywyll arnaf." Wei, Gomer Jones, y mae rhyw air yn dweyd Po d'wllaf fydd y nos, Agosaf yw y wawr.' Meddyliwch am y gair yna hyd yfory." Ar ol iddi ddweyd hyn, diangodd ochen- aid lwythog o fynwes Gomer, a theimlodd ei hun, ar unwaith, mor hapua ag angel mewn gogoniant. Gorphenwyd yfed te, ond nid oedd fawr yn llai o ran yfwyd. Yn fuan dechreuodd y ffordd tua chartref, gan hymian yr hen benill, Po d'wllaf fydd y nos, Agosaf yw y wawr." Ond ah ofnai, er hyny, nad oedd y cyfan mewn cysylltiad a'r hen benill ond ffug- fod Gwendolen yn ei sibrwd wrtho rhag ofn y buasai yn my ned yn waeth o ran sefyllfa ei iechyd. Cyrhaeddodd gartref a'i feddwl i gyd yn canolbwyntio ar dranoeth. I'w iarhau,
BEIRNIADAETH EISTEDDFOD GADEIBIOL…
BEIRNIADAETH EISTEDDFOD GAD- EIBIOL IFORAIDD- ROCK INN, PONTLOTTYN, RHAGFYR 26, 1874. Can i'r.Ddafad. Daethilawtedairoan. Hen Fageilydd.—Mae ganddo ra! penill- Ion rhagorol iawn, a llinellau eieill dlpyn yn wslltia, megya cradur yn He oreadur y yn lie i y yn l!e.u y fed yw yn lIe y rhagenw i'w. Rhyw fân frychau o'r fath yna sydd yn anafn Hawe; o'i gyfansoddiad. Hen Fugall. —M&e gan hwn gan ystwyth a naturlol dros ben, oddielthr dwy neu dair llinell dipyn yn wall us, o ddiifyg aylw, nid diffyg deall, megya, Ei thrlgfan yw mynydd ban" (saith sill yn lie wyth). Eto, Dioaglr oddiam danl" (wyth sill yn lie aalth yn yr all linell yn y pen ill. Dywed hefyd mewn man arall— Trwy rin y ddafad hylon." Mae edrych- lad d&fad yn fwy prudd nag yw hylon, oddi- elthr pan yn oen. Er hyny, y mae hon yn g&n hynod o dies. Defaidydd. — Dyma g&n awenyddol drwyddi, yn darllen mor natnriol a rhediad dwfr. BugeHfardd.—Dyma gân best a darlun. iadol dros ben, ond rhyw haner cam yn yr yrfa ar ol Defaidydd. Felly rhoclder y wobr i Defafdydd. Sylwch eto; byddem yn dra diolohna i'r pwyllgor am roddi ail wobr i. Bugellfardd, er mwyn oefnogi athrylith; y mae yn wir deiiwntf. Englyn ar Enedigaeth Alfred William, mab Mr. Williams, Patriot, Dowlais. Derbyniwyd unarddeg o gyfansoddladan dan y ffiigenwau a ganlyn Gorfoleddus.—Mae hwn yn englyn pert o ran cynghanedd, ond mae ei drydedd linell yn cynwys gormodiaith i eithafion. A'i deg wedd ay'n fyd o gan." Ni fu, ac ni fydd y byd lie ganwyd Alfred, byth yn fyd o gan. Os y nef a feddylia, ofer i neb feddwl canu yno ond Alfred. Patriot.—Mae yr englyn hwn o ran celf- yddyd yn dra chywrain. Ond nid ydym yn ei goelio 1 gyd. Nodwn y linell gyntaf- Nofio'n grees o'r nef Wen i'w gryd." Mae Alfred wedi gwneyd ffolineb mawr— ndio o ddedwyddwoh i efil, o'r nef i'r ddaear. Gwell iddo nofio yn ol can gynted ag y gall. Y drydedd linell- Noeth angel wnaeth ddlengyd." Nid dianc wnaetb, ond ei en! gafodd. Nid angel yohwaith ydoedd, ond dyn bach, noeth ydoedd, fel pawb ereill a aned o wrafg. "Dyn a aned o wraig," meddai Job felly mae athrawlaeth yr englyn hwn yn dra chyfeilioinnB. Hen Iforydd.—Englyn lied gyffredin yw hwn, a gwallua o ran cynghanedd mewn manau. Nodwn y linell olaf. Heb nn gwg na gogan gan." Pe buasai yn dweyd, Heb wg tan na "gogan gan. Oawsai fel hyny ryw fath o linell gynghan- eddol Os un yn dechren ydyw, aed rhag- ddo. Ymofynad. a'r doethion. Llywarch Hen.—hwn yn englyn pert a hapus iawn drwyddo. Awenydd.