Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
Hide Articles List
8 articles on this Page
Family Notices
Family Notices
Cite
Share
na'r tonau yn arw, ac aeth trwyddi a'r gwaelod dan ei droed. Gadawodd bedwar o blant, dau fab, a dwy ferch, a chylch lliosog o berthynasau mewn hiraeth dwys ar ei ol. Yr oedd ei briod a'i ferch hynaf wedi croesi yn flaenorol. Ac er bod y plant oil wedi priodi, ac ymsefydlu yn y byd, eto yr oedd ganddynt afael rhyfedd ynddo, a galwent i'w werd yn ami, ac mor lion y byddai yntau yn eu croesawu. Da genym ddweyd fod y plant oil yn cerdded llwybrau eu rhicni mewn rhinwedd a moes. Y mae yma hiraeth dwys a gwagder mawr ar ei ol. yn y gymydogaeth ac yn yr eglwys. Yr ydym wedi cael colledion. mawrion y blynyddoedd a aeth heibio, ond dyma'r fwyaf. Dyna ydym yn wneyd y dyddiau hyn sylweddoli r golled. Yr ydym yn diolch am dano, ac yn dymuno am i'r nefoedd fendithio yr eglwys yma eto a chymeriadau tebyg iddo. Daeth tyrfa liosog ynghyd y dydd Sad- wrn canlynol i ddatgan eu parch i'w goffauwriaeth, a gosodwyd ef i orphwys yn mynwent y Gorwydd, lie y gorphwysa llu o'i berthynasau. Heddwch i'w lweh. MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH MR. EDWARD NEWELL, BOMERE, GER AMWYTHIG. Dydd Sabboth, y 25 cynfisol, bu farw mewn tang- nefedd heddychol, y brawd anwyl a'r blaenor ffydd- lawn Mr. Edward Newell, a'r dydd lau canlynol rhoddwyd i orphwys hyd ddydd brawd yn mynwent yr Amwythig yr hyn oedd farwol o hono. Mab ydoedd Mr. Newell i'r Parch. Richard Newell, o'r Plasbach, ger Meifod. Ganwyd ef yn yr Hen Neuodd, Mynafon, Sir Drefaldwyn, yn y fiwyddyn 1825. Yn y fiwyddyn 1831, symudodd gyda'i rieni i'r Plasbach, a bu fyw ar ol hyny, fel amaethwr, mewn amryw fanau yn Sir Drefaldwyn, ac yn olaf oil mewn ffermdy o'r enw Bomere, rhyw bedair mill- dir i'r De o dref Amwythig. Dewiswyd ef yn flaenor dros ddeugain mlynedd yn ol, pan yn byw yn Cil- mawr, ger Meifod, a chydnabyddwyd ef fel blaenor ffydlawn yn yr amryw lleoedd y bu fyw ynddynt ar ol hyny. Heblaw nifer o berthynasau a chymydog- ion oedd yn bresenol yn ei angladd y gweTnidogion canlynol: Parchn. D. M. Rowlands, Amwythig, R. Morris, M.A., Broughton, G. O. Evans, Coedway, R. R. Parry, Llandynan, ac E. Griffiths, Meilod. Cyn cychwyn tua'r gladdfa darllenwyd rhanau priodol o r ^sgrythyr gan y Parch. G. 0. Evaus, ac arweiniwyd mewn gweddi gan y Parch. D. M. Rowlands. Yn ngahpel Hills Lane cymerwyd rhan gan Mr. Joseph Owen, blaenor hynaf yr eglwys, a'r Parchn. G. O. Evans, R. Morris, M.A., ac E. Griffiths. Rhoddwyd y dystiolaeth uwchaf gan bob un o'r brodyr uchod i gymeriad yr ymadawedig. Perthynai iddo lawer o ragoriaethau teilwng i'w hefelychu. Dywedid ei fod yn ddarllengar, yn haelionus, yn ffyddlawn a heddychlawn. Yr oedd yn hynod gyfar- Wydd yn ei Feibl. Darllenodd ef lawer gwaith o glawr i glawr. Yr oedd gyda darllen llyfrau Ezra a Nehemiah pan y bu farw. Ei hoff lyfrau yn agos- af at y Beibl oedd Geiriadur Charles, Gurnal, a Thaith y Pererin. Teimlai ddyddordeb dwfn mewn Pynciau duwinyddol, ac er byw blynyddoedd olaf ei oes tu hwnt i Glawdd Offa ni phallodd ei sel dros Gymru a'r Gymraeg. Yr oedd yn wr anwyl hefyd yn ei gartref ni bu Pfiod na thad tynerach erioed. Lletyodd hefyj yn ei ddydd lawer o weinidogion, a phob amser yn hotf lawn o'u cwmni. Byr mewn cydmariaeth fu ei gystudd, ond llawn o ddyddanwch yr efengyl. Ei brif gysuron ydoedd ad- nodau a phenillion Cymreig a Seisnig. Adroddodd nifer ohonynt drosodd a throsodd drachfen yn ysto 1 gystudd. Yr oedd y nefoedd megis wedi dyfod 1 w gyfarfod tu yma i'r tir terfyn. Cyfiawnwyd ynd lo yn llythyrenol yr addewid-" Ti a gedwi mewn tang. Ilefedd heddychol yr hwn sydd a'i feddylfryd arnat I am ei fod yn ymd liried ynot.' Teimlir colled am dano yn hir yn ei gymydogaeth, ei eglwys, a'i deulu. Gadawodd bedwar o blant a gWeddw ar ei ol. Yr Arglwydd fyddo dirion wrthynt ac a'u dyidano!
