Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
[No title]
News
Cite
Share
c.Vntaf'^)^ry.n T-lansaritffraid yn Mechain, y dydd ?lt Mrs°ri a1' Ty cyfleus, lie y preswyiiai y diwedd- Hciomo £ 7 Jones) yn cyiiwys Dining a" Drawing Phetha' 1^chen a Sculler j', a 5 o Bed-rooms, a OfVhe.<lu.angenrhcidiol eraill, ynghyda garddi Ym- ^ontrr a ^r- ^D; JONES, Glanfyrnwv, Llansantffraid, ^Weryshire. a8oq]
MARWOLAETHI Y{ PARCH.' JOHN…
News
Cite
Share
MARWOLAETHI Y{ PARCH.' JOHN WILLIAMS, PENGAM. Fel yr hysbyswyd yn fyr yn y rhifyn diweddaf, bu farw y Parch. John Williams, Gilfach, ddydd Sabbath wythnos i'r diweddaf, yn 67ain mlwydd oed. Nid cedd y newydd galarus yn annisgwyliad- wy i gylch eang ei gydnabod, oblegid yr oedd yn hysbys fod 'Mr. Williams yn dioddef oddiwrth af- iechyd poenus er's blwyddyn neu ragor, ac yr oedd efe, ei hunan yn deall yn dda er's amser maith fod adferiad yn anobeithiol. Ymostyngodd yn dawel a chwbl ddirv/gnach i'r cruchwyliaeth lem y galwyd ef i fyned .0 dani, gan bendgrfynu gweithio fel arfer gyhyd ag y gallai, a marw yn y gwaith. Felly y gwnaeth hyd o fisvvn deufis yn ol, pan y torodd ei iechyd i fyny yn llwyr, a gorfu iddo roi i fyny ei. waith, ac ymneillduodd i'w ystafell i ddisgwyl am yr alwad at ei wobr. Torodd i lawr pan ar ganol pregethu, a gorfu iddo fyned i'r festri. Wedi dyfo-d ychydig yn well, aeth yn ol i'r pulpud, a gorphen- odd ei bregeth. Ni bu allan o'r ty ar ol y Sabbath hwnw, a graddol giiiodd ei nerth o hyny hyd y diwedd. GanwydJ y Parch. John Williams yn Penygraig, Bethesda, Chwefror 6, 1842, a dygwyd ef 'i fyny gyda'i daid yn LIandegai. Cymerodd yr hen flaenor adnabyddus, Thomas Hughes, ddyddordeb mawr ynddo, a phan nad oedd ond ieuanc perswad- iodd ef i ymgysegru. i'r gwaith cenhadol. Gyda'r amcan hwnw tnewn golwg, aeth i Holt Academy yn 1862, ac yn 1864 aeth i Athrofa'r Bala. Gadawodd Dr. Edwards argraff nodedig arno, ac wedi gadael yr Athrofa, aeth i. Liverpool er mwyn ymberffeithio. yn yr iaith Saesneg, a daeth yno dan ddylanwady Paich. T. Charles Edwards, M.A. Daeth amgylch- iadau anorfod i'w luddias i fyned allan i'r maes cenhadol. Yn 1867 galwyd ef yn fugail Cefnybedd a Hope, ac yn 1870 ordeiniwyd ef yn weinidog yn Nghymdeithasfa Dolgellau. Yn Ebrill, 187^, caf- odd alwad oddiwrth eglwys City Road., Caerlleon, ac mewn cysylltiad a'r eglwys hon y daeth enw Mr. Williams yn adnabyddus drwy yr holl Gyfundeb. Yr oedd yr eglwys hon wedi myned yn isel iawn cyn mynediad Mr. Williams yno. Nid oedd yr aelodau yn rhifo ond 37, a'r ychydig ffyddloniaid hyn roddodd alwad i Mr. Williams. Mae sefyllfa Iwyddianus yr eglwys ho In y