Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
15 articles on this Page
YMADAWIAD Y PARCH. D. HOWELL…
YMADAWIAD Y PARCH. D. HOWELL (LLAWDDEN) 0 GAERDYDD. Y mae yr offtiiriad gweithgar a'r lienor coeth a chlasurol, Llawdden, wedi gwneyd ei feddwl i ymadael a Ghaerdydd am Wrexham, Gogledd Cymru. Crsdwa nas gall pawb a ddont i gyffvrddiad a Llawdden, a chael ychydig amser i'w adaabodlainabodynargyhoeddedig fod y dyz, y cyfaill, y boneddwr, a'r Ciistioa weii cydgyfarfod ynddo. Fel pregethwr, y mae yn faddy liwr manwl a hapus, ac yn siodedlfj o swynol ac tffdthiol yn ei draddodiad, yn neillduol yn yr hen Cmeraeg. Bob tro y gwrandawsom ef yn pregethu yn ia:th ei fam, ar oedd ei pathos, ei dynerwcb, a grym el apeliadau yn gwas^u y dagtau yn rhwydd o lygaid ei wrandawyr. Y mae hefyd wedi cyrhaedd safle uchel fel lienor a beirniad manylgraff, a gelwir am el wasanaeth yn fynych gan bwyllgorau ein prif eieteddfodau. Dydd Iau, yr Heg cyf., cytaliwyd cyfarfod lluosog a dylanwadol o brif fasnaohwyr er ystyried y priodoldeb o gyflwyno tysteb arlancl iddo ar ei ymadawlad a phaslwyd penderfyalad yn unfrydol i'r perwyl hwnw. Yr oedd pawb o'r slaradwyr yn can mol Llaw- dden i'i cymylau, ac un o honynt yn dyehrynu with feddwl beth wnai yr eglwya yn Nghaer- dydd ar ei ol. Y mae efe wedi bod "mewa amser, ac allan o amser" ya llafnrlo yn y dxef, ac yn ymweled a chleinoa pob enwad yn ddiwahanlaeth.—Diau y bydd y dysteb yn anrhydeddus, ond aid yn ormoi felly i'r gwtthddrych tsllwng. Rhaid i chwi chwilio yn mhell ac agoa eyn y deuir o hyd i neb cyiahwya i lanw lie Llawdden. Pa llenwid pwlpudau yr Eglwjs gan tffoiriaid da a duwiol fel efe, bydJai agwedd wahanol Mcni yn fuan i'r hyn ydyw yn bresenol. Drwg genym ddeall fod ei orlafur yn Nghaerdydd wedi anmharu ei iechyd i raddau, ond hyderwn y bydd ei symudiad i Wrexham i'w adferu i'w gj flawn neith yn fuaa Nil oes genym ond dymuno iddo lwyddlant mawr yn ei faes newydd.
7' ' GLENYDD OGWY.
7' GLENYDD OGWY. Yr ydym yn derbyn aypyn o'r GWLADGAK- WR yma bob wythncs a ohan fod ambell 1 beth gwerth ei gofnodi yn dygwydd yma, efallal y canfateir i mi nmbell i fodfedd at hyny. DAMWAIN ANQEUOL YN TONDu.-Fel yr oedd Mr. JecBna, agent yaweiriaeth yn Mhenybont-at-Ogwy, yn croeai oun platform i'r llall, yn nghoraaf yr L. and 0. Railway, Tondu, noa Fercher, y lOfed cyfiaol, daoth tren i fy: y y gledJffordd yn ddiarwybod tddo, a tharawodd t f I'r llawr, ac aeth drosto yn y fath fodd nee yn agoa ei ddibenu. Cynaliwyd trengholiad ar gorff y dyn an- flodua, a dychwelwyd y rheithfarn o (<farw- olaeth ddanaweiniol anno, gyda dymuniad ar I r cwmpeini goabi unrhyw rai a gelatel t groeai yn yr un modd o hyn allaa, eithr droa y bont aydd wedi ei gwneyd i'r perwyl. MARWOLAETH SYDYN\—BQ dyn o'r enw Henry Brown (navvy) farw yn aydyn iawn dydd Linn diweddaf, pan oedd wrth ei waith yn Nghwm-y-Dlmbatb. Gwelwyd ef yn oydio yn yr offeryn oedd ganddo yn gweithio gan un o'i gydwelthwyr; ond cyn iddo wneyd un defoydd o hono, syrthiodd ar ei gefn, a phan ddaethpwyd ato yr oedd wedi marw. Yr oedd tua 55 mlwydd oed, ao yn ddyn sengI, ond ni wy? neb brodor o ba le ydyw. IORWERTH VARFGOCH.
YSTRADGYNLAIS.