—Mae hwn o ran cyfansoddiad yn englyn digon awenyddol, ond yn syrthio i gyfeiliornad yn ei linell gyntaf a dyma hi "Angel i fyw yn nghol el fam." Dyn bach I fyw ac i farw ydyw nid angel. Gwr a Thad.—Dyma englyn tlws rhagorol. Tlpyn rhy angylaldd ydyw yn y lineU olaf ond nid mor eithafol a'r lletll. Toreithiog.—Dym&'r goreu eto blentyn o ran meddwl; ond yn anflfodus yn fyr o gynghanedd. Nodwn y linell olaf Bendithfawr oedd dy gael di." Fe wel pob un cyfarwydd fod y linell yna yn gwbl amddifad o gynghanedd. Tynerfab.—Dyma englyn swynol droa ben i bleHtyn teilwng o aweq. goetb. CyMU.—Mac hwn yn englyn naturiol a gwych lawn i blentyn. Ond, pa fodd bynag y bu, mae ynddo wall cynghanedd rhwng y gair cyrch a'r ail linell; a dyma hi: "AI o dalaeth y nef deulu-y daeth Alfred William mwyngu ?" Pe na fuaaai y gair William yn ddau sill, buasai yn gywlr. Fel hyn -y daeth Alfred Will bach mwyngu. Btiasai y eyfnewidiad yna yn gwneyd cy- nghanedd neu gaell yn th yn y daeth; neu, pe mynai gael thyn lie I yn y gair Wil- liam. Er engraifft: y daeth Alfred ethawl mwyngu. Rhaid cael un o'r tair ffordd yna cyn bod cynghanedd gywlr. Yatjrlwch y pwnc hwu, feirdd, er mwyn oadw y mesur caeth yn gysegredig. Rhys Goch. Englyn tlws a barddonol lawn yw hwn ond yn rhy eithafol yn y linell gyntaf. Dyma hi. Sylwch Ei fath n&'i ail fyth ni welwn." Mae hynyna yn ormod o glod i neb byw. Mae pob rhyw yn cynyrohu ei debyg. Felly, oa nad yw y byd ar ben yn oes Alfred, fe entr ei fath yntau eto yn ddiddadl. A gobelthio y ca'r bardd talentog hwn oes i weled llawer o'i fath. Gwladgarwr.-Mae hwn yn englyn hynod fedrua el gyfansoddiad, ond, yr un fath ag amryw o'r lleill, yn syrthio i ormodiaith. Nodwn y drydedd linell: Naf flod'yn nefol ydyw." Daearol yw dyn ar y goreu. u Y dyn cyntaf o'r ddaear yn ddaear ol," maddai St. Paul. Yn ftwr, sylwch, dylal addurn dychymygol barddonlaeth, a phob path arall hefyd, fed yn gyfryw ag sydd yn boaibl o fod yn ffelth- ian. Dros ben hyn o'r drwg y mae. Felly, yn gyaon a rheawm a gwirionedd, y gordu ar enedigaeth Alfred William ydyw eiddo Llywarch Hen. Rhodder iddo ef y wobr. Y Witoer. Derbyrtiwyd naw o gyfansoddiadau, yn dwyn y ffugenwau canlynol Morgan Hen.—Englyn pert, ystwyth, a rheolaidd drwyddo. Ga.mekeeper.-Mae hwn yn englyn darlun- iadol o'r Wiwer ond yn anffodus, mae yn ei drydedd linell dwyll cynghanedd. A dyma hi: Hed hyd lofft adail y wig," Nid yw t yn y gair lofft yn ateb I un o'r ddwy d Bydd yn nechreu y llinell, gan nad yw y t a nodwyd yn llechu yn nghysgod y gyd sain d, Bhaid oael d rhwng lofftac adail oyn bod cynghanedd. Emwnt.- Englyn cyffredin. Nodwn y linell gyntaf: r Y wiwer un hoewder ydyw." Un hoew (sef anaoddair) ddylai fod, medd gramadeg. Llwynog.-Englyn naturiol a dedwydd iawn yn darllen yw hwn. LIaia o'r Coed.—Mae hwn yn englyn byw- log a darluniadol iawn drwyddo; ond ei, cystal yw, mae yn ei drydedd linell dwyll cynghanedd. Y linell sydd fel y canlyn Ar ei rhawd y wiwer â." Chwi welwch fod yna ddwy r yn y rhan gyntaf o'i linell, a dim ond un r yn y rhan olaf. Rhaid cael cydsain i ateb cydsaln. Coedwigwr.—Dyma englyn pert annghy- ffredin eto. Pa fodd y bu ? Mae el linell gyntaf yn sill rhy fyr. Dyma hi Creadur bach, orwydro bydd—drwy'i hoes." Naw sill yn lie deg. Trneni mewn englyn mor dda. If orydd. -Dyma englyn da lawn eto ond fel mae'r anffawd, mae ail linell hwn ryw- fodd yn Bill rhy fyr. Dyma hi Mor hoew y nelda." Pump sill yn lie chwech. Cofier mal gair unsill yw hoew. Coedwigwr.