gofgolofn ardderchocaf allas.ai unrhyw weinidog gael. Ymdaflodd Mr. Williams i waith yr eglwys gydag yni a brwdfryd- edd, ac yn fuan dechre"odd y gynulleidfa gynyddu, ac o fod yn eglwys fechan wan, fe ddaeth eglwys City Road yn un o'r rhai cryflaf a mwyaf bywiog o holl eglwysi Saesneg y Corff. Yr oedd y llwydd- iant hwn i'w bricdoli yn mlaenaf oil i rym a newydd-deb gweinidcgaeth 'Mr. Williams. Nid oedd Mr. Williams yn gallu siarad Saesneg pan yn ugain oed, a rhydd y ffaith yna syniad am y llafur y rhaid ei fod yn ei gymeryd cyn y gallasai osod i lawr seiliau llwyddiant mewri lie fel Caerlleon. Gweithiodd yn ddiarbed yn ei fyfyrgell, gyda'r geir- lyfr wrth ei benelin, ac fe gariai y genadwri i'r pulpud gyda brwdfrydedd oedd yn creu bywyd newydd yn yr eglwys. Gafaelai gyda phenderfyn- iad di-ildio yn yr hen wirioneddau, ond gwisgai hwy mewn gwedd newydd, enillgar, gan roddi y lie blaenaf ac amlycaf bob amser i'r gwirionedd mawr am ymgnawdoliad a marwolaeth Mab Duw. Pan yn Nghaerlleon llanwai le pwysig yn mywyd y dref. Bu yn aelod ar wahanol bwyllgorau a byrddau cyhoeddus, ac am ddeunaw mlynedd bu yn athraw arddosbarth Beiblaidd yr Young Women's Christian Association. Pan y daeth amser ei ymadawiad, dangoswyd ei fod yn llanw lleparchtls yn ngolwg trigclion y ddinas yn ddiwahaniaeth, a bydd ei enw a'i goffadwriaeth fel John. Williams,, Caer, yn aros yn hir ac yn-anwyl yn nghof lliaws fyddant byth o dan ddyled iddo. Yn Awst, 1895, ymgymerodd a gofal yr achos yn y Memorial Hall, C'ae,rdydd, lie y bu yn ymroddgar a llwyddianus. Ei ofalaeth ddiweddaf ydoedd eg- lwys Gilfach, Bargoed, lie y gwelodd gapel hardd yn cael ei adeiladu, ac y gadawodd enw iddo ei hun fel gweithiwr brwdfrydig a thra llwyddianus. Ond diau: y bydd ei ddylanwad distaw pan .1 yn cerdded i lawr yn hamddenol i ddistawrwydd y glyn yn aros yn hwy yn y Gilfach. nag y bydd hyd yn nod ei ymroddiad fel gweithiwr. Er nad oedd Mr. Williairs yn enwog fel. dilynwr Cymdeithasfaoedd, fe roed iddo ran helaeth o. bob anrhydedd oedd yn nghyraedd ei frodyr o,eddynt yn adnabod ei dalent ac yn gwerthfawrogi ei lafur. Cafcdd yr ad-.daliad uwchaf y gall dyn ei gael yn y byd hwn yn mywyd ei blant ei hun. Er na chaf- odd fyned ei hunan allan i'r maes cenhadol yn y gwledydd tramor, cafcdd gyflwyno i'r gwaith hwnw ei fab hynaf, Dr. O. 0. Williams, B.Sc., yr hwn sydd yn genhadwr adnabyddus yn India. Mab arall iddo yw y Parch. Philip Oliver Williams, Bowling Bank, ac y mas dau fab arall iddo, Mr. Arnold Williams, Llundain, a Mr. Gurnall Wil- liams, St. Helens, yn lleygwyr gweithgar, ac yn fynych yn cae leu galw i lanw y pulpud. Claddwyd