Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
CAERDYDD.
CAERDYDD. Hydref 16, 1871. Erbyn hyn mae brwydr y Barrister's Court wedi ei hymladd yn y dref hon, ond nid heb lawer o ergydion. o wahanol gyfeiriadau. Bu y Rhyddfrydwyr ar eu goreu er cael allan enwau y rhai a ddylai fod ar y register, a gwnaethant hefyd eu goreu i ddyfod at y rhai hyny na ddyl- ent fod. Yr oedd y Toriaid a'u Ilygaid yn agored hefyd er cyrhaedd yr un amcan, fel y gallwn feddwl ar hyn o bryd fod y register yn lied glir. Mr Josiah Rees oedd y barrister y tro hwn, a gosododd i lawr reol newydd eleni i'r hyn oedd y flwyddyn ddiweddaf, sef fod i bob un i gael y costau os buasai yr objection yn methu, a thrwy hyny gorfu i'r ddwy ochr dalu arian; ond er hyny, gallwn ddweyd fod mwy wedi aros eleni na'r flwyddyn o'r blaen. Cawn wybod yn fuan pa nifer. Buasai fy llith yn rhy hif pe buaswn ond nodi chwarter y gwag siarad a gymerodd le trwy fod y Ceidwadwyr yn treio taflu Rhydd- frydwyr allan; ond diolch fod y barrister wedi gosod pob peth yn ei Ie, os oedd bosibl i wneud hyny. Gwnaeth y Liberal Agent, Mr William Sanders, waith mawr gyda rhes o etholwyr y tro hwn, a gall Rhyddfrydwyr y dref fod yn falch fod ganddynt un mor alluog i gymeryd y gwaith pwysig hwn, a'i gario yn mlaen mor anrhydeddus a llwyddianus, fel ag y gwneir gan Mr Hopkins yn Abertawe. Da iawn; maent wedi dal Rhyddfrydiaeth o flaen y bobl, ac mae'r ethol- wyr megys yn edrych arnynt er gweled pwy sydd yn gofalu oreu am danynt, ac i ba bwrpas y maent yn treio eu gwasanaethu. Bydded i holl Ryddfrydwyr Cymru i gymeryd at eu hys- tyriaeth y pwysigrwydd o gael eu hegwyddorion wedi eu diwyllio a'u lledaenu, ac i wrthsefyll pob trais a gormes o ba gyfeiriad bynag y byddo yn dyfod, oblegyd mae ein rhyddid yn werth ymladd drosto. JtusuATTA.—^iiisxiuiNouAJSTii. — ir oeaa yr wythnos ddiweddaf yn un bur fywiog i bobl y dref hon, trwy fod cymaint o wahanol bethau i'w difyru a'u boddloni,-rhedegfa badau y porthladd, duck hunt, &c.—Yn y Stuart Hall, bu darlithio ar "Gristionogaeth ac Inffideliaeth," ac ar ol y ddarlith yr oedd cyfleusdra yn cael ei roddi i'r sawl a fynai i roi gofyniadau i'r darlith- ydd. Gwnaed hyny; ac er fod y Gwyddelod yno yn gynulleidfa fawr un noswaith, a'u tafod- au yn myned yn rhy gyflym, gwnaeth y darlith- ydd chwareu teg a'i destyn, a rhoddodd atebiad boddhaol i bob gofyniad, yr hyn sydd yn coroni y cyfan. Ymddengys fod braidd pob peth sydd a Hiw arno i wrthbrofi ffydd y Pabydd yn cynhyrfu y Gwyddelod i fyned fel corff cryf er gosod terfyn ar bob dadleuaeth deg. Rhyw der- fysg sydd oreu gan y Gwyddelod, yr hyn a wel- ais nos Iau; nid oedd yn deilwng o farbariaid Affrica. Byddai yn dda i gael ychydig o wasan- aeth yr hen dad o Rufain er cael peth dystaw- rwydd beth bynag. Os dyna yw llythyren oreu eu Beibl hwy, gwareded Duw ni rhag byth cael ein gosod dan y fath ddysgyblaeth. Yr oedd yn warth i ddynoliaeth. CELF A GWYDDOR.