YSTRADGYNLAIS. SARDis.—CynaHwyd cyfaxfod cyBtadleuol yn y lie uchod noa Sadwrn, Chwefror 13, 1875. Cyraerwyd y gadair gan E. Foster, yew., a llaawodd hi yn ddoheuig. Beirniad y canu osdd Mr. Wm. Samuel. Yr adrodd, araithlo, baTddonl, &3., Mr. W. Edwards (Cynlaisfab). Cafwyd cyfarfod difyiua a ohyatadlouaeth fywiog a rhagorol ar fat peth- -au. Cradwn y dylai fod llawer mwy o gyf- arfodydd llenyddol air gylch bychan yn ein hardaloedd. Credwn y byddfJ yn fwy lleaiol i'r plant a'r genedl icnanc aydd yn codi, er ymarfer a meithrin eu talentaxx, nil. llawer o'r eiateddfodau mawreddog sydd yn ein gwlad. Defftoed llenorion yr ardal i geiBio codi mwy ohwaeth a thuedd lonorol yu yr ieuenotyd, o ao i fagu serch at yr hyn aydd bur, lleBiol, a hardd. CYMYDOG.
- LLAKFABON.
LLAKFABON. Y STRIKE —Y mae jhagluniaeth dyner yn ecfia y g,ithrymedig y dydiiau yma, oblegyd y mae yn dywydd hynod f vryn gyda ni yn Llanfabon, y mae yr adar yn canu yn ber- aidd er airioli y cyfryw allant fwynhau eu cerddcxiaeth, ao y mae yn dyfod yn fwy am- lwg bob dydd, wrth sylwi yn fanwl, mae brwydr i'w hecill gan y gweithwyr yw hon, 08 gellit dal am ychydfg hyny yw, y lluawa yma. Y mae y cyityw a feddant deuluoedd trymlon wedi cael gwaith gan mwyaf yma, y call) Ft un gorchwjl, so arall at y Hall; a dea'Hwn o'r Raondda fed yno In mawr yn medru byw yn gysusus, am eu bod wedi darparu yn mlaen, &s y Yrati llawer o's dos- bstrth yma. gyda ninau j ond y goreu eto yw fed y glo mcx". yu eawedig y rhai bychain o henynt, wed! eu rhwydo gan y hdaUl, dan y ifag-esgua o wneyd lies Jddyrt. Os yw yr hatatn wedi goatwng, nid yw hyny yn un rhsawna dros eating p:ilJ y glo IT or, au fe ddylai glowyr y glo mor IJ.HU er?L! «a;th. a chweeh &ta bob coroa i wyr y glo haiarcj tm Dad ydjnt yn gweitho ond T)Tin b^iwar di^i"iiod « gyfartaledd, tra y iaae gl>w/r y gweithiau haiein yn gweithio t>.ms6r Sb-wn. Y mae adenydd gan gyfoeth, ac y mae y mzlstrt bychafn yn gwingo yn enbyd. Gwdthwyr oeddent, a phe byddid yn eu gweied yn gweithio eto byddai llawer yn foddlawn lawn I hyny, gan eu bod yn gorcqesu y tyiawd, ac yn sangu ar wddf y gweithiwl' ERYR Y BRYN.
MYNWENT Y CRYNWYR.
MYNWENT Y CRYNWYR. MARWOLAETH MRS. EMAS.—Claddwyd yr hyn oedd farwol o Mrs. Elias d/dd Iau diw- eddaf, yn Horeb, Capel y Wesleyaid, Myn- went y Orynwyr. Yr oedd hi a'i phriod yn aelodau y.ma er ys blynyddau, a buont yn gefn i'r schoa yn ei fawr wendtd, ac er fod ganddynt grya bellder i ddyfod trwy bob hin o ymyl Mount Pleasant, ger Ynysowen-fawr, eto bu yn ff/ddloa iawn. Ni chafodd gystudd hirfalth, ond dyoddefod y cwbl yn hyaod dawel. Gadawodd briod hawddgaf, ac amryw blant ac ychydig wyrlon i alaiu ar ei, hoi. Heddwch i'w llwch, nes bo "Dorau beddau ybyd, Ar ua gair yn agoryd." R ? ~I MABONWYSOW. 'i J. ÃJ .1
PONTYE&TS. '\
PONTYE&TS. HuNANiiADDiAD.—Yx wythnos ddiwed'laf, achoawyd cryn gyffco a aiarad yn y pentref uchod a'r gvmydogaeth yn gyffrediuol, mewn canWniad newydd am farwolaeth. William Jatklas, yr hwn oedd yn cyfaneddu. yn yr Rwyth. Ymddangys fod el farwolaeth wedi cymeiyd lie oddiwrth effeithlau y cynygiad a wnaeth, ryw ddeg diwrnod cyn ei farwolaeth, o roddl terfyn ar ei fywyd. Dyoddefodd yn dost am beth amser, a throes yr ymga!s yn farwol iddo. Nld yw oes yr hwyaf ond byr lawn, a thrqeai moddwl bod neb yn el byrhau. Gadawodd weddw a phump o blant i alaru ar ei ol. DAMWAIN ANGEUOI.—Dydd. Sadwrn diw- eddaf, digwyddodd damwain angeuol I Ada Davies, gweddw, yr hon oedd yn eyfaneddu gyda'i. dau fab. With fyned a chlniaw rUn o hoaynt, yr hwa sydd yn gyru peiriant gerllaw, pan oedd yn croesl, olwyn y peiriant, ymaflodd y cramp yn ei choes, a chwympodd yn y fan, a dirwynwyd el gwiag am yr olwyn a gwaeg- wyd hi i'r fath raddau fel y ba farw yn inhen pedair awr ar hugain. Yr oedd yn cael el charn fel mam dyner, cymydogfs dawel a charedig. DEWI AP IOAN.