—Dyma englyn pert lawn eto, ond yn ayrthio i'r un bai; ei linell gyntaf yn sill rhy fyr. Dyma hi: Preawylydd gelltydd gwylltlon-a hoew." Naw sill yn Ha deg. Wrth gamaynied gwrel Jdyn y gair hoew, ni oddef synwyr iddo fod yn rhagor nag un sill, neu ddim. Coedwigwr (eto).—Englyn da byddai yn diosedd yn erbyn barddoniaeth dlws a chceth i beidio csnmol hwn, fel y rhai da ereill; ond dyma hwn eto yn yr un ffos o aohos y gair hoew yn yr ail linell. Dyma hi: A hoew digyfryw." Pum' sill yn lie chwech. Bai, tor-mesur, aef, mwy neu lai o sillati nag sydd yn gan- iataol yn 01 rhaol unrhyw fesur. Diwg fawn genym orfod cosdemnio cynifer o eDglynion mor rhagorol o achos rhyw flewyn o fat Cofier am y gair hoew o hyn allan, fechgyn, mal unsill ydyw; Ao, fel mat pethau yn bod yn breeenol, y goreu i'r Wiwer yw eiddo Llwynog. Rhodder tddo ef y wobr. (l,to bai-hotu.)
[No title]
EHYBUDD.—Y mae Mri. Keckitt a'i Feib ion wedi dewis y fEurf pedair-onglog i wneyd eu Paris Blue, a hyny oherwydd fod cymaint o liwiau glas gwael yn cael eu gwneyd yn fod- ian, peleni, a phowdwr; ond eto, y maent yn gorfod rhybuddio y cyhoedd yn erbyn math an gwael o liw gl&s sydd yn cael en gwneyd o'r un ffurf, yr hwn a werthir oherwydd yr elw un ffurf, yr hwn a werthir oherwydd yr elw ychwanegol a geir trwy hyny. Gofaler gan- hyny, am gael y Paris Blue pedair onglog, yn dwyn enwau I. RECKITT A'I FEIBION yn nghyda'r arwyddnod masnachol. 808 NEWYDD PWYSIG.-Pawb porsonan ydynt yn dyoddef oddiwrth y Ddaaodd, Ticdoloreux, Neuralgia, poen yn y pen, a chlefydan gewynol ere-dl, ganfc wllhad baan a sicr drwy gymeryd Davies's Toothache Pills. Ysgrlfena Mr. EvAn S..y e, 9, Marsh-road, Middlesborongh on- Tees :—" Byddwoh cystal a danfon i mi dri blyhcaid o'ch peleni at y Ddanodd. Maent yn at mhrisiadwy. Oa ydych am dystiolaethau, gellwch gaol llawor o'r lie hwn." Ar worth mewn blychau, Is. 1 la. a 2a 9a, yr un, gan y perchenog, Mr. John Davies; cyffeirydd, Pont- ypridd, a chan bob cyffeirydd arall. Drwy y post, lo. yn yohwaMg. Gofalwch eich bnd yn cael Davies's Toothache Pills. 899 Ni CHEDWIB HWTNT.—Y mae y cyhoedd yn cael eu rhybuddio yn erbyn peirianau gwnio rhadlawn ac o wueuthuriad gwael, y rhai yn fynych a argymhellir ar y prynwyr oherwydd yr elw mawr a. gsir, rhagor rhai o wneuthuriad da, am bris rhesymol, y rhai ni chedwir gan- ddynt, ac yr ydym yn anog prynwyr i fynu gweled Taylor's Patent, a phan na chedwir hwynt, anfoner am y darlunlen at TAYLOR'S PATENT SEWING MACHINE COMPANY, Great Driffield, neu 97, Cheapside, London, E.C. 308 PELE NI HOLLO WAY.—YB. YSAYFAINT A'BCYLLA.— Y ipae tywydd twym a bortmau a phrydnawnan o^rion bob amser yn creu anhwyld- ran yn rhanau treuliol y corp<>, y rhai a ddylai gael gofal piydlon. Nid oes dim yngyffelybiPt leniHollowayam wellay tretiliad Y mr.ent wdi cafl-u cydo.