—Mae'r amser wedi dyfod fel y gallwn hysbysu sut y mae y dosbarthiadau hyn wedi ymdaro yn yr arholiadau diweddaf, ac y mae yn llawenydd genym hysbysu eu bod wedi pasio mor dda—mwy llwyddianus nag un flwydd- yn er pan y maent mewn gweithrediad. Pasiodd rhai mewn honours, ac enillodd amryw ereill wobrwyon. Mae hyn yn dangos fod yr athraw, Mr James Bush, a'i feddwl ar ei waith, ac yn cyflawni ei orchwyl fel dyn diwyd a gweithgar. Bydd cyfarfod yn cael ei gynal cyn hir er cyf- lwyno y gwobrwyon i'r rhai hyny sydd wedi eu henill. Hefyd, y mae yn fwy na thebyg y daw un o'r medals ag oedd yn agored i Brydain Fawr a'r Iwerddon i Gaerdydd y flwyddyn hon. Bydd hyn yn goron i'n dosbarthiadau, ac fel y dywed- ais flwyddyn yn ol, eu bod yn gweithio yn egniol ganddysgwylcanorhai o'r p•rizes, felly ymddengys fod eu llafur wedi eu coroni a llwyddiant y flwyddyn hon, ac y maent wrthi yn ddiwyd eto, fel i wneud eu goreu i gadw yr enw da y maent wedi ei enill. Ymddengys y bydd brwydr lied boeth yma mewn perthynas a'r Cynghor Trefol; ond gan fod yr amser wedi myned yn hwyr, cewch hanes y cyfryw yr wythnos nesaf. Mae llawer o gyf- arfodydd yn cael eu cynal yn y dref y ddoe ac heddyw, megys cyfarfodydd blynyddol yr Anni- bynwyr Cymreig, y Bedyddwyr Seisnig, Canton, a'r Annibynwyr Seisnig yn cynal rhai mewn cysylltiad a'r London Missionary Society. Gwnaf nodiad arnynt yr wythnos nesaf. -IOAN MEURIG.
- T GADWYN ANKHEG.
OINTMENT A PILLS HOLLOW Y.-Mwy gwerth- fawr nag Aur.-Y mae diarrhsea, rhyddni. cholera, trwy wres yr haf, yn gymaint o ddinystr i'r ieuainc, ag ydyw oerfel y pauaf i'r hen. Yn y rhan fwyaf o amgylch- iadau, y mae y moddion tumewnol a gym rir yn ddiwerth, ond bron yn mhob amgylchiad y mae y rhyddhad bnanaf yn cael ei deimlo trwy ddefnyddio Ointment Holloway o'r tu allan. Dylai gael ei rwbio arno yn ami a chyflym, a gyr hynleddfa y poenau gwaethaf. Y mae cyfogiadau yr ripdauia nyvfnan yn rhoddi ffordd iddo; a phan bydd yr afieehyd wedi cael ei achosi gan fwyta gormod o ffrwythau, nis gelllr yn well na chJmeryd dogn o'r Pills, rhai a g rthant allan o'r colyddion bob anhwyldeb. LLANEDI.—AGORIAD CYFRINFA IFORAIDD. -Nos Sadwrn, y 14eg o'r mis presenol, cawsom y pleser o fod yn wyddfodol yn agoriad cyfrinfa newydd o Urdd y Gwir Iforiaid, Adran Llan- deilo, yn nhJ Mr. E. Morris, adnabyddus wrth yr arwydd New Byidgend, plwyf Llanedi, swydd Gaerfyrddin. Ymgyfarfu swyddogion yr adran yn brydlon, ac yna aethant yn ddiymaros i ys- tafell y gyfrinfa, er gwneud y parotoadau angen- rheidiol gogyfer a'r agoriad. Wedi ethol swydd- ogion addas i'r gyfrinfa newydd, yna agorwyd hi yn ffurfiol, yn dra medrus a deheuig gan y brodyr awdurdodedig i'r perwyl, a