Y PARCH. D. S. DAYIES AB PATAGONIA.
Y PARCH. D. S. DAYIES AB PATAGONIA. Deohreuodd y boneddwr parehedig uchod el gpfrea o ddalllthlau ar "Patagonia" yn Dowlaia noa Fawrth diweddaf, ao y mae i fod yn nghymydpgaethau Metthyr a Dowlaia drwy yr wythnoa hon. Yv wythnoa neaaf bydd iddo dalu ymwellad ag Aberdar, pryd y calfif, yn ddiau, gynulleidfaoedd lluoaog. Mae y mudiad Patagonaidd yn dyfod yn un pur bwyeig yn awr yn y wlad hon ao America. Dywed Barter Ameriea, fod mud- iad ar droed yn Hyde Park, U. D., i gael llong eto i Cadben Rogers. Mae pwyllgor wedi el ddew!s i gario allan y trefnladàu elsoes. Yn y wlad hon, geiwi)* Mf holl randalwyr y Owmnl Ymfudol i dalu eu rhanau i fyny, i'r dyben o gael ilong fawr i gludo ymfudwyr i'r Wladfa, so y mae lluawa o'r newydd wedi addaw ymuno. LLYTHYR O'R WLADFA GYMREIG. MR. GOL.—Derbynials ylljthyra ganlyn oddiwrth Griffith fy mab, yr hwn oedd yn ua o'r fiatal a aeth yn Ebrill diweddaf i'r Wladfa, Yr eiddoch, DAVID WILLIAMS. 6, East at., Dow lais. (I Chupat, Ptttagoaia, i r £ 11 Hydref 15fed, 1874. "Anwyl Rleal,—Dyma fi yn eymeryd y cyflausdra pressnol i ateb eich liythyr caredig. # Mae y tlr yma yn hynod o ffrwythlawn. Yr wyf yn meddwl y byddai llawer o ffdrm- wyr Cymru yn falch iawn pa caeut lawer or tir yma yn achles i'w tir. Mae Johns. minau a phedwar arall wedi bod yn tori &s am fill. dir o ffordd. Yr oeddem yn ei thori ryw bedalr llath o ddyfader yn nhorlan yr afon. Yr oedd y tlr am y llathen gyttaf yn 4ir du, teiliog, ac yna yn nowid el liw yo gochlyd, ac yn y gwaelod yr oedd clat-yr ua fath a'r clai yna oedd ganddynt yn gwneyd y gas works. Nid wyf wadi gweled careg gymalat ag wy giar yn y tlr yma yn un man. Mae yma ugeiniau o dunelli o wenith heb ei werthu, a chauoedd o erwau o dir wedi eu hau eleni etc ac os bydd llwyddiant, fe ddiagwylir y bydd y Wladfa yn gyfoethog o ddefnydd baya. Mae yma.dair mlutai fechan o'r brodorion, yn rhifo rhyw pymth<?g neu ugaln yr un. Dyfod yma i faenachu o?ddynt—ac hea fechyn lawn ydynt. Rhywbeth yn debyg o ran taldra i'r Cymru vdyat, o bump 1 chwech troedfedd o hyd. SiaradarJt yn bwyllog bob amser, ac yn hynod un ffu rf. Gallant ddweyd bara a bachgea a; or eglnr a'r un C/mro. M&e yma ychydig yn brfsenol, ac y mae y penaeth yn dweyd, ucwaith y calff ei hun yn. agoa i'r Wladfa, ei fod yn 'teiuilo ei hua yn eithaf dyogel," a phe bai achos y collai y diferyn olaf o'i waed, ac y byddai yn falch i gael gwneyd hyny. Y maent yn hynod gelfydd- ydol; ac y mae rhai o honyct yn farriers heb eu bath—gallsnt lansio ceffyl mewn unrhyw ran o'i aelodau, a hyny yn y mauau mwyaf peryglus, a gwoliant yn