Mrs. Williams, mam.v meibion hyn, pan yr oedd Mr. Williams yn. weinidog yn Nghaer. Ail briod- odd Mr. Williams ychydig cyn ei symudiad i'r De, a bu Mrs. Williams yn bob cymorth i'w phriod yn ei waith, ac yn nodedig yn ei gofal a'i thynerwch yn ei afiechyd. Symudwyd y corff olr ty i gapel Gilfach ddydd Mercher. Gwasanaethwyd yn y ty gan y Parch. J. Cooper, Abertysswg. Yr oedd y rhai canlynol yn yr orymdaith angladdol ar y ffordd i'r capel:- Parchn. Wm. Lewis, Pontypridd, J. Morgan Jones, Caerdydd, C. L. Perry, Newport, G. Parry Williams, M.A., Pontypridd, D. M. Rees, Tredegar, B. Ceitho Davies, Abercam, J. Talog Davies, Caer. dydd, Dl. J. Howells, Llanbradach, John James, New Tredegar, Wm. Jones, Rhymni, Basil Roberts, Maesycwmmer, Vardre James, Ystradmynach, D. W. Daviesi, B.A., Rhymni, J. C. Edwardes-Morgan, Risca (Llywydd C.M. Mynwv\ J. Cooper, Abertys4 swg, Evan Price, Ebbw Vale, E. R. Jones, Aber. bargoed, John Williams, Reek, John R, Dykins, Abercarn, Samuel Jones, B.A., Brynmawr, Matthew Thomas, Ebbw Vale, Goshen Evans, Bargoed, J, Harris Jones, Deri., Evan Lewis, Gelljgroes, T, M, Charles, Caerdydd, T. Richards (fiegr Bargoed), Harri Edwards, Bargoed, T. Jesse Jones (Rheithor Gelligaer), R. W. Jones; Pengam, Chwareuwyd y Dead March ar ddygiad yr arch i'r capel, Ancrchwyd gan y Parchn. John James, New Tre* degar, J. C. Morgan, Risca, Harri Edwards, Bar-, goed, James Llewellyn, Tredegar, W. Lewis, rant. E *1. ypridd T. Jesse Jcnes (Rheithor Gelligaer), J. Mor. gan Jones, Caerdydd, a'r Henadur S. N. Jones, Newbridge. DcirUenwyd rhanau o'r Beibl gan y Parch. C. L. Perry, ac offrymwyd gweddi gan y Parch. G. Parry Williams. Terfynwyd trwy ganu Bydd myrdd o ryfeddodau." Cymerwyd" corff o'r capel i orsaf Pengam am naw o'r glochtpreq. 9 lau, a chludwyd ef oddiyno i Gaer. Wredi cyraedd Caer, cynhaliwyd gwasanaeth yn nghapel City Road, lie y bu Mr. Williams yn gwas-, anaethu yn hir a llwyddianus. Gwelid pa. mor anwyl ydoedd yn y ddinas a'r wlad cddiamgylch, oddiwrth y dyrfa lanwai'r addoldy. Y prif alar-, wyr oeddynt — Mri. Arthur A. Williams, Philip 0', Williams, a G. C. Williams (meibion), Miss Hughes (Bethesda), Mrs. Hughes a Miss Bailey (Penmaen- mawr, Mr. a Mrs. Freeman, Mr. a Mrs. John H. Wynne, Mr. a Mrs. G. F. Wynne (Minera), Mr. R, a Misses Wynne, Miss Day, a Dr. Welsh. Gwel- som hefyd yn bresenol, Parchn. D. Manuel, Waver. ton, John Roberts, Caer, R. Jones, Mancott, John Roberts, Wrexham, J. Calvin Thomas, Wrrexham, R. G. Jones, Egremont, R. E. Jones, Saughall, E. Griffiths, Connah's Quay, B. Scott Williams, Ras. sett, J. Glyn Davies, Rhyl, Llywydd Cynhadledd