chafwyd an- erchiadau mewn rhyddiaeth a barddoniaeth ar wahanol destynau yn bwrpasol iawn gan Rees Rees, William Morgan, (GwilymGlanfFerws), Job Davies, (Rhydderch), Llandybie, ac ereill, Enw y chwaer ieuanc yw Tywysoges Glanfferws, a'i rhif yw 854. Da genym allu dwyn tystiol- aeth fod rhagolygon y chwaer gangen honyn dra addawol a gobeithiol yn y dyfodol, ac hyder- wn y bydd ein Tywyadges ieuanc yn llawen fam plant yn fuan, am y dirgel gredwn ein. bod TO clywed swn traed rhyw dyrfa fawr yn dyfod i gofleidio egwyddorion euraidd Iforiaeth. Hefyd, a dweyd y Heiaf, meddyliwh y teilyuga swydd- ogion Adran, Llandeilo lawer o gjod a pharch aw «u gwet^Hg^rwoh a'u hyiadrecMon dtflioio> i daeZm Umactit, yn ^iyd a elilael jljf 'aAwS f drefo. Ehwydd hynt iddynt fyiiw w. 2>laen yn e^ hapaicanion clodwiw, ac i hsla^hu eu tcafynan etojrn y^dyfotk)!, fel -y' mitQUt yn1] ABERDAR.-Nos Lun, 16eg cyfisol, cynal- iodd cyfrinfa "Brenin y Gwenin," perthynol i'r Urdd Alffredaidd, gyfarfod cyhoeddus yn nhy Mr. Stephen Jenkins, Maekworth Anns, er gwobrwyo'r brawd Theophilus Thomas. Bu'r gyfrinfa hon yn dra isel ei hamgylchiadau, trwy fod amryw o'r aelodau .wedi bod yn glaf ac yn derbyn tal o'r blwch; dan yr amgylchiadau hyn, bu agos i'r frawdoliaeth lwfrhau a myned yn ddigalon; ond yn hytrach nac ymollwng, darfu iddynt ymwroli ac anog eu gilydd i weithgarwch ar ran y gyfrinfa, trwy anog aelodau newydd- ion i ddyfod i mewn, ac yn yr achos hwn fel pob achos arall, mae rhai yn fwy ffyddlawn na'i gilydd, ac yn mhlith y flyddloniaid yr oedd y brawd T. Thomas, ac oherwydd hyny anrhegwyd ef a chadwyn oriawr dda, fel coffadwnaeth am ei ymdrech. Cynaliwyd y cyfarfod trwy ganu ac areithio, ac anog ein gilydd i fod yn fwy ymdrechgar dros y sefydhadau dyngarol hyn. Yr oedd yn bresenol lawer iawn o lowyr, pa rai a gyfarchasant y brawd fel gwneuthurwr lampau, er dyogelu bywyd y glowr, ac y mae'n ddiddadl fod Mr. Thomas, yn un o'r goreuon yn Nghwm Aberdar at y gorchwyl. T GADWYN ANKHEG. Dyma gadwyn hardd, swynol,—a gafwyd I gofio serch brawdol; Ei dolenau dilynol—a'n hassia, le hi'n huna yu an wahanol. t Y gadwyn hon a gedwir—yn weddus Addum, ac f e'i perchir: Hon a'i swyn am iawn oea hir v Ar wasgod yn wir wisgir. UNDEB YSGOLION SUL YR ANNIBYN- WYR, DOSBARTH ISAF CWMRHONDDA. -Hydref 17, cynaliwyd Cymanfa perthynol i'r dosbarth uchod, yn Blaenllechau. Am 10, adroddwyd Esiah xl. gan Mr David Thomas, Cymer. Gweddiodd y Parch. R. Rowlands, Aberaman. Canodd C6r Ysgol y Cymer, Anthem, "Y LTeidr ar y Groes." Holwyd hwynt mewn penod o Holwyddoreg y Parch. W. Rees, D.D., gany Parch. E. Evans, Llan- gollen. Cafwyd anerchiadau gan Mr. Evans, a Mr. Rowlands. Am 2, Ysgol Tonypandy, yn gyntaf. Canodd y plant d6n, holwyd hwynt o'r "Fam a'r Plentyn." Canodd y Cor "Anthem Manchester," yna holwyd yr Ysgol gan yr Ysgrifenydd, yn 2 Corinthiaid, 3 benod. Canodd y COr eto, "Teyrnasoeddy Ddaear." Yn nesaf, Ysgol Blaenllechau, holwyd hwynt yn Rhufein- iaid y 5 benod, gan y Parch. R. Rowlands, Aberaman. Canodd y plant dOn. Cyfarfod Athrawon am 1 o'r gloch. Penderfynwyd fod y Gymanfa nesaf i gael ei chynal yn y Cymer, dydd LInn Pasg, 1872. Cymanfa dda iawn. Bendith a Diolch.