fuan. Gair am y cyfs?fod croeaawiad. Oynal- iwyd hwnw dydd Sadwrn diweddaf, ar 01 dvfodiad yr ,.il finthi (Hydref l7eg). Yr oadd y cyfarfod cyntef yn deohreu am uuar- ddeg o'r gloch, niawa pabaH ean?, wadi ci chodi i'r pwrpas. Oawsom areithiau grymtis, a darllenwyd llawer o lvthyrau o Gymru. Yn y pryd asm;, cawsom bryd lawn ode a theiBea—y goyeu a beta's erioed a chafodd mintai fecbsn o'r Iadiaid oedd yma ar y pryd, bryd lawn o'r bara brith. Yn yr hwyr, cafwyd maith o ddrama ardderchog ei actio, yr hon oedd wedi el chyfansoddi gan Mr. Lewia Jones. Y mae Mr. Jones yn foneddwr yn mhob ystyr o'r gair. Efe sydd a'r ty goreu yn y Wladfa, yr hwn a elwir Piaa Heddwch. Y mae yma dai campus wedi eu hadaUadu â bticks. Niwelaiserloed gymalat o ddynlon mor siriol a charedig, a phawb yn edrych mor ddedwydd a chyaurua a breninoedd ar eu tir eu hunain. Y Saboth cyntaf ar ol yr wyl bu yma gymanfa, pryd y pregethwyd gan Mr. Evans, Owmaman, a Mr. D. S. DavIes. Ac wedi hyny anerchlad ar natur eglwya gan D. L1. Jones, ac yna ffarfiwyd eglwya yma, yr hon sydd yn rhffo tua 60, a diamheu yr ymuna shagor eto yn fuan. Yr wyf wedi prynu ceffyl a dwy aner, y rhai a goatiodd lOp. Prynais math o gyfrwy o waith yr Iadiaid, a phap ag oedd ya perth- yn iddo. CoBtloddi ml 2p. GRIFFITH WILLIAMS. [Oherwydd prlnder gofod gorfa arnom dal- fyrutlpyn ar y liythyr u.chod. -GOL.]
GOSTZNGIAD OYFLOGAU Y GWEHYDDION.
GOSTZNGIAD OYFLOGAU Y GWE- HYDDION. Darfu i feiatriaid y gwehyddion a'r nydd- wyr fn Mynwya Morganwg yr wythcos ddi- weddaf rqddl rhybudd i'w gweithwyr am ostyngiad o £ 15 y cant. Cyaaliwyd cyfarfod cjffredinol gan y gweith- wyr mewn cysylltlad a hyny yn Quakers' Yard dydd Sadwrn diweddaf, a phenderfyn- wydi sefyll allan yn erbyn y gostyngiad, oblegyd aid ydynt yn cael gweithiomwyna phedwar diwrnod yn yr Wythnoa yn awr, ac os cymeraat y gostynglad gyda hyny bydd yn aamhosibliddyntgynal eu teuluoedd. Y cyn. Hua goreu a ellir gael ar y gelfyddyd wehyddol fyddai eaelcylfafareddiad. Mae pethau mewn cysylltiad a hlnad yw y wlad erioed wedi eu deall, pan fyddo rhyw felstryn gweithu llathen o'r fancy shirtings, fe ddywed el fod yn't&lu chwe' chelniog am wau hoa6, heb son dim fod dwy geiniog o'r chwech yn myned i'w logell ef-dwy ran o dair sydd i'r gweithtwtf bob amaer. Y mae yn wirionedd ns ellir ei wadu mai gelyalaeth at Undeb y Gwehyddion sydd gan y meistii yn breaeaoh Y mae y rhan iwyaf o'r meistrl wedi bodyubyw wrth etl, diwrnod gwalth eu huaain, ae ar ol myned yn feistri yn annghofio y cwbl, ya cablti Uadeb- y Gweithwyr, ac ar un pryd ya methu byw: heb gael undeb yn eu plith eu hunain. PWYON.