yr Eglwysi Rhyddion, F. B. Caldwell, Little Sutton, J. Travis, Caer, J. L. Jones, Boughton, J. Pryce Davies, M.A., Caer, W. Jdnes, Handbridge Congre- gational, Ward Williams, Summerhill, Wrexham, T. G. Owen, M.A., Liverpool, H. Ivor Jones, Caer, Ezra Johnson, J. Jeremy; a'r Mri. Roger Jones a T. Harris (blaenoriaid eglwys. Gilfach), R. Wallace, C. C. Bowles a G. Brooker (cenhadon trefol), Dr. E. H. Thomas, Mri. John Jones (cyn-faer), E. Pitch- ford (Prestatyn), A. Storrar, W. Dodd, H. Dodd, H. Miller Roberts, E. Cooper, J. Rogers, J. Jones, Hoole, W. M. Roberts, y Shrublands, W. Leah (deputy chief constable), H. Preston, C. Atkin, J. W. Hincks, E. Dutton, C. Haswell, E. Walker, Sharpe, T. D. Harley, C. J. Mc"Gill, J. Gardner, W. J. Skenfield, D. Richards (Belgrave), J. Martin (Haw.arden), J. Niven, Beresford Adams, Mr. Tudor Hughes (Wrexham), C. Wright (Hawarden), &c. Dechreuwyd y rgwasanaeth trwy weddi gan y Parch. D. Manuel, a darllenwyd y goain Salm gan y Parch. John Roberts. Yna canwyd "Gadour help in ages past." Darllenwyd rhanau o'r Ys- grythyr a gweddiwyd drachefn gan y Parch. J. Glyn Davies, Rhyl. Cyfeiiiodd y Parch. D. Manuel at fywyd a gwaith Mr. Williams, a dilynwyd gan y Parch. J. Travis. Dygwyd y .gwasanaeth i ben trwy ganu emyn, ''Jesu, lover of my soul," a chyda'r fendith apostolaidd. Chwareuwyd y Dead March ar yr organ gan yr organydd, Mr. G. E. Roberts. Ar lan y bydd, cynhaliwyd gwasanaeth hynod o effeithiol. Derbyniwyd llythyrau yn datgan anallu i fod yn bresenol oddiwrth Esgob Caer, Parch. Richard Jones, B.A., Llandinam, cyn-weinidog eglwys City Road; Parchn. D. Wynne Evans, Caer, Richard Williams, Rhos, Ed. Jerman, Rhuthyn, Mr. E. E. 'Roberts, Caer, Mr. W. L. Llewellyn, Conwy; y Cynghorwr John Owens, Caer, ac eraill.
CYDNABYDDIAETH LLYTHYRAU CYDYM,DEIMLAD.
News
Cite
Share
CYDNABYDDIAETH LLYTHYRAU CYDYM- DEIMLAD. Derbynied y lliaws frodyr yn y weinidogaeth, ac eraill, ein diolchgarwch trylwyraf fel teulu am y mynegiadau tyner o gydymdeimlad a ni yn y brofedigaeth lem a dieithr sydd wedi ein goddi- weddyd ni. Gallaf eich sicrhau, y mae eich cyd- ymdeimlad wedi bod yn falm hyfryd i'n briwiau archolledig. Buaswn yn hoffiateb pob un yn ber- sonol, ond y mae y nifer yn dra lliosog fel nas gall.af heb drethu fy natur ei wneyd. Yn daiolchgar iawn, iawn, ydwyf drosof fy hun a'm teulu galarus, Defynog. DAVID RHYS,
Advertising
Advertising
Cite
Share
LLAN"DRINDOD "W" JEXjUIS- MYRTLE VILLA, BOARDING ESTABLISHMENT. Terms Moderate Home from Home, ALSO EIRIANFA, QUIET APARTMENTS, GOOD COACHING AND ATTENDANCE. Apply—MISS WILLIAMS,
"-LLYFRAU GAN H. CERNYW WILLIAMS.