-D. T. GLOFA ABERAMAN. DAMW AlN.- Hydref 19eg, 1871, dygwyddodd damwain ofidus yn y lofa uchod i gyfaill o'r enw Henry Rule, gyrwr, tra yn dyfod i lawr i heading serth, a nifer o ddrams. Rhywfodd, yn anffodus, efe a syrthiodd yn nghanol ei lafur a'i ludded o dan yr olwynion, pan yr oeddynt yn chwyrnelli i lawr yn aruthrol, nes ei chwilfriwio yn erchyll iawn. Mab ydoedd efe i Mr. Richard Rule, Aberaman. Nid oedd ond rhyw ychydig amser er pan ydoedd ein cyfaill wedi myned i'r ystad briodasol. Hyderwn modd bynag, y bydd iddo gael adferiad buan, buan.-E. G. ADULAM, PONTARDAWE.—GWYL DE.— Prydnawn dydd Llun, Hydref 16eg, cynaliwyd gwyl de ardderchog yn y lie uchod, pryd y caf- odd y gwragedd a'r merched ieuainc yr hyfryd- wch o weinyddu ar ganoedd o ddynion, gwrag- edd, a phlant, yrhai fuont yn gwledda ary dan- teithion blasus oedd wedi eu rhagbarotoi ar eu cyfer. Yr oedd y merched serchus a chyflym- ddwylaw oedd yno yn cael eu gwala o waith trwy ystod y wledd. Diolch yn fawr i chwi, ferched Adulam, am y fath wledd. Un eto cyn bo hir o urddas hona. Am 7 o'r gloch, cawsom gyngherdd o radd uchel, pryd y gweinyddodd amryw gantor- ion a chantoresau y gwahanol gymydogaethau cylchynol ar yr achlysur, megys Mr P. Law- rence, Mr D. Thomas, Miss Beynon, Mr W. Morgan, Cor Ystalyfera, Gwilym Cynon, &c. Yr oedd y capel wedi ei orlenwi yn amser y gyngherdd hefyd. I roddi terfyn ar y cwbl, canodd Gwilym Cynon "Hen Wlad fy Nhadau" yn soniarus, a chanodd y gynulleidfa y cydgan nes oedd y lie yn adseinio. Wedi hyny aeth pawb allan wedi eu llwyr foddloni o'r dechreu hyd y diwedd. Yr oedd yr elw oddiwrth y gwleddoedd hyn yn myned at leihau dyled y capel. Y mae clod yn ddyledus i fugail a phraidd y He uchod am weithio y cynllun allan mor an- rhydeddus.—DERW. BETliANIA, MUUJNTAJUN A»±L.—cyn- aliwyd cyfarfod blynyddol y capel uchod dydd Sul, Hydref 15fed, a'r nos Lun, nos Fawrth, a'r nos Fercher canlynol. Pregeth- wyd dydd Sul am 10, 2, a 6, a nos Lun, gan y Parchn. J. Evans, Bethania, Dowlais, a D. Thomas, Gwernllwyn, Dowlais; nos Fawrth, fan y Parchn. J. Bowen, Pendarren, a L. 