[No title]
Bwrfada y Frenlnes gynal Uys awyddol a diplomyddol yn mhalas Buckingham, Mawith yr 8fed. Darfu I ddyn o'r enw James Murphy, yr hwn sydd yn agharchar Portsmouth am lad- rad, gyffesu iddo lofruddio dyn o'r enw Uollins, yn Dublin, yn 1871. Derbyniodd y Frenlnes, trwy law Iarll Carnaxfoa, arf rhyfel Thakomban, brenin Ynysoedd Figi, yr hwn mewn amser a basiodd oedd yr arwyddlun o freniniaeth yr ynysoedd hyny; a'r hwn yn awr a gjflwynai i'w mawr- hydi fel cofarwydd o'i deyrngarwch ymlynol. Drwg genym ddeall fod y bardd enwog Americaaaidd, H. W. Longfellow, yn wael iawa ei lechyd. Pwy sydd heb ddarllen ei gynyrchion ef, yn neillduol y Wreck of the Hesperus" a'r "Village Blacksmith." Y mae y Gweiaidog Oyfiawnder yn Rhufain wedi ysgrifenu llythyr, yn gosod alian y modd y bydd i'r llywodraeth ddeiio ag offeirlaid a ddigwyddoat drosaddu y gyfraitn. Y pethau goreu a ymddangosant yn y Western Mail er ys misoedd lawer ydynt lythyrau y lienor galluog, W. Hepworth Dixon, yr hwn sydd yu ysgrifeau o'r America. Buasai ynwelliant pebae y gweddill o'r Mail mor ddilys ag ysgrifau y dyn hwn. Ofair y cymet lock out gyffredinol le yn chwarelu llechau Ffestiniog. Y mae y dynion wedi bod yn foddhaol er ys cryn amaer, ac yn gofyn am sicrwydd o 2p. yr wjthaos o gyflog, yr hyn a wrthwyneblr gan y meistri. Rhyfedd y fath aaesinwythder sydd yn bodoli yn holl gylchoedd ein gwlad. Oddiwrth newyddion a ddygwyd gan yr agerlong Holaatia, a gyihaeddodd Plymouth dydd Sal diweddaf, yr ydym yn deall ddar- fod i gwymp mawr o ia ddisgyn yn Qaebeo, gan gladdu adeiladau mawrion, a lladd aaith o beraonau. Newyddion pollebiol o Efrog Newydd a fynegant fod tywydd oer iawn yn para yno. Y mae yr afon East wedi ei chloi gan yr ia, aoy mae morwriaeth ar yr Hudson wedi ei atal yn ddirfawr, a dywedir fod tywydd gerwinol iawn trwy yr holl Dalaothau. Y mae y Tywysog Gortachakoff wedi anfon atebiad i nodyn y llywodraeth Brydeiaig, yn yr hwn y gwrthodai trwy Arglwydd Derby i gymeryd rhan yn N ghynadledd Brussels. Oyfelria y tywyaog y bydd ynagored 1 Loegr eto I gydaynio â' peaderfyniadau fabwya- iedir gan y gynadledd. C rfarfu y Parch. 0. Wilkinson, Bllton-hall, ger Wetherby, a'i angeu tra allan gyda chwn heli Braham Moor. Yr oadd Mr. Wilkin-son yn bedwar ugain ond ua oed, ond yr oedd yn mwynhau iechyd cryf pan gyfarfu a'i augeu. Pau yn maichogaeth ar ol y own, taflwyd ef gan ei gefFl gyda nasth mawr. Oredwn ra fyddem allan o le wrth awgrymu mai yn ei fyfjrgell y djksai yr han bexerin fod, yn lie ar 01 y cwn.
GOSTYNGIAD YN MHRIS Y GLO.
GOSTYNGIAD YN MHRIS Y GLO. Y mas y newyddion wedi ein cyrhaadd yn oadstsrnhau y iTaith fod gostynglad wedi cymeryd lie yn nahrfs y glo yn neheu barth liwydd Gaerofrog, er fod y strike neu ylock out yu para yma yn Nghymru. Dydd Llun diweddaf, darfu i'r Sheffield Coal Company ostwng prla eu glo la. 63. y dunell wrth enau n' eu pyllau. Pria y glo goreu ganddynt yn awr yw 16s. y dunell, a'r all 14a. 6c. Paham nad allem ni yn Morganwg gael glo rywbeth yn agos i'r priaoedd yna ?
Y LLYWYDD GRANT A'R ANNGHYDFOD…
Y LLYWYDD GRANT A'R ANNGHYD- FOD YN LOUISIANA. Galwyd ar y llywydd yr. wythnos yma gan amryw o'n prlf wleidiadwyr, er cael gwybod el feddwl o barthed i'r mesur y bwrlada efe fabwysiadu tnag at Dalaeth Louisiana. Dywei ei fod wedi rhoddi jstyrlaeth eang a phwyllog i'r pwnc; ac nad yw yn slcr, pa lwybr a gj mer; os bydd i'r Gydgynghoifa roddi I fyny ei gweithrediadau heb ddyfod 1 beaderfyalad uaiongyrchol ar y pwnc. Yn ystod y ddwy fiyaedd ddlweddaf, dywed el fod wedi cael ei dywys gan un egwyddor o gwbl yn nghyflawiiiad yr hyn oedd ef yn ystyried oedd ei ddyledswydd dan y Oyf- aasoldiad, set, cadw trefn yn y Talaethau Deheuol, ao amddiffyn pob dosbarth. o ddinas- yddioa yn y mwynhad o'u hlawnderau. Oyd- aabyddal iqal anfoddog ganddo bob aniBar ydoedd ymyraeth ag achcslon mewnol a.lleol Talaethau y De. Ac yn awr, gan ei fod wedi arcs cyhyd wlth- y Gydgynghorfa i dori taesurau iddo i weithredu withyat, ei fod yn peaderfynu, os ymwahanu waaat heb wneyd, y gwnaefe, hyny ei hun. Felly, penderfyn- iad y llywydd yw, os caniata y Gydgynghorfa