^RS. THOMAS PARRY, KNIG Sr,…
News
Cite
Share
^RS. THOMAS PARRY, KNIG Sr, WREXHAM.. Merch ydoedd i'r diweddar Mr. Edward Francis. ;lour Merchant, o'r dref hon, ac yn fiuenorol i hyny r Wern, ger Adwy'r Clawdd. Gwasanaethodd Mr. ^ancis fel blaenor ar eglwys Seion am lawer o flyii- yddoedd yn Abbot St., ac wedi hyny yn Regent St. r oedd yn wr o allu ac o clygwedd urddasol iavvn ei ben ddyddiau. Ysgrifenodd lyfr bychan yn .kpddi Hanes Dechreuad a Chynydd y Methodist- ,aid Calfinaidd yn Ngwrecsam o tua'r fiwyddyn 1769 yd 1870. Y mae y ffeithiau a gasglwyd ynghyd rwy ddirfawr lafur yn y llyfr hwn o ddyddordeb a jj^erth mawr i Eethodistiaid, ac yn wir i Ymneill- y dref a'r ardal hon. frwy farvvolaeth Mrs. Parry—yr unig un o'r teulu dd yn aros—o leiaf yn y wlad hon, teifnlir fod dolen e^yddorol ag oedd yn cydio y presenol wrth y gorph- yn hanes yr eglwys yn y lie hwn wedi ei cholli. c,ygWyd hi i fyny iel y f,v-i.'lir mevvn a\vyg\lch dra ^efyddol a Methodistaidd. \r oedd yi engraifft c o'r math gymeriad a gynyrchir ar aelwydydd fori ein gwlad, ac yn awyrgylch y seiat, y cyfar- y Sweddi, a'r Ysgol Sabbothol, i bafoddion yr oedd "a hynod o ffyddlawn. Bu yn ithrawes lwyddianus y y rhan fwyaf o'i hoes. Ac am ei ffyddlondeb yn j cylch hwn, ac yn wir, ymhob cylch arall, pender- ) ^°dd yr Ysgol a'r Eglwys ychydig amser yn ol i ^ya\vyUo Anerchiad Goreuredig iddj hi a'i hanwyl ffv?^' -vr hwn, yntau hefyd, fel ei thad, sydd swyddog SaH °n ac ymroddgar> ac >'n un 0 K'lofnau yr Ysgol v.hothol yn ein plith—ar yr achlysur o ddathliad eu i^das euraidd. Yr oedd o ysbryd hynod o lednais a siriol; a phar- aOdd i amlygu yr ysbryd hwn trwy ei holl gystudd maith a thrwm. Gwynebai y glyn a gwen ar ei grudd. Cynhelid hi yn arbenig gan wirioneddau sylfaenol yr efengyl. Cofiai ac adroddai lawer iawn o adnodau a phenillion. Ei phrofiad yn y glyn yd- oedd— Mae Duw yn llon'd pob lie, Presenol yn mhob man," a'r gair olaf oedd—" Diolch iddo, Byth am gcfio llwch y llawr." Rhoddwyd ei gweddillion raarwol i orphwys yn mynwent gyhoeddus y dref. Cynhaliwyd gwasanaetli yn Ysgoldy Seion, a chymerwyd rhan yi ddo gan y Parchn. R Peris Williams, Green Street, Owen Lloyd, Caergwrle, Griffith Owen, a Charles Williams, Rhos- ddu ac ar lan y bedd gan y Parchn. John Roberts, Trinity, Griffith Owen a'r gweinidog. Daeth tyrfa liosog i ddangos eu parch tuag ali hi a'u cydymdeim- lad a'r teulu galarus. R.E.M.