'robert, Ystrad Rhondda; a nos Fercher, gan y Parchn. J. Mathews, Castellnedd, a T. Rees, D.D., Abertawy. Mae y. cynllun yn hollol newydd, ac yn ddiamheu yn dda, ac yn ateb y dyben a fwriadwyd, sef rhoddi mwy o fantais i bob dosbarth o weithwyr i gael y cyfarfodydd, ac yn wir yr oeddynt felly yn Uawer gwell nag o'r blaen. Cafwyd cyrddau da, a gweddiau taerion ar i Dduw roddi tywalltiad o'r Ysbryd Glan. Yr oedd y gwrthgilwyr a'r gwrandawyr yn agos at feddyliau y gweision, a dymunent lawer am i achubiaeth gymeryd lie, ac i filoedd gael eu troi o gyfeiliorni eu ffyrdd at Dduw. Go- beithio y caiff y pregethau da, grymus, ac adeiladol, eflGaith ar feddyliau pawb, yn ael- odau, gwrandawyr, a gwrthgilwyr. Er mai gwrandawyr yw. y gwrthgilwyr mewn un ys- tyr, eto y maent yn fwy peryglus, ac yn llawer mwy ofnadwy o herwydd eu teyrnfradwriaeth yn erbyn Duw. Fy nymuniad yw i Air yr Arglwydd redeg a chael gogpnedd. Gwpaed ca^Iiad ar ddiwedd pob Odfa, a derbyniwyd tua £ 23. Med dda.—ABtOD. 'I MATOJFKFI. — BQPPIAD. — Prydnawn. dydd SadwrndfeuWyd^ohg^i^rff XJynfi, yniy lie hwn. Mbrei ydoedd y i^&ced- 1 igi Thpili^ Molri^ alowiv Yr oedd ei thad ar dderbyn y draw, ac yr oedd hithau wedi myned i geisio dwfr i wneud te. Yr oedd ganddi i fyned dros yr afon i geisio y dwfr, yr hon oedd ar y pryd yn llawn o herwydd y gwlawogydd trym- ion. CWMRHONDDA.—Yr wythnos ddiweddaf, cafodd amryw ganoedd o drigolion y cwm hwn lawer o ddifyrwch ac addysg wrth wrandaw y "Gymraes o Ganaan" yn adrodd hanes ei haros- iad a'i ymdaith yn y wlad enwog hono. Hi a arweiniodd ei gwrandawyr trwy Joppa, Arima- thea, Caer Jearim, a Chaersalem; ac yna aeth a hwynt i Bethlehem, o un tu, ac i Bethania, o'r tu arall, i'r hen Ddinas Santaidd; ac wrth fyned trwy y manau yna, ac o'r naill fan i'r llall, dangosodd iddynt amryw o fynyddoedd llymion a charegog Judea, ac yn eu mysg fynydd serth yr Olewydd a bryn dinod Golgotha; hefyd ddy- ffrynoedd Gibeon a Jehosaphat; Glyn Hinnom a Nant Cedron; Ffynonau Gihon ac Enrogel; Llynoedd Siloam a Bethesda; Gardd Gethsemane a Gerddi Solomon; beddau y breninoedd a'r proffwydi; y manau lie y dywedir i Rachel, Mair, Lazarus, a'r Arglwydd Iesu gael eu claddu; y preseb, maes y bugeiliaid, a maes y gwaed. Dangosodd iddynt hefyd y gwahanol ddulliau yn y rhai y ffurfir y tai, y llunir yr heolydd, ac yr adeiledir y temlau yn y wlad hono; ac hefyd y modd yr ymddyga y trigolion ar yr adegau y genir, y priodir, y clafychir, y byddis farw, neu y cleddir yn eu plith. Ac heblaw hyna, cafwyd desgrifiad dyddorol o ddull ac arferion y trigol- ion mewn cysylltiad a bwydydd, gwisgoedd, dygiad i fyny blant, bugeiliaeth, addoliadau, pererindodau, &c., ac ychwanegwyd llawer at effeithioldeb rhanau o'r ddarlith trwy y golyg- feydd a arddangosid mor ddeheuig gan "Maria," cyfeilles serchog y Gymraes. Yr ydym yn deall wrth edrych dros y llythyrau a ysgrifenwyd gan y Gymraes at ei rhieni, nad ydyw eu darlithoedd yn cynwys cymaint ag a wyr hi am Wlad Ca- naan, ac nad ydyw ei llythyrau ychwaith yn cynwys pob peth o geir yn ei darlithoedd. Y mae y d6n ostyngedig a diymhongar a red trwy y naill a'r llall yn amlygiad o gallineb a thyner- wch teimladau yr awdures. Y mae yn dda genym ddeall iddi fod mor lwyddianus yn y manau lie y cafodd dderbyniad yn y cwm hwm, i ychwanegu, yn ol ei harfer, at drysorfa Cenad- aeth Gwlad yr Addewid.