eisteldlet i Pinchback, ythony:m.Mydyn hwnw yn hawlio dan lywoiraeth Kdllogg, y bydd efe yn ystyried hyny yn gyfartat I gyd- nabyd liaeth y Senedd o Ddeddfwrfa llywodr- aeth Kellogg, a bydd iddo barhau I'w chefaogi fel ag y mate wedi. gwneyd dros y ddwy fl/nedd ddlweddaf. Ond, os bydd i'r Gyd- gynghorfa ohirio, gan adael Pinchback, barhau i guroynpfer am dderbynfad; bydd efe yn esbonloyfath. ymddygiad fel yn-arwyddo fol y Sanedd yn anfoddlawn i gydnabod cyfrelth- londeb llywodrjieth Kellogg acna fydd iddo mwyach ystyried ei hun yn rhwym o'i dal i fyny ria'! hamddiffyn. Felly, gwelwn sefyllf* y llywydd. Os bydd l'r Gyaghorfa, drwy raith neillduol, wneuthur yn hysbys iddo ef ei golygiadau-, ymrwyma yntau I weithio y thai hyny allan ymddibyna yn hollol,ar pa beth wna y Gydgynghorfa; 0 Piachback. Os na wnaatsylw 0 hoao, penderfyna y llywydd alw y milwyr o Louisiana yn y gwanwyn, gan adael yn unig ond digon i wylib yr am- ddiffynfeydd y tu isaf i New Orloacs, air y Mississippi, gan adael Kellogg 1 gymeryd gofal o'i huaan yn annibynol ar filwyr y Llywodraeth.—Byner America. V .L d
f,TORI AD AMOD PRIODAS.
f, TORI AD AMOD PRIODAS. "Oarn, prlodl, a byw," ydyw arferiad plant dynion yn mhob oea o'r byd, ao y mae y earn fynychaf 18 arwaln i'r priodi, ac wedi priodi, with gwrs, mae yn rhaid gwneyd y goreu o hont i dreio byw. Ond y mae yn dygwydd yno ami yn eln dyddlau ni nad yw yoarn bob amser yn arwain i'r diweddglo hapus hwnw-priodi, gan fod un o'r pkidiau yn ami yn edifarhau, neu yn newid el feddwl, neu ei meddwl, oyn myned 1'* eglwye, i'r oapel, neu i'r swyddfa gofrjaatol. Gau amlnl, y bechgyn aydd yn trot eu oefnau, gan adael y merched i fwhwman a galaru. Y mae yu dygwj dd weithlau fod y beohgyn hefyd yn edifarhau wedi priodi! Clywsom am un hen frawd yn air Gaer, pan ofynwyd fddo unwaith gan ei gydwelthwyr am ddweyd ei favn ar ei gyflwr priodaaol. Atebodd mewn i awr wan ei fod wedi difaru," a galwyd ef ar ol hyny wither enw John Difarws." ArwreinSwyd ni i wneyd y sylwadau hyn gan aohca a brc-fwyd yn Lluadain yr with- noa ddiweddaf am dorl amod prlodaa. Merched fynychaf aydd yn owyno, ond yn yr amgylohiad hwn, clobyn o ffarmwr o'r euw Townsend oedd wedi cael ei siomi gan ei gariad, Miss Bannett. Yr oedd Miss Bennett yn ferch go gyfoethog. Yr oedd ganddi un fferm yn werth £ 500 y flwyddyn, yr hon a ddelid gan Townsend. Yr oedd hi a'i mam yn byw oddeutu chwarter milidir o'r fferm hon, a dechreuodd y earn gyuieryd lie yn 1866, ao yn ol sborl Townsend, Miss Bouaett agorodd ei ohalon gyntaf ar y pwno. Yn raddol, taaiwyd el aerch yntau, a buont yn oaru ac yn cusanu am flynyddau, nea o'r diwedd iddyat gytuno Ar briodi. Ymddenef- 1a fod mam y feroh ya gross lawn i'r fatch, ond yr oedd hi wedi addaw pdodi, a Town- send yn grwasgu ami am gyflawhl el hadd- ewid. Prynodd ef fodiwy yoarwymiadol (engaged ring) iddi, yr hon a wiagai y gariad- ferch. Addaw priodi wnai y feroh yn y spring. Y spring yn d'od. a'r welthred eur- aidd heb el chyfiawni. Hif yn dilyn, gauaf ar ol hyny, a spring arall eto; ond heb eu huno yr oedd y ddeuddyn. O'r dfwedd aeth y priodfa-b yn ddiamynedd, a gyrodd lythyr pur saucy, yn dweyd fod yn rhaid cael rbyw benderfyniad. Parhau yn wrthwynebua o hyd yr oedd y fam, a gofynwyd iddo ef beth gymerai 1 astlo y boanes. Dywedodd un- waith y cymerai £500, ao ar yr amod iddo gael area yn y ty. Yn mhen ychydig wedi hyny, dywedodd fod yn rhaid iddo gael JE3000. Ymddengya fod Miaa Bennett wedi gwneyd twyll o gyfrelth!wr iouanc, oynstümi Towjjsend, a gcrfu. iddi dalu awm o arran i hwnw. Hoaai y dadleuydd drostl, mRJ. gwyhodaeth o'r ff¡¡;ith hono oedd wedi cy- nhyrfu Townaend i fyned yn mlasn a'r nehc s hwn, raawn gob sith y c'ai yutau awta dda o arfaa er iuch.^u el deioiladau clwyfedig. Wedi clvwed y dadlouwyr o bob üch?, a; m- iodd- y BarnwJ: Brett i fyny, ac ymnasHduodd y vhaithwyr. WaIl Mdynt ymgysghori am yn agoa i dair awr, dyohwelaatint y ddedfryd o £5 5s. o iawii i'r fl?»rwr anffortuntia. 0/- mered aiefohed Cymru rybydd oddiwrth hyn i beldio addaw yn rhy ball, a "di faru wed'yn, rhag ofa y aysthla i'w rhan bethau trymach y gyfraith.