MARWOLAETH A CHLADDJiDI(L\ETH…
News
Cite
Share
MARWOLAETH A CHLADDJiDI(L\ETH MR. JOHN PRICE, BLAINA. Ar ol cystudd hynod fyr, bu farw ein brawd dydd Gwener, Hydref 2. Priodol y gellir dweyd hyny am dano, Sudden death sudden glory." Ganwyd ef yn Ebbw Vale yn y liwyddyn 1858. Symudodd ei rieni yn fuan ar 01: hyny i Llanymddyfri. Ymhen deuddeng mlynedd daethant yn ol drachefn i Fynwy, ac i fyw i ardal y Blaina. Yma bellach y treulias- ant weddill eu dyddiau. Peirianydd oedd ein hanwyl frawd, a rhagorodd yn fawr yn ei gelfyddyd a'r flwy- ddyn ddiweddaf dyrchafwyd ef i'r safLe o fod yn brif mechanic o. dan Mri. John iLancaster a.'i Gwmni. Nid oedd ei ddyrchafiad, wedi gwneyd un gwahan- iaeth ynddo, cadwodd ei gydbwysedd yn berffaith. Gellir dweyd hyn fod: ei ddyrchafiad wedi troi yn fantais i eraill. Cyflogodd lawer oedd yn wrthodedig mewn lleoedd eraill oblegid eu hoedran. Ymddyg- odd yn Samaritan da tuag atynt. Yr oedd nerthu'r gwan a chynorthwyo ei gyd-ddynion i fyw yn dded- wydd vn elfen ag oedd yn nodweddu ei holl fywyd. Fel eglwys amddifadwyd ni o adyn gwerthfawr. De- wiswyd ef yn flaenor deng mlynedd yn ol. Profodd ei hun yn deilwng o'r safle. Yr oedd yn ddyn ymar- ferol, o ddawn parod, a siaradai bob amser i bwrpas. Yr oedd fel y dywedir yn gymeriad. Nid oedd yn debyg i neb ond iddo ei hun. Meddai ar bersonol- iaeth nodedig, dyfnder argyhoeddiad a doethineb i arwain. Fyddai y llestr byth yn taro yn erbyn y graig o dan ei lywydd'aeth of. Rhodiodd yn bur iawn. "Llwybr y cyfiawn sydd fel y goleuni, ac yn cynyddu fwy-fwy hyd ganol dydd." Nid oedd amheuaeth yn neb am loewder ei fywyd. Nodau amlwg ynddo oedd sirioldeb, brwdfrydedd. a gallu i wel'd bob amser yr ochr oleu i bethau. Yr oedd ei gredo yn un calonogol iawn. Dywedai yn ami fod Duw heddyw yn gweithio mewn llawer ffordd er dwyn y byd ato ei hun. Ergyd trist i'r lie oedd ei farwol- aeth fel dinesydd, byddai yn flaenllaw gyda phob mudiad daionus. Collodd dirwest arwr ynddo. Efe oedd Is-gadeirydd y Cyngor Lleol, Cadeirydd y Co- operative Society, Cadeirydd Llywodraethwyr Ysgol- ion Nantyglo a'r Blaiina. Yr oedd yn aelod hefyd o Bwyllgor llywodraethol yr Ysgol Ganolraddol yn Abertillery. Gweithiodd ddiwrnod da. Gosododd ei oreu ar yr allor, a gwelir ei eisiau am hir amser yn ein mysg. Credwn i Feistr y gwaith ddywedyd wrtho, Da, was da a ffyddlawn, buost ffyddlawn ar ychydig, mi a'th osodaf ar lawer, dos i mewn i lawen- ydd dy Arglwydd." Ychydig cyn iddo anadlu ei olaf, canodd yn beraidd eithriadol yr emyn hwnw, Duw mawr y rhyfeddodau maith." Yna mewn tawelwch bu farw yn dangnefeddus, yn hollol ddifraw, gan sylweddoli yn llawn fod pob peth yn dda rhyng- ddo a'i Dduw. Cafodd angladd tywysogaidd. Dywedwyd wrthyf ei fod y mwyaf welwyd erioed yn y lie. Yr oedd y masnachdai i gyd wedi eu cau, a'r glofeydd wedi atal gweithio. Gwelsom filoedd o edrychwyr, a thrist- wch a galar yn gerfiedig yn eu gwynebau i gyd. YV edi darllen a gweddio yn y tSr, trefnwyd y dyrfa yn cr- ymdaith, dan ofal Mri. Thomas Davies a J. W. Parry. Canwyd ar y ffordd i'r capel, Beth sydd i mi yn y byd." Cafwyd gwasanaeth teimladwy. Darllenodd v Parch. D. Williams (H.), Blaina; gweddiodd y Parch. D .L. Jenkins, Abertilleri siaradodd y Parchn. D. Williams (A), o'r lie, ac E. Davies, Cynghorwr T. W. Allen, Mr. J. W. Parry, a W. D. Evans, M.A. Canwyd emynau cyfaddas i'r amgylchiad, dan arwein- iad Mr. John Bundred. Diwedclwyd trwy weddi gan y Parch. W. H. Cooper, Abertyswg. Aeth yr orym- daith i'r capel tua chladdfa gyhoeddus y lie. Can- wyd yr oil o'r ffordd. Gwasanaethwyd ar lan y bedd gan y Parchn. D. Thomas a J. Blayney, Brynmawr. Gadawodd ein hanwyl frawd weddw ac un ferch, sef Mrs. Daniels, mewn galar dwfn ar ei ol. Duw pob dyddanwch fyddo gyda hwy yn y brofedigaeth, a'i amddiffyn amlwg drostynt yn y dyfodol.