—GOHEBYDD. BETHANIA, UWMAFOJN.—JNos Lun, y 23ain o Hydref, cynaliwyd cyngherdd yn y capel uchod gan gor y lie, yn cael ei gy- northwyo gan Gwilym Cynon, Treforis, (gynt Aberdar.) Yr oedd yr holl ddarnau a gan- wyd o duedd grefyddol, yr hyn oedd yn glod nid bychan i'r arweinydd a'r cor. Ond coron y cyfan oedd amcan y gyngherdd, elw pa un oedd yn myned i gynorthwyo John Stephens, brawd ieuanc gobeithiol yn ef efrydiaeth, er cyrhaedd y weinidogaeth. Canwyd yn nod- edig o dda. Yr oedd yn amlwg fod llafur ac ymdrech mawr wedi bod. Yr oedd Gwilym Cynon yn ei hwyliau goreu, a chanodd yn gampus, ac yn deilwng o hono ei hunan. Yr oedd y cynulliad yn boenus o lawn. Go- beithio y daw elw da oddiwrthi er rhoddi cy- northwy i'r brawd ieuanc.—CYFAILL. AT BWYLLGOR TYSTEB MR. CALow. -Rhyw naw neu ddeg mis yn ol, ymddangosodd hys- bysiad o'r eiddoch yn y GWLADGARWR, yn cynyg gwobr o 10s. am y gan oreu o glod i'r brawd teilwng a thalentog, Mr. Calow, yr hwn a esgorodd ar ddyfais gywrain a dyogel er achub ein bywydau fel gweithwyr wrth fyned i fyny ac i lawr i grombil y ddaear ddu, pe dygwyddai i'r cadwynau dori. Darfu i minau, yn mhlith ereill, anfon can i fewn, pa un a farnodd Mr. Thomas Jones, (Glan- ffrwd Gwent), yn oreu yn y gystadleuaeth. Gallesid meddwl ar y pryd eich bod mewn brys anarferol am gael y cerddi i law, gan na roddasoch ond rhyw naw diwrnod i gyfan- soddi ac anfon y caneuon i fewn ond wele yn agos i flwyddyn wedi ymlithro ymaith cyn i Mr. Calow gael y dysteb, na minau y wobr am y gan; eithr y mae yn debyg fod y cyfaill wedi cael yr anrheg o'r diwedd, a chwithau wedi darllen beirniadaeth Mr. Jones ar y cerddi, ac wedi cyhoeddi fy nghan i yn fudd- ugol. Yn awr ynte, gyfeillion, pa le mae y pres ? Drwg genyf na fuasai fy nghan yn fwy teilwng o'r gwrthrych ond gan na chaf- wvd ond amser bvr. anfonais hi i mewn fel v daeth allan o fy mheiriant bychan barddonol, ac nid. oes genyf yr un penill o honi yn fy meddiant, ond yn unig ambell i linell yn anmherffaith ar lech fy nghof. Nid oes ychwaith yr un cyfrif i'w gael gan yr un o honoch am y gan na'r wobr. Y mae yr ym- ddygiad hwn o'r eiddoch yn iselwael, ac yn ddianrhydedd mawr arnoch fel pwyllgor. Pe cawn fy nghan yn ol, rhoddwn chwi yn rhydd o'r pres, yn enw'r anwyl, gan nad ydych yn ymglywed i ymadael a. hwy. Ni fuaswn yn yngan gair am y peth o ran gwerth y wobr; ond gan fy mod wedi ei henill yn deg a chyfiawn, heb yr un rhith o reswm dros ei gwrthod, yr oeddwn yn dysgwyl ei chael. Gobeithio y bydd i chwi roddi ystyriaeth i'r mater, ac hefyd rhyw eglurhrd am eich ym- ddygiad. —MORGAN MALDWYN.