OYHUDDIAD VN ERBYN Y NEW'…
OYHUDDIAD VN ERBYN Y NEW' YORK TRIBUNE. Achoswyd cynwrf yn Washington yr wyth- noa ddiweddaf drwy walth y Oya-Lywydd Shepherd yn dwyn cynghaws yn erbyn White- law Reid, golygydd y N. Y. Tribune, am enlllb (libel). Gwysiwyd Mr. Reid o flaea Pwyllgor y Ways and Means i dystiolaethu o'r hyn a wyddai aoi roddion haeiiouus gor- uchwyliwr y Pacific Mail o rodd y llywodraeth. Er nad oedd ganddo wybodaeth sler am y cj sylltladau, dangoeodd fanteislon arbenig el sWldd i gael gifael ar bob math o chwedlau o bob cyfeiriad—rhai o honynt ar seiliau da, ac oreill heb fod mor safadwy. Y dsfnydd a wnaed o rat o honynt yn ei newyddiadur all dygodd yma ar wys oddiwrth y pwyllgor. Yn yetod prawf dlweddarLlywodraeth Rhandir Columbia, am aireoletjd-dra, &c, dan y Llyw- odraethwr Shepherd, ymddengya i'r Tribunes gyhoeddi rhal pethau pur heilltfon i archwaeth y Boas, fel ei gelwid ac am hyny, dygodd y cynghaws hwn yn eibyn Mr. Rdd am etilllb, gan nodi swm yr lawn daliad yn 100,000 o ddoleri. Oyn gyr tjd ag y daUwyd Reid, taenwyd y newydd fel trydan droa Washington, a chynygiodd amryw ddyfod yn feichfau iddo. Digwyddodd hyn nawaddyddd y 18fed cyf, pan oedd Reid ar fyned i giniawa Qyclalr Oyn- Lefarydd Blaine, ac ar addewid R dd 1 ym- ddangos boreu dranoeth am lleg o'r gloch, ymneillduodd swyddogioi y gyfraith. Dewis- wyd dau felchiau iddo, Mri. Corgoran (dam.), a Kauffmann (rep.) Teimlodd llawer o brif ddynlon Washington fod Shepherd wedi troa- edd y gyfraith w/th ddal Reid pan oedd ar ymweliad a'r ddiaaa yn rhinwedd gwys oldi Vfrrth y pwyllgor. Dygodd Judge Hoar fesui drwy y ty er apwyntto pwyllgor 1 chwilio a oedd rhai o ragOrfreintlau y ty wedi eu tros- eddu. Efe yw oadeirydd y pwyllgor, a chred yn ddiysgog eu bod wedi eu trosaddu, ac y mae y pwyllgot ya chwilio am gyn-reolau er mwyn sellio eu credo. Oai bae hyn buaaal Reid wedi ei ddala gan ddau neu ragor o ber- soaau ar achwynioa cyflFelyb. Teimla Blaine yn ddigofua, oheirwydd ystyria fod dala Reid psui-oedtLar ymweliad ag ef wedi tafia aaM arno, am y dylasai ef fod yn gyfrlfol am el ddiogelwch. Bu ereill yn. dyfalu y rheswm paham y. oiniawodd Rsid gyda Blaine, a meddylir fod y ddau yu cynllunio llwybr I gael Blafne yn ymgeisydd am yr Arlywiaeth yn '76. Dlsgwylir gwithdarawiad xhwng Blaine a Grant. :=
[No title]
ADOLYGIAD.—"Cymru, gwlad ein tadau." OAn a chjd, aa, y geiriau yn Gymreig a Seia- neg, gan Creldlol, a'r gexddoriaeth gan Mr. D. L. Jonea. Dyma y cyfansoddiad goreu a welsom oddiw- th Cynalaw. Mae y folodedd yn hynod o syml, gafaelgar ac effeithiol, ac hefyd yn Gymreigaldl o ran arldull, yr hya bethy dylem fcl cyfansoddwyr Cymreig ym- estyn ato. Mae y gyfeillant i'r piano ya ystwyth, heb fod yn rhy lawn a throm ar y naill law, nag yn rhy ddlfeddwl a'r Haw arall. Mae y gydgan yn fyr, tarawiadol, a pherthyn- asol i'r gan. Y gwahanol leislau yn hapus a melodus. Owmpae f gan yw 0 E llinelL gyntaf i a