MR. JOHN RICHARDS, PENYGRAIG.
News
Cite
Share
MR. JOHN RICHARDS, PENYGRAIG. Gorchwyl chwithig yw cofnodi marwolaeth y brawd anwyl Mr. John Richards, Manchester House. 13u farw Hydref 3ydd yn ddeugain mlwydd oed, ar ol ychydig ddyddiau o gystudd. Torwyd ef i lawr yn nghanol ei ddyddiau a'i waith. "Gostyngwyd ei nerth ar y ffordd." Ei brofiad yn ddiameu oedd Myfi a ddywedais yn nhoriad fy nyddiau af i byrth y bedd difuddiwyd fi o weddill fy mlynyddoedd." Y mae teulu Manchester House wedi bod a'i ysgwyddau dan yr achos yn Pisgah, Penygraig, er V dechreuad. Nid oes yr un teulu wedi bod mor hael yn eu cyfraniadau a'r teulu uchod. Teimlai John Richards ddyddordeb mawr yn yr achos. Gweithiai gyda phob mudiad oedd a'i amcan i leihau dyled y capel. Buasai bob amser yn gweithredu fel trysorydd, a gwaith anhawdd oedd cael ei gystal, ==- Er fod business' eang dan 'ei ofal a chyfrifoldeb mawr arno ynglyn a hono, rhyfedd yr amser a aberthai i hyrwyddo pob achos da mewn cysylltiad a'r capel, ac yn y gymydogaeth. Brawd i'r ymadaw- edig yw Mr. David Richards, Penygraig. Gwyr pob un am ei yni ynglyn ag achos Trinity, Tbnypandy- Yr oedd John Richards wedi ei freintio a'r un yni, ond nid yn hollol, feallai i'r un cyfeiriad. O'r golwg y mynai ef weithio, ac anfynych y clywid ei lais. Saith mlynedd yn ol priododd a Miss A. R. Jenkins, Oanbadarn, Aberystwyth, a chymerodd y ddau ofal y fusiness.' Llwyddent ymhob cyfeiriad. Anhawdd oedd cyfarfod a dau siriolach a charedig- ach na Mr. a Mrs. Richards. Teimlai pawb rhyw agosrwydd rhyfedd tuag atynt. Yr oedd dywediad- au ffraeth John Richards a'i wen siriol yn tynu un i'w garu. Yn sydvn iawn, duodd y ffurfafen cudd- iodd y cymylau y ser o'r golwg. Collasoin o'n plith un oedd mor anwyl a hoff genym, a hyny heb yr yn rhybudd. Nid rhyfedd felly i Benygraig yn gyfan i droi allan ddydd ei angladd. Araf y dygir ni i gredu na chawn weled ei wyneb siriol ef mwy. Gadawodd lawer i le gwag ar ei ol, a gwelir ei eisieu yn y siop, yn yr eglwys gyda'r cyfrifon, ac unig yw'r aelwyd heb ei gwmni llawen. Da genym ddeall ei fod wedi dianc uwchben gofidiau. "\r wyf yn allright' meddai, ychydig cyn marw. Pobl Dduw oedd ei gwmni yr ochr yma, ac er ei fod wedi newid dwy wlad, gyda'r un pobl y mae eto. Cydymdeimlir yn fawr a'i weddw yn ei phrofedigaeth chwerw. Bydded Duw yn ol Ei addewid iddi. Efe dry'r nos yn ddydd." Hefyd a'i ddau frawd, Mri. Evan a David Richards, ac a'i chwaer Mrs. W. Evans, Ynyshir (mam y Parch. J. R. Evans, B.A., B.D.), ar ol colli un oedd mor anwyl ganddynt. Cymerodd yr angladd le y dydd Gwener canlynol. Claddwyd yn nghladdfa gyhoeddus Trealaw. Cauwyd yr oil o'r siopau yn Mhenygraig a Threwilliam, fel arwydd o barch i'r