Advertising
T\R. HUNTER S Special Lectures to Young Men, on HEALTH, ITS RESTOR- ATION, AND HAPPY MARRIAGES,—When to marry, with advice to thole who contemplate marriage, pointing out certain Impediments which render married life unhappy, and directions for their speedy removal. Should beread by all who value health, strength, and man- hood, and wish to attain a happ £ old age.—Post free on receipt of two stamps.—Address, Secretary, Institute of ustomy, Birmingham.
MARWOLAETH SYR RODERICK MURCHISON.-
MARWOLAETH SYR RODERICK MURCHISON. Nos Sul diweddaf, yn ei anedd-dy yn Bel- grave-square, Llundain, bu farw yr enwog Syr Roderick Murchison. Gaawyd yr High- lander enwog hwn yn 1792, ac er iddo dae- chren ei fywyd fel milwr, efe a enillodd enWogrwyd^ mawr fel' philOsophydd. Yr /oe^d Syrv Roderick yn un o'r 4wdttfdod&u" pensrf mewn daeareg. Yr oedd efe yn un o'r rhai4 mwyaf ffyddiog hefyd yn nibgelwcfc at dychweUad y Dr. Liviogstow. i 1 i "u J LL.1 r;; .< HUNANLADDIAD Y-N AD. -Boreu dydd Sadwrn diweddaf cyflawnodd Mr. J. G. John- son, Ashbourne, swydd Derby, ynad dros ddosbarth Ashbourne hunan-laddiad trwy dori ei wddf a phenknife. Y mae yn ym- ddangos fod rhywbeth neillduol wedi bod ac ei feddwl am rai dyddiau yn flaenorol. YMOSOD AR ARDDANGOSFA GRE. ADURIAID YN TIPPERARY.—Yn Ernly,. dydd Gwener diweddaf, pan yr oedd Ar- ddangosfa greaduriaid Whittington yn agored ed yno, darfu i fab un o'r tafarnwyr roddi el law i mewn i ffau y bleiddiaid, pryd yr ym- aflwyd ynddi gan un o honynt, a bron iddi gael ei rhwygo ymaith. Ar hyny ymosodwyd ar yr arddangosfa gan y mob: saethwyd un blaidd yn farw, a chafodd y perchenog ei guro yn arw. DOWLAIS.—AGOR EGLWYS NEWYDD.— Dydd Sul diweddaf, agorwyd yr Eglwya newydd sydd wedi cael ei hadeiladu gan Gwmni Dowlais at wasanaeth y Cymry yn y lie. Fe gynwysa yr Eglwys yn agos i 700, aa y mae yr holl eisteddleoedd i fod yn rhad. Er fod iechyd ei Mawrhydi y Frenhinear wedi gwella yn fawr rhagor y bu, eto y maa yn anabl i ymuno a'r teulu pan yn cymeryd. eu hymborth ac i rodiana oddiamgylch. Dydd Llun diweddaf, yn y Surrey Sessions, cafodd benyw ei dedfrydu i naw mis o gar- char gyda llafur caled, am ladrata. plentyn blwydd a deg mis oed o'i gartref, ahynymor belled yn ol a'r flwyddyn 1869. LLWYDDIANT Y TORIAID YN NGOGLEDD CYMRU.—Y mae y Toriaid yn ymorfoleddu yn y llwyddiant ag y maent wedi ei gael yn rhestr eu pleidwyr yn Ngogledd Cymru- Dywedant fod eu rhestr wedi cynyddu rhyw 406 o bleidleisiau yn swydd Dinbych yn unig- BRIGHAM YOUNG. Y mae yn ymddangos fod sefyllfa Proffwyd y Llyn Halen yn myned yn waeth waeth bob dydd. Nid yn unig y mae yn cael ei gospi gan Awdurdodau yr Unol Dalaethau, ond y mae hefyd yn cael el gyhuddo gan ei bobl ei hun o fod wed! yspeilio rhai o honynt mewn cysylltiad a gwneuthuriad rhan o reilffordd y Tawelfor, ac y maent yn bwriadu ceisio codi y cyfryw arian trwy foddion cyfreithiol. Nid oes neb o'r saint yn cael breintiau dinasyddion gan swyddogion y Talaethau os bydd ganddynt fwy nag un wraig, ac y mae amryw o honynt yn ymadael a'u gwragedd er gallu hawlio y ddinasyddiaeth. FFRWYDRIAD MEWN GLOFA.