uwchlaw'r erwydd. Tjblwn y bydd hi o wasanaeth i ddosbarth lluosog iawn. o'n cautorloa. Mae yn rhad 0 ran y prfa a gellir ei ohael oddiwrth yr awdwr, Viiller's St., Briton Ferry, yr hwa, gyda llaw, yw y cyhoeddwr. Y mae yr arg-affwaith yn eglur a destlus, a gobeithiwn y ca y gefnogaeth a haeddafel cyfansoddwr a chyhooddwr. Ap HERBERT.Ar einhymweliaddiweddar a Lliiadaln, cawsom y pleser o dalu ymweliad a'r Royal Academy of Music, a llawen oedd genym gyfarfod a'n cyftdU Ap Hethsit, ym edrych mor fywiog, gweithgar a chrossawgar. Yn unol a't ddymuaiad ef, yr hyn hefyd oedd yn blesar mawr 1 ni, asthum i'w wrando yn myned dros ei wersi, ac yn cael ei dori i mewn gan yr athrawon madras. Yr oødd yn dda gan ein calon ei waled yn myned dros y tasc- iau celyd mor f)d,ihaol iddo ei hun, ac hefyd i'w athrawoti. Yn sicr, y mae Ap yn gweithio yn galed; a chredwn oddiwrth yr hyna glyw- som o'i hanes, yn gystal a'r hyn a walsom ein hunain ei fod yn gwneyd y defnydd goreu o'i amser. Heblaw fod ein oyfaill ya ymber- ffeithio fel canws a chwareuydd; y mae hefyd yn ymroi ati, fel y dylai pob canwr ei wneyd, i astudlo c aghanedd a chyfansoddlaat, a synem, wrth edrych dros el manuscripts, fel y mae yn dJfod yn y blaon yn y ffordd hyn. Efallai mai nid annyddorol gan ein cyfetllioa cerddorol fydd dairllen y report caulynol wedi ei lawnodl gaa y diweddar Syr St -aadale Bennett. "Mr. Ap Herbert's Report, Royal Academy of Music, Jaly, 1874Pdacipal Study, Singing. Good vofes, and is vory attentive and iudustrloua. 2ad Study, Piano- forte. Fair progress, harmony, good ability, good pro alsa. Italian and Elocution, satisfac- tory." Y mae Ap Herbert fal y gwyr llawer yn Ngogledd a D<ih«udir Cymru, yn media ar lais mawr cyfoethog, a gallwn ychwanega yn bresenol, gwrtdthiedig a gorphenedig. Y mae yn barod i walth, meddai ef ac yn fodd- Ion gweithio ar delerau rhesymol; a gallwn yn ddibetrus ei argymell I sylw eia cenedL Nis gwyddom am un Cymro, ar hyn o bryd, fel primo basso all laaw pob cylch gystal ag ef. ALAW DDU.
[No title]
OINTMENT A P. LLS HO liOWSY -Yn awr pan y maa y flwytids n yri t~oi doethiueb fyddai ceixio gwella iinrhyw glofyd a all fod yn y eorff, yn enwedig y sawl sydd yn dyoddef or'.diwrth glwyfau a ohlofy lau 0, fifalyb, AC os eagoalu ir. pwy a wyr y canlynladau all ddilyn. Bydd yr Ointment hvrn yn slcr o'u gweila y n A.rwyadi Y mae yn glanhnu y ehvyfau ac yn tynuy drwg allan 0'1, wrftidd, ac y ndBowydau iechyd yafffaith. rwy rhln- wedd digymar yr Ointment hwn, iach dr y cO'isan clwyfiur » hyny yn ho.lol. Yr oedd y fath obaitti i'r claf yn gohyxaedda dwy yn yr amsor gyui. Bond4<Uga»»a hyay y4yn* wed'. <le?nySdIo Starch -HMtSeM, dymvunit NJC Iddynt wnond pl'lJ.wf ) hono, a, cod yn ofalus am ganlyn y uyfarwy-'dlaiUu %rgrs,S»d!g w bob pacyn. Y mav yn ychydig ftJ\haw<M»ch d wnoad na Sfctjehes ereill, on,d pan y deals dros v* a&hswwln, djr- s&dir fel Golchwr-lg j Vifithios, mai y Starch gom»