>od yr, ga tiefol athramorfely feddygin- iaeth sicraf ac effeithiolnf at benam anhwylus, poeo yn yr yatumog, diffyg treuliad, "gwynt chwyddlad, gwr h- wynebedd, pob math o ryddni, cleryd y g-aed aychder y a bol rwymid Y mae y peleni hyn yn am- ddiffyn y cyfans ddiad rhag y niweldiau amrywiol sydd yn dtlyn cyf Tiewtiliaiau y tywydd, ac f Uy o worth mawr yn y tymor hwn o'r flwyidyn. Nid ydynt yn ymyraeth dim ft gwaith m phloser. OINTMENT A PILLS HOLLOWAY —Yn awr pan y mae y flwyddy n yn trol, doothieeb fyddal ceMogwolIa unrhyw glefyd a all fod yn y cortr. yn enwedig y sawl sydd yn dyoddef oddiwrth glwyfau a chMydau eyffelyb, so on esgeulu.4r, pwy a wyr y ca^lyniadau all ddilyn. Bydd yr Ointment hwn yn sicr olu gwella yn drwyadL Y ma» yn glanhnn y clwyfan ac yn tynu y drwg allan o'i wralad, ac yn adnewyddu iechyd perfTaith. rwy rhin- wedd digymar yr Ointment hwn, tachair y coesau clwyfna a hyny yn ho lot. Yr oedd y fath obaith i'r claf yn gnhyraedda dwy yn yr amaer gynt. Boneddlgeaan hyny nad ydynt wedi defnyddio Star oh Olenfleld, dymtubr ar iddynt wnend an prawf o hono, a bod yn ofaltu am ganlyn y syfarwyddladan argraffedlg ar bob pacyn. Y mae yn ychydig anhawddach el wneud na Starches ereill, ond pan y denix droa yr anhawadia, dy- wedir (el Golchwraig y Conines, mai y Staxoh goren ikddetnyddlwyd erioedydwy.
LLANSAMLET A'R STRIKE.
LLANSAMLET A'R STRIKE. MR. GOL.-Y mae yn dda genym hysbysix darllenwyr lluosog y GWLADGARWR fnd y strike yn graddol gil!o o'r lie hwn, a byth na, ddychweled ydyw ein dymuniad un ac oil. Y mae saith o weithiau perthynol i'r Neath Abbey Dynevcr Coal Company wedi dechren gweithio ar yr hen bris, wedi bod vns-gur dros saith wythnos. Mae y gweithlau uchod ychydig tuallan i blwyf Llan samlet, ond y mae llawer o drigolion y lie uchod yn enlll eu, bywloliaeth ynddynt; felly, y mae yn llawen- ydd mawr i ni fel plwyfolion, fod y gwefthiau. wedi dechren. Prif arolygydd dau o weith- iau y Dynevor Coal Co., sef y BrSthcllr a'r, Owmdu, ydyw Mr. E Haddock, a beiddlwn. ddweyd mai efe yn benaf sydd wedi bod yn offeryn i ddwyn y pleidiau at eu gilydd. Y mae y boneddwr parchus hwn yn enwog lawn am ei ddull heddycbol o gario y gwelthiau yr, mlaen, lie yn haellonus lawn at bob achos da, ac hefyd yn shareholder yn un o'r gweIthlau glo mwyaf addawol yn y lie hwn. A'r dy- muniad ydyw iddo esgyn yn uwch 1 gyfoeth ac amhydedd. "Yn uwch, uwch, nwchach yr el, Dringed i gadair angeL" Yr unig weithiau sydd ar stop yma yn awr ydyw tti gwaith perthynol i Mr. E. M, Richards, gynt A S, Y mae genym barch. mawr i Mr. Richards. Dymunem y nefoedd, yn rhwydd iddo yn y byd hwn a'r byd nesaf-, Y mae yn ddiamheu fod Mr. Richards wedi caniatau i'w weithwyr lawer o welliantau, pwysig, oddiar pan y mae wedi dyfod i fedd- iant o weithiau Mr. 0. H. Smith. Ond y mae yn rhaid dweyd y gwir, y mae mwy Co strikes wedi bod mewn dwy neu dair blynedd. o amser Mr. Richards, nag a fu mewn tri- ugain neu gant o flynyddoedd gyda'r hen Smiths. Pa beth sydd i'w gyfrif am h?c ? Y mae yh rhaid fod y melstr neu'r gweithwyr yn waeth. Beth bysag am hyny, yr ydym yn mfcthu gweled fod Mr. Riohards yn gweith- redu yn deg tuag at ei welthwyr yn y cyfwng presenol. Y mae yr holl feistriaid yn y gymydogaeth yn caniatau i'w gweithwyr fyned yn mlaen ar yr hen bns, tra y mae yntau yn gwrthod hyn. Yr ydym yn gob-ithio y cymer Mr. Richards hyn at ei ystyriatjth, ac y gwel ef ei ffolineb o gadw ei weithiau yn segtir, tra y mae ereill yn gwneyd cynhauaf toreithiog. PENDRILL.