News
Cite
Share
T. J; MORGAN, GARNi BOW STREET jg-W >r hy-sbj'swyd bythefnos yn ol, hunodd yn yr ch^U ch"vvaer anwyl hon, ar y 27ain o Chwefror, a 6 a<dwycf hi yn nghladdfa y Garn, Mawrth 3ydd. flyn)rddoedd lawer yn fethe-dig, ond yn weddol ^_iboen. Wyth mlynedd i Hyd'ref diweddaf tar- r ;hi gan ergyd trwm o'r parlys. ond ymadferodd a§ i allu ymlwybro o gvlch y ty wrthi ei hun, ac ch°^KS^" *'r caPe* Hawer ° gysondeb yn ei v"8r Vd, ac i allu siarad' gyda rhwyddineb. Ond Yti Tachwedd, blwyddyn i'r diweddaf, gwaeth- sodd gyh^aint fel na bu yn alluog wedi hyny i ^yttiaiut a sefyll ar ei thraed heb fod rhywun yn ei th^na^' a d-aeth i' yn achos pryder parhaus i'w'. ni fU^ ac er eyra-aint ei hawydd' am fyned i'r capel, «. hi yno ond yohydig o weithiau yn ystod y s. •yddya, ddiweddaf. "Daeth y diwedd yn dra 0"j yn* Prydnawn dydd Mercher,. Chwefror 24, caf- -rgvd. arall, a daeth yn amlwg ar unwaith fod y_ y:n un terfyndl, oblegid dechreuodd suddo ^nipngjTchol, a myned yn -anymwybo-dol, ac felly hv 0 ^ore' Sadwrn, pan yr ehedodd ei > wyd at Dduw, yr Ifwn a'i rhoes, ac aeth i meWn br^enydd. €i Harglwydd heb, i bob ymddangosiad,. 0' chwerwd-er maxwolaeth nac ing yr ym- c^rr.°edd Mr5. Morgan yn hanu o deulu lliosog a. .j^y*riioi_ yn Ngpgle'dd.-Aberteifi.; Merch ydoedd i ^■Va,MrB; Rowland, Cefncoed, Go.ginan ond pan gu J^anc iawn cymerwyd hi gan ei thad-cu a'i. mam. cwj d-'a: nain) i „LlwjTiiorwerth Isaf, Penllwyn, a hwy a'i hewythr, Mr. Thomas James, U.H., *ha y ^y§wy^ -V' fyny, gan--fwynhau- pob •Weision addysg fydol. a chrefyddol, ac oddiyno jA/y^bdcxiodd a'r Parch. T. J. Morgan, ddeugain Gorphenaf diweddaf. Un o'i had- gweddi rvfedd v diweddar H„,v? Barch. Thomas Edwards, Penllwyn, yn asana.eth.eu; -Pri°d'as, yf hon a gafodd ei hateb i fa??au helaeth. iawn yn eu bywyd priodaso! cydmaro, fj. a thra dedwydd a defnyddiol. CafodB y o/.weled ei phum' ple.ntyn yn cario allan n bywyd yr addysg ofalus d'derbyniasant .ar yr a gartref. Er yn wasgaredig ar hyd Gymru r' v maent Q'11 yn rhodio yn y ffyrdd yr Va hwynt ynddynt yn moreu dyddiau, ac a defnyddiol gydag achos.y Gwr.y dysgwyd SefAr ^'W ?aru a wp.sanaetbu yn eu hieuenctyd, -r- R. P.. Morgan, Cyfreithiwr, Caerdydd a Xlft ^-rs- Rhodes, Bradford Mr. D. J. ynr^ A.C., Bow Street; Miss Lydia Morgan, fu BLV am dani TTIOT dyner ac anwyl ar liyd Y dai.n^ Cedd a 'Miss Claudia Morgan, B.A., Llun. Ynglyn a Mrs. Morgan, -gwiriwyd yn llawn y^d^T gwr doeth, Calon ei gwr a ymddiried ^dert' P^ant' a godant ac a'i