ymadawedig. Gwasanaethwyd gan y Parch. James Morris, Llanstephan. Cynorthwywyd ef wrth y ty gan Mr. J. Lloyd, Barry. Yn yr eglwys gan y Parch. F. W. Col.e, Caerdydd, ac ar lan y bedd gan y Parchn. M. H. Ellis, Trealaw, a W. Ambrose Williams, Tonypandy. Yr oedd hefyd yn bresenol y gweinidogion canllynol: Parchn. D. C. Jones (B.), Penygraig, Emrys Jones (W.), Penygraig, T. E. Griffiths (ficer), Penygraig, Parry, Penygraig, Pugh, Penygraig, Evan Richards (A.), Tonypandy, Ll. S. Davies (A.), Trewilliam, Thomas Manuel (W), Pontypridd, D. M. Phillips, Tylorstown, E. Arfon Jones, Dinas, William Williams Ponygwaith, Williams, Wattstown, Michael Williams, Cilfynydd, J. R. Evans, B.A. B.D., Barry, Cuthbert Thomas, B.A., Llandilo, J. Deri Jones, B.A. (B.), Merthyr, John Morgan, Llwynpia, a Evan Lewis, Gelligroes. D.E.G.
Family Notices
Family Notices
Cite
Share
GENI, PRIODI, A MARW. PRIODASAU. Davies-Gardner.-Tachwedd 19, gan y Parch. E. Griffiths, yn mhresenoldeb y Cofrestrydd, yn nghapel y Bontnewydd, ger Meifod, William Dav- ies, Melinyddol, Llanfair, a Zenber Keber Gardner, .Red Lion, Llanfair. MARWOLAETHAU. Edwards.—'Nos lau, Tachwedd 19, ar ol cystudd maith, Mrs. Elizabeth Edwards, gweddw y diweddar Mr. Edward Edwards, Builder, Mach- ynlleth, a chwaer y Parch. C. Jones, Salem, Mei- fod, yn 65ain oed. Gadawodd 6 o feibion a thair o ferched i alaru ar ei hoi. J ames.- Tach. 16, o fewn wythnos i farwolaeth ei phriod, yn 45 mlwydd oed, Mrs. James, gweddw Mr. J. E. James, arwerthwr, Aberystwyth, a merch y diweddar Mr. Richards, Maesyllan, Towyn. Gadawa chwech o ferched ac un mab mewn galar dwfn.
PWLLHELI.
News
Cite
Share
PWLLHELI. Barddoniaeth.—Bu Cymdeithas Lenyddol Pen- mount yn treulio dwy noson mewn dadl ddyddorol ar ragoriaeth y Farddoniaeth Gaeth a'r un Rydd, n-eu mewn geiriau erail!—Barddoniaeth Goronwy Owen a Barddoniaeth Islwyn. Y gweinidog, y Parch. Parch. J Puleston Jones, M.A, a gymerodd ochr Goronwy, a'r bardd Mr. Samuel Williams gymerodd ochr Islwyn. Cafwyd bar-ddoniaeth ddyddorol ac adeiladol, a diweddodd o blaid Is. lwyn gyda mwyafrif o dri. Dr. Edwards.—Nos Wener diweddaf, yn Nghym- deithas Lenyddol Salem, bu y Parch. John Evans, Ala Road, yn traddodi darlith ddyddorol iawn ar y diweddar Dr. Lewis Edwards, o'r Bala. Llyw- yawyd gan y Parch. John Hughes, B.A., B.D. Diolchwyd yn gynes iawn i'r darlithydd ar gynyg- iad y Parch. J. R. Williams, a chefnogiad Mr. Robert Roberts.
[No title]
News
Cite
Share
Mae Cymdeithas Can Gwerin Cymru yn defn- yddio phonographs i gadw cofnod o'r caneuon. Cyflwynir y records gan y National Phonograph Co.
Advertising
Advertising
Cite
Share
JU-ViS ■■■ ■■■ m with valuable BEEF TEA vxs: A Breakfast Cup for a. Id.