"TWYLLO Y CYHOEDD."
"TWYLLO Y CYHOEDD." MR, GOL.-Wrth ddarllen y GWIABGABWE am yr wythnos ddiweddaf gwelsom lythys o dan y penawd Twyllo y Cyhoedd," a hwnW" wedi ei ysgrifenu gan S. Davies, ysgrifsnyddt Dosbarth Aberdar o Undeb y Glowyr. OnS bai el fod wedi ei ysgrifenu gan y fath ddym pwyaig a S. Davlea, ni fnaawn yn ymcstwng 1 wneyd sylw o hono. Gan el fod;yn tuaddn at gamarwain y oyhoedd, gofynwn eich hyn- awsedd i wneyd sylw neu ddau arno. Dywed yn at "bwt" Uythyr fod amryw barties wed! myned ar hyd a lied y wlad, yn cynal oyng- herddau, ac yn actio dramas, &c., ac yn dweyd eu bod yn rhoddi pob dimal y m&eat yn dderbyn (ar ol iddynt dynu allan y treuiiau y maent yn myned iddynt with deithlo o un man I'r Hall) er cynorthwyo y rhai sydd yn ymladd yn erbyn trats a gormes y meistriaid." Fel parti y sydd ar ar hyd a lied y wlad yn adrodd y drama ragorol "Y Dydd Hwnw," gan Gwilym Hiraethog neu drolad allan y ddwy fil gweinldogion o'r Eglwys Sefydledig yn 1862, gyda'ch carriatad, dymunem yn y modd mwyaf panderfynol ddweyd fod y oyhuddiad, mor belled ag y mae a fynom ni fel parti ag el, yn hollol ddiaail. Cymerasam at y dernyn ar elD. oyfrifoldeb ein hunain yn hollol, ao nid ydym wedi cysylltu ein hunain yn y mesur lleiaf a'r Undeb mewn unshyw fodd. Heriwn S. Davies a Dosbarth kberdar i brofi ein bod yn casglu yn enw'r Undeb yn unrhyw lp, ao apeliwn at Mr. William Abraham, Oasllwch- wr, fel prawf fod yr hyn a ddywedwn yn wlrionedd. Cynygiwyd penderfyniad yn y cyfarfod a gawsom yn Waunavlwydd i wneyd oasgllad i ni ar ddlwedd y cy far fod er mwyn i ni eu trosglwyddo i'n brodyr ar strike, ond gwrthodwyd y cynygiad genym yn y modd mwyaf penderfynol. Dywedasom os oeddynt yn dewls oasglu, y gallent el wnSyd yn an- ntbynol arnom ni fel parti, a'i drosglwyddo yn uniongyrohol i'r Drysorfa Ganolog yn Aberdar. Os ewyllysia S. Davies, gyrwn jestr o'r lleoedd yr ydym wedi bod yr gwas" anaethu ynddynt i'r GWLADGARWR, a chaig S. Davies gyfle I nodi rhyw berson o'r cyfryw leoedd I ddwyn y cyhuddlad yn eiø, herbyn ein bod yn dyfod allan yn enw'- Undeb, a hyny er mwyn "twyllo y cyhoedd ao OB metha wneyd hyny, disgwyliwn idd0- dynu ei eliiau yn ol, ac onide bydded ef of' hun yn y gwarth ar cywilydd Er mwyn i't cyhoedd ddeall yn brlodol beth ydym, dyli munwn ddweyd ein bod yn Undebwyr tiwfu adl, ac mewn hawl ar lyfrau ein gwahanol] gyfrinfaoedd ar yr adeg bresenol, ac yr ydyC yn bwriadu bod felly yn y dyfodol.—Y' eiddoch dros y parti, Ohwef. 22. EVAN OWEN, Ysg. I [Nid "Twyllo y Cyhoedd" oedd pen&WJ llythyr Mr. S. Davies yn y GWLADGAKW#0 -GOL.] P .■ S