galwant yn awydd ei gwr hefydj ac a'i canmol hi. ,§-erwinder yr hin, a'r eira yn gorchuddio y Ph'a^ Ga^c'dd:' gladdedigaeth- eithriadol^ o fawr a yn wir ni welwyd ei gyffelyb yn y y^aaeth er's amser maith. Ac nid pobl dd,r^in yn unig a ddaethant o bell ag agos i >'a 'en parch iddi a'u cydymdeimlad a'r teulu ?Vtti trall°a dwfn' ond uchehvyr y wlad. Yn y y?pgaeth y mae Plas Gogerddan, ac yr oedd y Mr. f1-1^ anr^vdeddus, Syr Edward Pryse, a'i frawd, w'f, Pryse, yn bresenol, a chafodd ei holl Edw yT ryddid i ddyfod hefyd. Rhoddai Syr ef ei gerbyd at wasanaeth y teulu, a cherddai gyj^n.'gyhieryd ei le ymhlith y cludwyr, yr hyn a mynwes tuag ato. Yr oedd y rhan °. "W6inidogion y Cyfundeb yn Ngogledd Aber- a'u' -eyiJ.T^resenol yn gystal a rhai perthyriol i enwad- y t^-r^ ac Eglwys Loegr. Gwasanaethwyd wrth (>}aj T Parch. William-Morgan, Gam. ac yn y ?rgan y ?arch- R- J- Rees, M.A., a Principal Er w" • y bwriadai y teulu i bobpeth fod yn y modd tatij '^r.ml' heb na cards: na wreaths, yr. hyn oedd ,a6t,gydweddol a chymeriad yr ymadawedig, eto Vrtv,, arriryw o Wreaths, ac ymhlith eraill un oddi- Y> yr Edward a Lady Pryse. -Y Parch- T Davies, Treorci, yn cael ei H\Vyn -Tri fyny a Mrs. Morgan yn eglv;ys Pen- teuixj/r° m'e^'n Hvthyr a. welsom oddiwrtho at y ftra^j?. -yw6dai^ ymhlith llawer o bethau gwerthfawr a pj.,1 Gwyddwn i yn. dda iawn ei bod yn ymladd ie a.calon, a phechod a llygredigaeith, er yn %4Wla.Wn> ^hafodd nerth i orchfygu llawer o ei hen aid ar hyd y daith. Gwn fod safon dy.jj .^Vad yn codi 0 hyd wrth fyned ymlaen ond baWjl j ^dwrn cyrhaeddodd y nod uchel: O! na N^faitv. ^^e-' ydym am awgrymu ei bod yn i gyrin 1 Pan yma' na" oedd neb yn fwy parod ^b,at )c'd anmherffeithrwvdd na Mrs. Morgan, a ^asai^ff^ yn berffaith, nid oes neb 3m Penygarn arihawd!?rw .ei chwmni; yr oedd hynv yn ddigon' hi ."yrj, weithiau -fel yr oedd. Ond heno y mae chfych ,?.rand yn ei gown gwyn—heb frycheuyn na l>et4 w-1' na dim °'r cyfryy- • • Wel, dyna, i ba 1Ha^riymo^yngaf i ysgrifenu fel hyn? Ond y 0 ?yfeill ^awer ar hiraeth fy enaid i ar ol un &yiriain|lQn mebyd, a gobeithio y bydd yn rhyw mymvesau traliodus chwithau." ^odwftdfV lawr] fyddai ysgrifenu yn helaeth am y Cy^ri jX^n a'r rhinwedd!an ag oedd yn gwneyd lTl0r' an- r.?' Moi'8'aD- nior brydferth a pherarogliis, ^ydn-K^j "vV ♦heulu, ac mor barchus ymhlith ei yn ^at- Dnd 5 bwrpasp Gadawodd le mawr hod7^ yrna' ond y mae. yr un mor sicr a hyny ei )'n Vn 1i,anv/ ]Ie niawr yn y gwynfyd draw, -°orPhwysfa Duw. Ar q.s