—Uymerodd, Irrwydriad o sulphur le Hydref 2il, yn nglofa. Otto ger Pottsville, Pennsylvania, pryd y lladdwyd McMichael, George Dunlap, Jacob Yost a Thomas Miner, ac y niweidiwyd yn drwm George Benice. Yr oedd hefyd un dyn arall ar goll, heb y gobaith lleiaf y ceid gafael ynddo yn fyw. HIRHOEDLEDD.—Y mae newyddiaduron America yn llawn o engreifffciau o hirhoedl- edd. Yn un cawn hanes am briodas y Parch. George Cotton, o Yarmouth, Me., yr hwn oedd yn yr oedran o ddeng mlwydd a. thriugain, a gymerodd iddo yn wraig forwyn 45 oed. Gosodwyd i fyny yr allor briodasol yn y berllan; ond gwahaniaethai oddiwrth. briodas ein rhieni cyntaf, yn gymaint a bod 500 o'u cyfeillion yn bresenol. Mewn un arall cawn hanes Mrs. Jere Beebe o Water- ford, Connecticutt, yr hon ar ol bod yn farw- am wythnos, a ddaeth yn fyw drachefn, ac a fwytaodd giniaw o fresych a chig moch! Un arall a ddywed am Mrs. Hannah Andrews o Lovell Me., yr hon a fu farw mewn gwirion- edd yn 102 flwydd oed, gan adael pum* cenedlaeth o'i disgynyddion-200 mewn rhif- edi i alaru ar ei hoi! Derbyniai flwydd dal gan y Llywodraeth,—yr oedd yn ei liaeddu.. TEULU o GEWRI.-Dywedir mai y dyn talaf yn y Talaethau Unedig yw y Milwriad Ruth Goshen o Algonguin, Illinois. Brodor yw o Twrci yn Asia, a threuliodd ran foreuol ei oes yn mhlith mynyddoedd Palestina- Efe yw yr ieuangaf o deulu o bymtheg—deg clog o feibion a phump o ferched—plant hen batriarch sydd yn byw yn nyffryn Damascus. Pwysa ei dad 520, a'i fam 560 o bWYSL Y mae yr oil deulu yn fyw, ac nid oes un 0 honynt yn llai na 7 troedfedd o daldm-1 troedfedd ac 8 modfedd yw taldra y Milwr- iad, a'i oedran yn 33 mlwydd. Dywed y Milwriad, nad yw yn cofio afiechyd yn eu teulu, ac er fod ei dad yn hen, y mae yn iach a heinyf. Y mae gan y Milwriad wraig a dau. fachgen.
Advertising
DB. LOOOK'B W APKRS FOR COUGHS, COLDS, AND HOttM)- Nms.—Letter received from the Rev O. Warae, 36, Springfield-place, Leeds: •' Whenever In times of hntrse- nets, arisine from cold or excess of public speaktac, X have taken Da LOCOCK'S WAPKRS, I have invariably found relief." DR Lcococx's WAFKKS give instant relief to asthma, consumption, coughs, and all disorders at the breath and lungs. Ta singers and public speakers they arè invaluable for clearing and strengt aenlug the voiaf* and have a pleasant taste. Pries Is. lid. per box. Sold by all Chemists. W eisn j* ianneis 1 W EISU JC IHUUOJD » AT THE CLOTH HALL, Commercial-St., Aberdare; and Mountain Ash. HEYANS begs respectfully to inform, his customers and the inhabitants of Abev- dare and neighbourhood, that he has now ready A Large Stock of Welsh Flannels Maanfactnred at Aberarad Factory, Nowamee Emlya Carmarthenshire, all Fast OotoMt, wMdt will be Sold at Priced that will Defy Competftliia Also, a large lot ol BSADY MADE CLOTHES, Wltfc a rolextdid »«8ortment o( MBNW & DOW I U HATS AND CAPS. U"e mid Boys- Clothes mad* > orfnoefti l dwaut mod" Welsh glannuliy lf-jfOit *dsh to4wf good,apdohee|t, «t tht .» "i. !!«•>(